Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2012/08

Aktualnie na stronie głównej

Dekalog I – polski telewizyjny film psychologiczny z 1988 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, zrealizowany według scenariusza napisanego przezeń wraz z Krzysztofem Piesiewiczem. Jest to nominalnie pierwsza część cyklu filmów Dekalog, reinterpretująca pierwsze przykazanie Dekalogu: Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną, w realiach warszawskiego Ursynowa lat 80. XX wieku. Bohaterem filmu jest informatyk i wykładowca uniwersytecki Krzysztof, który wpaja swojemu synowi Pawłowi bezkrytyczną fascynację możliwościami obliczeniowymi komputera. Zaufawszy szacunkom grubości lodu w pobliskiej sadzawce, Krzysztof nieumyślnie doprowadza do tragicznej śmierci syna. W rolach głównych wystąpili: Henryk Baranowski oraz Wojciech Klata. Z całego cyklu, film Dekalog I wywołał szczególnie ożywioną reakcję krytyków. Film był analizowany z różnych perspektyw – chrześcijańskich, judaistycznych oraz świeckich. Często Dekalog I odczytywano jako krytykę „fałszywego boga” w postaci technologii informatycznych. Z uznaniem spotkało się wyczucie reżysera pod względem zastosowanych wyrafinowanych zabiegów formalnych. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 sierpnia

Podczas tłumienia powstania warszawskiego niemieckie oddziały policyjne i wojskowe wielokrotnie naruszyły prawo wojenne, m.in. dokonując masowych mordów na ludności cywilnej i jeńcach wojennych. Historycy oceniają, że w sierpniu i wrześniu 1944 roku śmierć poniosło około 150–180 tys. cywilnych mieszkańców Warszawy, z czego co najmniej 63 tys. poza działaniami bojowymi. Wypędzonych zostało około 550 tys. mieszkańców stolicy oraz 100 tys. osób z miejscowości podwarszawskich, spośród których blisko 150 tys. wywieziono na roboty przymusowe lub do obozów koncentracyjnych. W wyniku walk prowadzonych w sierpniu i wrześniu 1944 roku, jak również na skutek systematycznego wyburzania i palenia miasta prowadzonego w następnych miesiącach przez niemieckie oddziały niszczycielskie, zagładzie uległo 55 procent przedwojennej zabudowy Warszawy.

2 sierpnia

Gdy w 1907 roku nowojorska giełda zanotowała rekordowe spadki cen akcji w wysokości niemal 50% w stosunku do szczytu z poprzedniego roku wybuchła panika bankowa. Z biegiem czasu rozprzestrzeniła się na cały kraj, gdy klienci rozpoczęli masowe wycofywanie środków z banków. Wiele banków oraz przedsiębiorstw ogłosiło bankructwo. Dla zapewnienia swobodnego przepływu kapitału wyemitowano 100 milionów dolarów w certyfikatach depozytowych, przeznaczając je do obrotu międzybankowego. Nastroje udało się poprawić dzięki współpracy duchowieństwa i prasy. Wall Street nie była jednak świadoma, że za kulisami starano się zażegnać kolejny kryzys. W 1908 roku senator Nelson Aldrich poprowadził komisję, której celem było zbadanie przyczyn kryzysu oraz przedstawienie propozycji zmian prawnych, które miałyby podobnym wydarzeniom zapobiegać. Doprowadziło to do powstania Fed.

3 sierpnia

W styczniu 1997 roku podczas rozgrywek tenisowych dla tenisistów profesjonalnych ATP World Tour, w meczu z Sergim Bruguerą, zadebiutował Lleyton Hewitt. Swoje pierwsze turniejowe zwycięstwo odniósł w Next Generation Adelaide International w 1998 roku, a ostatnie w czerwcu 2010 roku, podczas Gerry Weber Open. W sumie wygrał 28 zawodów z cyklu ATP World Tour w grze pojedynczej. Zwyciężył również w dwóch turniejach Wielkiego Szlema: US Open w 2001 roku oraz Wimbledonie w 2002 roku. Australijczyk jest także zdobywcą Pucharu Davisa z 1999 i 2003 roku. Był również finalistą rozgrywek w 2000 i 2001 roku. Ponadto zwyciężył w Drużynowym Pucharze Świata w 2001 roku. Jego żoną jest Bec Cartwright. Mają troje dzieci. W wolnym czasie Hewitt lubi grać golfa oraz oglądać futbol australijski.

4 sierpnia

Nazwa własności Banacha-Saksa pochodzi od nazwisk polskich matematyków, Stefana Banacha i Stanisława Saksa, którzy rozszerzyli twierdzenie Mazura mówiące, że słaba granica ciągu punktów przestrzeni Banacha jest granicą w sensie normy kombinacji wypukłych wyrazów tego ciągu, o możliwość znalezienia w przestrzeni L_p(0,1), 1 < p <∞ takiego ciągu kombinacji wypukłych wyrazów wyjściowego ciągu, który jest dodatkowo sumowalny w sensie Cesàro. Wynik ten został jeszcze dalej rozszerzony przez Shizuo Kakutaniego na przestrzenie jednostajnie wypukłe. Wiesław Szlenk wprowadził pojęcie słabej własności Banacha-Saksa, zastępując pojęcie ciągu ograniczonego w definicji własności Banacha-Saksa ciągiem słabo zbieżnym do zera oraz udowodnił, że przestrzeń L₁(0,1) ma tę własność. Definicja obydwu tych własności Banacha-Saksa przenosi się analogicznie na podzbiory przestrzeni unormowanych. Każda przestrzeń mająca własność Banacha-Saksa jest refleksywna. Istnieją jednak przestrzenie refleksywne, które nie mają tej własności – pierwszy przykład takiej przestrzeni został podany przez Alberta Baernsteina.

5 sierpnia

Nazywana też kalijką cantedeskia to rodzaj roślin z rodziny obrazkowatych, obejmujący 8 gatunków pochodzących ze środkowo-południowej Afryki. Jeden z przedstawicieli – cantedeskia etiopska – został introdukowany na wszystkich kontynentach na obszarach o klimacie łagodnym lub gorącym i w wielu miejscach stał się groźnym gatunkiem inwazyjnym, wypierającym roślinność rodzimą. Z uwagi na bardzo atrakcyjne kwiatostany i ulistnienie cantedeskie, zarówno gatunki botaniczne jak i ich kultywary, są szeroko uprawiane na świecie jako rośliny ozdobne. W mniejszym zakresie i lokalnie wykorzystywane są jako rośliny jadalne, paszowe i lecznicze. Należą do roślin o niewielkich wymaganiach i według niektórych opinii są niemal „niezniszczalne” w uprawie.

6 sierpnia

W 1998 roku firma Eidos Interactive wydała komputerową, strategiczną grę czasu rzeczywistego w realiach II wojny światowej, Commandos: Za linią wroga. Gra została wyprodukowana przez hiszpańskie studio Pyro Studios. Gracz przejmuje w niej kontrolę nad oddziałem brytyjskich komandosów, sabotujących niemieckie obiekty i instalacje. Mają oni typowe, wyłącznie dla nich umiejętności, a ukończenie misji wymaga ścisłej współpracy między nimi. Akcja gry rozpoczyna się 20 lutego 1941 roku, kiedy brytyjscy komandosi przybywają do Norwegii z zadaniem sabotażu kluczowych obiektów przemysłowych należących do Niemców. Commandos posiada grafikę dwuwymiarową w rzucie izometrycznym. Gra została pozytywnie przyjęta przez krytyków. Chwalono oprawę audiowizualną i nowatorski sposób rozgrywki, natomiast krytykowano zbyt wysoki poziom trudności. W 1999 roku ukazało się rozszerzenie gry nazwane Commandos: Zadania Specjalne, które zawierało pakiet nowych misji.

7 sierpnia

Po głównych rolach w komediach wojennych: Giuseppe w Warszawie oraz Gdzie jest generał... Elżbieta Czyżewska stała się najpopularniejszą aktorką w PRL, występującą w filmie, telewizji oraz teatrze. Była nie tylko ulubienicą masowej publiczności, ale także pokoleniową idolką. Wyróżniała się charyzmą oraz sex-appealem. Miała na swoim koncie również role dramatyczne: u Kazimierza Kutza , Aleksandra Forda i Wojciecha Jerzego Hasa. 13 czerwca 1965 roku otrzymała Złotą Maskę dla najpopularniejszej aktorki telewizyjnej. Po opuszczeniu Polski zamieszkała wraz z drugim mężem w Nowym Jorku i od czasu do czasu pojawiała się w niewielkich rolach. Wystąpiła w roli seksuolożki w odcinku serialu Seks w wielkim mieście. W 2003 roku odcisnęła dłoń na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach. Zmarła w wieku 72 lat. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Jej imieniem została nazwana gwiazda 240371 Crux.

8 sierpnia

SMS Moltke i SMS Goeben były dwoma niemieckimi krążownikami liniowymi typu Moltke oddanymi do służby w latach 1911–1912. Pierwszy z nich cały okres I wojny światowej wchodził w skład Hochseeflotte i brał udział w większości głównych bitew z Royal Navy, w tym na Dogger Bank w 1915 roku i bitwie jutlandzkiej w 1916 roku. Przez pewien czas uczestniczył również w kampanii na Bałtyku. Podobnie jak większość dużych okrętów Hochseeflotte został samozatopiony w Scapa Flow 21 czerwca 1919 roku. Goeben w chwili rozpoczęcia I wojny światowej wchodził w skład niemieckiej Eskadry Śródziemnomorskiej (Mittelmeerdivision) i wraz z krążownikiem lekkim Breslau, ścigany przez okręty brytyjskie, przedarł się do Konstantynopola. Wcielony formalnie w skład floty tureckiej, pod nazwą Yavuz Sultan Selim, nadal był obsadzony niemiecką załogą. Brał udział w walkach z Rosjanami na Morzu Czarnym i Brytyjczykami na Morzu Egejskim. Okręt służył w marynarce wojennej Turcji do 1973 roku.

9 sierpnia

W 1948 roku syjonizm doprowadził do powstania państwa Izrael. Współcześnie jego celem jest utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany w końcu XIX wieku miał wiele nurtów i postaci. Powszechnie jest utożsamiany z „syjonizmem politycznym”, interpretowanym w różny sposób: jako nacjonalizm żydowski, ruch kolonialny i rasistowski, ruch narodowowyzwoleńczy lub jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska (Ahad ha-Am), odrodzenie języka hebrajskiego (Eliezer ben-Yehuda) oraz powstanie literatury i kultury w tym języku. Syjonizm od początku był przedmiotem krytyki, zarówno ze strony innych ruchów żydowskich, jak i nieżydowskich. Zasadniczy konflikt, nierozstrzygnięty do dziś, trwa między syjonizmem a palestyńskim ruchem narodowym, nacjonalizmem arabskim oraz fundamentalizmem islamskim.

10 sierpnia

Jak dotąd na świecie udokumentowano około 150 przypadków zespołu Ellisa-van Crevelda. Choroba znacznie częściej dotyka populację Amiszów, w której częstość zespołu szacowana jest na 1:200, a nosicielstwo zmutowanego genu może dotyczyć 13% populacji. W 30% przypadków występuje pokrewieństwo rodziców. Mężczyźni chorują tak samo często jak kobiety. Zespół może być spowodowany mutacjami w genie EVC, albo EVC2. Po urodzeniu u dziecka stwierdza się niskorosłość, wady kośćca i zębów, patologiczne zmiany naczyniowe i deformacje układu moczowo-płciowego. Kliniczna tetrada objawów obejmuje chondrodystrofię, polidaktylię, dysplazję ektodermalną i wady serca. Chorobę jako pierwsi opisali Richard W.B. Ellis i Simon van Creveld we wspólnej pracy z 1940 roku. Leczenie jest objawowe i polega na chirurgicznych operacjach naprawczych wad wrodzonych. Gen odpowiedzialny za chorobę sklonował w 2000 roku Ruiz-Perez wraz z współpracownikami.

11 sierpnia

Jednym z najbardziej znanych fikcyjnych okrętów podwodnych w historii literatury jest opisany po raz pierwszy w powieści Juliusza Verne Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi samowystarczalny statek Nautilus. Zbudowany został za 5 mln franków przez kapitana Nemo w celu ucieczki przed cywilizacją i zemsty na Anglikach. Napędzany był energią elektryczną. Nemo atakował nim statki handlowe, a świadkowie uważali go za potwora lub nieznany gatunek ssaka morskiego. Niektóre jego atrybuty i wyposażenie opisane przez Verne znalazły odzwierciedlenie w wyglądzie późniejszych, prawdziwych łodzi podwodnych.

12 sierpnia

Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 reprezentacja Nauru liczyła tylko jednego zawodnika. Był nim sztangista Itte Detenamo, który jednocześnie pełnił funkcję chorążego reprezentacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk. Oprócz zawodnika, na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 przyleciała 3-osobowa delegacja tego kraju, w której skład weszli: szef misji olimpijskiej Nauru, pierwszy prezydent i współtwórca Nauruańskiego Komitetu Olimpijskiego oraz menedżer zawodnika. Detenamo nie zdobył żadnego medalu. Był to czwarty start Nauru, zarówno na letnich igrzyskach olimpijskich, jak i igrzyskach olimpijskich w ogóle. Najlepszym wynikiem reprezentanta Nauru na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 była 10. pozycja, którą Detenamo zajął w rywalizacji sztangistów w kategorii wagowej +105 kg.

13 sierpnia

Z dynastii Skjoldungów, wywodzącej się od Gorma Starego i Tyry Danebod, pochodziła Gyda – królewna duńska. Była córką Swena Widłobrodego – króla Danii, Anglii i Norwegii, a wnuczką Haralda Sinozębego. Przypuszcza się, że matką Gydy była pierwsza, nieznana z imienia żona Swena bądź też jego nałożnica. Według jednej z hipotez matką mogła być niejaka Gunhilda, prawdopodobnie słowiańskiego pochodzenia. Gyda poślubiła odsuniętego od władzy jarla regionu Lade – Eryka Håkonssona, który dowodził wojskami szwedzkimi w bitwie w Øresundzie. Fakt zawarcia małżeństwa Gydy i jarla Eryka odnotował pod rokiem 996 Snorri Sturluson w Sadze o królu Olafie Trygvasonie. Rok po ślubie urodził się ich syn Haakon, który około 1016 roku opuścił Norwegię i udał się do Anglii, gdzie w roku 1029 poślubił siostrzenicę Kanuta – Gunhildę. Syn Gydy utonął w 1030 roku, gdy wracał z Anglii do Norwegii. Dalsze losy Gydy i jej data śmierci nie są znane.

14 sierpnia

Numer 32, który nosił Magic Johnson, został zastrzeżony przez Los Angeles Lakers w 1992 roku. Przydomek „Magic” otrzymał po raz pierwszy w wieku 15 lat od dziennikarza Lansing State Journal, gdy grając dla Everett High School w Lansing zanotował triple-double, zdobywając 36 punktów, 18 zbiórek i 16 asyst. Wyjątkowość Earvina Johnsona polegała na tym, że grał na pozycji rozgrywającego, mierząc 206 cm, mimo iż tego wzrostu byli raczej koszykarze na pozycjach podkoszowych. Łączył wzrost silnego skrzydłowego, umiejętności swingmana i panowanie nad piłką charakteryzujące obrońców, co uczyniło go jednym z najczęstszych zdobywców triple-double (138) w historii NBA. Wprowadził do koszykówki styl gry oparty na szybkim tempie akcji, zaskakujących podaniach i wsadach, zwany „showtime”. Na sportową emeryturę odszedł nagle w 1991 roku po tym jak ogłosił, że zakaził się wirusem HIV. Powrócił m.in. w 1992 roku na mecz gwiazd, który przyniósł mu nagrodę MVP.

15 sierpnia

Gdyby ich budowę ukończono, byłyby najsilniej uzbrojonymi pancernikami w historii, ponieważ ich uzbrojenie miało się składać z sześciu dział kal. 510 mm oraz wielu dział mniejszych kalibrów. Prace nad japońskimi pancernikami projektu A-150 rozpoczęły się w latach 1938–1939. Pomimo że na początku 1941 roku prace projektowe nad planami okrętów projektu A-150 były bliskie ukończenia, w związku z coraz bardziej prawdopodobnym zaangażowaniem Japonii w wojnę ze Stanami Zjednoczonymi, priorytetem stoczniowym stała się budowa nowych lotniskowców, krążowników i jednostek mniejszych klas. Oba planowane pancerniki projektu A-150 otrzymały prowizoryczne numery budowy (798 i 799) i zostały włączone do programu budowy okrętów na rok 1942. Jednak zmiana sytuacji wojennej, po klęsce japońskich lotniskowców w bitwie o Midway, spowodowała całkowite zarzucenie prac nad wielkimi pancernikami.

16 sierpnia

Przyszły patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl urodził się w Leningradzie w 1946 roku, w rodzinie prawosławnego duchownego, jako Władimir Gundiajew. Jego dziadek, także kapłan, był prześladowany przez władze radzieckie i przez wiele lat był więziony w łagrach. Po ukończeniu szkoły średniej przyszły duchowny rozważał podjęcie studiów w zakresie nauk ścisłych, jednak pod wpływem metropolity leningradzkiego i nowogrodzkiego, Nikodema, wstąpił ostatecznie do Leningradzkiego Seminarium Duchownego. Po ukończeniu wyższych studiów teologicznych był wykładowcą Leningradzkiej Akademii Duchownej. Do roku 1971 działał w Światowej Radzie Kościołów. W 1976 roku został biskupem wyborskim, wikariuszem eparchii leningradzkiej, zaś w roku 1984 – biskupem smoleńskim. Od 1989 roku kierował Wydziałem Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W dniu 27 stycznia 2009 roku został wybrany na urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi przez Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

17 sierpnia

W bezpośredniej linii z języka staronordyjskiego wywodzi się gramatyka języka szwedzkiego. Gramatyka szwedzka, należąc do gramatyk języków germańskich, jest podobna do systemów gramatycznych innych języków germańskich, zarówno pod względem morfologicznym jak i syntaktycznym. W języku szwedzkim istnieją dwa rodzaje gramatyczne, a deklinacje i koniugacje nie uwzględniają osoby i liczby. Zanikł również system przypadków, zredukowany do mianownika i dopełniacza. System przypadków zrekompensował ścisły szyk szwedzkiego zdania. Język należy do grupy SVO, a orzeczenie znajduje się w zdaniu na drugim miejscu. Istnieje tendencja do tworzenia form złożonych kosztem fleksyjnych.

18 sierpnia

Najprawdopodobniej pod koniec XXI wieku p.n.e. władcą miasta-państwa Aszur był Uszpia. Pierwsze ustępy Asyryjskiej listy królów umieszczają go pośród 17 królów, którzy panowali w namiotach. O władcach tych, poza Uszpią, praktycznie nic nie wiadomo. H. Lewy identyfikuje ich jako przywódców wędrownych plemion, z których narodzić się miał naród asyryjski. Dokładne lata panowania Uszpii są nieznane. H. Lewy datuje jego rządy na czasy presargonidzkie (przed 2350 p.n.e.). Uznaje go za władcę, za panowania którego dokonało się przejście z wędrownego do osiadłego trybu życia, czego symbolem miała być budowa świątyni w Aszur. Zdaniem innych badaczy bardziej prawdopodobne wydaje się jednak datowanie na koniec rządów III dynastii z Ur (koniec XXI wieku p.n.e.).

19 sierpnia

Bardzo ostre zęby legwana zielonego służą mu do spożywania głównie liści, ale mogą również przeciąć ludzką skórę. Ma wzrok pozwalający na postrzeganie kształtów i ruchu z dużej odległości. Posiada komórki zwane podwójnymi czopkami, zapewniające ostre widzenie barwne i umożliwiające mu dostrzeganie ultrafioletu. Ma też narząd światłoczuły na szczycie głowy, tak zwane oko ciemieniowe. Jego grzbiet i ogon pokrywa rząd kolców służących do ochrony przed drapieżnikami. Biczowatego ogona może używać do wymierzania bolesnych ciosów. Chwycony za ogon odrzuca go. Fałd skórny na podgardlu jest pomocny w termoregulacji i odgrywa rolę w zalotach oraz zmaganiach terytorialnych. Legwan jest spotykany jako zwierzę domowe, przy czym jego atutami jest spokojne usposobienie i jaskrawe barwy. Wymaga przestrzeni, specjalnego oświetlenia i ogrzewania. Jego dieta powinna składać się ze świeżych liściastych warzyw, jak kapusta sitowata, kapusta warzywna pastewna, mniszek, rokietta siewna czy jarmuż.

20 sierpnia

W glebie oraz przewodach pokarmowych gąsienic różnych gatunków motyli żyje Bacillus thuringiensis (Bt) – Gram-dodatnia bakteria. Jej przetrwalniki i kryształy białek są stosowane w rolnictwie do biologicznego zwalczania szkodników. Ze względu na selektywność uznaje się je za przyjazne dla środowiska. Są rozpylane w postaci płynnej na rośliny, gdzie muszą zostać zjedzone przez larwy owadów, aby być skuteczne. W ostatnich latach również geny Bt, służące do wytwarzania toksyn, są używane w modyfikowanych genetycznie roślinach, aby uodpornić je na szkodniki. W badaniach przeprowadzonych w 2007 roku wykazano, że rośliny posiadające geny Bt mogą powodować niewielkie, ale zauważalne ryzyko uszkodzenia wątroby u szczurów. Wyniki tych badań zostały uznane za nieistotne przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Owad tantniś krzyżowiaczek uodpornił się na toksyny Bt w postaci zarówno rozpylanej na rośliny, jak i obecnej w roślinach transgenicznych. Kilka badań potwierdziło gwałtowny wzrost liczebności szkodników niewrażliwych na toksyny Bt.

21 sierpnia

Ulice Gustava Wieda można znaleźć w kilku miastach Danii. Muzeum Roskilde przechowuje archiwalia związane z jego osobą. Pisarz zadebiutował w roku 1887 pamfletem politycznym. Był jednym z pierwszych Duńczyków, których głos został zarejestrowany na płycie gramofonowej, kiedy w 1913 roku odczytał wstęp do swej powieści Pastor Sørensen i spółka. Twórczość Wieda jest nasycona melancholią, przeświadczeniem o śmierci czającej się tuż za fasadą beztroskiej egzystencji, sceptycznym spojrzeniem na ówczesny moralny stan duńskiego społeczeństwa i obawami przed nagłymi dramatami, burzącymi idyllę ludzkiego bytu. Można w niej znaleźć elementy groteski i ironicznego spojrzenia na stosunki damsko-męskie oraz ślady gorzkiego humoru. Sporo miejsca w życiu Wieda zajmowały zagraniczne wojaże. Pasjonował się także fotografią i kolekcjonował laski. Inną jego pasją było introligatorstwo. W roku 2008 uroczyście obchodzono 150. rocznicę urodzin pisarza.

22 sierpnia

Opowiadania o smokach dotarły do Japonii wraz z innymi wierzeniami chińskimi. Po rozpowszechnieniu się legend o smokach, zaczęły one przejmować częściowo rolę węży, które do tej pory uważane były za bóstwa wody. Pod wpływem chińskich podań o latających smokach, które potrafiły również nurkować, mieszkańcy archipelagu uznali pojawienie się takiej istoty na niebie za dobry omen. Mianem boga-smoka Ryūjina nazwano władcę mórz Watatsumiego, z którego córką miał się ożenić mityczny władca Japonii – Ninigi. W późniejszym okresie pojawiły się buddyjskie podania o tym, że królem wszystkich smoków zsyłających opady jest Zennyo Ryūō. W japońskich legendach władcami stawów były najczęściej smoczyce, które mogły przybierać postać pięknej dziewczyny o nienaturalnie długiej twarzy, chociaż według niektórych podań ukazywały się one również jako stare i odrażające kobiety. Wierzono również, że kobiety, które popełnią samobójstwo z miłości, mogą po śmierci stać się białymi smokami.

23 sierpnia

Przyszły patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl urodził się w Leningradzie w 1946 roku, w rodzinie prawosławnego duchownego, jako Władimir Gundiajew. Jego dziadek, także kapłan, był prześladowany przez władze radzieckie i przez wiele lat był więziony w łagrach. Po ukończeniu szkoły średniej przyszły duchowny rozważał podjęcie studiów w zakresie nauk ścisłych, jednak pod wpływem metropolity leningradzkiego i nowogrodzkiego, Nikodema, wstąpił ostatecznie do Leningradzkiego Seminarium Duchownego. Po ukończeniu wyższych studiów teologicznych był wykładowcą Leningradzkiej Akademii Duchownej. Do roku 1971 działał w Światowej Radzie Kościołów. W 1976 roku został biskupem wyborskim, wikariuszem eparchii leningradzkiej, zaś w roku 1984 – biskupem smoleńskim. Od 1989 roku kierował Wydziałem Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W dniu 27 stycznia 2009 roku został wybrany na urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi przez Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

24 sierpnia

Jednym z symboli niepodległej Białorusi jest jej hymn państwowy. Przyjęcie hymnu było – po przywróceniu w 1995 roku zretuszowanego radzieckiego godła i flagi – ostatnim etapem formowania symboliki Republiki Białorusi. Po ogłoszeniu niepodległości w roku 1991 rząd zwlekał z przyjęciem nowego hymnu. Konkurs na hymn został ogłoszony 3 stycznia 2002 roku. Do komisji konkursowej, której przewodniczył wicepremier Uładzimir Drażyn, weszli ministrowie kultury i informacji, przedstawiciele parlamentu, naukowcy, urzędnicy oraz muzycy i kompozytorzy. W dniach 7–9 czerwca 2002 roku media państwowe transmitowały kilka razy na dobę pięć potencjalnych hymnów i przeprowadzono interaktywną ankietę. 10 czerwca 2002 roku komisja ogłosiła zwycięzcę konkursu, a 2 lipca 2002 roku utwór My, biełarusy został zatwierdzony jako hymn przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę. Komisja uznała, że muzyka do hymnu, napisana przez Niesciera Sakałouskiego w 1955 roku, najlepiej oddaje historyczną ciągłość białoruskiego narodu oraz cieszy się uznaniem i szacunkiem kilku pokoleń. Autor nowego tekstu, Uładzimir Karyzna, wykorzystał fragmenty poprzedniego hymnu, lecz odzwierciedlił także nowe aspekty rozwoju państwa. Podkreślił patriotyzm i pracowitość Białorusinów oraz przyjaźń między narodami.

25 sierpnia

W 1576 roku stryj Gryzeldy Batory, Stefan Batory, został koronowany na króla Polski. Pod koniec 1580 roku król Batory zaplanował małżeństwo bratanicy z owdowiałym kanclerzem wielkim koronnym Janem Zamoyskim. Małżeństwo miało wzmocnić wpływy rodu Batorych w Polsce. Z powodu młodego wieku Batorówny zaręczyny zostały odłożone do roku 1582. Król zaplanował przejście bratanicy na katolicyzm. Jezuici z Kolozsváru przez półtora roku bezskutecznie próbowali ją nawrócić. Ślub Gryzeldy z Zamoyskim odbył się 12 czerwca 1583 roku w katedrze na Wawelu. Uroczystości weselne trwały dziesięć dni. Gryzelda przybyła na Wawel z orszakiem tysiąca stu osób, wśród których znajdowało się sześciuset żołnierzy pilnujących jej posagu. Zaślubiny i huczne wesele Zamoyskich zostało dokładnie opisane przez przebywającego wówczas na dworze królewskim heraldyka Bartosza Paprockiego. Po urodzeniu dziecka Gryzelda zachorowała na ospę, która okazała się dla niej śmiertelna. Zmarła 14 marca 1590 roku. Nowo narodzona córka Zamoyskich umarła dwa tygodnie później.

26 sierpnia

Ma niepowtarzalny, odmienny od innych rękopisów Nowego Testamentu tekst, który ze względu na swoją oryginalność od dawna wzbudzał zainteresowanie zarówno wśród biblistów, jak i laików. Kodeks Bezy pisany uncjałą na pergaminie, w językach greckim i łacińskim, od czterech wieków jest poddawany badaniom biblistów oraz krytyków tekstu. Powstało wiele poświęconych mu obszernych opracowań. Kodeks przekazuje tekst zachodni. Posiada nieco opuszczeń w Ewangelii Łukasza i wiele dodatków w tekście Dziejów Apostolskich. Od ponad dwustu lat intryguje uczonych, przede wszystkim tekstem Dziejów. Wciąż nie rozstrzygnięto miejsca jego pochodzenia. Tekst kodeksu posiada wiele rzadko spotykanych bądź nigdzie nie występujących wariantów tekstowych. W filmie Kod Leonarda da Vinci wykorzystano łaciński tekst z Łk 6, 1-4 pochodzący z Kodeksu Bezy.

27 sierpnia

2 października 1845 roku otwarto linię kolejową łączącą Wrocław z Gliwicami, wraz z którą wybudowano gliwicki dworzec. Budynek dworca znajduje się przy ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 12 w Śródmieściu Gliwic. Jest usytuowany na poziomie ulicy, zaś torowisko na poziomie wyższym. W budynku są dwie oddzielne poczekalnie połączone z przejściami podziemnymi prowadzącymi na perony. Gliwice są główną stacją początkową i końcową pociągów łączących województwo śląskie z opolskim. Odjeżdżają stąd pociągi do większości największych miast Polski. Przez gliwicką stację kolejową przebiega linia kolejowa nr 137, będąca częścią europejskiej linii kolejowej E 30. Dodatkowo rozpoczynają się tu linie w kierunku zachodnim – 168 oraz wschodnim – 141, 147 i 200. W ruchu pasażerskim wykorzystywane są linie 137 (Katowice, Kędzierzyn-Koźle, Opole) oraz 147 (Bytom). Pozostałe linie wykorzystywane są jedynie w ruchu towarowym. Ruch kolejowy na stacji jest sterowany przy pomocy 3 nastawni dysponujących oraz 3 nastawni wykonawczych.

28 sierpnia

Dinozaur ten miał potężną czaszkę o dwóch parach okien przedoczodołowych oraz liczne zęby. Miednica jangczuanozaura cechowała się między innymi dużym otworem zasłonionym. Piszczel nieznacznie tylko ustępowała rozmiarami kości udowej. Kończyny przednie były znacznie mniejsze od tylnych. Jangczuanozaur żył w jurze późnej na terenie dzisiejszej chińskiej prowincji Syczuan. Zresztą od tamtejszego powiatu bierze on swą nazwę rodzajową. Te teropody osiągały ok. 8–11 m długości, a ważyły do 3,4 tony. Rodzaj jangczuanozaur wchodził w skład tzw. zespołu fauny mamenchizaura. Jego pożywienie mogły stanowić zauropody.

29 sierpnia

Pierwsze akwarium publiczne zostało otwarte w 1853 roku w Londynie w Regent's Parku. Następne zostały otwarte w Wiedniu, Paryżu, Hamburgu, Berlinie, Brighton oraz Amsterdamie. Obecnie największym na świecie jest Georgia Aquarium w Atlancie w USA. Drugim największym na świecie jest Churaumi Aquarium w Japonii. Turkuazoo w Stambule w Turcji jest największym w Europie. AQWA to z kolei największe akwarium w Australii. Największe akwarium w Afryce znajduje się w RPA i nazywa się Ushaka Marine World. Do najnowszych i najnowocześniejszych należy The Dubai Aquarium w Dubaju. Akwaria publiczne gromadzą i demonstrują organizmy wodne (florę i faunę), zarówno gatunki słodko-, jak i słonowodne. Mogą przyjmować specjalistyczne formy, takie jak: delfinarium, fokarium czy pingwinarium, a nawet rekinarium. Pełnią trzy podstawowe funkcje: ochronną, edukacyjną i badawczą. Mają zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników.

30 sierpnia

We wschodniej części miejscowości Lutowiska, przy polnej drodze wiodącej do nieistniejącej od czasu zakończenia II wojny światowej wsi Krywka, znajduje się cmentarz żydowski. Cmentarz ma kształt nieregularnego czworokąta i zajmuje pofałdowane zbocze bezimiennego wzniesienia. Rozciąga się wzdłuż osi południowy zachód – północny wschód. Ma powierzchnię około 1 ha. Nekropolia powstała zapewne w drugiej połowie XVIII wieku, jednak data roczna pozostaje nieznana. Cmentarz w okresie powojennym został zinwentaryzowany przez grupę pod kierunkiem Jerzego Woronczaka. Obecnie stanowi on fragment ekomuzeum rozciągającego się na terenach wsi i jej okolic.

31 sierpnia

W lipcu 1914 roku, w filadelfijskiej stoczni William Cramp and Sons, położono stępkę pod budowę niszczyciela USS Conyngham (DD-58). Sam okręt został zwodowany w lipcu następnego roku. W styczniu 1916 roku, po wejściu do służby, okręt odbył rejsy po Atlantyku i Karaibach. Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej Conyngham wszedł w skład pierwszej eskadry niszczycieli amerykańskich, wysłanej na wody europejskie. Patrolował Morze Irlandzkie, bazując w Queenstown. Okręt przeprowadził kilka akcji ratowniczych dla pasażerów i członków załóg statków zatopionych przez U-Booty. Dowódca jednostki otrzymał pochwałę za akcję, która zakończyła się, jak oceniono w tamtym czasie, prawdopodobnym zatopieniem niemieckiego okrętu podwodnego.