Mieroszów

Mieroszów
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Mieroszów z lotu ptaka
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wałbrzyski
Gmina	Mieroszów
Prawa miejskie	1303
Burmistrz	Andrzej Lipiński
Powierzchnia	10,32 km²
Populacja (01.01.2023); • liczba ludności; • gęstość	; 3790; 367,2 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 74
Kod pocztowy	58-350
Tablice rejestracyjne	DBA
	Położenie na mapie gminy Mieroszów Mieroszów
	Położenie na mapie Polski Mieroszów
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Mieroszów
	Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego Mieroszów
	50°40′01″N 16°11′23″E/50,666944 16,189722
TERC (TERYT)	0221064
SIMC	0984210
	Hasło promocyjne: Brama do Polski
	Urząd miejskipl. Niepodległości 1; 58-350 Mieroszów
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Mieroszów (tuż po wojnie Fyrląd Wałbrzyski^[2], niem. Friedland in Niederschlesien^[3]) – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mieroszów, w Kotlinie Mieroszowskiej^[4], u podnóża Gór Suchych w Sudetach Środkowych na Dolnym Śląsku. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.

Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto zamieszkiwało 3790 osób^[1] (650. miejsce w kraju).

Historia

Mieroszów uzyskał lokację miejską w 1303 roku^[5], ponowioną przed 1326. Ok. 1354 osada uzyskała prawa miejskie, od początku XVI w. znajdowało się w posiadaniu Hochbergów z Książa. W XVII rozwinęło się tkactwo, w 1647 uruchomiono wielki młyn papierniczy. W swojej historii było wielokrotnie niszczone, w 1427 napadli i złupili je husyci, w latach 1584-1585 ludność zdziesiątkowała epidemia, w latach 1630 i 1646 zabudowę niszczyły pożary. W XVIII po wojnach śląskich straciło swoją pozycję i podupadło, w 1880 rozebrano grożący zawaleniem renesansowy ratusz. Niszczała również zabudowa, część kamienic rozebrano, wiele innych przebudowano. W XX wieku Mieroszów stał się zapleczem mieszkaniowym pobliskiego Wałbrzycha. W miejscowości od 8 IX 1944 do 9 V 1945 znajdował się obóz pracy - filia niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen, w której było uwięzionych ponad 500 polskich i słowackich Żydów, pracujących głównie przy wytwarzaniu śmigieł samolotów w miejscowej fabryce. Pod koniec istnienia obozu przeniesiono tu część więźniów z obozu Arbeitslager Riese. Łączną liczbę więźniów z obu obozów, którzy umarli podczas pobytu w Mieroszowie szacuje się na ponad 120^[6]. Po 1945 rozwinął się przemysł drzewny i materiałów budowlanych, uruchomiono Zakłady Przemysłu Lniarskiego Camela^[7].

Zabytki

Mieroszów (Friedland) Rynek

Kościół pw. św. Michała Archanioła

Kamieniczki na rynku w Mieroszowie

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[8]:

miasto
kościół św. Michała Archanioła, z pocz. XVII w., przeb. w pierwszej ćw. XVIII w., kiedyś na miejscu dzisiejszego kościoła stał zamek. Został zbudowany według podań przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I w końcu XIII wieku. Zamek zniszczyły wojska w czasie wojen husyckich w 1427 roku
plebania, ul. Kościelna 10, z 1589 r., XIX w.
poczta, ul. Kopernika 9, z pocz. XIX w.
dawna szkoła ewangelicka, ul. Kościelna 6, z 1757 r.
dom, ul. Kościelna 8, z XVIII w.
dawna szkoła ewangelicka, ul. Kościelna 9, z 1574 r., XVIII w., XIX w.
barokowe i klasycystyczne kamieniczki:
- dom, ul. Niepodległości 1, z k. XVIII w., pocz. XX w.
- dom, ul. Niepodległości 3/4, z XVII w., pocz. XX w.
- dom, ul. Niepodległości 5, z k. XVII w., pocz. XX w.
- fasada domu, ul. Niepodległości 6, z pocz. XIX w.
- dom, ul. Niepodległości 7, z XVI-XIX w.,
- dom, ul. Niepodległości 17, z 1838 r., pocz. XX w.
- dom, ul. Niepodległości 27, z 1734 r., pocz. XX w.
dwór, ul. Strzelców 1, z k. XVIII w.
dawna tkalnia, obecnie żłobek i przedszkole, ul. Wolności 27, z pierwszej poł. XVIII w.
sąd, ob. gimnazjum, ul. Żeromskiego 30, z l. 1905-1906

inne zabytki:

cmentarz żydowski

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Mieroszowa w 2014 roku^[9].

Ludzie związani z Mieroszowem

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Mieroszowem.

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Mieroszowie.

Miasto w kulturze

W Mieroszowie w roku 1972 nakręcono serial Gruby, osadzony w realiach pierwszych lat na Ziemiach Odzyskanych. Wydarzenie upamiętnia utworzony w roku 2020 mural oraz skwer nazwany im. Grubego^[10].

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia św. Michała Archanioła
Świadkowie Jehowy:
- zbór Mieroszów (Sala Królestwa Kowalowa ul. Wałbrzyska 33)^[11]

Miasta partnerskie

Frýdlant nad Ostravicí Czechy

Sport

Mieroszów znany jest wśród miłośników sportów lotniczych - znajduje się tam popularne startowisko na górze Jatki(Nowe Siodło) z bardzo dobrym zboczem treningowym dla lotni i paralotni, odpowiednim na południowe wiatry, a także z jedyną rampą lotniową w Polsce^[12].

W Mieroszowie działa klub piłkarski TKS Biały Orzeł Mieroszów, w sezonie 2008/2009 występujący w klasie okręgowej podokręgu Wałbrzych.

Stacja kolejowa w Mieroszowie

Komunikacja

Do Mieroszowa kursują autobusy komunikacji miejskiej z Wałbrzycha przez Nowy Glinik, Unisław Śląski, Sokołowsko i Kowalową^[13]^[14]. Od 1 kwietnia 2017 autobus linii 15 kursuje do czeskiego Meziměstí^[15].

Znajduje się w nim również stacja kolejowa, przez którą od 28 kwietnia 2018 kursują sezonowe weekendowe pociągi osobowe Kolei Dolnośląskich łączące Polskę z Czechami^[16].

Zobacz też

Byłe przejście graniczne Mieroszów – Meziměstí

Przypisy

↑ ^a ^b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-08-05] (pol.).
↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ Zygmunt Sarnecki, Bohdan Szarek, Kotlina Kamiennogórska. Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo PTTK KRAJ, Warszawa 1994, str.141 ISBN 83-7005-362-9
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50–51.
↑ Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator. Muzeum Gross-Rosen, Wałbrzych, rok 2008, str. 27. ISBN 978-83-89824-07-3
↑ JanuszJ. Czerwiński JanuszJ., RyszardR. Chanas RyszardR., Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 277-278 .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 188,189. [dostęp 2012-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
↑ Mieroszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ 40 lat temu nakręcili tu jeden z najpopularniejszych seriali. Mieszkańcy poświęcili mu właśnie mural i skwer. Gazeta Wyborcza, 2020-07-12. [dostęp 2020-11-22].
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08] .
↑ Polski SerwerP.S. LeonardoXC Polski SerwerP.S., Opis startowiska Mieroszów [online], 2 lipca 2020 .
↑ ZDKiUM Wałbrzych: Linią 15 do Mieroszowa i Golińska, dostęp: 2014-09-29.
↑ ZDKiUM Wabrzych: Rozkład jazdy i mapa komunikacyjna ZDKiUM Wałbrzych, dostęp: 2014-09-29.
↑ Czesi nie chcą polskiego autobusu
↑ D26, D28 – uruchomienie sezonowych połączeń do Czech, „Koleje Dolnośląskie”, 23 kwietnia 2018 [dostęp 2018-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-14] (pol.).

Bibliografia

Kotlina Kamiennogórska, Wzgórza Bramy Lubawskiej, Zawory, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 8, pod red. M. Staffy, Wrocław 1997, s. 231–242.
A. Fleischer, Festschrift zur 600-Jahrfeier der Stadt Friedland, Bez. Breslau, Friedland 1925.

Linki zewnętrzne

Strona Miasta Mieroszów
Gmina Mieroszów Dawniej i Dziś – serwis poświęcony historii miasta i gminy Mieroszów
Stare widokówki Mieroszowa. mieroszow.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-01)].
Fyrląd (2), niem. Friedland bei Waldenburg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 425 .

[populacja-1] GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-08-05] (pol.).

[2] Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945.

[MP-3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[4] Zygmunt Sarnecki, Bohdan Szarek, Kotlina Kamiennogórska. Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo PTTK KRAJ, Warszawa 1994, str.141 ISBN 83-7005-362-9

[5] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50–51.

[6] Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator. Muzeum Gross-Rosen, Wałbrzych, rok 2008, str. 27. ISBN 978-83-89824-07-3

[dolnyslask-7] JanuszJ. Czerwiński JanuszJ., RyszardR. Chanas RyszardR., Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 277-278 .

[8] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 188,189. [dostęp 2012-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].

[populacja2016-9] Mieroszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[st1-10] 40 lat temu nakręcili tu jeden z najpopularniejszych seriali. Mieszkańcy poświęcili mu właśnie mural i skwer. Gazeta Wyborcza, 2020-07-12. [dostęp 2020-11-22].

[11] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08] .

[12] Polski SerwerP.S. LeonardoXC Polski SerwerP.S., Opis startowiska Mieroszów [online], 2 lipca 2020 .

[13] ZDKiUM Wałbrzych: Linią 15 do Mieroszowa i Golińska, dostęp: 2014-09-29.

[14] ZDKiUM Wabrzych: Rozkład jazdy i mapa komunikacyjna ZDKiUM Wałbrzych, dostęp: 2014-09-29.

[15] Czesi nie chcą polskiego autobusu

[16] D26, D28 – uruchomienie sezonowych połączeń do Czech, „Koleje Dolnośląskie”, 23 kwietnia 2018 [dostęp 2018-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-14] (pol.).

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]