Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2010/09

Aktualnie na stronie głównej

Gajusz Licyniusz Macer Starszy (ur. ok. 107 p.n.e. – zm. 66 p.n.e.) – rzymski polityk, mówca oraz historyk, zaliczany do annalistów młodszych. Jego dzieło historyczne nie zachowało się do naszych czasów, poza niewielką liczbą fragmentów. Przedstawiało dzieje Rzymu od jego początku do nieznanego nam momentu. Na tle innych annalistów młodszych Licyniusz Macer wyróżniał się, jak się wydaje, dociekliwością i rzetelnością, mimo manipulacji dla podkreślenia racji popularów i zasług własnego rodu. Cyceron, osobiście mu niechętny, krytycznie oceniał jego pracę, ale z racji stylu, nie zaś wiarygodności. Wykorzystywali ją Dionizjusz z Halikarnasu oraz Tytus Liwiusz, dla którego była ona jednym z podstawowych źródeł dotyczących początków Rzymu. Był czynnym stronnikiem popularów, zajmował się także obroną sądową. Po sprawowaniu namiestnictwa w jednej z prowincji, oskarżono go o zdzierstwa. Został uznany za winnego i skazany na wygnanie. Zaskoczony tym wyrokiem, zmarł w niejasnych okolicznościach. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

30 września

5 marca 2002 roku została zarejestrowana polska partia polityczna – Platforma Obywatelska. Jej głównymi założycielami byli Andrzej Olechowski, Maciej Płażyński z AWS oraz Donald Tusk z Unii Wolności. Ideologia partii stanowi połączenie liberalizmu konserwatywnego i chrześcijańskiej demokracji. Od 2007 roku Platforma Obywatelska jest największą siłą polityczną w Sejmie oraz Senacie i wspólnie z Polskim Stronnictwem Ludowym tworzy koalicję rządową, która jest zapleczem parlamentarnym rządu Donalda Tuska. W lipcu 2010 roku w wyborach prezydenckich zwyciężył kandydat PO – Bronisław Komorowski.

29 września

Marokański piłkarz Karim El Ahmadi jest wychowankiem klubu UDI Enschede, skąd następnie trafił do FC Twente, gdzie w zespole seniorów grał przez 5 lat. 16 kwietnia 2008 roku oficjalnie podpisał 5-letni kontrakt z Feyenoordem Rotterdam, kwota transferu wyniosła 5 milionów euro. El Ahmadi ma za sobą występy w młodzieżowych reprezentacjach Holandii, jednak na Mistrzostwach Świata U-20 w 2005 roku reprezentował barwy Maroka. W seniorskiej reprezentacji Maroka El Ahmadi oficjalnie zadebiutował 7 czerwca 2009 roku w meczu eliminacji do Mistrzostw Świata 2010 przeciwko Kamerunowi, a 12 sierpnia 2009 roku w spotkaniu z Kongo zdobył swojego pierwszego reprezentacyjnego gola.

28 września

Miejsca lęgowe nawałnika maderskiego znajdują się we wschodniej części Oceanu Atlantyckiego, na Berlenga Grande i na Azorach (za wyjątkiem głównych wysp). Jego długość ciała wynosi 19–20 cm, a masa ciała 33–67 g. Ptak jest ciemno ubarwiony, ale ma biały kuper. Gatunek podobny jest do oceannika żółtopłetwego, nawałnika dużego oraz nawałnika burzowego. Żeruje w nocy, zjada małe ryby, kałamarnice, skorupiaki, tłuste części padliny zwierząt morskich oraz odpadki. Najprawdopodobniej lokalizuje zdobycz za pomocą węchu. W okresie lęgowym składa jedno jajo, kształtem i barwą identyczne z jajem nawałnika dużego. Oboje rodzice wysiadują na zmianę przez 38–42 dni i zmieniają się co 2–6 dni.

27 września

Ostatnią powieścią autorstwa Wiktora Hugo jest Rok dziewięćdziesiąty trzeci. Powieść została napisana między grudniem 1872 a czerwcem 1873, a jej akcja rozgrywa się w Wandei w czasie rojalistycznego powstania w tytułowym roku 1793. Powstanie powieści było związane z osobistym stosunkiem pisarza do powstania w Wandei – jego matka pochodziła z tego regionu i w pełni utożsamiała się z rojalistycznymi ideami powstania, podczas gdy ojciec, oficer, uczestniczył w jego tłumieniu. Dodatkową inspiracją dla napisania powieści były doświadczenia wojny francusko-pruskiej i Komuny Paryskiej, w której Hugo dostrzegł podobną do Wandei wojnę domową.

26 września

W pierwszej połowie XVII lub pod koniec XVI wieku w Rymanowie została wybudowana synagoga. W 1920 roku przeszła gruntowny remont, m.in. zlikwidowano kolebkowy strop oraz wprowadzono elementy wiedeńskiej secesji. Podczas II wojny światowej hitlerowcy doszczętnie zdewastowali synagogę i urządzili w niej magazyn zrabowanego mienia żydowskiego, a następnie zboża. W marcu 2005 roku z inicjatywy Congregation Menachem Zion z Nowego Jorku i Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego rozpoczął się remont synagogi, który trwa do dziś.

25 września

Swoją karierę prawnika Kurt Rosenfeld rozpoczął w 1905 roku w Berlinie. Jako adwokat bronił wielu oskarżonych w procesach politycznych, m.in. Różę Luksemburg, Kurta Eisnera i Georga Ledeboura. W latach 1914–1918 brał udział w I wojnie światowej. W 1917 roku wraz z innymi przeciwnikami ówczesnej polityki SPD popierającej działania wojenne i pielęgnującej zawieszenie sporów politycznych wstąpił do Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. W latach 1920–1932 Rosenfeld był posłem do Reichstagu. Po pożarze Reichstagu w lutym 1933 roku wyemigrował do USA, gdzie wydawał pismo The German American i organizował ruch antynazistowski.

24 września

Pierwsza grupa Ukraińców pojawiła się w Toruniu po zamknięciu powstałych po traktacie ryskim obozów internowania dla żołnierzy i oficerów armii Ukraińskiej Republiki Ludowej. Składała się w większości z byłych internowanych w obozach pod Strzałkowem i w Aleksandrowie Kujawskim. Pierwsze dane liczbowe dotyczące Ukraińców pochodzą z 1927 i wskazują na stałe przebywanie w Toruniu 40 osób tej narodowości. Liczba Ukraińców podlegała poważniejszym wahaniom niż formująca się w tym samym czasie społeczność rosyjska, jednak ostatecznie ustabilizowała się w granicach 40–50 osób, w większości mężczyzn wykonujących wolne zawody.

23 września

W biblistyce nowotestamentowej podobieństwa między trzema pierwszymi Ewangeliami kanonicznymi: Mt, Mk i Łk określa się mianem problemu synoptycznego. Podobieństwa obserwuje się w treści, strukturze, kompozycji, słownictwie oraz składni. Wspólna jest chronologia, kolejność wypowiedzi i wygłoszonych mów. Łączy je wspólny schemat kompozycyjny: Jan Chrzciciel, chrzest Jezusa, działalność w Galilei, powrót do Jerozolimy, męka, śmierć i zmartwychwstanie. Jan natomiast koncentruje się na działalności Jezusa w Jerozolimie. Od czasów Augustyna po XVIII wiek problem synoptyczny usiłowano wyjaśnić przy pomocy hipotezy wzajemnej zależności. W XIX wieku zaczęto odwoływać się do zaginionych źródeł, z których mieliby korzystać Ewangeliści.

22 września

Marokański piłkarz Karim El Ahmadi jest wychowankiem klubu UDI Enschede, skąd następnie trafił do FC Twente, gdzie w zespole seniorów grał przez 5 lat. 16 kwietnia 2008 roku oficjalnie podpisał 5-letni kontrakt z Feyenoordem Rotterdam, kwota transferu wyniosła 5 milionów euro. El Ahmadi ma za sobą występy w młodzieżowych reprezentacjach Holandii, jednak na Mistrzostwach Świata U-20 w 2005 roku reprezentował barwy Maroka. W seniorskiej reprezentacji Maroka El Ahmadi oficjalnie zadebiutował 7 czerwca 2009 roku w meczu eliminacji do Mistrzostw Świata 2010 przeciwko Kamerunowi, a 12 sierpnia 2009 roku w spotkaniu z Kongo zdobył swojego pierwszego reprezentacyjnego gola.

21 września

Miejsca lęgowe nawałnika maderskiego znajdują się we wschodniej części Oceanu Atlantyckiego, na Berlenga Grande i na Azorach (za wyjątkiem głównych wysp). Jego długość ciała wynosi 19–20 cm, a masa ciała 33–67 g. Ptak jest ciemno ubarwiony, ale ma biały kuper. Gatunek podobny jest do oceannika żółtopłetwego, nawałnika dużego oraz nawałnika burzowego. Żeruje w nocy, zjada małe ryby, kałamarnice, skorupiaki, tłuste części padliny zwierząt morskich oraz odpadki. Najprawdopodobniej lokalizuje zdobycz za pomocą węchu. W okresie lęgowym składa jedno jajo, kształtem i barwą identyczne z jajem nawałnika dużego. Oboje rodzice wysiadują na zmianę przez 38–42 dni i zmieniają się co 2–6 dni.

20 września

Ostatnią powieścią autorstwa Wiktora Hugo jest Rok dziewięćdziesiąty trzeci. Powieść została napisana między grudniem 1872 a czerwcem 1873, a jej akcja rozgrywa się w Wandei w czasie rojalistycznego powstania w tytułowym roku 1793. Powstanie powieści było związane z osobistym stosunkiem pisarza do powstania w Wandei – jego matka pochodziła z tego regionu i w pełni utożsamiała się z rojalistycznymi ideami powstania, podczas gdy ojciec, oficer, uczestniczył w jego tłumieniu. Dodatkową inspiracją dla napisania powieści były doświadczenia wojny francusko-pruskiej i Komuny Paryskiej, w której Hugo dostrzegł podobną do Wandei wojnę domową.

19 września

7 czerwca 1995 roku prezydent Republiki Białorusi, Alaksandr Łukaszenka, zatwierdził nowy wzorzec godła państwowego. Wzorzec ten zastąpił herb z wizerunkiem Pogoni używany od 1991 roku. Godło przedstawia zielony kontur Republiki Białorusi na tle złotych promieni słońca nad kulą ziemską. Nad konturem znajduje się czerwona pięciopromienna gwiazda. Z lewej i prawej strony kontur opasany jest wiankiem ze złotych kłosów, przeplecionych kwiatami koniczyny i lnu. Kłosy owinięte są wstążkami w barwach państwowej flagi Republiki Białorusi. Na dole widnieje złoty napis "Republika Białorusi".

18 września

Księżna Mediolanu Izabela Aragońska pochodziła z hiszpańskiego rodu Trastamara, panującego w Aragonii, Sycylii i Neapolu. Została żoną księcia mediolańskiego Gian Galeazza Sforzy w 1489 roku. Po jego śmierci rezydowała w Bari, gdzie otaczała się przedstawicielami włoskiego renesansu. Była zaangażowana w rozwój szkolnictwa, hojnie obdarowując miejscowe szkoły. Córka Izabeli, Bona Sforza, została żoną króla polskiego Zygmunta I Starego i matką ostatniego przedstawiciela dynastii Jagiellonów, Zygmunta II Augusta. Syn księżnej, zmarły w młodości Francesco Maria Sforza, nosił tytuł następcy tronu mediolańskiego.

17 września

Od lat 50. do 70. XX wieku w różnych krajach bloku wschodniego rozpowszechniany był jako roślina pastewna barszcz Sosnowskiego. Jego uprawy były następnie porzucone z powodu problemów z uprawą i zbiorem, głównie ze względu na zagrożenie dla zdrowia. W krótkim czasie roślina zaczęła rozprzestrzeniać się z miejsc dawnych upraw. Gatunek jest bardzo kłopotliwy, ponieważ – podobnie jak w przypadku szeregu innych gatunków z rodzaju barszcz – sok ze świeżych roślin wywołuje zmiany skórne, w tym przypadku jednak szczególnie silne. Poza tym gatunek ten bardzo skutecznie i szybko się rozprzestrzenia, będąc przy tym niezwykle trudnym do zwalczenia, powoduje degradację środowiska przyrodniczego i ogranicza dostępność terenu.

16 września

W biblistyce nowotestamentowej podobieństwa między trzema pierwszymi Ewangeliami kanonicznymi: Mt, Mk i Łk określa się mianem problemu synoptycznego. Podobieństwa obserwuje się w treści, strukturze, kompozycji, słownictwie oraz składni. Wspólna jest chronologia, kolejność wypowiedzi i wygłoszonych mów. Łączy je wspólny schemat kompozycyjny: Jan Chrzciciel, chrzest Jezusa, działalność w Galilei, powrót do Jerozolimy, męka, śmierć i zmartwychwstanie. Jan natomiast koncentruje się na działalności Jezusa w Jerozolimie. Od czasów Augustyna po XVIII wiek problem synoptyczny usiłowano wyjaśnić przy pomocy hipotezy wzajemnej zależności. W XIX wieku zaczęto odwoływać się do zaginionych źródeł, z których mieliby korzystać Ewangeliści.

15 września

Marokański piłkarz Karim El Ahmadi jest wychowankiem klubu UDI Enschede, skąd następnie trafił do FC Twente, gdzie w zespole seniorów grał przez 5 lat. 16 kwietnia 2008 roku oficjalnie podpisał 5-letni kontrakt z Feyenoordem Rotterdam, kwota transferu wyniosła 5 milionów euro. El Ahmadi ma za sobą występy w młodzieżowych reprezentacjach Holandii, jednak na Mistrzostwach Świata U-20 w 2005 roku reprezentował barwy Maroka. W seniorskiej reprezentacji Maroka El Ahmadi oficjalnie zadebiutował 7 czerwca 2009 roku w meczu eliminacji do Mistrzostw Świata 2010 przeciwko Kamerunowi, a 12 sierpnia 2009 roku w spotkaniu z Kongo zdobył swojego pierwszego reprezentacyjnego gola.

14 września

Miejsca lęgowe nawałnika maderskiego znajdują się we wschodniej części Oceanu Atlantyckiego, na Berlenga Grande i na Azorach (za wyjątkiem głównych wysp). Jego długość ciała wynosi 19–20 cm, a masa ciała 33–67 g. Ptak jest ciemno ubarwiony, ale ma biały kuper. Gatunek podobny jest do oceannika żółtopłetwego, nawałnika dużego oraz nawałnika burzowego. Żeruje w nocy, zjada małe ryby, kałamarnice, skorupiaki, tłuste części padliny zwierząt morskich oraz odpadki. Najprawdopodobniej lokalizuje zdobycz za pomocą węchu. W okresie lęgowym składa jedno jajo, kształtem i barwą identyczne z jajem nawałnika dużego. Oboje rodzice wysiadują na zmianę przez 38–42 dni i zmieniają się co 2–6 dni.

13 września

Ostatnią powieścią autorstwa Wiktora Hugo jest Rok dziewięćdziesiąty trzeci. Powieść została napisana między grudniem 1872 a czerwcem 1873, a jej akcja rozgrywa się w Wandei w czasie rojalistycznego powstania w tytułowym roku 1793. Powstanie powieści było związane z osobistym stosunkiem pisarza do powstania w Wandei – jego matka pochodziła z tego regionu i w pełni utożsamiała się z rojalistycznymi ideami powstania, podczas gdy ojciec, oficer, uczestniczył w jego tłumieniu. Dodatkową inspiracją dla napisania powieści były doświadczenia wojny francusko-pruskiej i Komuny Paryskiej, w której Hugo dostrzegł podobną do Wandei wojnę domową.

12 września

Jedną z żon Dawida, króla starożytnego Izraela, była Batszeba. Według przekazu biblijnego jej pierwszym mężem był Uriasz Hetyta. Źródła biblijne nie przekazały żadnych informacji na temat ewentualnego potomstwa z tego małżeństwa. Kiedy Batszeba zaszła w ciążę z Dawidem, ten doprowadził do śmierci Uriasza. Gdy kobieta dowiedziała się o śmierci męża, opłakiwała go. Po zakończonym okresie żałoby Dawid sprowadził wdowę do swojego pałacu i po upływie okresu żałoby poślubił ją. Imię tej żony Dawida pojawia się w Starym Testamencie w formach: Batszeba i Bat-Szua. Wersja Bat-Szua uchodzi za pomyłkę autora lub kopisty Pierwszej Księgi Kronik. Samo imię Batszeba jest pochodzenia hebrajskiego i oznacza "córka pełności".

11 września

Prawdziwość teorii ewolucji Charlesa Darwina została zaakceptowana przez naukowców i dużą część społeczeństwa już za jego życia, jednak dopiero po pojawieniu się współczesnej syntezy ewolucji w XX wieku naukowcy powszechnie zgodzili się, że dobór naturalny jest podstawowym mechanizmem ewolucji. W swojej zmodyfikowanej formie odkrycia naukowe Darwina są teorią unifikującą nauki o życiu i wyjaśniającą różnorodność biologiczną. W swej książce O powstawaniu gatunków Darwin tłumaczył zróżnicowanie występujące w naturze ewolucyjnym dziedziczeniem modyfikacji, natomiast w dziele O pochodzeniu człowieka i doborze w odniesieniu do płci badał ewolucję człowieka i dobór płciowy.

10 września

Jedną z głównych arterii komunikacyjnych Katowic jest biegnąca ze Śródmieścia w kierunku północnym aleja Wojciecha Korfantego. Jest ona bezpośrednim połączeniem drogowym centrum miasta z Siemianowicami Śląskimi. Znajdują się przy niej budynki użyteczności publicznej, powstałe głównie w czasach PRL. Aleja rozpoczyna swój bieg od Rynku i skrzyżowania z ulicą Teatralną, a kończy go przy skrzyżowaniu z ulicą Telewizyjną obok placu Alfreda, na granicy miasta z Siemianowicami Śląskimi. 3 sierpnia 2010 roku aleją prowadziła trasa trzeciego etapu wyścigu kolarskiego Tour de Pologne 2010. Aleja nosi imię jednego z bohaterów Górnego Śląska − Wojciecha Korfantego.

9 września

Jedną z charakterystycznych cech wachlarzówki smolistej jest kontrastowe ubarwienie. Górne części jej ciała są prawie całkowicie czarne, a brzuch biały. Gatunek należy do rodziny wachlarzówek, rodzaju Rhipidura. Zalicza się do podrzędu śpiewających. Wachlarzówka smolista to ptak owadożerny, spędzający dużo czasu na wyszukiwaniu pożywienia na otwartym terenie. Polska nazwa zwyczajowa pochodzi prawdopodobnie od charakterystycznego wyglądu piór ogona przypominających wachlarz oraz od barwy górnych partii ciała zwierzęcia, które są smolistoczarne. Ptak stanowi ważny element folkloru Aborygenów – przypisuje się mu rolę zwiastuna złych wieści lub złodzieja tajemnic.

8 września

13 sierpnia 1944 r. przy ulicy Kilińskiego na warszawskim Starym Mieście doszło do eksplozji zdobytego przez powstańców warszawskich niemieckiego pojazdu specjalnego Borgward IV – Sd.Kfz. 301. W wyniku wybuchu, prawdopodobnie celowo opóźnionego przez Niemców, śmierć poniosło ponad trzystu powstańców i cywilów, którzy tłumnie zbiegli się podziwiać zdobyty pojazd. Spośród jednostek powstańczych największe straty poniosła kompania "Orląt", tracąc 80 ludzi, oraz wszystkie kompanie batalionu "Gustaw" (26 zabitych). Przy wybuchu kontuzjowany został także dowódca Armii Krajowej, generał Tadeusz Komorowski. Wydarzenie to przeszło do historii jako "wybuch czołgu-pułapki" i jest uznawane za jeden z najtragiczniejszych epizodów obrony Starówki.

7 września

W 1979 roku został założony włoski zespół wyścigowy – Minardi. W latach 1980–1984 team brał udział w zawodach Formuły 2, a jego samochody były napędzane silnikami BMW. Minardi zadebiutował w Formule 1 w sezonie 1985, wystawiając samochód dla Pierluigiego Martiniego. Pierwsze punkty w Formule 1 zespół zdobył za sprawą tego samego kierowcy w Grand Prix USA Wschód 1988. Przez 20 lat startów – do końca sezonu 2005 – team uczestniczył w 340 wyścigach Grand Prix. Zespół nigdy nie wywalczył miejsca na podium. W 2005 roku ówczesny właściciel, Australijczyk Paul Stoddart, sprzedał Minardi koncernowi Red Bull, w wyniku czego został on przekształcony w zespół Scuderia Toro Rosso.

6 września

Ostatnią powieścią autorstwa Wiktora Hugo jest Rok dziewięćdziesiąty trzeci. Powieść została napisana między grudniem 1872 a czerwcem 1873, a jej akcja rozgrywa się w Wandei w czasie rojalistycznego powstania w tytułowym roku 1793. Powstanie powieści było związane z osobistym stosunkiem pisarza do powstania w Wandei – jego matka pochodziła z tego regionu i w pełni utożsamiała się z rojalistycznymi ideami powstania, podczas gdy ojciec, oficer, uczestniczył w jego tłumieniu. Dodatkową inspiracją dla napisania powieści były doświadczenia wojny francusko-pruskiej i Komuny Paryskiej, w której Hugo dostrzegł podobną do Wandei wojnę domową.

5 września

Jedną z żon Dawida, króla starożytnego Izraela, była Batszeba. Według przekazu biblijnego jej pierwszym mężem był Uriasz Hetyta. Źródła biblijne nie przekazały żadnych informacji na temat ewentualnego potomstwa z tego małżeństwa. Kiedy Batszeba zaszła w ciążę z Dawidem, ten doprowadził do śmierci Uriasza. Gdy kobieta dowiedziała się o śmierci męża, opłakiwała go. Po zakończonym okresie żałoby Dawid sprowadził wdowę do swojego pałacu i po upływie okresu żałoby poślubił ją. Imię tej żony Dawida pojawia się w Starym Testamencie w formach: Batszeba i Bat-Szua. Wersja Bat-Szua uchodzi za pomyłkę autora lub kopisty Pierwszej Księgi Kronik. Samo imię Batszeba jest pochodzenia hebrajskiego i oznacza "córka pełności".

4 września

Jedną ze stałych ekspozycji raciborskiego muzeum przy ulicy Gimnazjalnej 1 jest pochodząca z okresu panowania XXII/XXIII dynastii mumia Dżed-Amonet-ius-anch. Dżed-Amonet-ius-anch pochodziła z zamożnej rodziny. Przyszła na świat prawdopodobnie w Memfis, ok. 800 r. p.n.e. Kobieta zmarła młodo, prawdopodobnie w czasie porodu. Ciało Dżed-Amonet-ius-anch zabalsamowano metodą stosowaną przy pochówku zamożnych zmarłych. Proces jej mumifikacji trwał 70 dni. Zabandażowane ciało zostało umieszczone w wykonanym z płócien i gipsu kartonażu, który w całości ozdobiono bogatą ikonografią. Głowę wymodelowano i otoczono peruką oraz wiankiem. Kartonaż z mumią umieszczony został w dwóch drewnianych sarkofagach. Zabalsamowane i zamknięte w kartonażu oraz dwóch sarkofagach ciało zostało złożone po uroczystej procesji w komorze grobowej. Mumia była przedmiotem wielu badań naukowych oraz opracowań, m.in. niemieckiego egiptologa Richarda Karla Lepsiusa.

3 września

Informacje o życiu świętego Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Agapita Pieczerskiego pochodzą głównie z Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego. Jest on uważany za pierwszego lekarza na Rusi Kijowskiej. Wraz z jednym z założycieli Ławry Pieczerskiej, Teodozjuszem Pieczerskim, utworzył pierwszy szpital oraz przytułek dla obłąkanych. Pod koniec XX wieku zostały przeprowadzone badania szczątków Agapita, co dało możliwość określenia przybliżonego wieku świętego w chwili śmierci oraz stworzenie jego portretu. Agapit czczony jest przede wszystkim na Ukrainie, jego imię wymieniane jest wśród ponad 180 starców Soboru Ojców Świętych Ławry Pieczerskiej, pochowanych w Ławrze Kijowskiej w Pieczarach Dalszych i Bliższych, oraz wśród świętych uzdrowicieli, patronów lekarzy.

2 września

Autorem pierwszego raportu o zbrodni katyńskiej był Kazimierz Skarżyński. W styczniu 1940 roku Skarżyński, korzystając z propozycji swojej ciotki, przyjął funkcję sekretarza generalnego Polskiego Czerwonego Krzyża – jednej z nielicznych stosunkowo niezależnych organizacji polskich pod okupacją hitlerowską. Spisywane na gorąco, dwukrotnie później uzupełniane i dokumentowane zagadnienia związane z odkryciem przez Niemców grobów katyńskich Skarżyński opisał szczegółowo w swoim Raporcie katyńskim. Sporządzone przez niego poufne sprawozdanie z prac PCK w Katyniu przekazał władzom Polski Podziemnej. Po wojnie, na skutek przesłuchań prowadzonych przez komunistycznych prokuratorów i odwołania władz PCK decyzją Marszałka Polski Michała Roli-Żymierskiego zdecydował się na ucieczkę z nowej Polski wraz z rodziną.

1 września

13 sierpnia 1944 r. przy ulicy Kilińskiego na warszawskim Starym Mieście doszło do eksplozji zdobytego przez powstańców warszawskich niemieckiego pojazdu specjalnego Borgward IV – Sd.Kfz. 301. W wyniku wybuchu, prawdopodobnie celowo opóźnionego przez Niemców, śmierć poniosło ponad trzystu powstańców i cywilów, którzy tłumnie zbiegli się podziwiać zdobyty pojazd. Spośród jednostek powstańczych największe straty poniosła kompania "Orląt", tracąc 80 ludzi, oraz wszystkie kompanie batalionu "Gustaw" (26 zabitych). Przy wybuchu kontuzjowany został także dowódca Armii Krajowej, generał Tadeusz Komorowski. Wydarzenie to przeszło do historii jako "wybuch czołgu-pułapki" i jest uznawane za jeden z najtragiczniejszych epizodów obrony Starówki.