Sunitynib

Sunitinib
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	N-(2-dietyloaminoetylo)-5-[(Z)-(5-fluoro-2-okso-1H-indol-3-ilideno)metylo]-2,4-dimetylo-1H-pirolo-3-karboksyamid
	Inne nazwy i oznaczenia
	Sutent, SU11248
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C22H27FN4O2
Masa molowa	398,47 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	341031-54-7
PubChem	5329102
DrugBank	DB01268
InChI
	InChI=1S/C22H27FN4O2/c1-5-27(6-2)10-9-24-22(29)20-13(3)19(25-14(20)4)12-17-16-11-15(23)7-8-18(16)26-21(17)28/h7-8,11-12,25H,5-6,9-10H2,1-4H3,(H,24,29)(H,26,28)/b17-12-
	InChIKey
	WINHZLLDWRZWRT-ATVHPVEESA-N
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-01-22]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki; jabłczan sunitynibu
Niebezpieczeństwo
Zwroty H	H360, H372
Zwroty P	P201, P308+P313
	Klasyfikacja medyczna
ATC	L01EX01
Farmakokinetyka
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	90–95%
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sunitinib – organiczny związek chemiczny, inhibitor kinazy białkowej.

Wskazania

Wskazany w leczeniu:

nowotworów podścieliskowych przewodu pokarmowego (ang. gastrointestinal stromal tumor – GIST) nieoperacyjny lub z przerzutami po niepowodzeniu leczenia metanosulfonianem imatynibu,
zaawansowanego raka nerki bez lub z przerzutami (ang. metastatic renal cell cancer – MRCC) – IV stopień kliniczny zaawansowania.
nowotwór neuroendokrynny trzustki, nieoperacyjny lub z przerzutami, dobrze zróżnicowany (ang. pancreatic neuroendocrine tumours – NET) – zatwierdzony przez FDA^[1] oraz Komisję Europejską^[2].

W 2009 roku Agencji Oceny Technologii Medycznych zarekomendowała finansowanie ze środków publicznych sunitynibu w leczeniu zaawansowanego raka nerki z przerzutami^[3]

Mechanizm działania

Sunitynib hamuje liczne receptory kinazy tyrozynowej (RTK), które biorą udział we wzroście nowotworów, w neoangiogenezie i w rozsiewie choroby nowotworowej z przerzutami. Sunitynib został zidentyfikowany jako inhibitor receptorów płytkowego czynnika wzrostu, receptorów czynników wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGFR1, VEGFR2 i VEGFR3), receptorów czynnika komórek pnia (KIT), kinazy tyrozynowej podobnej do Fms-3 (FLT3), receptorów czynnika stymulującego powstawanie kolonii (CSF-1R) i receptorów glejopochodnego czynnika neurotroficznego (ang. RET). W testach biochemicznych i komórkowych podstawowy metabolit sunitynibu wykazuje działanie podobne do sunitynibu^[4].

Właściwości farmakokinetyczne

Wchłanianie

Po podaniu doustnym sunitynibu maksymalne stężenie (Cmax) stwierdza się na ogół po upływie 6 – 12 godzin (Tmax). Pokarm nie wpływa na dostępność biologiczną sunitynibu^[5].

Dystrybucja

W badaniach in vitro stopień wiązania się sunitynibu i jego podstawowego czynnego metabolitu z ludzkimi białkami osocza wynosił odpowiednio 95% i 90% niezależnie od stężenia. Pozorna objętość dystrybucji (Vd) w przypadku sunitynibu była znaczna – 2230 l, co wskazuje na penetrację leku do tkanek^[6].

Biotransformacja

Sunitynib jest metabolizowany przede wszystkim przez izoenzym CYP3A4 cytochromu P450, który katalizuje reakcję powstawania głównego czynnego metabolitu dietylu sunitynibu podlegającego dalszemu metabolizmowi katalizowanemu przez ten sam izoenzym^[7].

Eliminacja

Substancja czynna jest wydalana przede wszystkim z kałem (61%), natomiast przez nerki ulega wydaleniu 16% podanej dawki w postaci niezmienionej i metabolitów.^[8]

Częste i bardzo częste działania niepożądane

ból/podrażnienie w obrębie jamy ustnej
bolesność jamy ustnej/stan zapalny
zaburzenia smaku
uczucie pieczenia i bólu języka
zaburzenia żołądkowe
nudności
wymioty
biegunka
zapalenie błony śluzowej układu pokarmowego
nadmierna ilość gazów w żołądku lub jelitach
zaparcia

bóle brzucha
utrata/zmniejszenie apetytu
utrata siły
utrata masy ciała
zażółcenie skóry/przebarwienia skórne
zmiana koloru włosów
utrata włosów
wysypka na dłoniach i podeszwach stóp^[9]
pęcherze
wysypka

suchość skóry
krwawienie z nosa
skrajne zmęczenie
nadciśnienie tętnicze^[10]
migrena
osłabiona/zaburzona zdolność serca do pompowania krwi
ból głowy
zmniejszenie liczby płytek krwi, krwinek czerwonych i (lub) neutrofilii
zmniejszona liczba krwinek białych
zmniejszenie aktywności tarczycy (niedoczynność tarczycy)
ból ramion i nóg^[11]

Przypisy

↑ Therapeutic Uses. pubchem. [dostęp 2015-05-15].
↑ SUTENT® w nowotworach neuroendokrynnych trzustki. www.alivia.org.pl. [dostęp 2015-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
↑ AOTM: Stanowisko nr 19/05/2009 z dnia 2 marca 2009 r. w sprawie finansowania sunitynibu (Sutent®) w leczeniu zaawansowanego raka nerki z przerzutami. [dostęp 2010-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-02)]. (pol.).
↑ L. Sun, C. Liang, S. Shirazian, Y. Zhou i inni. Discovery of 5-[5-fluoro-2-oxo-1,2- dihydroindol-(3Z)-ylidenemethyl]-2,4- dimethyl-1H-pyrrole-3-carboxylic acid (2-diethylaminoethyl)amide, a novel tyrosine kinase inhibitor targeting vascular endothelial and platelet-derived growth factor receptor tyrosine kinase. „J Med Chem”. 46 (7), s. 1116–1119, Mar 2003. DOI: 10.1021/jm0204183. PMID: 12646019.
↑ A. Lindauer, P. Di Gion, F. Kanefendt, D. Tomalik-Scharte i inni. Pharmacokinetic/pharmacodynamic modeling of biomarker response to sunitinib in healthy volunteers. „Clin Pharmacol Ther”. 87 (5), s. 601–608, May 2010. DOI: 10.1038/clpt.2010.20. PMID: 20376000.
↑ S.P. Ivy, J.Y. Wick, B.M. Kaufman. An overview of small-molecule inhibitors of VEGFR signaling. „Nat Rev Clin Oncol”. 6 (10), s. 569–579, Oct 2009. DOI: 10.1038/nrclinonc.2009.130. PMID: 19736552.
↑ R. Roskoski. Sunitinib: a VEGF and PDGF receptor protein kinase and angiogenesis inhibitor. „Biochem Biophys Res Commun”. 356 (2), s. 323–328, May 2007. DOI: 10.1016/j.bbrc.2007.02.156. PMID: 17367763.
↑ N.P. van Erp, H. Gelderblom, H.J. Guchelaar. Clinical pharmacokinetics of tyrosine kinase inhibitors. „Cancer Treat Rev”. 35 (8), s. 692–706, Dec 2009. DOI: 10.1016/j.ctrv.2009.08.004. PMID: 19733976.
↑ S. Sahai, B.L. Swick. Hyperkeratotic eruption, hand-foot skin reaction, facial erythema, and stomatitis secondary to multi-targeted kinase inhibitor sorafenib. „Int J Dermatol”. 49 (10), s. 1203–1206, Oct 2010. DOI: 10.1111/j.1365-4632.2010.04606.x. PMID: 20883411.
↑ G. Aparicio-Gallego, F.J. Afonso-Afonso, L. León-Mateos, J.L. Fírvida-Pérez i inni. Molecular basis of hypertension side effects induced by sunitinib. „Anticancer Drugs”, Oct 2010. DOI: 10.1097/CAD.0b013e3283403806. PMID: 20938340.
↑ EMA: Charakterystyka produktu leczniczego sunitynibu (Sutent®). [dostęp 2010-11-02]. (pol.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[1] Therapeutic Uses. pubchem. [dostęp 2015-05-15].

[2] SUTENT® w nowotworach neuroendokrynnych trzustki. www.alivia.org.pl. [dostęp 2015-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

[3] AOTM: Stanowisko nr 19/05/2009 z dnia 2 marca 2009 r. w sprawie finansowania sunitynibu (Sutent®) w leczeniu zaawansowanego raka nerki z przerzutami. [dostęp 2010-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-02)]. (pol.).

[4] L. Sun, C. Liang, S. Shirazian, Y. Zhou i inni. Discovery of 5-[5-fluoro-2-oxo-1,2- dihydroindol-(3Z)-ylidenemethyl]-2,4- dimethyl-1H-pyrrole-3-carboxylic acid (2-diethylaminoethyl)amide, a novel tyrosine kinase inhibitor targeting vascular endothelial and platelet-derived growth factor receptor tyrosine kinase. „J Med Chem”. 46 (7), s. 1116–1119, Mar 2003. DOI: 10.1021/jm0204183. PMID: 12646019.

[5] A. Lindauer, P. Di Gion, F. Kanefendt, D. Tomalik-Scharte i inni. Pharmacokinetic/pharmacodynamic modeling of biomarker response to sunitinib in healthy volunteers. „Clin Pharmacol Ther”. 87 (5), s. 601–608, May 2010. DOI: 10.1038/clpt.2010.20. PMID: 20376000.

[6] S.P. Ivy, J.Y. Wick, B.M. Kaufman. An overview of small-molecule inhibitors of VEGFR signaling. „Nat Rev Clin Oncol”. 6 (10), s. 569–579, Oct 2009. DOI: 10.1038/nrclinonc.2009.130. PMID: 19736552.

[7] R. Roskoski. Sunitinib: a VEGF and PDGF receptor protein kinase and angiogenesis inhibitor. „Biochem Biophys Res Commun”. 356 (2), s. 323–328, May 2007. DOI: 10.1016/j.bbrc.2007.02.156. PMID: 17367763.

[8] N.P. van Erp, H. Gelderblom, H.J. Guchelaar. Clinical pharmacokinetics of tyrosine kinase inhibitors. „Cancer Treat Rev”. 35 (8), s. 692–706, Dec 2009. DOI: 10.1016/j.ctrv.2009.08.004. PMID: 19733976.

[9] S. Sahai, B.L. Swick. Hyperkeratotic eruption, hand-foot skin reaction, facial erythema, and stomatitis secondary to multi-targeted kinase inhibitor sorafenib. „Int J Dermatol”. 49 (10), s. 1203–1206, Oct 2010. DOI: 10.1111/j.1365-4632.2010.04606.x. PMID: 20883411.

[10] G. Aparicio-Gallego, F.J. Afonso-Afonso, L. León-Mateos, J.L. Fírvida-Pérez i inni. Molecular basis of hypertension side effects induced by sunitinib. „Anticancer Drugs”, Oct 2010. DOI: 10.1097/CAD.0b013e3283403806. PMID: 20938340.

[11] EMA: Charakterystyka produktu leczniczego sunitynibu (Sutent®). [dostęp 2010-11-02]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]