Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2012/11

Aktualnie na stronie głównej

Gajusz Licyniusz Macer Starszy (ur. ok. 107 p.n.e. – zm. 66 p.n.e.) – rzymski polityk, mówca oraz historyk, zaliczany do annalistów młodszych. Jego dzieło historyczne nie zachowało się do naszych czasów, poza niewielką liczbą fragmentów. Przedstawiało dzieje Rzymu od jego początku do nieznanego nam momentu. Na tle innych annalistów młodszych Licyniusz Macer wyróżniał się, jak się wydaje, dociekliwością i rzetelnością, mimo manipulacji dla podkreślenia racji popularów i zasług własnego rodu. Cyceron, osobiście mu niechętny, krytycznie oceniał jego pracę, ale z racji stylu, nie zaś wiarygodności. Wykorzystywali ją Dionizjusz z Halikarnasu oraz Tytus Liwiusz, dla którego była ona jednym z podstawowych źródeł dotyczących początków Rzymu. Był czynnym stronnikiem popularów, zajmował się także obroną sądową. Po sprawowaniu namiestnictwa w jednej z prowincji, oskarżono go o zdzierstwa. Został uznany za winnego i skazany na wygnanie. Zaskoczony tym wyrokiem, zmarł w niejasnych okolicznościach. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 listopada

W 1820 roku w Suwałkach został otwarty rzymskokatolicki cmentarz parafialny. W najstarszej części cmentarza zlokalizowane są zabytkowe nagrobki i figury nagrobne, znajduje się tu również neogotycka kaplica cmentarna pw. Przemienienia Pańskiego, którą zbudowano w 1854 roku według projektu Karola Majerskiego. Wśród pochówków na cmentarzu znajdują się groby znanych suwalczan. Nekropolia należy do parafii konkatedralnej św. Aleksandra. Cmentarz położony jest w zachodniej części miasta przy ul. Bakałarzewskiej, która jest częścią drogi wojewódzkiej nr 653. Graniczy z nekropoliami innych wyznań: ewangelicką, prawosławną, żydowską i muzułmańską. Zespół wszystkich cmentarzy został wpisany w 1986 roku do rejestru zabytków i objęty ochroną prawną.

2 listopada

W Chinach, Japonii oraz w Ameryce Północnej klon ściętolistny bywa uprawiany jako roślina ozdobna, szczególnie zalecana do nasadzeń w miastach ze względu na odporność na trudne warunki oraz niewielkie rozmiary. W Pekinie jest jednym z najbardziej popularnych drzew przyulicznych. W Chinach nasiona służyły także jako surowiec do produkcji oleju jadalnego. To małe drzewo występuje naturalnie w lasach wschodniej Azji, od Chin po Półwysep Koreański i obwód amurski w Rosji. Blaszka liściowa osadzona jest na ogonku o długości 3–9 cm. Z powodu długich ogonków jego liście często trzepoczą na wietrze. Dostarcza pożytku dla pszczół. Ekstrakty z liści obniżają poziom cukru we krwi działając leczniczo przy hiperglikemii i zmniejszają łaknienie pozwalając leczyć otyłość. Gatunek jest źródłem wielu substancji chemicznych, m.in. należy do nielicznych roślin zawierających kwas nerwonowy. Roślina wytrzymuje spadki temperatur do -25 °C. Najlepiej rośnie na glebach kwaśnych lub lekko kwaśnych. Preferuje stanowiska słoneczne. Na liściach tego gatunku żerują larwy motyli z rodzaju Caloptilia.

3 listopada

W grudniu 1991 roku został zaprezentowany Fiat Cinquecento. Samochód ten miał być następcą Fiata 126p, jednakże produkcja Maluchów nie dość, że nie została zakończona, to produkowano je nawet po zakończeniu produkcji Cinquecento. Samochód dostępny był wyłącznie jako 3-drzwiowy hatchback o kanciastym, dwubryłowym nadwoziu. W porównaniu z wcześniejszymi modelami Fiata z tego segmentu, pojazd wyposażono w kilka nowszych rozwiązań: niezależne, przednie zawieszenie z kolumnami McPhersona i tylne z wahaczami ze sprężynami śrubowymi, hamulce tarczowe na osi przedniej, wzmocnione słupki boczne nadwozia oraz strefy zgniotu, jak i ocynkowane nadwozie. Kierowanie pojazdem odbywało się poprzez zębatkowy układ kierowniczy, mimo to wspomaganie kierownicy było niedostępne nawet w wyposażeniu dodatkowym. Samochód mógł zostać opcjonalnie doposażony w m.in. centralny zamek, immobilizer, autoalarm, elektrycznie sterowane szyby, układ klimatyzacji, szyberdach lub nawet zdejmowany, brezentowy dach w wersji Soleil. Produkcję zakończono w roku 1998. Wyprodukowano w sumie 1 102 684 egzemplarzy.

4 listopada

Po rewolucji lutowej Szymon Rak-Michajłowski włączył się w życie polityczne Mińska. Wszedł w skład Białoruskiej Socjalistycznej Gromady. W listopadzie 1922 roku został wybrany posłem na Sejm I kadencji. Deklarował obronę praw socjalnych, narodowych i kulturalnych białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce. Podczas tzw. „procesu 56-ciu” został skazany na 12 lat więzienia, jednak wypuszczono go przedterminowo. Był dyrektorem Białoruskiego Państwowego Muzeum Społeczno-Historycznego. 16 sierpnia 1933 roku został ponownie aresztowany. Karę odbywał w sołowieckich łagrach. 14 listopada 1938 roku Specjalna Trójka NKWD Białoruskiej SRR uznała go za „agenta Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego”. 27 listopada 1938 roku został rozstrzelany. Ten działacz polityczny i społeczny narodowości białoruskiej, publicysta i pedagog został zrehabilitowany w ZSRR 18 kwietnia 1956 roku. We wsi Maksymówka, w której urodził się, znajduje się upamiętniająca go tablica. W Mołodecznie jego imieniem nazwano jedną z ulic.

5 listopada

Nazwa tej warszawskiej ulicy na Saskiej Kępie nawiązuje do rzeki Elstery. Ulica Elsterska zaczyna się skrzyżowaniem z ul. Dąbrówki i kończy na skrzyżowaniu z ul. Galijską. Jej zabudowę stanowią domy mieszkalne, spośród których kilka pochodzących z okresu dwudziestolecia międzywojennego wpisanych jest do rejestru zabytków. Znajduje się tu m.in. dom Władysława Różyckiego – willa z 1935 roku zaprojektowana przez Teodora Bursche, która jest przykładem zastosowania stylu art déco oraz willa gen. Burhardta-Bukackiego i inż. Szaniawskiego z ok. 1931–1932 roku, zaprojektowana przez Wilhelma Henneberga i Chwalisława Kopcia, która reprezentuje tzw. styl okrętowy. Jednym z najstarszych domów na całej ulicy, nawiązującym formą do rokokowego pałacyku, a zrealizowanym w stylu uproszczonego akademizmu z oszczędnym detalem historycznym, jest willa Fitelberga i Szmolcówny z 1929–1930 roku. Mieściła się tu sala ćwiczeń, w której lekcji tańca udzielała Halina Szmolcówna.

6 listopada

Jedną z sekcji klubu Budowlani Łódź jest sekcja piłki siatkowej kobiet. Drużyna siatkarska została utworzona po raz pierwszy w latach 70. Jedynym sukcesem tej ekipy był awans do II ligi. Pod koniec lat 80. sekcja została rozwiązana. W połowie pierwszej dekady XXI wieku drużynę reaktywowano. W sezonie 2005/06 drużyna siatkarek KS Budowlanych została połączona z kobiecą drużyną siatkarską Startu Łódź i grała w I lidze. Nieudane próby współdziałania spowodowały rozpad tego zespołu. W sezonie 2006/2007 siatkarki Budowlanych wystartowały w III lidze. Po czym rok po roku awansowały do I ligi. Najlepszym sezonem tego zespołu był sezon 2009/2010, w którym zajęły 4. miejsce w lidze oraz zdobyły Puchar i Superpuchar Polski.

7 listopada

Po śmierci swego ojca Hugona IX w 1219 roku Hugo X Czarny objął we władanie hrabstwo La Marche. W 1220 roku ożenił się z Izabelą, wdową po Janie bez Ziemi. Jego małżeństwo z Izabelą pozwoliło rozszerzyć posiadłości rodu o hrabstwo Angoulême, którego była ona ostatnią dziedziczką. Był jednym z przywódców opozycji możnowładczej przeciw rządom regencyjnym królowej Blanki w okresie małoletności jej syna Ludwika Świętego. Potem był przywódcą buntu przeciw władzy królewskiego brata Alfonsa w Akwitanii, który skończył się w lipcu 1242 roku klęską i upokorzeniem w bitwie pod Taillebourgiem. Zmarł w czasie wyprawy krzyżowej do Egiptu, w bitwie pod Damiettą w 1249 roku. Został pochowany w opactwie Valence. Po jego śmierci większość tytułów przejął najstarszy syn Hugo XI Czarny.

8 listopada

W 2004 roku został wyprodukowany jedyny egzemplarz EN95. Pojazd z bydgoskiej PESY miał zastąpić stare składy Warszawskiej Kolei Dojazdowej. WKD początkowo planowała kupić 10 sztuk tego EZT, jednakże plany dotyczące zmiany napięcia z 600V (używanego w tramwajach) na 3000 V (standardowe napięcie na kolei w Polsce) spowodowały konieczność zakupu taboru mogącego pracować przy obu napięciach. EN95 jest pojazdem czteroczłonowym, jednoprzestrzennym, częściowo niskopodłogowym. Konstrukcja opiera się na dwóch skrajnych wózkach silnikowych oraz tocznych wózkach Jacobsa. Pojazdem pokrewnym jest EN81, który jest jednoczłonowym, elektrycznym wagonem silnikowym zasilanym prądem stałym 3000 V.

9 listopada

Od początków kariery juniorskiej, a później seniorskiej, meksykański piłkarz Marco Fabián jest związany z klubem Chivas de Guadalajara. W seniorskiej drużynie zadebiutował w sezonie Apertura 2007 w meczu z Jaguares de Chiapas, natomiast pierwszego gola strzelił podczas rozgrywek Clausura 2008 w konfrontacji z Monarcas Morelia. W 2009 roku triumfował w rozgrywkach InterLigi. Kilkakrotnie brał udział w Copa Libertadores. W 2012 roku, jako zawodnik reprezentacji Meksyku U-23, zakwalifikował się na Igrzyska Olimpijskie w Londynie oraz triumfował w Turnieju w Tulonie, którego został królem strzelców. Na olimpiadzie wygrał razem ze swoją drużyną męski turniej piłkarski, zdobywając złoty medal.

10 listopada

Jednym z listów św. Pawła z Tarsu umieszczonym w Nowym Testamencie jest List do Kolosan. Autor listu napisał go w celu umocnienia wiary młodego Kościoła kolosańskiego i ostrzeżenia go przed grożącymi mu błędami. List prezentuje obraz żywej, zjednoczonej i stałej w wierze, jednak nie w pełni dojrzałej duchowo wspólnoty. Głównym powodem napisania go były doniesienia o błędnej ascezie i oddawaniu czci aniołom przez członków Kościoła w Kolosach. Księga składa się z czterech rozdziałów, jednakże w układzie wyróżnia się 7 części: Adres, Dziękczynienie i modlitwa, Hymn Chrystologiczny, Działalność Pawła, Nauczanie, Praktykowanie życia w Ciele Chrystusa, Konkluzja. Różnice w języku i nauczaniu w porównaniu z innymi listami Pawłowymi skłaniają niektórych egzegetów do podważania autorstwa apostoła Pawła. Być może autorem listu był jeden z uczniów św. Pawła – Łukasz Ewangelista albo Tymoteusz z Efezu.

11 listopada

Walki o kontrolę nad Wilnem były toczone przez polskie ochotnicze oddziały samoobrony wileńskiej, początkowo przeciwko wycofującym się z miasta wojskom niemieckim oraz miejscowym bolszewikom od 31 grudnia 1918 roku do 3 stycznia 1919 roku, a następnie przeciwko nacierającej Armii Czerwonej od 4 stycznia do 6 stycznia 1919 roku. Doprowadziły one do przejściowego opanowania większości miasta przez Polaków, którzy jednak zostali zmuszeni do wycofania się z niego pod wpływem natarcia przeważających sił bolszewickich; wydarzenia te uważane są przez niektórych historyków za początek wojny polsko-bolszewickiej.

12 listopada

Największym w historii australijskim okrętem artyleryjskim był HMAS Australia. Okręt ten był jedną z trzech jednostek typu Indefatigable. W początkowym okresie I wojny światowej służył na wodach okalających Australię, gdzie poszukiwał okrętów Niemieckiej Eskadry Wschodnioazjatyckiej admirała Maximiliana von Spee. Później, w wyniku porozumienia z rządem brytyjskim, jednostka została oddana pod dowództwo Royal Navy, gdzie brała między innymi udział w patrolowaniu Morza Północnego. Powojenne ograniczenia budżetowe oraz ustalenia Traktatu Waszyngtońskiego doprowadziły do podjęcia decyzji o zatopieniu Australii w pobliżu portu Sydney.

13 listopada

Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w 1984 w Los Angeles reprezentacja Mozambiku liczyła dziewięcioro zawodników (8 mężczyzn i 1 kobietę), którzy wystąpili w dwóch dyscyplinach sportowych: lekkoatletyce i pływaniu. W składzie reprezentacji znalazło się 8 debiutantów. Jedynym zawodnikiem, który wystartował cztery lata wcześniej był 17-letni pływak Pedro Cruz, który był najmłodszym członkiem ekipy. W Los Angeles, podobnie jak w Moskwie, reprezentacja Mozambiku nie zdobyła żadnego medalu, a nawet nie dotarła do finału. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci tego kraju na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984, była 20. pozycja, którą zajęła męska sztafeta 4 × 400 metrów w składzie: Leonardo Loforte, Pedro Gonçalvo, André Titos, Henrique Ferreira. W konkurencjach indywidualnych najlepszą 30. pozycję zajęła Binta Jambane.

14 listopada

W latach 1188–1831 w Oliwie (od 1926 roku część Gdańska) działało opactwo cystersów. Oliwscy cystersi opowiadali się po stronie Rzeczypospolitej, stąd ich zabudowania były niszczone przez przez pogańskich Prusów, Brandenburczyków, Krzyżaków, husytów, Szwedów, Rosjan i samych gdańszczan. W 1772 roku Oliwa weszła w skład królestwa Prus. Pod koniec działalności opactwo znalazło się jeszcze w granicach Wolnego Miasta Gdańsk. Ostatecznie opactwo cysterskie zostało skasowane w roku 1831. Mimo tego pozostały po zakonnikach cenne obiekty takie jak: bazylika archikatedralna w Gdańsku-Oliwie, pałac Opatów w Oliwie, park Oliwski, zabytkowa Kuźnia Wodna w Oliwie. Mimo że cystersi wrócili do Gdańska w 1945 roku, to nie odzyskali opactwa i objęli poewangelicki kościół, znajdujący się w Oliwie pomiędzy ulicami Leśną a Polanki.

15 listopada

W grze Driver gracz wciela się w postać policjanta Tennera, który ma za zadanie przedostać się do szeregów grupy przestępczej. By dostać się do grupy, Tanner musi przejść przygotowany przez nią trening i udowodnić, że ma odpowiednie umiejętności i będzie dobrze wykonywać swoją pracę. Bohater przyjmuje zlecenia od lokalnych gangsterów. Gra oferuje następujące tryby: Undercover (tryb fabularny), Take a ride (przejażdżka po dostępnych miastach), Pursuit (pościg), Getaway (ucieczka przed pościgiem), Cross-Town Checkpoint (jazda na czas wyznaczoną trasą), Trail Blazer (jazda na czas z dodawanym czasem), Survival (unikanie szarży policji), Dirt Track (omijanie słupków na trasie), Carnage (niszczenie poruszających się aut). Driver został wydany na: komputery osobiste, PlayStation, Game Boy Color. Sprzedano łącznie 6 270 000 kopii tej gry.

16 listopada

Do leczenia został wprowadzony w 1953 roku. Od 1956 roku acetazolamid wypierał z lecznictwa klinicznego diuretyki rtęciowe. Jest prekursorem sulfonamidowych leków moczopędnych. Hamuje anhydrazę węglanową w kanaliku bliższym nerki. Jego działanie diuretyczne jest jednak krótkotrwałe – po 3 dniach stosowania zanikają jego właściwości moczopędne z powodu pojawienia się mechanizmów kompensacyjnych, niezależnych od anhydrazy węglanowej. Zahamowanie działania enzymu w wyrostkach rzęskowych w oku powoduje zmniejszenie ilości wytwarzanej cieczy wodnistej i spadek ciśnienia wewnątrzgałkowego. Efekty te, w przeciwieństwie do działania moczopędnego, są trwałe i nie ulegają zmianie w przypadku długotrwałego leczenia. Obecnie nie jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego, ani jako lek moczopędny. Jest jednak jednym z ważniejszych leków w leczeniu jaskry wtórnej oraz z otwartym kątem przesączania. Ponadto zmniejsza wydzielanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Dostępny w Polsce preparat prosty nosi nazwę Diuramid – tabletki 250 mg.

17 listopada

Od tytułu tego wyznania biorą swoją nazwę Kościoły ewangelicko-augsburskie. Wraz z pozostałymi księgami wyznaniowymi Wyznanie augsburskie wchodzi w skład Księgi zgody, opublikowanej w 50. rocznicę jego ogłoszenia. Stanowi ono podstawową księgę wyznaniową luteranizmu. Wyznanie augsburskie zostało napisane przez Filipa Melanchtona i ogłoszone na sejmie Rzeszy w Augsburgu 25 czerwca 1530 roku. W reakcji na nie strona katolicka przygotowała Konfutację (Obalenie), na którą autor odpowiedział Obroną Wyznania augsburskiego. Marcin Luter nie krył pewnej krytyki wobec nadmiernie ugodowej postawy Melanchtona. Z teologicznego punktu widzenia miało ono być zarówno wyznaniem wiary, jak i obroną stanowiska obozu ewangelickiego przed zarzutami o sekciarstwo. Stara się także wykazać zgodność nauczania ewangelickiego nie tylko z Pismem Świętym, ale i z Kościołem katolickim. Na pamiątkę jego ogłoszenia 25 czerwca jest obchodzony przez luteranów jako święto – Pamiątka Wyznania Augsburskiego.

18 listopada

18 listopada 1957 roku zmarł Rudolf Diels – niemiecki prawnik, pierwszy kierownik pruskiego Urzędu Tajnej Policji Państwowej. Diels urodził się 16 grudnia 1900 roku w Berghausen. Od roku 1930 pracował jako prawnik w ministerstwie spraw wewnętrznych Prus. Po przejęciu władzy przez NSDAP został kierownikiem Gestapy (od 1936 roku przekształconej w Gestapo). Z funkcji ten został odwołany w wyniku konfliktu pomiędzy Göringiem a Himmlerem. Po zwolnieniu uciekł do Czechosłowacji, skąd wrócił po trzech i pół miesiącach. Następnie pełnił funkcję prezydenta rejencji Kolonii i Hanoweru (odpowiednik polskiego wojewody). W 1941 roku został dyrektorem Reichswerke Hermann Göring i Reichswerke AG für Binnenschiffahrt „Hermann Göring“. Po zakończeniu II wojny światowej był przesłuchiwany jako świadek w procesach norymberskich. Po przejściu denazyfikacji został urzędnikiem i otrzymywał wynagrodzenie przedemerytalne. W roku 1949 opublikował autobiografię, która pojawiła się także w odcinkach w Der Spiegel. Pod koniec listopada 1954 roku Stern i Weltbild zamieściły materiały na temat pożaru Reichstagu oraz dojścia Hitlera do władzy, bazujące na jego informacjach.

19 listopada

Jednym z głównych zadań szczytu NATO w Lizbonie w 2010 roku było przyjęcie nowej koncepcji strategicznej Paktu Północnoatlantyckiego, wyznaczającej jego cele na kolejną dekadę. Dodatkowo w jego trakcie podjęte zostały decyzje w zakresie czasu trwania i charakteru misji ISAF, reformy strukturalnej sojuszu, charakteru systemu obrony przeciwrakietowej NATO oraz współpracy z zagranicznymi partnerami, w tym zacieśnianiu stosunków z Rosją. Oprócz członków NATO wzięły w nim udział również państwa uczestniczące w misji ISAF w Afganistanie oraz inni zaproszeni goście. Przeciwko obradom szczytu protestowali członkowie organizacji lewicowych, komunistycznych, antyglobalistycznych, pacyfistycznych i związków zawodowych. 20 listopada 2010 roku ulicami Lizbony przemaszerowało, w zależności od źródeł, od 10 tys. do 30 tys. osób. Manifestacja odbyła się pod hasłem Pokój tak, NATO nie.

20 listopada

Posiada na głowie charakterystyczny czarny czub z piór, podobnie jak większość innych gatunków ptaków z podrodziny czapli. W locie można ją łatwo rozpoznać po „esowato” wygiętej szyi. Czapla modra jest jednym z największych ptaków swego rodzaju i największym jego przedstawicielem w Ameryce Północnej. Rozpiętość jej skrzydeł sięga do 2 metrów. Jest bardzo podobna do osiągającej mniejsze rozmiary europejskiej czapli siwej. Poluje głównie na ryby i inne zwierzęta wodne, które atakuje z zaskoczenia, brodząc w płytkiej wodzie. Wyprowadza najczęściej jeden lęg w roku. Gniazdo, mające kształt platformy, budowane jest zazwyczaj na drzewie. Gniazduje przede wszystkim w dużych i hałaśliwych koloniach lęgowych, rzadko indywidualnie. Pary łączą się ze sobą jedynie na jeden sezon. W stosunku do człowieka jest nieufna i płochliwa. Należy do gatunków zagrożonych o niskim ryzyku, ale w wyniku działalności człowieka sukcesywnie traci siedliska.

21 listopada

Była inspiracją dla utworów George'a Harrisona oraz Erica Claptona. Pattie Boyd rozpoczęła karierę modelki w 1962 roku. Pracowała w Londynie, Nowym Jorku i Paryżu razem z Mary Quant, Davidem Baileyem oraz Terencem Donovanem. Wystąpiła na okładce magazynu Vogue. Harrisona poznała w 1964 roku podczas kręcenia filmu Noc po ciężkim dniu. W 1973 roku ich relacja zaczęła słabnąć, wtedy też Boyd miała romans z Ronem Woodem. To, w połączeniu z całkowitym oddaniem się Harrisona religii, poskutkowało rozpadem małżeństwa. Clapton poznał ją pod koniec lat 60. i momentalnie się w niej zakochał, jednak ona odrzuciła jego zaloty, gdyż była żoną Harrisona. Po odrzuceniu propozycji Clapton uzależnił się od heroiny oraz zerwał kontakty ze swoją narzeczoną. Album studyjny Layla and Other Assorted Love Songs był potwierdzeniem jego miłości do Pattie. W roku 1979 Boyd i Clapton pobrali się. W 1988 roku wzięli rozwód. W 2005 roku Boyd eksponowała zdjęcia Claptona oraz Harrisona na wystawie Through the Eye of a Muse w San Francisco z okazji walentynek. Jej wystawa była pokazywana także w wielu innych miastach świata. 23 sierpnia 2007 roku wydała autobiografię pod tytułem Wonderful Today: George Harrison, Eric Clapton, and Me.

22 listopada

Współczesny budynek Soboru Przemienienia Pańskiego w Lublinie został wzniesiony w latach 1607–1633 na miejscu dwóch starszych świątyń. Cerkiew reprezentuje styl późnorenesansowy, jest orientowana, trójnawowa. W fasadzie zachodniej znajduje się masywna wieża na planie kwadratu. W okresie powojennym była kilkakrotnie remontowana i dokonano renowacji ikonostasu, który ma długość 9,5 metra i 5 metrów 65 cm wysokości, a najwyższe w nim miejsce zajmuje wizerunek Boga Ojca. Świątynia została wpisana do rejestru zabytków w 1960 roku. Szczególnym kultem otaczane są przechowywane w świątyni wizerunki Matki Bożej: kopia Jerozolimskiej Ikony Matki Bożej oraz kopia Lubelskiej Ikony Matki Bożej. W okresie zaboru rosyjskiego cerkiew otrzymała w darze kamień z Golgoty oraz cząstkę relikwii Krzyża Świętego. Nabożeństwa odprawiane są według nowego stylu. W Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan cerkiew jest każdorazowo miejscem nabożeństwa ekumenicznego.

23 listopada

Jego międzynarodowa kariera skoczka narciarskiego trwała jedynie przez trzy sezony – swój ostatni start w zawodach skoków narciarskich zanotował w wieku dwudziestu lat. W tym czasie Paweł Urbański wygrał jeden konkurs Pucharu Kontynentalnego – 28 grudnia 2004 roku w Engelbergu i był srebrnym medalistą drużynowego konkursu Mistrzostw Świata Juniorów 2005. Oprócz tego cyklu startował także w jej letniej edycji oraz sporadycznie w zawodach FIS Cup. Odniósł również kilka sukcesów na krajowej arenie, takich jak medale na mistrzostwach Śląska, w drużynowym konkursie mistrzostw Polski czy na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży. Jego ostatni start na arenie międzynarodowej miał miejsce w zawodach Letniego Pucharu Kontynentalnego 2006 w Oberstdorfie. 29 lipca zajął 33. miejsce, a dzień później 35. miejsce, po skoku na odległość 114,5 m. 17 lutego 2007 roku po raz ostatni wystartował na mistrzostwach Polski, w których zajął 16. miejsce, skacząc na 72,5 m i 64 m.

24 listopada

Jednym z głównych placów Śródmieścia Katowic jest Rynek w Katowicach. Zabudowania wokół placu powstawały od połowy XIX wieku. W PRL część zabytkowych kamienic wyburzono i postawiono w ich miejsce obiekty usługowe. W 2005 roku zaczęła się akcja przebudowy rynku. 3 marca 2012 roku rozpoczęły się prace budowlane. Charakterystyczną cechą rynku jest sieć torów tramwajowych, przecinających go w kilku miejscach. Przy rynku swoją siedzibę mają: Centrum Informacji Turystycznej i Górnośląski Oddział PTTK, Teatr Śląski, Obwodowy i Okręgowy Urząd Miar, Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego, Związek Artystów Scen Polskich oraz firmy usługowo-handlowe.

25 listopada

25 listopada 2005 roku w Londynie zmarł Richard Burns – angielski kierowca rajdowy. Burns urodził się 17 stycznia 1971 roku w Reading. Swoją karierę rajdową rozpoczął w roku 1988. Jego pierwszym samochodem był Talbot Sunbeam. W listopadzie 1990 roku zadebiutował w Rajdowych Mistrzostwach Świata zdobywając 28. miejsce w Rajdzie Wielkiej Brytanii. W roku 1995 po raz pierwszy stanął na podium rajdu mistrzostw świata. W 1998 roku wygrał pierwszy rajd. W 2003 roku zemdlał w samochodzie, a kilka tygodni później wykryto u niego nowotwór mózgu. Choroba spowodowała, że wycofał się z uprawiania wyczynowego sportu. W sierpniu 2005 roku był jeszcze obecny na festynie rajdowym na zamku Combe. W ciągu swojej kariery Burns wygrał 10 rajdów mistrzostw świata. A raz (w 2001) został Rajdowym Mistrzem Świata.

26 listopada

Urodził się jako jedno z ośmiorga dzieci florenckiego adwokata Aldobrandiniego. Przyszły papież studiował prawo. W 1580 roku przyjął święcenia kapłańskie, a 30 stycznia 1592 roku kardynał Ippolito Aldobrandini został wybrany na papieża i przyjął imię Klemens VIII. Jego trzynastoletni pontyfikat przypadł na schyłkowy okres wojen religijnych we Francji, które zakończyły się zwycięstwem katolicyzmu. Doprowadził też do uwolnienia Stolicy Apostolskiej spod dominacji Hiszpanii. Był twórcą potęgi rodu Aldobrandini, chociaż jako kardynał był przeciwnikiem nepotyzmu. Oceniano, że w ciągu trzynastu lat pontyfikatu przekazał na rzecz swojej rodziny ponad milion skudów, nie licząc dochodów uzyskiwanych przez jego krewnych z tytułu nadanych im stanowisk. Jego pontyfikat był również okresem wzmożonej działalności Rzymskiej Inkwizycji, która w tym czasie skazała na śmierć ponad trzydzieści osób, w tym Giordano Bruno. 31 grudnia 1599 roku w obecności 80 tysięcy wiernych dokonał otwarcia Porta Santa na znak rozpoczęcia roku jubileuszowego. Z tej okazji przeprowadzono prace renowacyjne w Bazylice Laterańskiej i Watykańskiej. Ogółem przez cały rok 1600 Rzym odwiedziło około trzech milionów pielgrzymów.

27 listopada

Była związana z kilkoma legendami i stała się symbolem Brzezia. Jej wizerunek znalazł się m.in. na pieczęci dawnej gminy Brzezie z I połowy XX wieku. Od Sosienki swoją nazwę wzięło nie tylko wzgórze, ale i cała okolica, jak również jedna z pobliskich ulic – ulica Sosienkowa. Ta pojedyncza sosna wyrosła w pierwszej połowie XIX wieku na jałowym i piaszczystym gruncie wzgórza o wysokości 252 m n.p.m. Rosła samotnie i po pewnym czasie zaczęła wyraźnie wyróżniać się w panoramie Brzezia, niegdyś samodzielnej wsi, a od 1975 roku dzielnicy Raciborza. W 1963 roku drzewo wpisano jako pomnik przyrody do rejestru wojewódzkiego konserwatora przyrody w Katowicach. Miało ono wtedy pierśnicę równą 188 cm i 13 m wysokości, a jego wiek oceniano na ok. 150 lat. Na początku 2000 roku została podpalona w akcie wandalizmu i ścięta przez straż pożarną. Oszacowano, że dożyła prawie 200 lat.

28 listopada

W lutym 1977 roku nowozelandzkie linie lotnicze Air New Zealand i australijskie linie Qantas rozpoczęły loty widokowe nad Antarktydą. Na pokładzie znajdowali się eksperci udzielający informacji i panowała swobodna atmosfera, były serwowane posiłki, a pasażerowie wędrowali po samolocie w poszukiwaniu najlepszych widoków. 28 listopada 1979 roku o godzinie 12:49 wydarzyła się katastrofa lotu Air New Zealand 901. McDonnell Douglas DC-10 należący do linii Air New Zealand rozbił się o wulkan Erebus. W katastrofie zginęło wszystkich 237 pasażerów i 20 członków załogi. Pierwsze dochodzenie wykazało, że katastrofa była wynikiem błędu pilota. W odpowiedzi na pytania zadawane przez opinię publiczną rząd powołał komisję śledczą, w skład której wchodziła tylko jedna osoba – Peter Mahon. Stwierdził on, że gdyby piloci zostali poinformowani o zmianach w planie lotu, nie doszłoby do katastrofy. W rezultacie samolot leciał około 44 km na wschód od zaprezentowanej pilotom ścieżki lotu, kiedy zderzył się z wulkanem. Wrak samolotu pozostał na zboczu i latem jest wciąż widoczny z powietrza.

29 listopada

Był naczelnym i żył w środkowym eocenie na terenie dzisiejszej Europy. Jego szczątki zostały wydobyte z datowanych na około 47 milionów lat osadów w kopalni w Messel. Kompletność i jakość zachowania holotypu pozwoliły na dokładne zbadanie morfologii i paleobiologii przedstawiciela rodzaju Darwinius. Dorosły osobnik mierzył prawdopodobnie poniżej 30 cm długości (nie licząc ogona) i ważył mniej niż 1 kg. Miał chwytne dłonie i stopy, co sugeruje, że prowadził nadrzewny tryb życia. Stosunkowo duże oczodoły wskazują, że był zwierzęciem nocnym. Żywił się liśćmi i owocami roślin. Obecność kostniny na prawym nadgarstku dowodzi, że zwierzę doznało poważnego złamania nadgarstka, mogącego być pośrednią przyczyną jego śmierci. W pierwszych relacjach medialnych często określano go jako „brakujące ogniwo w ludzkiej ewolucji”. Oprócz domniemanej roli w ewolucji człowieka pisano także m.in. o cenie miliona dolarów, którą za skamieniałość zapłaciło Muzeum Historii Naturalnej w Oslo.

30 listopada

Jej data urodzenia nie jest znana, urodziła się najpewniej między 1230 a 1236 rokiem. Agnieszka wrocławska była córką księcia śląskiego, krakowskiego i wielkopolskiego Henryka II Pobożnego i Anny, córki króla Czech Przemysła Ottokara I. Na okres wychowania została oddana do trzebnickiego klasztoru cysterek, którego ksienią była wówczas jej ciotka Gertruda. Cysterką trzebnicką została najpóźniej w roku 1248. W tym bowiem roku jako zakonnica towarzyszyła ciotce Gertrudzie w podróżach do książąt, z którymi łączyły je więzy pokrewieństwa, w celu wyjednywania przywilejów i darowizn na rzecz klasztoru. Między 1269 a 1272 rokiem została ksienią klasztoru. Nie wiadomo, czy była bezpośrednią następczynią swej ciotki Gertrudy. W 1278 roku zrezygnowała z pełnionego urzędu. Jako wnuczka fundatorów klasztoru zastrzegła sobie jednak kontrolę nad jego majątkiem. Dalsze losy Agnieszki nie są znane.