Cybinka
Cybinka (niem. Ziebingen, dolnołuż. Zebinki[2]) – miasto w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Cybinka. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Data założenia |
XV wiek | ||||
| Prawa miejskie |
1945 | ||||
| Burmistrz |
Marek Kołodziejczyk (2010) | ||||
| Powierzchnia |
5,32 km² | ||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna |
68 | ||||
| Kod pocztowy |
69-108 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
FSL | ||||
Położenie na mapie gminy Cybinka  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |||||
 52°11′40″N 14°47′45″E/52,194444 14,795833
| |||||
| TERC (TERYT) |
0805014 | ||||
| SIMC |
0988365 | ||||
Urząd miejski ul. Szkolna 569-108 Cybinka | |||||
| Strona internetowa | |||||
| BIP | |||||
Pod względem historycznym Cybinka leży w zachodniej części dawnej ziemi lubuskiej[3][4], w ramach której położona jest w regionie określanym jako ziemia torzymska[4].
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Cybinka liczyła 2751 mieszkańców[1].
Historia
edytujWzmiankowana jako wieś w XV w. (1472), pod nazwą Ziebingen, od XVI do początku XIX w. należała do zakonu Joannitów z Łagowa. W 1802 r. kupiona przez Wilhelma von Finckensteina, prezydenta rejencji frankfurckiej, który zbudował tu pałac klasycystyczny, a przy nim założył park o regularnym układzie, który w połowie stulecia został przekształcony w park krajobrazowy. W 1845 r. pruska domena królewska kupiła Cybinkę, żeby po 12 latach wróciła ona ponownie do Finckensteinów, którzy mieszkali tutaj do 1945 roku. W okresie przedwojennym istniała tu kopalnia głębinowa węgla brunatnego, na początku XX w. budowano linie kolejową do Kunowic. Wojska niemieckie zostały wyparte z miasta 2-3 lutego 1945 roku przez oddziały 1 armii pancernej gwardii i 33 armii I Frontu Ukraińskiego[5]. W 1945 r. po przejęciu Cybinki przez administrację polską, miejscowość uzyskała prawa miejskie[6]. Jest jednym z najmłodszych miast historycznej ziemi lubuskiej. W maju 1945 w mieście stacjonował 32 Budziszyński Pułk Piechoty Wojska Polskiego, a później mieściła się tu komendantura 8 Komendy Odcinka Cybinka Wojsk Ochrony Pogranicza. Od 1996 siedziba Nadleśnictwa Cybinka.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół[8] ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pod wezwaniem MB Częstochowskiej, klasycystyczny z 1784 roku, 1866 roku
- park pałacowy, z XVIII wieku – XIX wieku, z początku XX wieku:
- część oficyny w parku
- ogrodzenie z bramą parkową
- cmentarz żołnierzy radzieckich
- cmentarz żydowski
- drugi cmentarz żołnierzy radzieckich[9]
- zespół młyński z początku XX wieku
Demografia
edytuj
Źródło:[10][11][12]. Według danych z 4 kwietnia 2011 r. miasto miało 2947 mieszkańców[11].
- Piramida wieku mieszkańców Cybinki w 2014 roku[13].
Ludzie związani z Cybinką
edytujTransport
edytuj
Transport drogowy
edytujMiasto znajduje się ok. 20 km na południowy wschód od Słubic, przy drodze krajowej nr 29 Słubice – Krosno Odrzańskie – Zielona Góra[14].
Transport kolejowy
edytujW Cybince znajduje się nieczynna stacja kolejowa Cybinka, która znajduje się na nieczynnej linii kolejowej nr 386 łączącej Kunowice z Cybinką[15].
Wspólnoty wyznaniowe
edytuj
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Cybinka (Sala Królestwa Radomicko 26)[16]
Sport i rekreacja
edytujW Cybince istnieje hala sportowa wyposażona w boiska centralne, boiska treningowe oraz trybuny składane. Znajduje się tu także Stadion Miejski o pojemności 600 miejsc (w tym 350 siedzących) wraz z boiskiem treningowym[17].
Swoją siedzibę ma tu Gminny Klub Sportowy „Syrena” Cybinka, założony w 1949 r. i reaktywowany w 2016 roku, grający obecnie w B-klasie. Charakterystyczne barwy zespołu: zielono-czarno-białe[18].
Burmistrzowie
edytuj- 1990–1994: Jan Radkiewicz
- 1994–2002: Tadeusz Lewczuk
- 2002–2006: Ryszard Wincek
- 2006–2014: Roman Siemiński
- od 2014: Marek Kołodziejczyk
Galeria
edytuj-
-
Cmentarz żołnierzy radzieckich przy ul. Lwowskiej -
Kamień pamiątkowy -
Budynek byłej strażnicy -
Budynek dawnej komendantury WOP
Przypisy
edytuj- ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Letopis: Historiski letopis. Rjad B, Ausgabe 5. Institut za serbski ludospyt, Domowina, Bautzen 1959, S. 15f.
- ↑ Agnieszka Gontaszewska, Z historii górnictwa węgla kamiennego w Cybince (ziemia lubuska), [w:] „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, R. 61, nr 1, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016, ISSN 0023-589X, s. 147.
- ↑ a b Dawid Wincek: Historia. cybinka.pl. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 833
- ↑ Urząd Miejski w Cybince: Historia. [dostęp 2010-06-10].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 54. [dostęp 2013-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
- ↑ Urząd Miejski w Cybince: Zabytki. [dostęp 2010-06-10]. (pol.).
- ↑ Cmentarze przy ul. Lwowskiej i Białkowskiej.
- ↑ Ludność Cybinki w latach 1910-1939. [dostęp 2010-06-10]. (niem.).
- ↑ a b Plan odnowy miejscowości Cybinka (Stan w dniu 04 IV 2011 r.), Urząd Miasta i Gminy Cybinka.
- ↑ S. Szulc (red.), Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14.II 1946 r. zeszyt.II, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, s. 50.
- ↑ Cybinka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Pojezierze Lubuskie. Mapa turystyczna 1:120 000. Zakł. Kartogr. Sygnatura, Zielona Góra. 2007. ISBN 978-83-7499-100-1.
- ↑ www.kolej.one.pl: linia Kunowice-Cybinka. [dostęp 2010-06-10]. (pol.).
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-11-27].
- ↑ Urząd Miejski w Cybince: Sport. [dostęp 2010-06-10].
- ↑ 90minut.pl: Skarb – Syrena Cybinka. [dostęp 2017-09-10].
Bibliografia
edytuj- Jarosław Lewczuk, Błażej Skaziński, Bożena Grabowska: Zabytki północnej części województwa lubuskiego. Gorzów Wlkp.: WUOZ, 2004. ISBN 83-921289-0-7.