Ośno Lubuskie

miasto w województwie lubuskim

Ośno Lubuskie (niem. Drossen, daw. Ośno) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, położone nad rzeką Łęczą i jeziorem Reczynek, na historycznej ziemi lubuskiej. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ośno Lubuskie. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Ośno Lubuskie
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Widok na centrum miasta
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

słubicki

Gmina

Ośno Lubuskie

Prawa miejskie

przed 1347

Burmistrz

Stanisław Kozłowski

Powierzchnia

8,01 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


3915[1]
488,8 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 95

Kod pocztowy

69-220

Tablice rejestracyjne

FSL

Położenie na mapie gminy Ośno Lubuskie
Mapa konturowa gminy Ośno Lubuskie, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ośno Lubuskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ośno Lubuskie”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ośno Lubuskie”
Położenie na mapie powiatu słubickiego
Mapa konturowa powiatu słubickiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ośno Lubuskie”
Ziemia52°27′08″N 14°52′39″E/52,452222 14,877500
TERC (TERYT)

0805034

SIMC

0935587

Urząd miejski
Rynek 1
69-220 Ośno Lubuskie
Strona internetowa

Miasto o charakterze turystyczno-wypoczynkowym, położone wśród wzgórz morenowych Wysoczyzny Lubuskiej.

Ośno Lubuskie leży w historycznej ziemi lubuskiej[2][3], w ramach której od XIV wieku było stolicą regionu określanego jako ziemia torzymska[4][5].

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Ośno Lubuskie liczyło 3915 mieszkańców[1].

Historia

edytuj
 
Fragment murów miejskich z Basztą Krzaków

W okresie wczesnopiastowskim istniał tu gród obronny. Wzmiankowane po raz pierwszy w 1252 r. jako „civitas forensi Osna”. Przywilej miasta uzyskało w roku 1282 od biskupów lubuskich, do których należało. Pierwszym wójtem został Dzierżko z Chyciny[6]. Ośno stanowiło własność biskupów lubuskich, a od 1258 roku właścicielami miejscowości byli margrabiowie brandenburscy[7]. Władztwo polskie sięgnęło tu ponownie po wybuchu wojny o przynależność ziemi lubuskiej w 1319, sięgnęły tu granice księstwa głogowskiego. W 1324 w mieście przebywał piastowski książę Jan ścinawski[8], później ponownie zajęte przez Brandenburgię. Formalnie biskup lubuski przekazał miasto na własność Brandenburgii w 1401 roku. Przed 1347 r. Ośno Lubuskie otrzymało pełne prawa miejskie. W 1369 roku Ośno otrzymało prawo bicia własnej monety. Początkowo była to osada targowa, gród obronny z podgrodziem, z czasem przekształciły się w miasto. W okresie średniowiecza Ośno stało się głównym ośrodkiem ziemi torzymskiej, a od 1447 roku, kiedy ustanowiono tu starostwo krajowe – stolicą ziemi torzymskiej. Było to także miasto dekanalne. Dekanat zorganizowano tu przed 1249 rokiem. Obejmował on 42 kościoły i był największy w całej diecezji[7]. Od 1373 do 1415 wraz z Brandenburgią we władaniu Korony Czeskiej.

 
Dawny herb Ośna Lubuskiego

Wiele razy miasto płonęło, nie omijały go wojny i zarazy. Miasto słynęło z piwa ośnieńskiego, uprawy kwiatów (plantacje konwalii, stąd nazwa niem. Maiblumenstadt), szparagów i porzeczek. W 1565 roku w Ośnie było 857 warzelni piwa, a w XVIII wieku istniało 157 warsztatów tkackich. W 1584 roku nadano mu prawo urządzania dwóch jarmarków rocznie[7].

Od roku 1810 miasto było stolicą tzw. Ziemi Torzymskiej. Od 1871 w składzie Niemiec.

W 1945 r. zniszczone w 70% miasto zostało włączone do Polski. Dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec[7]. W 1946 zatwierdzono urzędowo nazwę Ośno[9], w 1948 zatwierdzono obecną nazwę.

W miejscowości działało państwowe gospodarstwo rolne – Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej w Ośnie Lubuskim[10].

Zabytki

edytuj
 
Gotycki kościół pw. św. Jakuba

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[11]:

  • układ urbanistyczny
  • kościół parafialny pod wezwaniem św. Jakuba, gotycki z lat 1298–1380 do XIX wieku; najstarsza budowla miasta; kościół posiada wysoką masywną wieżę ozdobioną blendami, wewnątrz m.in. późnorenesansowy polichromowany ołtarz z 1627 roku, ambona z 1619 roku, kamienna chrzcielnica z 1667 roku[12]
  • kościół Gminy Nowoapostolskiej, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża, Al. Pokoju, z 1933 roku
  • kaplica cmentarna pod wezwaniem św. Gertrudy, późnogotycka z połowy XV wieku na cmentarzu
Mury miejskie
 
Baszta Krzaków
 
Baszta Złodziejska
 
Baszta Kapłańska
 
Baszta Wielka Chyżańska
 
Mury miejskie
  • mury obronne, z XIV–XV wieku, średniowieczne mury miejski wzniesione w 1477 roku, w których umieszczono 12 baszt; mury otaczają miasto na długości 1350 metrów, są zbudowane z głazów narzutowych, nadbudowane i uzupełniane cegłami
  • ratusz z 1517, odbudowany 1842–44, neogotycki ratusz, który stoi na miejscu gotyckiego, wybudowany według projektu architekt Emila Flaminiusa
  • dom, ul. 1 Maja 32, szachulcowy, z XVIII wieku/XIX wieku, nie istnieje

inne zabytki:

Demografia

edytuj

Źródło:[7][15]

  • Piramida wieku mieszkańców Ośna Lubuskiego w 2020 roku[16].


 
Według danych z 30 czerwca 2016 r. miasto miało 3904 mieszkańców[17].

Ludzie związani z Ośnem Lubuskim

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Ośnem Lubuskim.
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Ośnie Lubuskim.

Edukacja

edytuj

W miejscowości funkcjonuje Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie[18][19]. W budynku mieścił się uprzednio Zespół Szkół Publicznych[20]. Do szkoły uczęszcza Sara James, uzdolniona muzycznie uczestniczka międzynarodowych konkursów[21][22].

Miasto prowadzi Przedszkole Samorządowe[23] i Miejski Dom Kultury[23].

Sport i rekreacja

edytuj

W Ośnie Lubuskim przy Szkole Podstawowej powstała w 2005 hala sportowa, wyposażona w boiska, sanitariaty oraz widownię na 200 miejsc[24]. Znajduje się tu także Stadion Miejski o pojemności 700 widzów (w tym 360 miejsc siedzących).

Swoją siedzibę ma tu Miejski Klub Sportowy „Spójnia” Ośno Lubuskie, założony w roku 1948 pod nazwą „Chrobry”, grający w IV lidze. Barwy zespołu: biało-czerwono-żółte[25][26].

W mieście znajdują się zespoły zieleni miejskiej takie jak Park „Stary Rynek” oraz Park „Słowackiego”.

Sezon po sezonie Spójni Ośno Lubuskie

edytuj

Występowali w Ekstraklasie (I poziom ligowy), I lidze (II poziom ligowy)

  • Emil Drozdowicz, wychowanek Spójni Ośno Lubuskie, występował w Ekstraklasie w barwach Arki Gdynia, Poloni Bytom, Termalicy Bruk-Bet Nieciecza, Wisły Płock, łącznie w Ekstraklasie rozegrał 27 spotkań i strzelił 2 bramki. W I lidze w barwach Stilonu Gorzów Wielkopolski, Termalicy Bruk-Bet Nieciecza, Wisły Płock, Chojniczanki Chojnice rozegrał 235 spotkań i strzelił 60 goli.
  • Sylwester Kawczyński, wychowanek Błękitnych Stargard Szczeciński, napastnik Spójni Ośno Lubuskie w sezonie 2009/2010. W barwach Odry Szczecin rozegrał 4 spotkania i strzelił 1 bramkę w I lidze.
  • Sebastian Żłobiński, wychowanek Stilonu Gorzów Wielkopolski w I lidze rozegrał 11 spotkań, wieloletni zawodnik Spójni Ośno Lubuskie w IV lidze lubuskiej, w klubie był także trenerem.
  • Ryszard Ostapiuk, wychowanek Łucznika Strzelce Krajeńskie były zawodnik I ligowego Stilonu Gorzów Wielkopolski i Celulozy Kostrzyn nad Odrą (II poziom ligowy). W I lidze rozegrał 152 spotkania i strzelił 4 gole. Wieloletni trener Spójni Ośno Lubuskie w IV lidze lubuskiej.
  • Zenon Burzawa, wychowanek SHR Wojcieszyce, były zawodnik I ligowych klubów (II poziom ligowy) Stilonu Gorzów Wielkopolski, Sokoła Pniewy, Aluminium Konin na zapleczu Ekstraklasy rozegrał 348 spotkań i strzelił 112 goli. W obecnej Ekstraklasie rozegrał 34 spotkania i strzelił 22 bramki. W sezonie 1993/1994 został królem strzelców w barwach Sokoła Pniewy. Trener Spójni Ośno Lubuskie w IV lidze lubuskiej.

Sezon po sezonie Spójni II Ośno Lubuskie

edytuj

Transport

edytuj
 
Stacja kolejowa Ośno Lubuskie

Transport drogowy

edytuj

Miasto znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 137 Słubice-Kowalów-Ośno Lubuskie-Międzyrzecz-Trzciel oraz przy drodze wojewódzkiej nr 134 Urad-Rzepin-Ośno Lubuskie-Radachów[27].

Transport kolejowy

edytuj

W Ośnie Lubuskim znajduje się stacja kolejowa Ośno Lubuskie, która znajduje się na linii kolejowej nr 364 łączącej Rzepin z Wierzbnem[28].

Wspólnoty wyznaniowe

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Urząd Miasta i Gminy w Ośnie Lubuskim, Ośno Lubuskie: Plan miasta, Wydanie II 2003/2004, ISBN 83-87873-20-9.
  • Wojciech Eckert: System obronny Ośna Lubuskiego. Piękno do odkrycia = The fortification of Ośno Lubuskie. A beauty to be discovered, Czasopismo Techniczne – Architektura, zeszyt 7, 2009, s. 235-238.
  • Jarosław Lewczuk, Błażej Skaziński, Bożena Grabowska: Zabytki północnej części województwa lubuskiego. Gorzów Wlkp.: WUOZ, 2004. ISBN 83-921289-0-7.
  • Roland Semik: Ratusz miejski w Ośnie Lubuskim, w: Wiadomości Powiatowe – biuletyn powiatu słubickiego, grudzień 2013, s. 10 (ISSN 2299-1921).

Przypisy

edytuj
  1. a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
  2. Ośno Lubuskie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-12] [zarchiwizowane z adresu].
  3. Ośno Lubuskie – miasto otoczone murami. lubuskie.pl, 4 sierpnia 2015. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  4. Marian Eckert, Zarys dziejów Rzepina, [w:] „Rocznik Lubuski”, t. 3, red. nacz. Wiesław Sauter, Lubuskie Towarzystwo Kultury, Zielona Góra 1962, s. 158.
  5. Muzeum Ziemi Torzymskiej. osno.mserwer.pl. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  6. Na Ziemi Ojców, Rocznik Ziem Zachodnich i Północnych, 1962, Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich, str. 221
  7. a b c d e Urząd Miasta w Ośnie Lubuskim: Ośno Lubuskie. [dostęp 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)]. (pol.).
  8. Edward Rymar, Rywalizacja o ziemię lubuską i kasztelanię międzyrzecką, w: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, nr 4/1979, s. 489
  9. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  10. Mapa topograficzna - Geoportal. [dostęp 2011-09-24].
  11. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 56. [dostęp 2013-02-04].
  12. a b Urząd Miasta w Ośnie Lubuskim: Monografia Od Drossen do Ośna Lubuskiego. [dostęp 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)]. (pol.).
  13. Turystyka lubuskie + Historyczne [online], www.lubtur.pl [dostęp 2019-07-29] (pol.).
  14. Ośno Lubuskie – Kamienna wieża widokowa. Atrakcje turystyczne Ośna Lubuskiego. Ciekawe miejsca Ośna Lubuskiego [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2019-07-29].
  15. Ludność Ośna Lubuskiego w latach 1933–1939. [dostęp 2010-06-10]. (niem.).
  16. Ośno Lubuskie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-07-11], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  17. Plan odnowy miejscowości Ośno Lubuskie (Stan w dniu 31 12 2010 r.), Urząd miasta i gminy Ośno Lubuskie.
  18. Szkoła Podstawowa w Ośnie Lubuskim [online], Gmina Ośno Lubuskie [dostęp 2022-08-24] (pol.).
  19. Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie w Ośnie Lubuskim [online], zsposno.superszkolna.pl [dostęp 2022-08-24].
  20. E.U, Umowa na termomodernizację szkoły w Ośnie podpisana [online], Gmina Ośno Lubuskie, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
  21. Sara Egwu-James – kim jest laureatka programu Szansa na Sukces? [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 26 września 2021 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
  22. Gabrysia Farbotko, Kim jest Sara Egwu James? Skąd taka siła głosu, w tak małej osobie? [online], Portal I Love Słubice - Całym sercem dla powiatu słubickiego!, 9 lipca 2020 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
  23. a b Gmina_Ośno_Lubuskie, Jednostki organizacyjne [online] [dostęp 2022-08-24].
  24. Urząd Miasta w Ośnie Lubuskim: Budowa hali sportowej przy Zespole Szkól Publicznych w Ośnie Lubuskim. [dostęp 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-08)].
  25. 90minut.pl: Skarb - Spójnia Ośno Lubuskie. [dostęp 2010-07-27].
  26. spojnia.osno.info: Kronika sportowa MKS Spójnia Ośno Lubuskie.. [dostęp 2010-07-27].
  27. Pojezierze Lubuskie. Mapa turystyczna 1:120 000. Zakł. Kartogr. Sygnatura, Zielona Góra. 2007. ISBN 978-83-7499-100-1.
  28. kolej.one.pl: linia Rzepin-Wierzbno. [dostęp 2010-06-10].
  29. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04].

Linki zewnętrzne

edytuj