Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2018/06

Aktualnie na stronie głównej

Gajusz Licyniusz Macer Starszy (ur. ok. 107 p.n.e. – zm. 66 p.n.e.) – rzymski polityk, mówca oraz historyk, zaliczany do annalistów młodszych. Jego dzieło historyczne nie zachowało się do naszych czasów, poza niewielką liczbą fragmentów. Przedstawiało dzieje Rzymu od jego początku do nieznanego nam momentu. Na tle innych annalistów młodszych Licyniusz Macer wyróżniał się, jak się wydaje, dociekliwością i rzetelnością, mimo manipulacji dla podkreślenia racji popularów i zasług własnego rodu. Cyceron, osobiście mu niechętny, krytycznie oceniał jego pracę, ale z racji stylu, nie zaś wiarygodności. Wykorzystywali ją Dionizjusz z Halikarnasu oraz Tytus Liwiusz, dla którego była ona jednym z podstawowych źródeł dotyczących początków Rzymu. Był czynnym stronnikiem popularów, zajmował się także obroną sądową. Po sprawowaniu namiestnictwa w jednej z prowincji, oskarżono go o zdzierstwa. Został uznany za winnego i skazany na wygnanie. Zaskoczony tym wyrokiem, zmarł w niejasnych okolicznościach. Czytaj więcej…


Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2009: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2010: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2011: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2012: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2013: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2014: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2015: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2016: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2017: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2018: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2019: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2020: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2021: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2022: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
2023: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień


1 czerwca

edytuj

Rodzicielstwo osób LGBTwychowywanie dzieci przez lesbijki, gejów, osoby biseksualne lub transpłciowe. Przekonanie, że dzieci potrzebują zarówno matki, jak i ojca, nie znajduje potwierdzenia w badaniach naukowych. Nie wykazano, żeby orientacja seksualna lub tożsamość płciowa rodziców miały negatywny wpływ na rozwój dzieci. Istnieje konsensus naukowy, że dzieci par jednopłciowych rozwijają się tak samo dobrze jak dzieci par heteroseksualnych. Wyniki niektórych badań, w których dopasowano do siebie rodziny, sugerują, że umiejętności rodzicielskie gejów i lesbijek mogą być nawet lepsze niż umiejętności heteroseksualnych rodziców. Kwestia adopcji i wychowywania dzieci przez pary gejowskie i lesbijskie jest przedmiotem kontrowersji w wielu krajach. Oficjalnie uznawane rodzicielstwo par jednopłciowych stało się możliwe dzięki zmianom prawa umożliwiającym związkom osób tej samej płci zawieranie związków partnerskich oraz małżeństw i związanym z tym prawem do adopcji dla par homoseksualnych. Adopcja przez związki jednopłciowe jest legalna w 27 państwach.

2 czerwca

edytuj

Wrocławska Kolej Aglomeracyjna – nazwa sieci kolei podmiejskiej aglomeracji wrocławskiej obejmującej ok. 350 km linii kolejowych, stanowiących w większości zelektryfikowane linie dwutorowe będące częścią głównych ciągów komunikacyjnych sieci PKP. Od 2009 roku wrocławski samorząd przygotowuje się do uruchomienia systemu kolei podmiejskiej o tej samej nazwie, obsługiwanej głównie przez PolRegio i powstałej w 2007 roku spółki marszałka Koleje Dolnośląskie. Rozwój Wrocławia, słaba wydolność komunikacji miejskiej, zjawisko migracji mieszkańców miasta na przedmieścia, a nade wszystko coraz większe korki uliczne i katastrofalny stan czystości powietrza w mieście zmusiły władze Wrocławia do skorzystania z bogatej infrastruktury kolejowej tak miasta, jak i regionu. W 2009 roku oddano do użytku wyremontowaną linię kolejową do Trzebnicy, a w 2017 roku pilotażowo uruchomiono przeznaczoną do rewitalizacji część linii do Jelcza Miłoszyc w granicach miasta. Kolej nie ma jeszcze formalnego szyldu i struktur organizacyjnych, choć nieformalnie istnieje i jest rozbudowywana. Formalne otwarcie kolei planowane jest na 2020 rok, po remontach linii do Kobierzyc oraz do Jelcza Miłoszyc.

3 czerwca

edytuj

Spetsaigrecki okręt pancerny typu Hydra. Jego nazwa pochodzi od Spetses, jednej z wysp w Zatoce Sarońskiej, która odegrała kluczową rolę w morskich zmaganiach w czasie wojny o niepodległość Grecji. Został zamówiony w 1885 roku jako odpowiedź na kryzys na Bałkanach i osmańską ekspansję morską. Okręt został zwodowany w 1889 roku i dostarczony Grecji w roku 1892. Był uzbrojony w trzy działa kalibru 274 mm i pięć kalibru 150 mm. Osiągał prędkość maksymalną 17 węzłów. Spetsai i jego siostrzane okręty brały udział w wojnie grecko-tureckiej w 1897 roku aż do interwencji mocarstw europejskich, która uniemożliwiła wykorzystanie przez Greków swojej przewagi nad flotą osmańską. Spetsai wziął też udział w I wojnie bałkańskiej w bitwie koło przylądka Elli i był obecny w czasie bitwy koło Lemnos, lecz okazał się za wolny by zaangażować w walkę tureckie okręty. Nie brał udziału w I wojnie światowej, a po jej zakończeniu używany był jako okręt szkolny komunikacji morskiej. Ostatecznie został złomowany w 1929 roku.

4 czerwca

edytuj

Bitwa nad rzeką Tollense – bitwa stoczona w epoce brązu, orientacyjnie pomiędzy latami 1300 i 1250 p.n.e. w dolinie rzeki Tollense na terenie dzisiejszych Niemiec. Żadne przekazy historyczne o niej nie są znane, zatem cała wiedza na jej temat pochodzi wyłącznie z badań archeologicznych na pobojowisku. Na podstawie przebadanego do 2017 roku fragmentu terenu badacze oceniają, że mogło w niej wziąć udział od 1000 do nawet 4000 wojowników, z których nawet do 750 poległo. Są liczne poszlaki wskazujące na nielokalną genezę konfliktu i takież pochodzenie walczących. Nie wiadomo, czy po bitwie rozegrały się jakieś rytuały bądź egzekucje wziętych do niewoli. Na pewno na pobojowisku leżały setki zwłok ludzkich. Te dostępne dla zwycięzców niewątpliwie obrabowano. Nie znaleziono dotąd śladów po celowym przemieszczaniu bądź przykrywaniu ciał, ale bardzo niewiele z nich ma ślady po żerowaniu padlinożerców, więc prawdopodobnie coś je przed nimi chroniło. Mogła to być także woda albo lód.

5 czerwca

edytuj

Pokolenie – polski film wojenny z 1954 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, zrealizowany według scenariusza Bohdana Czeszki na podstawie powieści tego autora. Film, którego akcja rozgrywa się podczas II wojny światowej, opisuje wydarzenia wojenne z perspektywy młodzieńca Stacha (Tadeusz Łomnicki). Dołącza on do lewicowego ruchu oporu przeciwko nazistowskim okupantom w Warszawie, zmagając się ze śmiercią lub dekonspiracją swoich najbliższych towarzyszy. Pokolenie zostało zrealizowane zgodnie z konwencją filmowego socrealizmu, w wyniku czego wyolbrzymiało rolę Związku Walki Młodych oraz Armii Ludowej, a członków Armii Krajowej przedstawiało jako kolaborantów. Film Wajdy, przypadający na schyłek epoki stalinizmu w Polsce, mimo ingerencji dyrektora artystycznego Aleksandra Forda został jednak doceniony w kraju i za granicą za walory artystyczne. Jakkolwiek po 1989 roku Pokolenie spotkało się z krytyką za fałszowanie historii, zapoczątkowało karierę Wajdy jako reżysera filmowego i zapowiedziało narodziny zjawiska określanego mianem polskiej szkoły filmowej.

6 czerwca

edytuj

Dragon Age: Początekkomputerowa gra fabularna stworzona przez studio BioWare, wydana przez Electronic Arts, stanowiąca pierwszą odsłonę serii Dragon Age. W listopadzie 2009 roku ukazała się na platformach Microsoft Windows, PlayStation 3 oraz Xbox 360. Fabuła gry osadzona jest w fikcyjnym królestwie Fereldenu targanym wojną domową. Gracz wciela się w wojownika, maga lub łotrzyka – człowieka, krasnoluda albo elfa – muszącego zjednoczyć królestwo i poprowadzić je do walki z hordą potworów znanych jako mroczne pomioty. Postać gracza zostaje zwerbowana do bractwa Szarych Strażników, a jej zadaniem jest pokonanie arcydemona stojącego na czele mrocznych pomiotów, a tym samym zakończyć tzw. Plagę. Wydarzenia domyślne przedstawiane są z perspektywy trzeciej osoby, jednak na komputerach możliwe jest przełączenie się na widok z góry. Gra została powszechnie doceniona przez krytyków, chwalących przede wszystkim opowiedzianą w niej historię, świat, postacie, muzykę i system walki. Sprzedano ponad 3,2 mln egzemplarzy gry i ponad milion sztuk rozszerzeń. Wiele magazynów i stron poświęconych grom komputerowym ogłosiło Początek najlepszą grą roku oraz najlepszą grą fabularną 2009 roku.

7 czerwca

edytuj

Jerzy Hoffman – polski reżyser oraz scenarzysta filmowy. Działalność reżyserską rozpoczął jako dokumentalista, współpracując z Edwardem Skórzewskim. Razem przyczynili się do narodzin „szkoły polskiej” w filmie dokumentalnym, przełamując schematy socrealistyczne tego typu produkcji; Hoffman starał się zwracać uwagę na zgodność sztuki filmowej z rzeczywistością. W różnorodnej twórczości fabularnej Hoffmana z kolei zaznaczona jest jego fascynacja tematyką historyczną. Reżyser specjalizował się w spektakularnych widowiskach, jak również w tzw. kinie popularnym, obliczonym na zdobycie jak największej liczby widzów. Reżyser zdobył sławę przede wszystkim jako twórca adaptacji sienkiewiczowskiej Trylogii (Pan Wołodyjowski, Potop, Ogniem i mieczem), osadzonej w czasach XVII-wiecznej Rzeczypospolitej. W ciągu lat swej pracy artystycznej Jerzy Hoffman został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami, między innymi Złotymi Lwami oraz wielokrotnie zdobytymi Nagrodami Ministra Kultury i Sztuki.

8 czerwca

edytuj

NXT TakeOver – gala wrestlingu z cyklu gal NXT TakeOver, wyprodukowana przez federację WWE dla zawodników brandu rozwojowego. Odbyła się 29 maja 2014 roku w Full Sail University w Winter Park na Florydzie. Była transmitowana na żywo za pośrednictwem WWE Network. Podczas wydarzenia odbyło się sześć walk, z czego jedno starcie nie zostało wyemitowane (był to tzw. dark match). W walce wieczoru, mistrz NXT Adrian Neville zmierzył się z Tysonem Kiddem. Podczas gali wyłoniono też zwyciężczynię turnieju o NXT Women’s Championship. Gala otrzymała pozytywne opinie od krytyków. Larry Csonka, redaktor serwisu o tematyce sportowej, 411mania.com, ocenił galę na 8,1 punktu w skali dziesięciopunktowej. Średnia ocen wszystkich walk gali przyznanych przez Wrestling Observer Dave’a Meltzera wyniosła 2,7 gwiazdki. Najwyższą ocenę otrzymało starcie Charlotte Flair z Natalyą Neidhart o NXT Women’s Championship.

9 czerwca

edytuj

Mięsak pęcherzykowy – bardzo rzadki nowotwór złośliwy należący do grupy mięsaków tkanek miękkich o nieznanym kierunku różnicowania. Nowotwór występuje głównie u młodych dorosłych. Klinicznie mięsak cechuje się powolnym wzrostem i tendencją do wczesnych przerzutów do płuc, mózgu oraz kości. Choroba nie daje charakterystycznych objawów, manifestuje się jako bezbolesny guz najczęściej w obrębie kończyny dolnej. U dzieci nowotwór najczęściej pojawia się w obrębie głowy i szyi. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie charakterystycznego obrazu histopatologicznego materiału uzyskanego podczas biopsji zmiany. Mięsak pęcherzykowy wykazuje znaczną oporność na chemioterapię. W leczeniu stosuje się inhibitory kinaz tyrozynowych, przede wszystkim sunitynib. Pomimo powolnego wzrostu mięsaka rokowanie zwykle jest niepomyślne.

10 czerwca

edytuj

Obraz Matki Bożej Pocieszenia w Przeworsku – wizerunek Najświętszej Maryi Panny, znajdujący się w głównym ołtarzu kościoła OO. Bernardynów pw. św. Barbary w Przeworsku, pochodzący z XVII wieku, otoczony kultem przez katolików i uznawany za łaskami słynący. Barokowy obraz przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem czczony jest w kościele przeworskich bernardynów od 1613 roku. Z okresu staropolskiego pochodzą informacje o licznych przejawach kultu. Przynajmniej od połowy XVII wieku obraz jest określony jako cudowny, a od czczony pod nazwą Matka Boża Pocieszenia. Po pewnym regresie spowodowanym polityką józefinizmu, w 1896 roku decyzją o. Felicjana Fierka miało miejsce odnowienie kultu. W dwudziestoleciu międzywojennym o. Tadeusz Ukleja czynił starania o papieską koronację obrazu, które jednak nie zostały sfinalizowane. Od 1962 roku obraz znajduje się w głównym ołtarzu kościoła. Po 2015 roku nastąpiło wyraźnie ożywienie kultu i powrócono do idei koronacji obrazu Przeworskiej Madonny.

11 czerwca

edytuj

Bitwa nad rzeką Tollense – bitwa stoczona w epoce brązu, orientacyjnie pomiędzy latami 1300 i 1250 p.n.e. w dolinie rzeki Tollense na terenie dzisiejszych Niemiec. Żadne przekazy historyczne o niej nie są znane, zatem cała wiedza na jej temat pochodzi wyłącznie z badań archeologicznych na pobojowisku. Na podstawie przebadanego do 2017 roku fragmentu terenu badacze oceniają, że mogło w niej wziąć udział od 1000 do nawet 4000 wojowników, z których nawet do 750 poległo. Są liczne poszlaki wskazujące na nielokalną genezę konfliktu i takież pochodzenie walczących. Nie wiadomo, czy po bitwie rozegrały się jakieś rytuały bądź egzekucje wziętych do niewoli. Na pewno na pobojowisku leżały setki zwłok ludzkich. Te dostępne dla zwycięzców niewątpliwie obrabowano. Nie znaleziono dotąd śladów po celowym przemieszczaniu bądź przykrywaniu ciał, ale bardzo niewiele z nich ma ślady po żerowaniu padlinożerców, więc prawdopodobnie coś je przed nimi chroniło. Mogła to być także woda albo lód.

12 czerwca

edytuj

Pokolenie – polski film wojenny z 1954 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, zrealizowany według scenariusza Bohdana Czeszki na podstawie powieści tego autora. Film, którego akcja rozgrywa się podczas II wojny światowej, opisuje wydarzenia wojenne z perspektywy młodzieńca Stacha (Tadeusz Łomnicki). Dołącza on do lewicowego ruchu oporu przeciwko nazistowskim okupantom w Warszawie, zmagając się ze śmiercią lub dekonspiracją swoich najbliższych towarzyszy. Pokolenie zostało zrealizowane zgodnie z konwencją filmowego socrealizmu, w wyniku czego wyolbrzymiało rolę Związku Walki Młodych oraz Armii Ludowej, a członków Armii Krajowej przedstawiało jako kolaborantów. Film Wajdy, przypadający na schyłek epoki stalinizmu w Polsce, mimo ingerencji dyrektora artystycznego Aleksandra Forda został jednak doceniony w kraju i za granicą za walory artystyczne. Jakkolwiek po 1989 roku Pokolenie spotkało się z krytyką za fałszowanie historii, zapoczątkowało karierę Wajdy jako reżysera filmowego i zapowiedziało narodziny zjawiska określanego mianem polskiej szkoły filmowej.

13 czerwca

edytuj

Dragon Age: Początekkomputerowa gra fabularna stworzona przez studio BioWare, wydana przez Electronic Arts, stanowiąca pierwszą odsłonę serii Dragon Age. W listopadzie 2009 roku ukazała się na platformach Microsoft Windows, PlayStation 3 oraz Xbox 360. Fabuła gry osadzona jest w fikcyjnym królestwie Fereldenu targanym wojną domową. Gracz wciela się w wojownika, maga lub łotrzyka – człowieka, krasnoluda albo elfa – muszącego zjednoczyć królestwo i poprowadzić je do walki z hordą potworów znanych jako mroczne pomioty. Postać gracza zostaje zwerbowana do bractwa Szarych Strażników, a jej zadaniem jest pokonanie arcydemona stojącego na czele mrocznych pomiotów, a tym samym zakończyć tzw. Plagę. Wydarzenia domyślne przedstawiane są z perspektywy trzeciej osoby, jednak na komputerach możliwe jest przełączenie się na widok z góry. Gra została powszechnie doceniona przez krytyków, chwalących przede wszystkim opowiedzianą w niej historię, świat, postacie, muzykę i system walki. Sprzedano ponad 3,2 mln egzemplarzy gry i ponad milion sztuk rozszerzeń. Wiele magazynów i stron poświęconych grom komputerowym ogłosiło Początek najlepszą grą roku oraz najlepszą grą fabularną 2009 roku.

14 czerwca

edytuj

Warta Zawiercie – klub piłkarski z Zawiercia założony w 1921 roku. W latach 1930 oraz 1932 Warta Zawiercie uczestniczyła w barażach o I ligę. W 1963 roku zespół wystąpił w 1/16 finału Pucharu Polski. W sezonie 1963/1964 klub przegrał baraże o II ligę. Rozwiązany w 2001 roku, reaktywowany na krótko w 2004 roku, ponownie reaktywowany w 2009 roku jako JSP Warta Zawiercie. Od 2011 roku klub działa samodzielnie jako KP Warta Zawiercie. Od 2016 roku Warta Zawiercie występuje w IV lidze. W 2015 roku w ramach JSP Warta Zawiercie założono żeńską drużynę piłkarską. Klub wziął udział w III lidze, w której w sezonie 2015/2016 zajął ósme miejsce. Po sezonie zespół został rozwiązany. W ramach klubu działa grupa kibicowska o nazwie Green Gang. Szczególnym zainteresowaniem kibiców cieszą się spotkania z Przemszą Siewierz, nazywane „Derbami Północnego Zagłębia”.

15 czerwca

edytuj

SMS Don Juan d'Austria – trzeci z okrętów typu Kaiser Max, zbudowany dla Österreichische Marine. Położenie stępki pod okręt odbyło się w październiku 1861 roku w stoczni Stabilimento Tecnico Triestino. Okręt został zwodowany w lipcu 1862 roku i ukończony w 1863 roku. Jego uzbrojenie główne składało się z 16 armat 48-funtowych i 15 armat 24-funtowych w tradycyjnej aranżacji burtowej. Burty chronione były przez pancerz grubości 110 mm. Don Juan d’Austria wziął udział w bitwie pod Lissą w lipcu 1866 roku. Był zaangażowany w walkę w samym centrum bitwy, wymieniając salwy z włoskim okrętem pancernym Re di Portogallo. Dodatkowo został trzykrotnie trafiony przez Affondatore, ale odniósł jedynie lekkie obrażenia. W 1867 roku okręt zmodernizowano w celu polepszenia jego dzielności morskiej i uzbrojenia, ale i tak został szybko wyprzedzony przez rozwój technologii morskiej w latach 60. i 70. W 1873 roku już przestarzały okręt został „przebudowany”, chociaż tak naprawdę wiązało się to z jego rozebraniem, a jego pancerz, maszyneria i inne mniejsze części i wyposażenie zostały użyte do budowy nowego okrętu o tej samej nazwie.

16 czerwca

edytuj

Krzyżówka białooka – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych. Endemiczna dla Wysp Hawajskich krzyżówka białooka występowała w przeszłości na całym archipelagu, obecnie żyje tylko na trzech niewielkich, odosobnionych atolach: Laysan. Gatunek został opisany naukowo przez Waltera Rotschilda w 1892 roku. Epitet gatunkowy odnosi się do wyspy Laysan w łańcuchu Północno-Zachodnich Wysp Hawajskich. Należy do kaczek właściwych, do tego samego kladu co krzyżówka, lecz wyróżnia się pod względem behawioralnym oraz genetycznym. Dawniej sądzono, że krzyżówka białooka i krzyżówka hawajska pochodzą od migrujących kontynentalnych krzyżówek, które trafiły na archipelag Hawajski, ale badania genetyczne wskazują, że pierwszy gatunek jest dużo dalej spokrewniony z krzyżówką niż krzyżówka hawajska. Jest uznawana za gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem.

17 czerwca

edytuj

BNbiałoruski zespół rockowy założony w 1999 roku w Berezie w obwodzie brzeskim. Pierwszy koncert odbył się w Baranowiczach razem z zespołem Mlecznyj put'. Liderem zespołu jest wokalista i gitarzysta Alaksandr Lutycz, jedyny członek grupy pozostający w jej składzie nieprzerwanie od jej powstania. Teksty piosenek :B:N: tworzone są w języku białoruskim, a autorem większości z nich jest Siarhiej Maszkowicz. Styl muzyczny zespołu można scharakteryzować jako rock alternatywny z elementami grunge’u, punk rocka czy metalu alternatywnego. Poza Białorusią grupa koncertowała także wielokrotnie w Polsce.

18 czerwca

edytuj

Kokorycz drobnagatunek rośliny z rodziny makowatych. Występuje w Europie Środkowej i ma niewielki, porozrywany zasięg. W Polsce występuje w zachodniej części kraju i na ogół jest rośliną bardzo rzadką. Najwięcej stanowisk stwierdzono w dorzeczu górnej i środkowej Parsęty oraz jej dopływów Wogry i Dębnicy. Rośnie głównie w żyznych lasach liściastych, rzadko na cmentarzach oraz w parkach. Pęd nadziemny rozwija się tylko przez dwa miesiące wczesną wiosną. Jako gatunek bardzo rzadki i tracący stanowiska podlega w Polsce ochronie prawnej. Zagrożeniem dla gatunku są przekształcenia jego naturalnych siedlisk. W szczególności do ustępowania gatunku przyczyniają się odlesienia oraz zwiększanie trofii siedliska, skutkujące w konsekwencji ekspansją gatunków silniej rosnących i wypierających kokorycz gatunków. Na kokoryczy drobnej rzadko żerują roślinożercy. Do wyjątków należy inwazyjny w Europie Środkowej ślimak ślinik luzytański.

19 czerwca

edytuj

Fregata średnia – gatunek dużego ptaka z rodziny fregat. Występuje na wyspach, zarówno Pacyfiku, Atlantyku, jak i Oceanu Indyjskiego. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyróżnia 5 podgatunków. BirdLife International szacuje łączny zasięg występowania na 126 mln km². Fregaty średnie są ptakami morskimi – gniazdują kolonijnie na niewielkich wyspach, głównie Indo-Pacyfiku, zaś poza sezonem lęgowym wędrują do 7 tys. km od kolonii. Zasięg obejmuje 50°. Ptaki te żywią się głównie rybami - szczególnie z rodziny ptaszorowatych, które łowią samodzielnie lub odbierają innym ptakom na drodze kleptopasożytnictwa. Okres składania jaj różni się w zależności od regionu. Fregaty średnie lęgi wyprowadzają nawet raz na kilka lat. Samce popisują się głównie poprzez nadymanie czerwonego worka gardłowego. Gniazdo stanowi luźna platforma z gałęzi, zniesienie liczy jedno jajo. Obydwa ptaki z pary wysiadują je na zmianę przez blisko 55 dni. Młode uzyskuje zdolność lotu w wieku blisko 6 miesięcy. Jedna z zaobrączkowanych fregat średnich przeżyła 37 lat.

20 czerwca

edytuj

Niedziela cudów – potoczne określenie wydarzeń mających miejsce podczas ostatniej kolejki sezonu 1992/1993 I ligi polskiej. W sezonie 1992/1993 o mistrzostwo kraju walczyła Legia Warszawa, ŁKS Łódź oraz Lech Poznań. Przed ostatnią kolejką w tabeli prowadziła Legia przed ŁKS, mając tyle samo punktów, ale bilans bramkowy lepszy o trzy gole od łódzkiego klubu. W ostatniej kolejce ŁKS grał z Olimpią Poznań, a Legia – z Wisłą Kraków. Obie drużyny wysoko wygrały swoje mecze (ŁKS 7:1, Legia 6:0), co wzbudziło podejrzenia o korupcję. Chociaż nigdy nie udowodniono winy ani Legii, ani ŁKS, Polski Związek Piłki Nożnej postanowił anulować wyniki meczów obu drużyn i przyznać mistrzostwo Lechowi Poznań. Decyzja PZPN wpłynęła również na finanse klubów piłkarskich. Dla Legii oraz ŁKS utrata miejsca w europejskich pucharach wiązała się ze stratą dochodów z transmisji telewizyjnych czy sprzedaży biletów. Mający wówczas problemy finansowe Lech natomiast był zmuszony wypłacić premie w związku ze zdobyciem mistrzostwa Polski. Postępowanie w sprawie handlu meczami badała również prokuratura w Krakowie, jednak zostało ono umorzone.

21 czerwca

edytuj

Bobby Roodekanadyjski wrestler, obecnie występujący w brandzie SmackDown federacji WWE. Roode rozpoczął treningi wrestlerskie w 1997 roku. Zadebiutował w czerwcu 1998 roku jako „Total” Lee Awesome, w walce przeciwko Pete’owi Rockowi. Przed podjęciem pracy w WWE Roode występował na scenie niezależnej oraz w Total Nonstop Action Wrestling. Jest dwukrotnym zdobywcą TNA World Heavyweight Championship, jednokrotnym TNA King of the Mountain Championem, dwukrotnym NWA World Tag Team Championem (w drużynie z Erikiem Youngiem), a także sześciokrotnym posiadaczem TNA World Tag Team Championship (pięć razy w drużynie z Jamesem Stormem i raz z Austinem Ariesem). Jest najdłużej panującym TNA World Tag Team Championem (z Jamesem Stormem, 212 dni) oraz TNA World Heavyweight Championem (256 dni). Jest jednokrotnym posiadaczem NXT Championship oraz WWE United States Championship.

22 czerwca

edytuj

Newag 222M – dwuczłonowy spalinowy zespół trakcyjny produkowany od 2013 roku przez firmę Newag z Nowego Sącza. Dwa egzemplarze zostały wyprodukowane dla Kolei Mazowieckich, a kolejne dwa dla województwa podkarpackiego. Newag 222M to jednoprzestrzenny, częściowo niskopodłogowy skład przeznaczony do obsługi połączeń regionalnych na liniach pozbawionych trakcji elektrycznej. Zaprojektowano go do obsługi peronów wysokości od 550 do 900 mm. Napęd stanowią dwa zespoły napędowe składające się z silnika wysokoprężnego o mocy 390 kW, automatycznej przekładni hydrodynamicznej z retarderem. Silniki spełniają normy emisji spalin Stage IIIB. Pojazd przystosowany jest do przewożenia osób niepełnosprawnych ruchowo. Dodatkowo zespół wyposażony jest w ogrzewanie nawiewne, dwustrefową klimatyzację, gniazdka elektryczne 230 V, system informacji pasażerskiej oraz monitoring.

23 czerwca

edytuj

Masakra w więzieniu w Łucku – masowy mord na więźniach przetrzymywanych w więzieniu w Łucku dokonany przez funkcjonariuszy sowieckich NKWD i NKGB 23 czerwca 1941 roku, w drugim dniu niemieckiej inwazji na ZSRR. Ofiarą zbrodni padło około 2 tys. osób, w zdecydowanej większości Ukraińców oraz Polaków. Była to jedna z wielu tzw. masakr więziennych, dokonanych przez sowieckie organy bezpieczeństwa w lecie 1941 roku. Wkrótce po zakończeniu masakry Sowieci podjęli próbę zatarcia śladów zbrodni. 24 czerwca enkawudziści zmusili ocalałych więźniów do pracy przy pochówku zwłok zamordowanych towarzyszy. Ofiary zabite na dziedzińcu „ukraińskim” wrzucono do leja po bombie, podczas gdy zabitych z dziedzińca „polskiego” składano w mogiłach wykopanych na terenie więzienia. Następnie zwłoki zasypano wapnem i zakopano. Już w 1941 roku sowiecka propaganda winą za mord w łuckim więzieniu obarczyła Niemców. Masakra została wykorzystana również przez goebbelsowską propagandę. Gazeta Völkischer Beobachter poświęciła mordowi notkę zatytułowaną: 1500 Ukraińców zmasakrowanych ogniem z karabinów maszynowych w Łucku.

24 czerwca

edytuj

Hokej na lodzie na zimowych igrzyskach olimpijskichhokejowe turnieje olimpijskie rozgrywane są od 1920 roku. Turniej mężczyzn wprowadzony został do programu igrzysk podczas letnich igrzysk w Antwerpii, zaś cztery lata później rozgrywki hokeja pojawiły się podczas pierwszych zimowych igrzysk w Chamonix. W rozgrywkach mężczyzn największe sukcesy w historii turnieju olimpijskiego osiągnęła reprezentacja Kanady, która w pierwszych siedmiu edycjach zdobyła sześć złotych oraz jeden srebrny medal. W tym okresie często medale zdobywały również reprezentacje Stanów Zjednoczonych, Czechosłowacji oraz Szwecji. W latach 1920–1968 triumfator turnieju olimpijskiego zostawał jednocześnie mistrzem świata w hokeju na lodzie. W lipcu 1992 roku Międzynarodowy Komitet Olimpijski zatwierdził konkurencję hokeja na lodzie kobiet jako konkurencję olimpijską. Jej pierwsza edycja odbyła się podczas igrzysk w Nagano w 1998 roku. Rozgrywki te zdominowały drużyny z Ameryki Północnej, zdobywając dotychczas wszystkie złote medale.

25 czerwca

edytuj

Kokorycz drobnagatunek rośliny z rodziny makowatych. Występuje w Europie Środkowej i ma niewielki, porozrywany zasięg. W Polsce występuje w zachodniej części kraju i na ogół jest rośliną bardzo rzadką. Najwięcej stanowisk stwierdzono w dorzeczu górnej i środkowej Parsęty oraz jej dopływów Wogry i Dębnicy. Rośnie głównie w żyznych lasach liściastych, rzadko na cmentarzach oraz w parkach. Pęd nadziemny rozwija się tylko przez dwa miesiące wczesną wiosną. Jako gatunek bardzo rzadki i tracący stanowiska podlega w Polsce ochronie prawnej. Zagrożeniem dla gatunku są przekształcenia jego naturalnych siedlisk. W szczególności do ustępowania gatunku przyczyniają się odlesienia oraz zwiększanie trofii siedliska, skutkujące w konsekwencji ekspansją gatunków silniej rosnących i wypierających kokorycz gatunków. Na kokoryczy drobnej rzadko żerują roślinożercy. Do wyjątków należy inwazyjny w Europie Środkowej ślimak ślinik luzytański.

26 czerwca

edytuj

Fregata średnia – gatunek dużego ptaka z rodziny fregat. Występuje na wyspach, zarówno Pacyfiku, Atlantyku, jak i Oceanu Indyjskiego. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyróżnia 5 podgatunków. BirdLife International szacuje łączny zasięg występowania na 126 mln km². Fregaty średnie są ptakami morskimi – gniazdują kolonijnie na niewielkich wyspach, głównie Indo-Pacyfiku, zaś poza sezonem lęgowym wędrują do 7 tys. km od kolonii. Zasięg obejmuje 50°. Ptaki te żywią się głównie rybami - szczególnie z rodziny ptaszorowatych, które łowią samodzielnie lub odbierają innym ptakom na drodze kleptopasożytnictwa. Okres składania jaj różni się w zależności od regionu. Fregaty średnie lęgi wyprowadzają nawet raz na kilka lat. Samce popisują się głównie poprzez nadymanie czerwonego worka gardłowego. Gniazdo stanowi luźna platforma z gałęzi, zniesienie liczy jedno jajo. Obydwa ptaki z pary wysiadują je na zmianę przez blisko 55 dni. Młode uzyskuje zdolność lotu w wieku blisko 6 miesięcy. Jedna z zaobrączkowanych fregat średnich przeżyła 37 lat.

27 czerwca

edytuj

Niedziela cudów – potoczne określenie wydarzeń mających miejsce podczas ostatniej kolejki sezonu 1992/1993 I ligi polskiej. W sezonie 1992/1993 o mistrzostwo kraju walczyła Legia Warszawa, ŁKS Łódź oraz Lech Poznań. Przed ostatnią kolejką w tabeli prowadziła Legia przed ŁKS, mając tyle samo punktów, ale bilans bramkowy lepszy o trzy gole od łódzkiego klubu. W ostatniej kolejce ŁKS grał z Olimpią Poznań, a Legia – z Wisłą Kraków. Obie drużyny wysoko wygrały swoje mecze (ŁKS 7:1, Legia 6:0), co wzbudziło podejrzenia o korupcję. Chociaż nigdy nie udowodniono winy ani Legii, ani ŁKS, Polski Związek Piłki Nożnej postanowił anulować wyniki meczów obu drużyn i przyznać mistrzostwo Lechowi Poznań. Decyzja PZPN wpłynęła również na finanse klubów piłkarskich. Dla Legii oraz ŁKS utrata miejsca w europejskich pucharach wiązała się ze stratą dochodów z transmisji telewizyjnych czy sprzedaży biletów. Mający wówczas problemy finansowe Lech natomiast był zmuszony wypłacić premie w związku ze zdobyciem mistrzostwa Polski. Postępowanie w sprawie handlu meczami badała również prokuratura w Krakowie, jednak zostało ono umorzone.

28 czerwca

edytuj

Bobby Roodekanadyjski wrestler, obecnie występujący w brandzie SmackDown federacji WWE. Roode rozpoczął treningi wrestlerskie w 1997 roku. Zadebiutował w czerwcu 1998 roku jako „Total” Lee Awesome, w walce przeciwko Pete’owi Rockowi. Przed podjęciem pracy w WWE Roode występował na scenie niezależnej oraz w Total Nonstop Action Wrestling. Jest dwukrotnym zdobywcą TNA World Heavyweight Championship, jednokrotnym TNA King of the Mountain Championem, dwukrotnym NWA World Tag Team Championem (w drużynie z Erikiem Youngiem), a także sześciokrotnym posiadaczem TNA World Tag Team Championship (pięć razy w drużynie z Jamesem Stormem i raz z Austinem Ariesem). Jest najdłużej panującym TNA World Tag Team Championem (z Jamesem Stormem, 212 dni) oraz TNA World Heavyweight Championem (256 dni). Jest jednokrotnym posiadaczem NXT Championship oraz WWE United States Championship.

29 czerwca

edytuj

Newag 222M – dwuczłonowy spalinowy zespół trakcyjny produkowany od 2013 roku przez firmę Newag z Nowego Sącza. Dwa egzemplarze zostały wyprodukowane dla Kolei Mazowieckich, a kolejne dwa dla województwa podkarpackiego. Newag 222M to jednoprzestrzenny, częściowo niskopodłogowy skład przeznaczony do obsługi połączeń regionalnych na liniach pozbawionych trakcji elektrycznej. Zaprojektowano go do obsługi peronów wysokości od 550 do 900 mm. Napęd stanowią dwa zespoły napędowe składające się z silnika wysokoprężnego o mocy 390 kW, automatycznej przekładni hydrodynamicznej z retarderem. Silniki spełniają normy emisji spalin Stage IIIB. Pojazd przystosowany jest do przewożenia osób niepełnosprawnych ruchowo. Dodatkowo zespół wyposażony jest w ogrzewanie nawiewne, dwustrefową klimatyzację, gniazdka elektryczne 230 V, system informacji pasażerskiej oraz monitoring.

30 czerwca

edytuj

Masakra w więzieniu w Łucku – masowy mord na więźniach przetrzymywanych w więzieniu w Łucku dokonany przez funkcjonariuszy sowieckich NKWD i NKGB 23 czerwca 1941 roku, w drugim dniu niemieckiej inwazji na ZSRR. Ofiarą zbrodni padło około 2 tys. osób, w zdecydowanej większości Ukraińców oraz Polaków. Była to jedna z wielu tzw. masakr więziennych, dokonanych przez sowieckie organy bezpieczeństwa w lecie 1941 roku. Wkrótce po zakończeniu masakry Sowieci podjęli próbę zatarcia śladów zbrodni. 24 czerwca enkawudziści zmusili ocalałych więźniów do pracy przy pochówku zwłok zamordowanych towarzyszy. Ofiary zabite na dziedzińcu „ukraińskim” wrzucono do leja po bombie, podczas gdy zabitych z dziedzińca „polskiego” składano w mogiłach wykopanych na terenie więzienia. Następnie zwłoki zasypano wapnem i zakopano. Już w 1941 roku sowiecka propaganda winą za mord w łuckim więzieniu obarczyła Niemców. Masakra została wykorzystana również przez goebbelsowską propagandę. Gazeta Völkischer Beobachter poświęciła mordowi notkę zatytułowaną: 1500 Ukraińców zmasakrowanych ogniem z karabinów maszynowych w Łucku.