Miasta bez kolei pasażerskiej w Polsce
Miasta bez kolei pasażerskiej w Polsce – miasta na terenie Polski, w których nie ma czynnego w ruchu pasażerskim przystanku lub stacji kolejowej[1]. Brak kolei w miastach ma różne przyczyny: zawieszenie ruchu na linii kolejowej, zlikwidowanie stacji lub przystanku, niektóre miasta nie miały kolei nigdy. Największymi polskimi miastami, które odzyskały połączenia kolejowe, są Lubin (72,5 tys. mieszkańców)[2] i Zamość (66,5 tys. mieszkańców)[3], a miastami, które odzyskały połączenia kolejowe utracone przed 2000 rokiem, są Trzebnica[4] i Bielawa[5][6].
Rys historyczny
edytujPo II wojnie światowej polskie koleje przeszły trzy fazy likwidacji linii: pierwsza fala miała miejsce tuż po zakończeniu II wojny światowej w wyniku której z powodu zniszczeń wojennych oraz wywozu łupów wojennych przez Armię Czerwoną zlikwidowano 1,43 tys. km linii i około 1,78 tys. pary drugich torów na liniach dwutorowych, druga w latach 60. (zlikwidowano około 227 km), trzecia fala, która rozpoczęła się po roku 1980[7] i trwała do około 2013 roku. W trakcie zmian systemu gospodarczego na przełomie lat 80. i 90. zjawisko przybrało na sile. Wzrost znaczenia transportu samochodowego, kryzys gospodarczy w kraju i procesy związane przeobrażeniami ekonomicznymi w tej części Europy spowodowały zahamowanie rozwoju transportu kolejowego. Spadek popularności przewozów pasażerskich w tym czasie upatruje się we wzroście bezrobocia, pauperyzacji społeczeństwa i zmianach taryfowych w PKP. Tylko w latach 1987–1992 zawieszono ruch pasażerski na około 1723 km linii, zamykając ok. 520 stacji i przystanków osobowych. Wliczając okres powojenny, od 1946 do 1993 obsługę kolejową utraciło 107 miast[7].
Najwięcej miast utraciło połączenia kolejowe na przełomie XX i XXI wieku. Głównymi przyczynami były słaba kondycja Polskich Kolei Państwowych oraz brak odpowiedniego poziomu dofinansowania przewozów. Likwidacja połączeń była próbą obniżenia kosztów własnych przewoźnika[4]. W konsekwencji na początku XXI wieku około czwarta część całkowitej długości linii kolejowych wykorzystywana była wyłącznie w ruchu towarowym. Podobne zjawisko na większą skalę miało miejsce tylko w Wielkiej Brytanii w latach 60. i 70. (Beeching Axe)[4].
Jednak w Polsce miasta również traciły kolejowe połączenia pasażerskie na skutek likwidacji linii wąskotorowych służących obsłudze lokalnemu ruchowi pasażerskiemu oraz towarowemu. Mimo przywracania połączeń na wielu liniach wąskotorowych po zakończeniu II wojny światowej oraz wprowadzania na nie nowszego taboru wygaszanie popytu na nie trwało. Zjawisko to przybrało na sile na początku lat 60. wraz z rozwojem transportu samochodowego i autobusowego, który stopniowo wypierał ruch pasażerski z linii wąskotorowych przyczyniając się do ich późniejszej likwidacji. Część linii jednak pozostała w obsłudze do ruchu towarowego przez pewien czas, kiedy nie zostały zamknięte.
Przykładem miast, które na skutek likwidacji linii wąskotorowych utraciły połączenia pasażerskie, są m.in. Marki, Myszyniec i Pyzdry, gdzie rozwój połączeń autobusowych Państwowej Komunikacji Samochodowej i prywatnych samochodów oraz niskie prędkości handlowe spowodowały w latach 1972–1976 likwidację połączeń kolejowych do tych miast[8][9][10].
Według Ministerstwa Infrastruktury w styczniu 2022 roku w Polsce znajdowało się 408 miast bez dostępu do kolei pasażerskiej[11], natomiast na skutek uzyskania praw miejskich przez niektóre miejscowości w styczniu 2023 roku znajdowało się 411 miast bez kolei pasażerskiej[potrzebny przypis].
Największe polskie miasta bez kolei pasażerskiej
edytujMiasta powyżej 15 000 mieszkańców
edytujLista uwzględnia również miejscowości, mające wyłącznie turystyczne połączenia kolejowe. Liczbę mieszkańców zaokrąglono do tysięcy.
Legenda ilości miast powyżej 10 tys. mieszkańców:
1
2–4
5–6
7–9
10 i więcej
województwo | ilość |
---|---|
dolnośląskie | 6 |
kujawsko-pomorskie | 6 |
lubelskie | 3 |
lubuskie | 3 |
łódzkie | 5 |
małopolskie | 4 |
mazowieckie | 10 |
opolskie | 2 |
podlaskie | 3 |
pomorskie | 1 |
śląskie | 7 |
świętokrzyskie | 2 |
warmińsko-mazurskie | 9 |
wielkopolskie | 5 |
zachodniopomorskie | 5 |
Suma: | 71 |
Tabela nie uwzględnia województw w których nie ma miast powyżej 10 tys. mieszkańców bez dostępu do kolei pasażerskiej.
Miasta między 10 000 a 15 000 mieszkańców
edytujWojewództwo | Miasto[45] |
---|---|
dolnośląskie | Góra, Złotoryja |
kujawsko-pomorskie | Ciechocinek, Golub-Dobrzyń, Koronowo, Żnin |
lubelskie | Janów Lubelski |
lubuskie | Lubsko, Szprotawa |
łódzkie | Brzeziny |
małopolskie | Dąbrowa Tarnowska, Limanowa |
mazowieckie | Węgrów |
opolskie | Głubczyce |
śląskie | Kłobuck, Pszów |
świętokrzyskie | Staszów |
warmińsko-mazurskie | Gołdap, Lidzbark Warmiński, Lubawa, Nowe Miasto Lubawskie, Węgorzewo |
wielkopolskie | Międzychód |
zachodniopomorskie | Barlinek, Dębno, Myślibórz, Pyrzyce |
Miasta poniżej 10 000 mieszkańców
edytujDo oznaczonych gwiazdką * miast prowadzony jest ruch turystyczny, głównie za pośrednictwem kolei wąskotorowej.
Miasta, które odzyskały dostęp do kolei pasażerskiej po roku 2000
edytujMiasta oznaczone kolorem czerwonym w tabeli oznaczają, że ruch pasażerski został do nich przywrócony, ale później zlikwidowany bez jego przywrócenia na dzień obecny. W przypadku tych miast podano przewoźnika, który był ostatnim operatorem obsługującym połączenia pasażerskie z ostatniego rozkładu jazdy przed ich likwidacją.
Niektóre miasta podane w tabeli kilkukrotnie traciły połączenia pasażerskie dlatego może być podanych kilka lat.
Zmiana liczby miast powyżej 10 tys. mieszkańców bez dostępu do kolei pasażerskiej na przestrzeni lat 2000–2023:
Rok | Liczba miast | Współczynnik |
---|---|---|
2000 | 67 | −19 |
2001 | 70 | −3 |
2002 | 80 | −10 |
2003 | 82 | −2 |
2004 | 86 | −4 |
2005 | 86 | 0 |
2006 | 87 | −1 |
2007 | 82 | 5 |
2008 | 80 | 2 |
2009 | 85 | −5 |
2010 | 93 | −8 |
2011 | 89 | 4 |
2012 | 85 | 4 |
2013 | 86 | −1 |
2014 | 84 | 2 |
2015 | 83 | 1 |
2016 | 82 | 1 |
2017 | 82 | 0 |
2018 | 80 | 2 |
2019 | 78 | 2 |
2020 | 79 | −1 |
2021 | 76 | 3 |
2022 | 73 | 3 |
2023 | 71 | 2 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Karol Trammer: Miasta bez kolei? Głównie w Polsce.. [w:] Centrum Zrównoważonego Transportu [on-line]. 2014-10-17. [dostęp 2017-04-29].
- ↑ Michał Wroński , Pociągi do Lubina będą zatrzymywać się w podlubińskich wsiach. Protest mieszkańców poskutkował [online], portalsamorządowy.pl, 10 czerwca 2019 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Ryszard Piech: Największe miasta bez połączeń kolejowych. [w:] Inforail [on-line]. 2010-02-16. [dostęp 2017-04-29].
- ↑ a b c d e f Tadeusz Bocheński. Dostęp wybranych miast do kolei w Polsce. „Prace Komisji Geografii Komunikacji”. 19/2016. PTG.
- ↑ Przystanki „Zbiornik Sudety” oraz „Nowa Bielawa” stały się faktem [online], doba.pl [dostęp 2020-06-12] .
- ↑ II ETAP BUDOWY BIELAWSKIEJ KOLEI CORAZ BLIŻEJ [online], Telewizja Sudecka, 5 grudnia 2019 [dostęp 2020-06-13] (pol.).
- ↑ a b Mariusz Falkowski, Marek Pytel: Analiza geopolityczna aktualnego stanu sieci kolejowej w Polsce. [w:] Przegląd Geopolityczny [on-line]. 2014. [dostęp 2017-05-03].
- ↑ Łukasz Popowski i inni red., Koleje polowe na ziemiach polskich w okresie I wojny światowej. Funkcja, znaczenia i późniejsze wykorzystanie, Piaseczno-Nieporęt-Sochaczew: Stacja Muzeum, 2019, ISBN 978-83-953336-0-6 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ luklog, Spychowo – Rozogi – Myszyniec – niezapomniana kolejka wąskotorowa [online], Stacje kolejowe, 25 października 2014 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-29] .
- ↑ MD, Wrzesińska kolej powiatowa - Raport Kolejowy [online], Raport Kolejowy, 18 grudnia 2019 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Jakub Rösler , Ponad 400 polskich miast nie ma dostępu do kolei [online], TransportPubliczny, 12 stycznia 2023 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Największe miasta w Polsce pod względem liczby ludności [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2024-05-26] (pol.).
- ↑ Jakub Madrias: Jastrzębie-Zdrój odzyska kolej?. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. 2017-01-19. [dostęp 2017-04-29].
- ↑ Linia Katowice Szopienice Północne – Chorzów Stary (161). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Paweł Chojnowski: Pociągi w Łomży. Zobaczcie, kolej może tu kursować. [w:] Gazeta Współczesna [on-line]. 2013-10-15. [dostęp 2017-04-29].
- ↑ Kacper Fiszer: Bełchatów: Los kolei uzależniony od nowej odkrywki. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. 2016-08-23. [dostęp 2017-04-29].
- ↑ Linia Chorzów Stary – Radzionków (145). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Warszawa Targowa – Radzymin Wąskotorowy. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Dlaczego w Czeladzi nie ma dworca kolejowego?. [w:] Miasto Czeladź [on-line]. [dostęp 2017-04-29].
- ↑ Linia Szczecin Główny – Trzebież Szczeciński (406). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Mieszków – Czempiń (369). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Świecie nad Wisłą – Złotów (240). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Kalisz Wąskotorowy – Turek. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Ostrołęka – Siedlce (34/55). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Bartoszyce [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2021-11-24] (pol.).
- ↑ Linia Rudna Gwizdanów – Polkowice. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Zambrów – stacja handlowa (sth). [w:] atlaskolejowy.net [on-line]. [dostęp 2019-08-09].
- ↑ Mrągowo. [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2022-06-07].
- ↑ Chcą unowocześnić linię kolejową Gostyń – Kąkolewo. Ale stary dworzec PKP w Gostyniu pozostanie. [w:] Gostynska.pl [on-line]. [dostęp 2022-12-27].
- ↑ Pułtusk /poprzednia lokalizacja/ [online], atlaskolejowy.net [dostęp 2020-04-21] .
- ↑ Linia Ostrołęka – Siedlce (34/55). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Kornatowo – Chełmno (248). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Warszawa – Palmiry. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Wybuch I wojny światowej i kolej polowa Trawniki–Bełżec. [w:] Kolej tomaszowska [on-line]. [dostęp 2021-05-07].
- ↑ Kolej grójecka [online], TRASBUS [dostęp 2021-11-24] .
- ↑ Linia Warszawa Mokotów – Nowe Miasto nad Pilicą. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Ewelina Nieznalska , Anna Głusiec , Kompetencje organu regulacyjnego do określania opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 9 września 2021 r., C‑144/20, as „latrailnet” i vas „latvijas dzelzcelš” przeciwko valsts dzelzcela administracija, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny”, 6 (11), 2022, s. 71–78, DOI: 10.7172/2299-5749.ikar.6.11.7, ISSN 2299-5749 .
- ↑ Linia Lipusz – Korzybie (212). [w:] Ogólnopolska baza kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Tychy – Mysłowice Kosztowy (179). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Mikułowa – Bogatynia (290/785/786/324). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Rogów Osobowy Wąskotorowy – Biała Rawska Wąskotorowa. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ a b Szynobus jeździł trzy razy w tygodniu, teraz mieszkańcy zostali z niczym [online], Gazeta Olsztyńska [dostęp 2023-06-16] (pol.).
- ↑ Linia Bąkowiec – Kozienice (76). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Linia Gogolin – Prudnik (306). [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ a b Plakatowy rozkład jazdy – Wybór stacji [online], Portal Pasażera – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 25 listopada 2021 [dostęp 2021-11-25] (pol.).
- ↑ Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów Ważny od 12 III 2017 r. do 10 VI 2017 r. PKPm Polskie mLinie Kolejowe S.A..
- ↑ Wykaz kanałów na poszczególnych liniach PKP = 2023-07-06 [online] .
- ↑ Dolnośląski Rozkład Jazdy Pociągów 13.03.2017 – 30.06.2017.
- ↑ Bielawa z nowym przystankiem kolejowym. Rok po przywróceniu połączeń [online], Rynek-kolejowy.pl, 21 grudnia 2020 [dostęp 2021-07-23] (pol.).
- ↑ Do Przemkowa przez Chocianów – nowy zintegrowany bilet w ofercie KD [online], Rynek-kolejowy.pl, 8 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-11] (pol.).
- ↑ a b c d Pociągi pojechały z Kłodzka do Kudowy Zdroju [online], plk-sa.pl, 22 maja 2023 [dostęp 2023-10-22] (pol.).
- ↑ a b c d Jakimi pociągami dojedziemy do miejscowości w polskich górach [EDYCJA 2023] [online], KolejowyPortal.pl, 22 maja 2023 [dostęp 2023-10-22] (pol.).
- ↑ a b Pociąg do Kamiennej Góry i Lubawki | Koleje Dolnośląskie [online], kolejedolnoslaskie.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Linia Kamienna Góra – Lubawka (– Královec) (299/483) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Mieszkańcy zablokowali przyjazd pociągu do Lubina. Prezydent Raczyński zapowiada ich „solidne wybatożenie”. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. 2018-06-11. [dostęp 2019-06-12].
- ↑ a b c Linia Jelenia Góra – Żagań (283) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ D26, D28 - uruchomienie sezonowych połączeń do Czech [online], Koleje Dolnośląskie, 23 kwietnia 2018 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-14] .
- ↑ Bartosz Jakubowski , Milicz bez połączenia kolejowego [online], Głos Milicza, 15 grudnia 2016 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-27] .
- ↑ PKP PLK, Uruchomiono nowe połączenie kolejowe Wrocław - Milicz [online], Wroclaw.pl, 14 marca 2024 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ a b Do Świeradowa-Zdroju można dojechać pociągiem. Już od 10 grudnia [online], wroclaw.pl, 10 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-10] (pol.).
- ↑ Po 22 latach przerwy pociągi pasażerskie wróciły na trasę Świdnica-Sobótka-Wrocław [FOTO/VIDEO] [online], Swidnica24.pl, 12 czerwca 2022 [dostęp 2023-10-22] (pol.).
- ↑ Linia Wrocław Psie Pole – Trzebnica. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Otwarcie linii kolejowej do Trzebnicy. 2009-09-20. [dostęp 2017-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-24)].
- ↑ Jakub Rösler , Złotoryja ma sieć trakcyjną, ale nie ma pociągów. Czy to się zmieni? [online], Rynek Kolejowy, 14 listopada 2022 [dostęp 2021-12-11] (pol.).
- ↑ a b Ewelina Fuminkowska , Pociągi przez Lipno i Skępe przejadą dopiero 31 stycznia 2022 roku [Rozkład jazdy pociągów] [online], Lipno Nasze Miasto, 25 stycznia 2022 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Redakcja, PKP Intercity po raz pierwszy w Rypinie, Brodnicy i Grudziądzu. Nowy rozkład jazdy pociągów na sezon 2021/2022 [online], Rypin Nasze Miasto, 9 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-11] (pol.).
- ↑ Tomasz Błaszkiewicz , PKP Intercity w Rypinie, Brodnicy i Grudziądzu. Nowy rozkład jazdy pociągów na sezon 2021/2022 [online], Gazeta Pomorska, 10 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-11] (pol.).
- ↑ tabela 556 z dnia 08.09.2009 [online], bazakolejowa.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ <https://www.bazakolejowa.pl/timetables/19/633-56a511eb38dcd.pdf.
- ↑ tabela 556_z_dn._10.12.10-zm.7 [online], bazakolejowa.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ Ty51-17, W Biłgoraju... [online], LubelskaKolej.net, 7 października 2009 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Dominik Smaga , Pociągi wracają do Zamościa [online], Dziennik Wschodni, 9 stycznia 2011 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Marcowa korekta rozkładu jazdy, PKP Intercity, Warszawa, 5 marca 2014 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ AlF, Pociąg do Hrubieszowa – co dalej z linią kolejową? [online], Polskie Radio Lublin, 20 grudnia 2017 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Po trzynastu latach przerwy zostaje wznowiony ruch pasażerski z Lublina do Lubartowa. Realizacja tego projektu umożliwiła wznowienie przewozów pasażerskich zawieszonych w 2000 roku [online], PKP Polskie Linie Kolejowe, 4 kwietnia 2013 [dostęp 2024-03-14] (ang.).
- ↑ SKarw, Przewozy pasażerskie wróciły do Parczewa [online], Podlasie24, 1 października 2013 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ jar, Lubelskie: Udana reaktywacja linii Chełm - Włodawa [online], Rynek Kolejowy, 10 października 2012 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Chełm - Włodawa gr. p. [PL/BY] [online], Atlas Kolejowy [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Ty51-17, Pożegnanie pociągów w Zamościu [online], LubelskaKolej.net, 3 września 2009 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Wraca pociąg. [w:] Tygodnik Zamojski [on-line]. 2011-01-11. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ a b Jarosław Wnorowski , Na tory od dziś wróciło pasażerskie połączenie do Guben. Rozmawialiśmy z pasażerami, ludzie zachwyceni i pełni optymizmu [online], Gazeta Lubelska, 12 czerwca 2022 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Linia Miłkowice – Jasień (282) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ a b Międzyrzecz [online], www.pod-semaforkiem.aplus.pl, 2008 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ a b Linia Wierzbno – Rzepin (364) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Linia Zbąszynek – Gorzów Wielkopolski (367) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Linia Łódź Kaliska – Zasieki (14) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Marek Turowski , Powrót pociągów na linię Leszno - Głogów przez Wschowę [online], Radio Zachód, 15 grudnia 2019 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Dworzec kolejowy [online], Miasto Głowno [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Głowno [online], www.pod-semaforkiem.aplus.pl, 2017 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Nal, Mniej pociągów, za to nowe, „Tygodnik Opoczyński” (50 (857)), 13 grudnia 2013 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ a b c ŁKA wydłuży więcej kursów do Skarżyska-Kam. i Końskich [online], Rynek-Kolejowy.pl [dostęp 2023-10-15] (pol.).
- ↑ Krzysztof Kuś , Wrócą pociągi z Łodzi Widzew do Zgierza [online], Kurier Kolejowy, 13 czerwca 2012 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Stryków [online], www.pod-semaforkiem.aplus.pl, 2005 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Sieciowe rozkłady jazdy pociągów 2000–2016 oraz komunikaty przewoźników.
- ↑ Dominik Lebda , Pociągi regio wracają do centrum Gorlic. Pojadą do Rzeszowa [online], Rynek Kolejowy, 11 lutego 2016 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Bartosz Mleczko , Pociąg do Wieliczki., „Biuletyn Instytutu Rozwoju i Promocji Kolei” (7/2001), Warszawa: Instytut Rozwoju i Promocji Kolei, 13 czerwca 2001 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-08] .
- ↑ Od 13 grudnia 2015 roku ruszają pociągi na trasie: Oświęcim - Zator - Skawina - Kraków [online], Urząd Miejski w Zatorze, 10 grudnia 2015 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Od 1 października kursujemy na odcinku Kraków Główny - Skawina - Brzeźnica - Spytkowice - Zator - Przeciszów [online], Koleje Małopolskie, 4 października 2022 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Chorzele: Tłumy witają powrót pociągów [online], Rynek-Kolejowy.pl [dostęp 2023-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2023-06-12] (pol.).
- ↑ Gzowski 2010 ↓, s. 19–20.
- ↑ a b Linia Nasielsk – Toruń Wschodni (27) [online], bazakolejowa.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ TAB. 113 29.05..xls [online], bazakolejowa.pl [dostęp 2024-04-24] .
- ↑ Wojtek Michalski , Tranzytem przez stację w Głuchołazach, czyli krótka historia linii Hanušovice - Jeseník - Krnov [online], www.kolej.one.pl, 2006 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Dawid Ślusarek , Kolej w Głuchołazach - resztki polskiej kolei [online], Fotowojaże, 3 października 2019 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Linia Nowy Świętów – Głuchołazy Zdrój (297) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Linia Nysa – Brzeg (288) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ a b Łukasz Kuś , Wracają pociągi na linię Nysa — Kłodzko [online], Kurier Kolejowy, 11 kwietnia 2018 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ a b c d Linia Stróże – Krościenko (108) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ a b Pociągiem do Rzeszowa [online], Urząd Miejski w Kolbuszowej [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-10] .
- ↑ Kolbuszowa [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Ruszają pociągi na trasie Mielec – Dębica [online], radio.rzeszow.pl, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
- ↑ Kolej znów łączy Mielec i Dębicę [online], PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 1 września 2021 [dostęp 2021-09-08] (pol.).
- ↑ Bartosz Gubernat , Szynobusem z Rzeszowa do Tarnobrzega w 70 minut [online], Nowiny, 11 grudnia 2009 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Wiktor Kazanecki , Władza mówiła: "Nie da się". Turystów zgarnął prywatny przewoźnik [online], Interia, 16 lipca 2022 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Linia Lipusz – Korzybie (212) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Janina Stefanowska , Kartuzy doczekają się swojego trzeciego dworca kolejowego [HISTORIA, ZDJĘCIA] [online], Dziennik Bałtycki, 3 listopada 2016 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Nowy Dwór Gdański [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Nowy Staw [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Linia Chorzów Batory – Tczew (131) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Przyjechał pierwszy od 18 lat pociąg pasażerski – Kubalonka. [w:] iknurów [on-line]. 2018-12-09. [dostęp 2019-10-10].
- ↑ a b Ruszają pociągi na lotnisko. Ceny biletów [FOTO] [online], Gwarek, 9 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-10] (pol.).
- ↑ Monika Krzepina , Żory. Wraca pociąg „Kubalonka” do Wisły [online], www.tuzory.pl, 2 grudnia 2020 [dostęp 2021-11-24] (pol.).
- ↑ Strumień [online], Koleje Śląska Cieszyńskiego, 15 marca 2020 [dostęp 2021-11-24] .
- ↑ Michał Kita , Pociągiem do Buska po 13 latach przerwy. Jechał nawet Koziołek-Matołek [online], Polskie Radio Kielce, 30 czerwca 2018 [dostęp 2024-01-06] (pol.).
- ↑ a b Kasper Fiszer , Kolej wraca do Końskich. Pociągi obsługują już trasę Opoczno – Skarżysko-Kamienna [online], Rynek Kolejowy, 12 grudnia 2021 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Pociągi znów będą jeździć do Sandomierza [online], www.swietokrzyskie.pl, 28 listopada 2011 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Z Sandomierza koleją do Warszawy i Przemyśla [online], Sandomierz.pl, 15 listopada 2011 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-24] .
- ↑ Kasper Fiszer , PR: więcej REGIOekspresów, nowe interREGIO-busy [online], Kurier Kolejowy, 17 listopada 2012 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Staszów [online], Atlas Kolejowy [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Pociągi z Pisza do Ełku znowu kursują [online], Pisz.wm.pl, 1 lipca 2010 [dostęp 2024-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-10] .
- ↑ a b c d e Do Olsztyna znowu można dojechać pociągiem z Braniewa i Ostrołęki [online], PKP Polskie Linie Kolejowe S.A, 9 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-10] (pol.).
- ↑ Węgorzewo [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Kasper Fiszer , Kolej wróciła do Wielbarka. Który już raz? [online], Rynek Kolejowy, 17 grudnia 2019 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Linia Jarocin – Kąkolewo (360) [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Rafał Nagórski , Miasto Darłowo przejęło dworzec [online], Głos Pomorza, 13 września 2012 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Marcin Walków , PKP zmienia rozkład jazdy pociągów [online], Business Insider, 11 czerwca 2017 [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Maciej Leśny, Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury na zapytanie nr 2621 w sprawie likwidacji połączenia kolejowego Stargard Szczeciński - Recz - Piła w woj. zachodniomorskim, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 4 lutego 2004 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Znowu torami do Mielna ... [online], PKP Polskie Linie Kolejowe, 22 lipca 2008 [dostęp 2024-03-14] (ang.).
- ↑ Linia Piła Północ – Ulikowo (403) [online], bazakolejowa.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Zakończenie modernizacji i wznowienie przewozów na linii 403 Piła – Ulikowo [online], Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Rafał Ruta , Okolice Tuczna (13.10.2012) [online], Klub Przyrodników [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ Marek Jaszczyński , Reaktywacja stacji kolejowej na linii nr 403. Znamy kolejowe priorytety województwa [online], Szczecin Nasze Miasto, 9 lutego 2021 [dostęp 2024-03-14] .
- ↑ UMWZ, Wraca połączenie Wałcza ze Szczecinem! [online], Kurier Kolejowy, 26 lipca 2012 [dostęp 2024-03-14] .
Bibliografia
edytuj- Piotr Gzowski , Skierniewice – Łuków. Zarys dziejów wojskowej linii, „Świat Kolei”, 12/2010 .