Ośno Lubuskie
Ośno Lubuskie (niem. Drossen, daw. Ośno) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, położone nad rzeką Łęczą i jeziorem Reczynek, na historycznej ziemi lubuskiej. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ośno Lubuskie. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
Widok na centrum miasta | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Prawa miejskie |
przed 1347 | ||||
Burmistrz |
Stanisław Kozłowski | ||||
Powierzchnia |
8,01 km² | ||||
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
+48 95 | ||||
Kod pocztowy |
69-220 | ||||
Tablice rejestracyjne |
FSL | ||||
Położenie na mapie gminy Ośno Lubuskie | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa lubuskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu słubickiego | |||||
52°27′08″N 14°52′39″E/52,452222 14,877500 | |||||
TERC (TERYT) |
0805034 | ||||
SIMC |
0935587 | ||||
Urząd miejski Rynek 169-220 Ośno Lubuskie | |||||
Strona internetowa |
Miasto o charakterze turystyczno-wypoczynkowym, położone wśród wzgórz morenowych Wysoczyzny Lubuskiej.
Ośno Lubuskie leży w historycznej ziemi lubuskiej[2][3], w ramach której od XIV wieku było stolicą regionu określanego jako ziemia torzymska[4][5].
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Ośno Lubuskie liczyło 3915 mieszkańców[1].
Historia
edytujW okresie wczesnopiastowskim istniał tu gród obronny. Wzmiankowane po raz pierwszy w 1252 r. jako „civitas forensi Osna”. Przywilej miasta uzyskało w roku 1282 od biskupów lubuskich, do których należało. Pierwszym wójtem został Dzierżko z Chyciny[6]. Ośno stanowiło własność biskupów lubuskich, a od 1258 roku właścicielami miejscowości byli margrabiowie brandenburscy[7]. Władztwo polskie sięgnęło tu ponownie po wybuchu wojny o przynależność ziemi lubuskiej w 1319, sięgnęły tu granice księstwa głogowskiego. W 1324 w mieście przebywał piastowski książę Jan ścinawski[8], później ponownie zajęte przez Brandenburgię. Formalnie biskup lubuski przekazał miasto na własność Brandenburgii w 1401 roku. Przed 1347 r. Ośno Lubuskie otrzymało pełne prawa miejskie. W 1369 roku Ośno otrzymało prawo bicia własnej monety. Początkowo była to osada targowa, gród obronny z podgrodziem, z czasem przekształciły się w miasto. W okresie średniowiecza Ośno stało się głównym ośrodkiem ziemi torzymskiej, a od 1447 roku, kiedy ustanowiono tu starostwo krajowe – stolicą ziemi torzymskiej. Było to także miasto dekanalne. Dekanat zorganizowano tu przed 1249 rokiem. Obejmował on 42 kościoły i był największy w całej diecezji[7]. Od 1373 do 1415 wraz z Brandenburgią we władaniu Korony Czeskiej.
Wiele razy miasto płonęło, nie omijały go wojny i zarazy. Miasto słynęło z piwa ośnieńskiego, uprawy kwiatów (plantacje konwalii, stąd nazwa niem. Maiblumenstadt), szparagów i porzeczek. W 1565 roku w Ośnie było 857 warzelni piwa, a w XVIII wieku istniało 157 warsztatów tkackich. W 1584 roku nadano mu prawo urządzania dwóch jarmarków rocznie[7].
Od roku 1810 miasto było stolicą tzw. Ziemi Torzymskiej. Od 1871 w składzie Niemiec.
W 1945 r. zniszczone w 70% miasto zostało włączone do Polski. Dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec[7]. W 1946 zatwierdzono urzędowo nazwę Ośno[9], w 1948 zatwierdzono obecną nazwę.
W miejscowości działało państwowe gospodarstwo rolne – Państwowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Rolnej w Ośnie Lubuskim[10].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[11]:
- układ urbanistyczny
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Jakuba, gotycki z lat 1298–1380 do XIX wieku; najstarsza budowla miasta; kościół posiada wysoką masywną wieżę ozdobioną blendami, wewnątrz m.in. późnorenesansowy polichromowany ołtarz z 1627 roku, ambona z 1619 roku, kamienna chrzcielnica z 1667 roku[12]
- kościół Gminy Nowoapostolskiej, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża, Al. Pokoju, z 1933 roku
- kaplica cmentarna pod wezwaniem św. Gertrudy, późnogotycka z połowy XV wieku na cmentarzu
- mury obronne, z XIV–XV wieku, średniowieczne mury miejski wzniesione w 1477 roku, w których umieszczono 12 baszt; mury otaczają miasto na długości 1350 metrów, są zbudowane z głazów narzutowych, nadbudowane i uzupełniane cegłami
- ratusz z 1517, odbudowany 1842–44, neogotycki ratusz, który stoi na miejscu gotyckiego, wybudowany według projektu architekt Emila Flaminiusa
- dom, ul. 1 Maja 32, szachulcowy, z XVIII wieku/XIX wieku, nie istnieje
inne zabytki:
- synagoga
- stara synagoga
- cmentarz żydowski
- wieża ciśnień z 1903 roku
- liczne kamienice z XVIII i XIX wieku[12]
- kamienna wieża widokowa przy ul. Gronowskiej, zbudowana w 1937 roku na cześć Dietricha Eckarta – jednego z przywódców NSDAP[13][14].
Demografia
edytuj- Piramida wieku mieszkańców Ośna Lubuskiego w 2020 roku[16].
Według danych z 30 czerwca 2016 r. miasto miało 3904 mieszkańców[17].
Ludzie związani z Ośnem Lubuskim
edytujEdukacja
edytujW miejscowości funkcjonuje Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie[18][19]. W budynku mieścił się uprzednio Zespół Szkół Publicznych[20]. Do szkoły uczęszcza Sara James, uzdolniona muzycznie uczestniczka międzynarodowych konkursów[21][22].
Miasto prowadzi Przedszkole Samorządowe[23] i Miejski Dom Kultury[23].
Sport i rekreacja
edytujW Ośnie Lubuskim przy Szkole Podstawowej powstała w 2005 hala sportowa, wyposażona w boiska, sanitariaty oraz widownię na 200 miejsc[24]. Znajduje się tu także Stadion Miejski o pojemności 700 widzów (w tym 360 miejsc siedzących).
Swoją siedzibę ma tu Miejski Klub Sportowy „Spójnia” Ośno Lubuskie, założony w roku 1948 pod nazwą „Chrobry”, grający w IV lidze. Barwy zespołu: biało-czerwono-żółte[25][26].
W mieście znajdują się zespoły zieleni miejskiej takie jak Park „Stary Rynek” oraz Park „Słowackiego”.
Sezon po sezonie Spójni Ośno Lubuskie
edytujPoziom rozgrywek | Liczba sezonów | Sezony |
---|---|---|
I | 0 | |
II | 0 | |
III | 0 | |
IV | 7 | 1956, 2002/2003, 2003/2004, 2004/2005, 2005/2006, 2006/2007, 2007/2008 |
V | 36 | 1951, 1953, 1954, 1955, 1957, 1958, 1959, 1960, 1960/1961, 1961/1962, 1962/1963, 1963/1964, 1965/1966, 1974/1975, 1975/1976, 1976/1977, 1977/1978, 1979/1980, 2000/2001, 2001/2002, 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015, 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018, 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022, 2022/2023, 2023/2024 |
VI | 20 | 1964/1965, 1966/1967, 1967/1968, 1968/1969, 1978/1979, 1980/1981, 1981/1982, 1982/1983, 1983/1984, 1984/1985, 1990/1991, 1991/1992, 1993/1994, 1994/1995, 1995/1996, 1996/1997, 1997/1998, 1998/1999, 1999/2000, 2024/2025 |
VII | 10 | 1969/1970, 1970/1971, 1971/1972, 1972/1973, 1973/1974, 1985/1986, 1986/1987, 1987/1988, 1988/1989, 1992/1993 |
VIII | 1 | 1989/1990 |
- Opracował Mariusz Gazda Kostrzyn nad Odrą
Występowali w Ekstraklasie (I poziom ligowy), I lidze (II poziom ligowy)
- Emil Drozdowicz, wychowanek Spójni Ośno Lubuskie, występował w Ekstraklasie w barwach Arki Gdynia, Poloni Bytom, Termalicy Bruk-Bet Nieciecza, Wisły Płock, łącznie w Ekstraklasie rozegrał 27 spotkań i strzelił 2 bramki. W I lidze w barwach Stilonu Gorzów Wielkopolski, Termalicy Bruk-Bet Nieciecza, Wisły Płock, Chojniczanki Chojnice rozegrał 235 spotkań i strzelił 60 goli.
- Sylwester Kawczyński, wychowanek Błękitnych Stargard Szczeciński, napastnik Spójni Ośno Lubuskie w sezonie 2009/2010. W barwach Odry Szczecin rozegrał 4 spotkania i strzelił 1 bramkę w I lidze.
- Sebastian Żłobiński, wychowanek Stilonu Gorzów Wielkopolski w I lidze rozegrał 11 spotkań, wieloletni zawodnik Spójni Ośno Lubuskie w IV lidze lubuskiej, w klubie był także trenerem.
- Ryszard Ostapiuk, wychowanek Łucznika Strzelce Krajeńskie były zawodnik I ligowego Stilonu Gorzów Wielkopolski i Celulozy Kostrzyn nad Odrą (II poziom ligowy). W I lidze rozegrał 152 spotkania i strzelił 4 gole. Wieloletni trener Spójni Ośno Lubuskie w IV lidze lubuskiej.
- Zenon Burzawa, wychowanek SHR Wojcieszyce, były zawodnik I ligowych klubów (II poziom ligowy) Stilonu Gorzów Wielkopolski, Sokoła Pniewy, Aluminium Konin na zapleczu Ekstraklasy rozegrał 348 spotkań i strzelił 112 goli. W obecnej Ekstraklasie rozegrał 34 spotkania i strzelił 22 bramki. W sezonie 1993/1994 został królem strzelców w barwach Sokoła Pniewy. Trener Spójni Ośno Lubuskie w IV lidze lubuskiej.
Sezon po sezonie Spójni II Ośno Lubuskie
edytuj- Opracował Mariusz Gazda Kostrzyn nad Odrą
Transport
edytujTransport drogowy
edytujMiasto znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 137 Słubice-Kowalów-Ośno Lubuskie-Międzyrzecz-Trzciel oraz przy drodze wojewódzkiej nr 134 Urad-Rzepin-Ośno Lubuskie-Radachów[27].
Transport kolejowy
edytujW Ośnie Lubuskim znajduje się stacja kolejowa Ośno Lubuskie, która znajduje się na linii kolejowej nr 364 łączącej Rzepin z Wierzbnem[28].
Wspólnoty wyznaniowe
edytujBibliografia
edytuj- Urząd Miasta i Gminy w Ośnie Lubuskim, Ośno Lubuskie: Plan miasta, Wydanie II 2003/2004, ISBN 83-87873-20-9.
- Wojciech Eckert: System obronny Ośna Lubuskiego. Piękno do odkrycia = The fortification of Ośno Lubuskie. A beauty to be discovered, Czasopismo Techniczne – Architektura, zeszyt 7, 2009, s. 235-238.
- Jarosław Lewczuk, Błażej Skaziński, Bożena Grabowska: Zabytki północnej części województwa lubuskiego. Gorzów Wlkp.: WUOZ, 2004. ISBN 83-921289-0-7.
- Roland Semik: Ratusz miejski w Ośnie Lubuskim, w: Wiadomości Powiatowe – biuletyn powiatu słubickiego, grudzień 2013, s. 10 (ISSN 2299-1921).
Przypisy
edytuj- ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .
- ↑ Ośno Lubuskie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-12] [zarchiwizowane z adresu] .
- ↑ Ośno Lubuskie – miasto otoczone murami. lubuskie.pl, 4 sierpnia 2015. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Marian Eckert, Zarys dziejów Rzepina, [w:] „Rocznik Lubuski”, t. 3, red. nacz. Wiesław Sauter, Lubuskie Towarzystwo Kultury, Zielona Góra 1962, s. 158.
- ↑ Muzeum Ziemi Torzymskiej. osno.mserwer.pl. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Na Ziemi Ojców, Rocznik Ziem Zachodnich i Północnych, 1962, Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich, str. 221
- ↑ a b c d e Urząd Miasta w Ośnie Lubuskim: Ośno Lubuskie. [dostęp 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)]. (pol.).
- ↑ Edward Rymar, Rywalizacja o ziemię lubuską i kasztelanię międzyrzecką, w: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, nr 4/1979, s. 489
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Mapa topograficzna - Geoportal. [dostęp 2011-09-24].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 56. [dostęp 2013-02-04].
- ↑ a b Urząd Miasta w Ośnie Lubuskim: Monografia Od Drossen do Ośna Lubuskiego. [dostęp 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-29)]. (pol.).
- ↑ Turystyka lubuskie + Historyczne [online], www.lubtur.pl [dostęp 2019-07-29] (pol.).
- ↑ Ośno Lubuskie – Kamienna wieża widokowa. Atrakcje turystyczne Ośna Lubuskiego. Ciekawe miejsca Ośna Lubuskiego [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2019-07-29] .
- ↑ Ludność Ośna Lubuskiego w latach 1933–1939. [dostęp 2010-06-10]. (niem.).
- ↑ Ośno Lubuskie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-07-11] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Plan odnowy miejscowości Ośno Lubuskie (Stan w dniu 31 12 2010 r.), Urząd miasta i gminy Ośno Lubuskie.
- ↑ Szkoła Podstawowa w Ośnie Lubuskim [online], Gmina Ośno Lubuskie [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie w Ośnie Lubuskim [online], zsposno.superszkolna.pl [dostęp 2022-08-24] .
- ↑ E.U, Umowa na termomodernizację szkoły w Ośnie podpisana [online], Gmina Ośno Lubuskie, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ Sara Egwu-James – kim jest laureatka programu Szansa na Sukces? [online], Eurowizja.org - najwięcej o Eurowizji, 26 września 2021 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ Gabrysia Farbotko , Kim jest Sara Egwu James? Skąd taka siła głosu, w tak małej osobie? [online], Portal I Love Słubice - Całym sercem dla powiatu słubickiego!, 9 lipca 2020 [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ a b Gmina_Ośno_Lubuskie, Jednostki organizacyjne [online] [dostęp 2022-08-24] .
- ↑ Urząd Miasta w Ośnie Lubuskim: Budowa hali sportowej przy Zespole Szkól Publicznych w Ośnie Lubuskim. [dostęp 2010-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-08)].
- ↑ 90minut.pl: Skarb - Spójnia Ośno Lubuskie. [dostęp 2010-07-27].
- ↑ spojnia.osno.info: Kronika sportowa MKS Spójnia Ośno Lubuskie.. [dostęp 2010-07-27].
- ↑ Pojezierze Lubuskie. Mapa turystyczna 1:120 000. Zakł. Kartogr. Sygnatura, Zielona Góra. 2007. ISBN 978-83-7499-100-1.
- ↑ kolej.one.pl: linia Rzepin-Wierzbno. [dostęp 2010-06-10].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04] .
Linki zewnętrzne
edytuj- Film promocyjny
- Ośno Lubuskie Dokument Moje Miasteczko cz 1.
- Ośno Lubuskie zabytki 2010
- Fotografie i pocztówki z Ośna Lubuskiego
- Stowarzyszenie Morsy Ośno Lubuskie. morsyosno.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-04)].