Lista najwyższych kościołów w Polsce

lista w projekcie Wikimedia

W Polsce od setek lat budowano kościoły. Wiele z nich odznacza się wielkością i strzelistością wież i stanowi najbardziej znaczący punkt w panoramie miasta. Najwyższe katedry gotyckie świata przekraczają 150 metrów wysokości i niektóre z nich w XIX wieku były najwyższymi budowlami świata, ale w Polsce również istnieją wzniosłe budowle sakralne. Poniższa lista przedstawia najwyższe polskie kościoły, których wysokość wynosi przynajmniej 50 metrów.

Lista kościołów mających przynajmniej 50 metrów wysokości

edytuj

Lista może być niekompletna, jeżeli możesz dodaj brakujące kościoły, koniecznie ze źródłem danych

Wysokość [m] Zdjęcie Nazwa Zakończenie budowy Miasto Uwagi
141,50[1]   Bazylika Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej 2004 Licheń Stary najwyższa wieża i kościół w Polsce
110,18[2]   Bazylika Archikatedralna św. Jakuba 2008 Szczecin wieża katedralna z 1892 została zbombardowana w 1944, mierzyła wtedy 119,8 m
106,30[3]   Bazylika jasnogórska 1906 Częstochowa 89-metrowa podstawa wieży pochodzi z 1714, a resztę dobudowano w 1906; wieża jest odchylona od pionu o 78 cm
104,50[4]   Archikatedra św. Stanisława Kostki 1912 Łódź Najwyższy budynek w Łodzi
102,63[5]   Kościół Mariacki 1854 Chojna  
101,21[6]   Katedra św. Stanisława i św. Wacława 1565 Świdnica Najwyższa wieża na Śląsku.
101,00[7]   Kościół parafialny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1876 Bielawa  
99,00[8]   Kościół św. Jana 1464; wieża 1892 Stargard  
97[9]   Archikatedra św. Jana Chrzciciela 1272 (1992) Wrocław  Najwyższy kościół we Wrocławiu
97,00[10]   Katedra św. Mikołaja ok. 1247 (wieża 1907) Elbląg Po pożarze kościoła w 1777 r. ponad 100-metrową wieżę rozebrano i w 1907 zbudowano nową. Najwyższy kościół po prawej stronie Wisły.
95[11]   Bazylika św. Antoniego 1906 Rybnik najwyższy kościół na Górnym Śląsku
92,0[12]   Kościół św. Bartłomieja XX wiek Gliwice najwyższy gliwicki kościół
91,46[8]   Bazylika św. Elżbiety 1531–1535 Wrocław w 1529 130 m wieża została zniszczona
90,00[13]   Kościół Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny 1370 Trzebiatów nad Regą Jeden z najwyższych kościołów na Pomorzu Zachodnim.

W średniowieczu wieża pełniła funkcje latarni morskiej.

87,5[14]   Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa 1903 Olsztyn
86,00[15]   Kościół św. Katarzyny 1897 Toruń  
86,00[potrzebny przypis]   Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła 1902 Katowice W latach 1925–1955 pełnił funkcję kościoła katedralnego.
85,00[16]   Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1411 Włocławek Wieże nadbudowane pod koniec XIX wieku podczas prac regotyzacyjnych
83,5[17]   Bazylika Matki Boskiej Anielskiej 1900 Dąbrowa Górnicza
83,5[18]   Kościół Mariacki 1292 Stargard kościół z najwyżej położonym sklepieniem w Polsce – 32,5 m
83[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego 1976 Gdańsk
82[19]   Kościół Mariacki 1397 Kraków obydwie wieże ukończone w 1406. Wieża południowa ma wys. 69 m.
82[20]   Bazylika Mariacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1502 Gdańsk największy gotycki ceglany kościół na świecie
80[9]   Kościół św. Michała Archanioła 1871 Wrocław
80[21]   Kolegiata NMP Bolesnej i św. Aniołów Stróżów 1904 Wałbrzych
80[22]   Bazylika archikatedralna Świętej Rodziny 1997 Częstochowa  
80[potrzebny przypis]   Kościół św. Mateusza XX Łódź najwyższy kościół protestancki w Polsce
78,00[23]   Kościół św. Rocha 1946 Białystok  
78,00[24]   Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny 1908 Szczecinek  Najwyższy kościół w Szczecinku
78[9]   Kościół św. Karola Boromeusza we Wrocławiu 1913 Wrocław
78[potrzebny przypis]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1320 Chełmno  
78[potrzebny przypis]   Kościół Przemienienia Pańskiego 1902 Drezdenko Najwyższy kościół w woj. lubuskim
78[potrzebny przypis]   Kościół św. Augustyna 1909 Wrocław  
77,00[25]   Kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny 1901 Inowrocław  
77[potrzebny przypis]   Sanktuarium Bożego Miłosierdzia 2002 Kraków  
77[potrzebny przypis]   Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej 1909 Grybów  
76[potrzebny przypis]   Kościół św. Katarzyny XVII wiek Gdańsk  
75,6[potrzebny przypis]   Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1866 Szczecin  
75,5[26]   Katedra św. Apostołów Piotra i Pawła 1900 Gliwice  
75[27]   Kościół św. Andrzeja Boboli 1902 Bydgoszcz  Najwyższy budynek Bydgoszczy
75[28]   Katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1912 Siedlce  
75[potrzebny przypis]   Kościół Zmartwychwstania Pańskiego połowa XV w. Drawsko Pomorskie  
75[potrzebny przypis]   Kościół Przemienienia Pańskiego 1914 Garbów Najwyższy kościół w województwie lubelskim.
75[potrzebny przypis]   Kościół Jezusowy 1772 Cieszyn  
75[potrzebny przypis]   Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1842 Głogów  
75[potrzebny przypis]   Kościół św. Marii Magdaleny 1892 Chorzów  
75[potrzebny przypis]   Kościół św. Mikołaja 1902 Racibórz  
75[potrzebny przypis]   Świątynia Opatrzności Bożej 2016 Warszawa Najwyższa świątynia w Warszawie
75[potrzebny przypis]   Bazylika katedralna św. Michała i św. Floriana 1904 Warszawa W latach 20. XX wieku konstrukcja wysokich wież została naruszona, toteż zostały one obniżone.
74[29]   Kościół św. Józefa 1909 Kraków-Podgórze
74[potrzebny przypis]   Bazylika Konkatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1301 Kołobrzeg  
73[30]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1901 Chorzów  
73[potrzebny przypis]   Katedra Podwyższenia Krzyża Świętego 1899 Opole  
73[potrzebny przypis]   Kościół Matki Bożej Królowej Korony Polskiej 1921 Gdańsk-Oliwa
73[potrzebny przypis]   Kościół św. Jacka 1908 Legnica
72,50[31]   Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1900 Białystok  
72,00[32]   Bazylika katedralna Opieki Najświętszej Maryi Panny pocz. XX wieku Radom wybudowana na przełomie XIX/XX wieku w stylu neogotyckim  
72[potrzebny przypis]   Kościół św. Mikołaja 1889 Nowa Ruda  
72[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszego Serca Jezusowego 1990 Włocławek
72[potrzebny przypis]   Katedra polskokatolicka św. Marii Madaleny 1232 Wrocław
72[potrzebny przypis]   Kościół św. Michała Archanioła 1268/1449 Grodków Prezbiterium należy do najstarszych budowli tego typu na Śląsku. Wieża w całości murowana z cegły wraz z 30 m. iglicą. Należy do najwyższych budowli ceglanych w tej części europy.
72[potrzebny przypis]   Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława 1364 Kraków Wysokość wieży zegarowej
72[potrzebny przypis]   Bazylika Katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny 1898 Tarnów  
71[33]   Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1735 Krzeszów  
71[34]   Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela 1571, wieża 1764 Przemyśl Największa świątynia województwa podkarpackiego
71[35]   Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny 1870 Katowice  
71[potrzebny przypis]   Kościół św. Jakuba i św. Agnieszki 1430 Nysa Po Bazylice Mariackiej w Gdańsku jest to ceglany gotycki kościół o największej kubaturze w Polsce. Dach tej świątyni ma 4 tys. m² powierzchni i jest najbardziej spadzisty w europie a kalenica dachu sięga 56 m. Każda z naw ma po 27 m. wysokości.
70[36]   Bazylika Bożego Ciała 1405 Kraków Najwyższy kościół na Kazimierzu
70[37]   Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła 1899 Piekary Śląskie
70[38]   Kościół Najświętszego Zbawiciela 1914 Ryki
70[39]   Kościół Najświętszego Zbawiciela 1869 Poznań  
70[40]   Bazylika konkatedralna św. Jakuba XIV wiek Olsztyn
70[41]   Kościół św. Tomasza Apostoła 1911 Sosnowiec
70[potrzebny przypis]   Bazylika Kolegiacka św. Andrzeja Apostoła 1301 Olkusz  
70[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Polski 1994 Świdnica  
70[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa 1891 Mysłowice  
70[potrzebny przypis]   Kościół św. Jakuba Apostoła Zduny  
70[potrzebny przypis]   Kościół Matki Bożej Pocieszenia 1900 Żyrardów wieże liczą „ponad” 70 m.
70[potrzebny przypis]   Cerkiew św. Ducha trwa, wieża 2012 Białystok Wysokość wieży
69[9]   Kolegiata św. Krzyża i św. Bartłomieja 1477 Wrocław  
69[42]   Kościół św. Franciszka Serafickiego 1473, wieże około 1730 Poznań
68[43]   Kościół św. Jana Pawła II 2016 Kraków
68[44]   Kościół bł. Karoliny Kózkówny 1996 Tarnów Drugi co do wysokości kościół w Tarnowie
68[45]   Kościół św. Stanisława XIV wiek Wschowa
68[potrzebny przypis]   Kościół Matki Boskiej Królowej Polski 1975 Elbląg
68[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszej Maryi Panny Różańcowej 1904 Pabianice  
67[46]   Bazylika św. Katarzyny Aleksandryjskiej XIV wiek Braniewo
67[potrzebny przypis]   Kościół Miłosierdzia Bożego 2001 Dębica
67[potrzebny przypis]   Kościół Świętego Ducha 1981 Mielec
67[potrzebny przypis]   Kościół św. Jana Chrzciciela 1912 Bielsk (województwo mazowieckie)
66,4[47][potrzebny przypis]   Kolegiata Świętych Apostołów Piotra i Pawła i św. Michała Archanioła II połowa XIV wieku Lidzbark Warmiński Wieżę zachodnią początkowo drewnianą wybudowano około 1400 roku, później podwyższono około 1530. Obecnie wieża posiada 5 kondygnacji i góruje nad miastem.
66[48]   Kościół Najświętszego Serca Jezusowego 1908 Bóbrka Witraże w kościele zostały zaprojektowane i wykonane w pracowni Stefana Matejki – bratanka słynnego malarza Jana Matejki.
66[49]   Kolegiata Najświętszego Serca Jezusowego 1911 Gdańsk-Wrzeszcz
66[50]   Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa 1952 Gdynia Najwyższy kościół trójmiasta
65[51]   Bazylika św. Wincentego á Paulo 1939 Bydgoszcz
65[52]   Kościół Świętego Antoniego Padewskiego 1925 Jedlicze Najwyższy budynek miasta
65[53]   Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa 1951 Nowy Targ Najwyższy budynek miasta
64[54]   Kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika 1919 (wieża 1985) Postoliska
64[55]   Kościół Świętego Ducha 1756, wieża 1899 Toruń Drugi co do wysokości budynek w Toruniu
64[56]   Kościół Chrystusa Dobrego Pasterza 1998 Krościenko nad Dunajcem
64[potrzebny przypis]   Kościół św. Jana Ewangelisty 1350 Paczków Pierwotnie wieża wznosiła się na wysokość blisko 120 m. Kościół przebudowano na obronny. Rzadki przykład budowli sakralnej tego typu. We wnętrzu w jednej z naw studnia.
64[potrzebny przypis]   Kościół św. Pawła Apostoła 1912 Ruda ŚląskaNowy Bytom
63,3[57]   Kościół Trójcy Świętej 1861 Lubań
63[58]   Kościół Wszystkich Świętych XVI wiek (wieża 1933) Gliwice
63[59]   Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny 1230 Złotoryja
63[potrzebny przypis]   Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1952 Gniezno  
63[potrzebny przypis]   Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1472 Pelplin Wysokość z sygnaturką
62[60]   Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła XI wiek Poznań
62[61]   Kościół św. Michała Archanioła 1738 Prudnik Najwyższy kościół Prudnika
62[62]   Kościół Najświętszego Serca Jezusowego 1909[63] Smolice
62[64]   Kościół św. Wawrzyńca XIII wiek (ob. wygląd 1907) Strzelce Opolskie
62[potrzebny przypis]   Kościół Marii Panny 1386 Legnica
62[potrzebny przypis]   Kościół św. Teresy i św. Jana Bosco 1963 Łódź Najwyższa kopuła w Łodzi
61[65]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1923 Stoczek Łukowski
61[potrzebny przypis]   Katedra św. Mikołaja 1912 Bielsko-Biała  
60,55[potrzebny przypis]   Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1864 Chrząstawa Wielka
60[66]   Kościół Świętej Trójcy 1886 Bytom
60[67]   Kościół św. Franciszka z Asyżu 1911 Borki Wielkie
60[68]   Kościół Matki Bożej Częstochowskiej XIV wiek Darłowo
60[69]   Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła XIV wiek, wieża 1895 Pieniężno
60[70]   Konkatedra Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Jerozolimskiego XV wiek Żywiec Najwyższy kościół Żywca
60[potrzebny przypis]   Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej 1924 Zgierz  
60[71]   Bazylika Matki Boskiej Bolesnej 1918 Limanowa
59[72]   Bazylika archikatedralna Chrystusa Króla 1955 Katowice Pierwotnie kopuła miała mieć 97 m.
59[73]   Konkatedra św. Jana Ewangelisty XIV w. Kwidzyn
58[74]   Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego XIV w. (wieża 1830) Sulechów
58[potrzebny przypis]   Kościół garnizonowy Matki Boskiej Królowej Polski 1914 Olsztyn
57[75]   Kościół św. Jacka 1911 Bytom
57[76]   Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego 1770 Jelenia Góra Wysokość do kuli krzyża
57[77]   Kościół św. Jana Chrzciciela 1370 Radom
57[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa 1948 Rogów
57[potrzebny przypis]   Kościół św. Wacława 1916 Krzanowice
56,2[potrzebny przypis]   Wieża kościelna przy kościele św. Piotra i św. Pawła 1910 Syców  
56,00[potrzebny przypis]   Kolegiata św. Jana Chrzciciela XVII w. Myślibórz
56[potrzebny przypis]   Kościół św. Wawrzyńca XIV w. Wołów
56[potrzebny przypis]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1928 Radlin  
56[potrzebny przypis]   Konkatedra św. Stanisława Biskupa 1906 Ostrów Wielkopolski  
56[potrzebny przypis]   Kościół Dobrego Pasterza 1909 Bytom
56[potrzebny przypis]   Katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1333 Koszalin
55,5[78]   Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski 1990 Olecko
55[79]   Kościół św. Trójcy 1908 Legnica
55[potrzebny przypis]   Kościół św. Walentego 1910 Konopiska  
55[potrzebny przypis]   Kościół Matki Bożej Dobrej Rady 1957, wieża 2017 Kraków Przed ukończeniem budowy wieży liczyła ona 20 metrów
54[potrzebny przypis]   Kościół św. Mikołaja 1370 Brzeg Kościół nazywany katedrą z racji rozmiarów. Jest to jedna z największych świątyń na Dolnym Śląsku. Kościół wznoszony na wzór świątyń św. Elżbiety i Marii Magdaleny we Wrocławiu. Nawa główna ma 30 m. wysokości.
54[80]   Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej 1887 Nowa Ruda
54[potrzebny przypis]   Kościół Wszystkich Świętych 1893 Warszawa
53,7[81]   Kościół św. Jana Chrzciciela 1862 Smogorzów
53,2[82]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1910 Wodzisław Śląski
53[83]   Bazylika św. Krzyża XVIII wiek Warszawa
53[potrzebny przypis]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny początek 1897 roku Łódź
52[84]   Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny XIII wiek Gorzów Wielkopolski
52[85]   Bazylika śś. Erazma i Pankracego XVI wiek Jelenia Góra
52[86]   Katedra Najświętszego Serca Pana Jezusa 1982 Rzeszów
52[87]   Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty XV wiek Toruń
52[88]   Bazylika św. Trójcy 1789 Święty Krzyż Wieża została odbudowana w 2014
52[potrzebny przypis]   Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny 1852 Barlinek Kościół z XII-XV wieku został zniszczony przez pożar i odbudowany w 1852 roku.
52[potrzebny przypis]   Kościół św. Trójcy 1912 Bydgoszcz
51,5[potrzebny przypis]   Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 1498 Gryfice Zniszczony 31 marca 1658 roku, odbudowywany w latach 1659–1668
51,2[potrzebny przypis]   Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła 1996 Tczew
51[89]   Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika 1913 Czeladź (miasto)
51[90]   Kościół św. Anny 1906 Kołaczyce
51[potrzebny przypis]   Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej 1802

wieża(1873)

Starogard Gdański
51[potrzebny przypis]   Kościół Matki Bożej Szkaplerznej 1907 Stalowa Wola Najwyższy kościół powiatu stalowowolskiego
50[91]   Kościół św. Antoniego Padewskiego 1956 Częstochowa
50[92]   Kościół św. Katarzyny 1370 Brodnica Pierwotnie planowano wzniesienie dwóch wież: północnej i południowej. Wybudowano tylko wieżę południową o wysokości 50 m.
50[93]   Kościół św. Stanisława 1926 Chmielów
50[94]   Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1932 Kraków
50[95]   Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła XV wiek Reszel
50[96]   Bazylika filipinów 1698 Święta Góra (Głogówko koło Gostynia)
50[97]   Kościół św. Szczepana 1904 Toruń
50[potrzebny przypis]   Bazylika kolegiacka Trójcy Przenajświętszej 1922 Myszyniec

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Emporis: Sanktuarium Matki Bolesnej Królowej Polski. [dostęp 2009-12-01]. (ang.).
  2. Paweł Knap, Andrzej Kraśnicki, Artur Rasmus: Katedra: historia kościoła św. Jakuba w Szczecinie. Wyd. 1. Szczecin: Walkowska Wydawnictwo – Jeż, 2008, s. 53. ISBN 978-83-924983-5-3. (pol.).
  3. Emporis: Jasna Góra Czestochowa. [dostęp 2009-12-01]. (ang.).
  4. Katedra Łódź: Katedra z zewnątrz. [dostęp 2009-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-12)]. (pol.).
  5. Emporis: St. Mary’s Church Chojna. [dostęp 2009-12-01]. (ang.).
  6. Świdnica – Moje Miasto. mojemiastp.swidnica.pl. [dostęp 2013-08-08]. (pol.).
  7. Emporis: Church of the Assumption Bielawa. [dostęp 2009-12-01]. (ang.).
  8. a b Emporis: St. Elizabeth’s Cathedral. [dostęp 2009-12-01]. (ang.).
  9. a b c d Najwyższe wieże we Wrocławiu. Pierwszą dziesiątkę otwiera Sky Tower, a zamyka ją kościół na Ostrowie Tumskim. Galeria zdjęć 4/11 [online], www.wroclaw.pl [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  10. Katedra elbląska pw. Św. Mikołaja w Elblągu: Katedra św. Mikołaja w Elblągu. [dostęp 2009-12-01]. (pol.).
  11. Bazylika Mniejsza pw. św. Antoniego Padewskiego w Rybniku [online], Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła [dostęp 2021-09-04] (pol.).
  12. kościół parafialny pw. św. Bartłomieja - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-07-24] (pol.).
  13. Urząd Miejski w Trzebiatowie: Trzebiatów – Zabytki. [dostęp 2010-02-11]. (pol.).
  14. Historia parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa – Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie [online], www.nspj.com.pl [dostęp 2019-10-06].
  15. Emporis: Kosciól Sw. Katarzyny. [dostęp 2010-04-26]. (ang.).
  16. Oficjalny portal turystyczny Województwa Kujawsko-Pomorskiego: Włocławek. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-04)]. (pol.).
  17. Bazylika pw. Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie Górnicze... [online], www.slaskie.travel [dostęp 2023-07-24] (pol.).
  18. Kolegiata Królowej Świata [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-07-24] (pol.).
  19. Wieże mariackie. mariacki.com. [dostęp 2018-05-16].
  20. Bazylika Mariacka [online], bazylikamariacka.gdansk.pl [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16].
  21. Redakcja, Wałbrzych: Wieża kościoła pw. Świętych Aniołów Stróżów nie zagraża już przechodniom (ZDJĘCIA Z WIEŻY) [online], Wałbrzych Nasze Miasto, 12 marca 2019 [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  22. Bazylika Archikatedralna pw. Świętej Rodziny w Częstochowie – HISTORIA [online], www.archikatedra.pl [dostęp 2016-06-07].
  23. Piotr Sawicki: Białystok na progu XXI wieku. Białystok: Instytut Wydawniczy Kreator, 2002, s. 26. ISBN 83-7344-000-3.
  24. Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szczecinku: Budynek kościoła pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szczecinku. [dostęp 2010-04-24]. (pol.).
  25. Urząd Miasta Inowrocławia: Zabytki Inowrocławia. [dostęp 2010-02-11]. (pol.).
  26. Katedra w Gliwicach pw. św. Apostołów Piotra i Pawła [online], www.gliwiczanie.pl [dostęp 2020-11-16].
  27. Krzysztof Błażejewski, Miał być najwyższy w Polsce [online], Express Bydgoski, 18 marca 2010 [dostęp 2019-10-06] (pol.).
  28. Katedra w Siedlcach [online], www.polskieszlaki.pl [dostęp 2021-09-04] (pol.).
  29. Aneta Zurek, Najwyższe kościoły Krakowa. Na czele wiadomo, Kościół Mariacki, a dalej? [online], gazetakrakowska.pl, 10 sierpnia 2019.
  30. Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Chorzowie Batorym [online], www.wnmpchorzow.parafia.info.pl [dostęp 2020-07-23].
  31. Piotr Sawicki: Białystok na progu XXI wieku. Białystok: Instytut Wydawniczy Kreator, 2002, s. 54. ISBN 83-7344-000-3.
  32. Katedra Opieki Najświętszej Maryi Panny w RadomiuU: Historia katedry. [dostęp 2010-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-19)]. (pol.).
  33. Krystian Michalik: Krzeszów, Dom Łaski Maryi. Nowa Ruda: Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot vel Kokociński: na zlecenie Fundacji Europejska Perła Baroku - Krzeszów, 2018, s. 79. ISBN 978-83-950307-6-5.
  34. Przemyśl – Katedra rzymskokatolicka. Atrakcje turystyczne Przemyśla. Ciekawe miejsca Przemyśla [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2019-07-11].
  35. Grzegorz Grzegorek, Piotr Tabaczyński, Parafie i kościoły Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2014, s. 47, ISBN 978-83-63780-06-7 (pol.).
  36. Parafia Bożego Ciała w Krakowie – Wieża [online], www.bozecialo.net [dostęp 2019-08-21].
  37. Parafia śś. Ap. Piotra i Pawła w Piekarach Śląskich – Kamieniu [online], www.piotrpawel.eu [dostęp 2019-09-08].
  38. Dziennik Wschodni, Iluminacja kościoła w Rykach – Dziennik Wschodni, „Dziennik Wschodni” [dostęp 2017-12-10] (pol.).
  39. Włodzimierz Łęcki, 365 zagadek o Poznaniu, 2010.
  40. Olsztyn – kościół św Jakuba [online], Architektura średniowiecza i starożytności [dostęp 2021-03-31] (pol.).
  41. Kościół Św. Tomasza Apostoła Sosnowiec, Orla 19 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2016-06-07].
  42. Kościół św. Franciszka Serafickiego – franciszkanów – bernardynów (ul. Garbary 22) – Odkryj Poznań – Poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 2020-07-23] (pol.).
  43. Grażyna Starzak, Nie lękajcie się. To tylko 272 schody, a jaki widok! [online], Dziennik Polski, 9 marca 2015 [dostęp 2019-08-12] (pol.).
  44. Historia parafii [online], Parafia Rzymskokatolicka pw. Błogosławionej Karoliny w Tarnowie [dostęp 2019-09-18] (pol.).
  45. Kościół Farny św. Stanisława Biskupa Męczennika i Wniebowzięcia NMP, pl. Farny, Wschowa – polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2020-10-09].
  46. Zabytki Warmii i Mazur [online], www.zabytki.mazury.pl [dostęp 2019-09-11].
  47. Księgi Parafii Św. Apostołów Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim.
  48. Zbigniew Głowacki, Bóbrka koło Krosna – dzieje, ropa, rocznice, „niedziela.pl” [dostęp 2017-02-05] (pol.).
  49. Instytut Gość Media, Ośrodek akademicki [online], gdansk.gosc.pl, 13 lutego 2020 [dostęp 2022-01-03].
  50. Hilary Jastak - niezapomniany gdyński kapłan [online], trojmiasto.pl, 24 kwietnia 2019 [dostęp 2023-07-24] (pol.).
  51. Bazylika pw. św. Wincentego a’ Paulo w Bydgoszczy [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2019-06-21].
  52. Historia kościoła [online], parafiajedlicze.pl [dostęp 2019-09-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-05].
  53. Urząd Miasta Nowy Targ – Informacje [online], www.nowytarg.pl [dostęp 2021-10-31] (pol.).
  54. Kościół z miliona cegieł, „niedziela.pl” [dostęp 2017-07-17] (pol.).
  55. Kościół pw. Świętego Ducha w Toruniu [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2020-10-26].
  56. Kościół pw. Chrystusa Dobrego Pasterza – Parafia Krościenko nad Dunajcem [online], www.parafiakroscienko.pl [dostęp 2020-05-18].
  57. Amistad Sp., 9. Kościół pw. Trójcy Świętej [online], luban.pl [dostęp 2020-11-16] (pol.).
  58. Kościół pw. Wszystkich Świętych | Gliwice [online], gliwice.eu [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  59. JBB, Złotoryja – wieża kościelna pełna niespodzianek [online], FotoReporter 24.pl, 3 maja 2013 [dostęp 2019-09-11] (pol.).
  60. Katedra (ul. Ostrów Tumski) – Odkryj Poznań – Poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 2020-07-23] (pol.).
  61. Prudnik. Kraina multi-kulti dla wielu niezrozumiała. „W domach mówimy po polsku, śląsku i niemiecku” [online], gazetapl [dostęp 2021-03-23] (pol.).
  62. Maciej Parysek, Smolice. Kościół bez kopuły. Dlaczego? | wlkp24.info [online] [dostęp 2020-11-16] (pol.).
  63. Najstarsza wzmianka o Smolicach – Parafia Smolice pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa [online], smolice.eu [dostęp 2020-11-16].
  64. Kościół św. Wawrzyńca – Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich [online], www.strzelceopolskie.pl [dostęp 2021-02-10].
  65. Historia Świątyni [online], parafiastoczeklukowski.pl.
  66. Rzymskokatolicka Parafia Świętej Trójcy w Bytomiu [online], www.trojca.net [dostęp 2018-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-24].
  67. Wieża [online], www.parafiaswfranciszka.pl [dostęp 2023-01-16].
  68. Darłowo. Tajemnice Mariackiego kościoła – Otwarty Przewodnik Krajoznawczy [online] [dostęp 2021-03-31] (pol.).
  69. Obiekty sakralne - Miasto i Gmina Pieniężno Miasto Pieniężno - oficjalny portal miejski [online], pieniezno.pl [dostęp 2022-03-12].
  70. Wieża katedralna w Żywcu [online], zywiecinfo.pl [dostęp 2019-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-31] (pol.).
  71. Limanowa: Ważniejsze zabytki i atrakcje turystyczne [online], RMF FM [dostęp 2023-07-04] (pol.).
  72. Wyborcza.pl [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2019-07-14].
  73. Opis i historia Katedry pod wezwaniem świętego Jana Ewangelisty w Kwidzynie, Zabytki Kwidzyna [online], www.rodzinna-turystyka.pl [dostęp 2019-06-22].
  74. Sulechów – Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego – Zielona Góra i okolice [online] [dostęp 2023-01-16] (pol.).
  75. Kościół św. Jacka w Bytomiu [online], www.slaskie.travel [dostęp 2020-02-21] (pol.).
  76. Historia Kościoła garnizonowego [online], www.kosciolgarnizonowy.pl [dostęp 2019-09-05].
  77. l, Dzwonnica – Kościół – Fara Radom – Parafia św. Jana Chrzciciela w Radomiu – Fara Radom [online], fara.radom.pl [dostęp 2019-09-21].
  78. Parafia Rzymskokatolicka pw. NMP Królowej Polski – Kościół i kaplice [online], nmp.olecko.pl [dostęp 2019-09-08].
  79. Barbara Skoczylas-Stadnik; Historia kościoła Trójcy Świętej w Legnicy.
  80. Kościoły – Parafia p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej [online], parafiaslupiec.pl [dostęp 2023-07-24].
  81. Stowarzyszenie Nasz Smogorzów - [JW] Dnia 9 maja ubiegłego roku, na parkingu przed smogorzowską świątynią rozstawiono tajemnicze sprzęty geodezyjno-optyczne. Wynik pomiarów wykonanych przy ich użyciu przedstawiam na załączonej fotografii. Dzieła tego dokonał pan Błażej Sobaszek wiceprezes zaprzyjaźnionego Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej Dwa dni później (11 maja) prezes TPNiZN Mateusz Magda w smogorzowskiej sali sportowej opowiadał nam o historii naszej wsi. Była to też okazja do przekazania nam wyników pomiarów budowli i wiadomości, że smogorzowski kościół jest najprawdopodobniej najwyższą murowaną budowlą w Powiecie Namysłowskim (53,7 m) | Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2023-05-06] (pol.).
  82. Piotr Hojka, Symbol Wodzisławia. Wieża kościoła WNMP [online], Herold Wodzisławski [dostęp 2022-05-09].
  83. Jakub Sito, IS PAN, Architektura kościoła św Krzyża, [w:] K. Sztarbałło, M. Wardzyński (red.), Serce miasta. Kościół Świętego Krzyża w Warszawie, Warszawa: Mazowiecka Jednostka Wdrażania Funduszy Unijnych, 2010, ISBN 978-83-61277-34-7.
  84. Strona główna – Katedra Wniebowzięcia NMP w Gorzowie Wielkopolskim [online], www.polska.travel [dostęp 2021-09-04].
  85. Strona główna – Bazylika Mniejsza Świętych Erazma i Pankracego [online], www.polska.travel [dostęp 2019-08-26].
  86. Parafia Katedralna Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzeszowie – Historia [online], www.katedra.rzeszow.pl [dostęp 2019-08-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-16].
  87. Wieża katedralna – Atrakcje Torunia – Przewodnik po Toruniu I Toruń Tour Toruński Portal Turystyczny [online], Toruński Portal Turystyczny [dostęp 2021-02-01] (pol.).
  88. Tajemnice niezwykłej operacji odbudowy zburzonej wieży kościoła na Świętym Krzyżu [online], Echo Dnia Świętokrzyskie, 14 sierpnia 2014 [dostęp 2019-10-06] (pol.).
  89. Kościół św. Stanisława w Czeladzi – Śląskie. Informacja T... [online], slaskie.travel [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  90. Kościół pw. św. Anny | kościoły gmina Kołaczyce [online], zabytki-podkarpacie.pl [dostęp 2019-08-11].
  91. Wyborcza.pl [online], czestochowa.wyborcza.pl [dostęp 2017-05-12].
  92. l, Parafia pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Brodnicy – Diecezja Toruńska / Historia [online], www.farabrodnica.pl [dostęp 2018-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-02].
  93. Historia Parafii [online], Parafia Św. Stanisława w Chmielowie [dostęp 2018-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-31] (pol.).
  94. Najwyższe kościoły Krakowa. Na czele wiadomo, Kościół Mariacki, a dalej? – Gazetakrakowska.pl [online], gazetakrakowska.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  95. Kościół farny | Zwiedzaj Reszel [online] [dostęp 2022-01-03] (pol.).
  96. Najpiękniejsze kościoły w Polsce [online], Culture.pl [dostęp 2021-09-04] (pol.).
  97. Jaros Pisze, Kościół św. Szczepana w Toruniu – 10 ciekawostek | HISTORIA.org.pl – historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne [online], HISTORIA.org.pl, 27 października 2016 [dostęp 2020-10-09] (pol.).