Dobra kultury współczesnej w Warszawie
Dobra kultury współczesnej (DKW) – lista wybitnych obiektów architektonicznych i zespołów urbanistycznych powstałych w okresie PRL znajdujących się w Warszawie. Pierwsza wersja listy została stworzona przez Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich[1], druga lista jest częścią studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Warszawy uchwalonego w 2021[2].
Historia
edytujLista dóbr kultury współczesnej SARP z 2003
edytujPowstała w nawiązaniu do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zdefiniowała dobra kultury współczesnej i wskazała sposoby ich ochrony[3][4][5].
Obejmuje 133 pozycje w Warszawie, które uznano za dzieła urbanistyki i architektury współczesnej, z okresu oddania do użytkowania: 1945–1989[6]. Na liście znalazły się obiekty o nowatorskich rozwiązaniach architektonicznych, przestrzennych i technicznych, szanujące kontekst w otoczeniu i tradycję miejsca, nagradzane i wyróżniane, o wysokich walorach artystycznych i unikatowych cechach[1]. Wybór odbył się w oparciu o 8 kryteriów: nowatorstwa, kontekstu, tradycji miejsca, symbolu w ujęciu ogólnym, uznania współczesnych, próby czasu, unikalności i kryterium artystyczne[1].
Lista powstała w okresie 2000–2003[1]. Udział w jej tworzeniu miało kilkanaście osób reprezentujących środowiska: architektów, urbanistów, historyków, historyków sztuki i varsavianistów[1]. Lista została przekazana Prezydentowi Warszawy w 2006 z sugestią objęcia ochroną w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego[1][6][7][8].
Lista dóbr kultury współczesnej będąca częścią studium z 2021
edytujW 2019 prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski powołał zarządzeniem zespół do spraw dóbr kultury współczesnej przy Prezydencie m.st. Warszawy. Zadaniem zespołu było przygotowanie i cykliczna weryfikacja listy dóbr kultury współczesnej, również jako element prac nad aktualizacją studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Warszawy. W skład zespołu powołano m.in. Waldemara Baraniewskiego i Wiesława Procyka (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), Grzegorza Buczka (Towarzystwo Urbanistów Polskich), Dariusza Hyca (warszawski oddział SARP), Barbarę Jezierską (Zarząd Główny SARP), Martę Leśniakowską (Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk), Małgorzatę Rozbicką (Politechnika Warszawska) czy Bolesława Stelmacha (Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki)[9].
Wyniki prac zespołu zostały przedstawione w czerwcu 2021 i stały się częścią studium, w rozdziale XIV. Ochrona dziedzictwa kulturowego, podrozdziałach 4.1 Obszary stanowiące dobra kultury współczesnej oraz 4.2 Obiekty stanowiące dobra kultury współczesnej[2].
Lista dóbr kultury współczesnej będąca częścią projektu studium z 2023
edytujW czerwcu 2023 wyłożony do publicznych konsultacji został projekt nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Warszawy. W części II. Polityki kierunkowe, w rozdziale 4. Dziedzictwo kulturowe budujące tożsamość, podrozdziale 4.1.2. Formy ochrony planistycznej zabytków znalazła się zaktualizowana lista dóbr kultury współczesnej licząca 58 obiektów i obszarów będących charakterystycznym elementem współczesnej architektury i urbanistyki Warszawy[10].
Lista dóbr kultury współczesnej w Warszawie
edytujDzielnica | Obiekt | Rok ukończenia | Architekci | Adres | Status | Lista SARP (2003) | Studium 2021 | projekt Studium 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Białołęka | Ratusz Dzielnicy Białołęka wraz z terenem | 1997[11] | Grzegorz Stiasny, Jakub Wacławek | ul. Modlińska 197 | istnieje | tak | |||
Bielany | osiedle Bielany I | Maria Piechotka, Kazimierz Piechotka | ul. Skalbmierska, Reymonta, Oczapowskiego, Kasprowicza, Przybyszewskiego | istnieje | tak | ||||
osiedle Bielany I | Maria Piechotka, Kazimierz Piechotka | ul. Schroegera | istnieje | tak | |||||
szkoła przy ul. Staffa 3/5 (obecnie CXXII Liceum Ogólnokształcące) | 1961 | Jerzy Baumiller, Jan Zdanowicz | ul. Staffa 3/5 | istnieje | tak | ||||
osiedle Bielany II | 1957–1964[12] | Maria Piechotka, Kazimierz Piechotka | ul. Nałkowskiej, Kasprowicza, Duracza, Żeromskiego, Podczaszyńskiego | istnieje | tak | tak | |||
osiedle Bielany II – Serek | 1957–1964[12] | Maria Piechotka, Kazimierz Piechotka | ul. Marymoncka, Duracza, Żeromskiego, Podczaszyńskiego | istnieje | tak | ||||
osiedle Bielany III | 1958–1964[12] | Maria Piechotka, Kazimierz Piechotka | ul. Magiera, Staffa (park), Perzyńskiego, Broniewskiego, Jarzębskiego | istnieje | tak | tak | |||
budynek PIHiM (obecnie Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej) | 1965 | Borys von Zinserling | ul. Marymoncka 61 | istnieje | tak | ||||
hala gier i pawilony Akademii Wychowania Fizycznego | 1968 | Wojciech Zabłocki | ul. Marymoncka 36 | istnieje | tak | ||||
Kościół św. Zygmunta w Warszawie | 1981 | Zbigniew Pawelski | pl. Konfederacji 55 | istnieje | tak | tak | |||
Dom jednorodzinny | 1994[13] | Janusz Kaczorek, Piotr Szaroszyk, Wiesław Rudolf[14] | ul. Bogumiła Zuga 34 | istnieje | tak | ||||
Siedziba firmy Hector wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 1995 | Stefan Kuryłowicz | ul. Gwiaździsta 19 | istnieje | tak | ||||
Mokotów | Instytut Siatkobetonu Politechniki Warszawskiej | NN | Michał Sandowicz | ul. Jana Bytnara „Rudego” 25 | istnieje | tak | |||
kino „Stolica” | 1950 | Mieczysław Piprek | ul. Narbutta 50a | istnieje | tak | ||||
gmach Szkoły Głównej Handlowej (obecnie budynek G) | 1951 | Jan Koszyc-Witkiewicz | al. Niepodległości 162 | istnieje | tak | ||||
zespół zabudowy WSM Mokotów | 1952 | Zasław Malicki, Mikołaj Soroka, Stefan Tworkowski z zespołem | Wołoska – Racławicka – Al. Niepodległości – Dąbrowskiego | istnieje | tak | tak | |||
budynek Instytutu Leków i Wytwórnia Surowic | 1953 | Mieczysław Łokcikowski | ul. Chełmska 30/34 | istnieje | tak | ||||
Budynek Państwowego Instytutu Geologicznego | 1955 | Marek Leykam, Czesław W. Krassowski | ul. Rakowiecka 4 | istnieje | tak | ||||
budynki Polskiego Radia | 1957 | Bohdan Pniewski | al. Niepodległości 77/85 | istnieje | tak | ||||
Garaż Zajezdni Służby Zdrowia | 1958 | Mariusz Dałek, Janusz Czajkowski, Wiesław Żochowski | ul. Woronicza 19 | istnieje | tak | tak | |||
dom | 1961 | Irena Brygiewicz, Tadeusz Brygiewicz | ul. Bruna 2 | istnieje | tak | tak | |||
Pawilon tenisowy RKS „Warszawianka” | 1973 | Jerzy Sołtan, Zbigniew Ihnatowicz z zespołem, Adrian Górecki | ul. Merliniego 9 | istnieje (przebudowany 1997) | tak | ||||
Dom Książki „Uniwersus” | 1981 | Leszek Sołonowicz, Ryszard Lisiewicz, Arkadiusz Starski | ul. Belwederska 20/22 | istnieje | tak | tak | |||
Zespół budynków Ambasady Korei Północnej wraz z terenem | 1984 | NN | ul. Bobrowiecka 1a | istnieje | tak | ||||
Sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie | 1989 | Hanna Madejowska, Bogdan Madejowski | ul. Rakowiecka 61 | istnieje | tak | ||||
Budynek biurowy Curtis Plaza | 1993[15] | Geokart Projekt (Mirosław Kartowicz, Romuald Welder z zespołem)[15] | ul. Wołoska 18 | wyburzony (2024) | tak | ||||
Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia w Warszawie | 1993 | Jan Bogusławski, Jerzy Bogusławski, Krzysztof Dyga | ul. św. Bonifacego 9 | istnieje | tak | tak | |||
Centrum Handlowe Panorama | 1993 | APAR-WADECO | al. W. Witosa 31 | istnieje | tak | ||||
Kościół pw. św. Dominika wraz z terenem | 1994[16] | Władysław Pieńkowski[16] | ul. Dominikańska 2 | istnieje | tak | ||||
Kościół i klasztor MB Anielskiej Franciszkanów Reformatów | 1995 | Stefan Kuryłowicz | ul. Modzelewskiego 98a | istnieje | tak | ||||
Kościół NMP Matki Kościoła wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 1996[17] | Marek Martens, Leszek Korolewicz | ul. Domaniewska 20 | istnieje | tak | ||||
Zespół budynków mieszkalno-usługowych wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2000[18] | Andrzej Kiciński z zespołem[18] | ul. Powsińska 23, 25, ul. św. Bonifacego 92 | istnieje | tak | ||||
Siedziba spółki Agora | 2002[19] | JEMS Architekci[19] | ul. Czerska 8/10 | istnieje | tak | ||||
Służewski Dom Kultury wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2013 | WWAA i 137 kilo | ul. Jana Sebastiana Bacha 15 | istnieje | tak | ||||
Ochota | biurowiec PKP | 1949 | NN | ul. Grójecka 17 | istnieje | tak | |||
budynek Wojskowego Przedsiębiorstwa Budowlanego | 1952 | Tadeusz Iskierka | Al. Jerozolimskie 103 | istnieje | tak | ||||
zespół Archiwów Państwowych | 1956 | Bohdan Pniewski | ul. Hankiewicza, ul. Pawińskiego 1 | istnieje | tak | ||||
stadion RKS „Skra” | 1956 | Mikołaj Kokozow, Konstanty Kokozow, Jerzy Wasilewski, Stefan Hołówko, Wacław Zarębski, Bogumił Płachecki, Tadeusz Iskierka | ul. Wawelska 5 | istnieje | tak | ||||
Hala Targowa „Kopińska” | 1957 | Zbigniew Wacławek | ul. Kopińska 18 | istnieje | tak | ||||
przystanek PKP „Ochota” | 1962 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | Al. Jerozolimskie 58 | istnieje | tak | ||||
osiedle „Kombajn” | 1966 | Wojciech Onitzch, Marian Sulikowski | Al. Jerozolimskie 121 | istnieje | tak | tak | |||
Kościół Opatrzności Bożej | 1979 | Bohdan Pniewski | ul. Dickensa 5 | istnieje | tak | tak | |||
Hotel Jan III Sobieski | 1992 | Wolfgang Triessing, Maciej Nowicki | pl. A. Zawiszy 1 | istnieje, zmiana kolorów elewacji (2023) | tak | ||||
Praga-Południe | Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera | 1949 | Eugeniusz Tatarczyk, Jerzy Gajewski | ul. Zamoyskiego 20 | istnieje, przebudowa (1976) | tak | tak | ||
ośrodek wioślarski YMCA | 1949 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | ul. Wał Miedzeszyński 397 | istnieje | tak | ||||
kino „1 Maj” | 1949 | Mieczysław Piprek | ul. Podskarbińska 4 | istnieje | tak | ||||
dom jednorodzinny | ok. 1950 | NN | ul. Genewska 11 | istnieje | tak | ||||
Zespół Szkół nr 77 | 1951 | Barbara Karpowicz, Hieronim Karpowicz | ul. Zwycięzców 7/9 | istnieje | tak | ||||
budynki Yacht Clubu Polski (LOK) | 1954 | Tadeusz Gliński | ul. Wał Miedzeszyński 379 | istnieje | tak | ||||
Stadion Dziesięciolecia | 1955 | Jerzy Hryniewiecki, Zbigniew Ihnatowicz, Jerzy Sołtan | al. Księcia Józefa Poniatowskiego 1 | wyburzony (2008) | tak | ||||
przystanek kolejowy Warszawa Stadion PKP | 1958 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | ul. Sokola 2 | istnieje | tak | ||||
osiedle Młodych | 1961 | Stefan Ciechanowicz, Tadeusza Kobylański | ul. Szaserów, ul. Garwolińska | istnieje | tak | tak | |||
wieżowiec i domy Ministerstwa Kultury i Sztuki | 1965 | Marek Leykam | rondo Waszyngtona 2b | istnieje | tak | ||||
osiedle „Przyczółek Grochowski” | 1974 | Oskar Hansen, Zofia Garlińska-Hansen | ul. Ostrzycka, Motorowa, Żymirskiego, Kwarciana, Bracławska | istnieje | tak | tak | |||
Układ urbanistyczny i zespół budowlany osiedla Ateńska II | 1976 | Lucjan Dutkowski, Tadeusz Koźmiński | ulice: Afrykańska, Algierska, Libijska, Marokańska | istnieje | tak | ||||
Kościół pw. Nawrócenia św. Pawła Apostoła | 1985 | Konrad Kucza-Kuczyński, Andrzej Miklaszewski | ul. Kobielska 10 | istnieje | tak | tak | |||
dom wielorodzinny[20] | 1988 | Tadeusz Szumielewicz, Marek Martens, Lech Kordowicz | ul. Grochowska 244a | istnieje | tak | tak | |||
Praga-Północ | Układ urbanistyczny osiedla Jagiellońska/Targowa | NN | NN | ul. Jagiellońska 1, 2, 3, 4, 5A, 6, 6A, ul. Targowa 25, 33, 33A, 33B, 35, 37, 37A | istnieje | tak | |||
kino „Praha” | 1949 | Jan Bogusławski, Józef Łowiński | ul. Jagiellońska 24–26 | wyburzony (2005)[21] | tak | ||||
Osiedle „Praga I” (ZOR) | 1951 | Helena Syrkusowa, Szymon Syrkus | ul. Targowa, Ratuszowa, Jagiellońska, św. Cyryla i Metodego | istnieje | tak | ||||
Osiedle „Praga II” | 1955 | Jerzy Gieysztor, Jerzy Kumelowski | pl. Hallera, ul. Szanajcy, Ratuszowa, Jagiellońska | istnieje | tak | ||||
Dworzec Wschodni PKP | 1969 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | ul. Lubelska 1 | istnieje | tak | tak | |||
kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Warszawie | 1971 | NN | ul. Modlińska 4 | istnieje | tak | ||||
Dom Pomocy Społecznej im. Brata Alberta | 1993 | Wojciech Hermanowicz, Tomasz Lechowski, Marek Żarski, Janusz Jaworski, Elżbieta Latek-Lechowska, Małgorzata Łukasiewicz-Traczyńska | ul. Kawęczyńska 4a | istnieje | tak | tak | |||
Budynek mieszkalny wraz z dziedzińcem | 1999[22] | Marek Młodecki, Jacek Pleskacz, Michał Sondij | ul. Ząbkowska 18 | istnieje | tak | ||||
Rembertów | dom jednorodzinny | NN | NN | ul. Szeroka 50 | istnieje | tak | tak | ||
Śródmieście (Warszawa) | osiedle „Długa” | NN | NN | ul. Długa, Schillera | istnieje | tak | tak | ||
biurowiec NIK-u | 1946 | Marek Leykam, Jerzy Hryniewiecki | ul. Marszałkowska 82 | istnieje | tak | ||||
budynek Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w zespole „Wspólna” | 1948 | Stanisław Bieńkuński, Stanisław Rychłowski | pl. Trzech Krzyży 3/5 | istnieje | tak | ||||
siedziba Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy w zespole „Nowy Świat” | 1948 | Piotr Kuźma | ul. Nowy Świat 17 | istnieje | tak | ||||
Budynek TU „Warta” w zespole Nowy Świat Wschodni | 1949 | Bohdan Lewandowski | ul. Ordynacka 14/16 | istnieje | tak | ||||
Osiedle Mariensztat | 1949 | Pracownia WZ: Zygmunt Stępiński | Nowy Zjazd – Dobra – Bednarska – Krakowskie Przedmieście | istnieje | tak | ||||
Dom społeczny „Wawel” i szkoła muzyczna | 1949 | Józef Łowiński | ul. Bednarska 7 i 9 | istnieje | tak | ||||
Trasa W-Z | 1949 | Pracownia WZ: Józef Sigalin, Stanisław Jankowski, Zygmunt Stępiński | Trasa W-Z | istnieje | tak | ||||
dom w zespole „Nowy Świat” | 1949 | Bohdan Lachert, Julian Puterman-Sadłowski | ul. Chmielna 2 | istnieje | tak | ||||
willa | 1950 | Zofia Fafius | ul. Myśliwiecka 18 | istnieje | tak | ||||
biurowiec Ministerstwa Obrony Narodowej | 1950 | Bohdan Pniewski | ul. Królewska 7/9 | istnieje | tak | ||||
dawna siedziba KC PZPR | 1951 | Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki | ul. Nowy Świat 6 | istnieje | tak | ||||
Centralny Dom Towarowy | 1951 | Zbigniew Ihnatowicz, Jerzy Romański | ul. Bracka 15/19 | istnieje (przebudowa 1975, 2018) | tak | ||||
biurowiec „Orbis” | 1951 | Józef Łowiński, Lech Tomaszewski | ul. Bracka 16 | istnieje | tak | ||||
budynek Głównego Urzędu Statystycznego | 1951 | Romuald Gutt | ul. Wawelska 1/3 – al. Niepodległości 208 | istnieje | tak | ||||
zespół budynków Ministerstwa Komunikacji i Dyrekcji Kolei – ul. Chałubińskiego 4/6 | 1951 | Bohdan Pniewski | ul. Chałubińskiego 4/6 | istnieje | tak | ||||
budynek CHZ „Ciech” | 1951 | Leon Marek Suzin | ul. Jasna 12 | istnieje | tak | ||||
zespół budynków Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej | 1952 | Bohdan Pniewski | ul. Wiejska 2/4/6 | istnieje | tak | ||||
budynek szkoły baletowej | 1952 | Bohdan Pniewski | ul. Moliera 2/4 | istnieje | tak | ||||
Budynek Centralnego Biura Studiów i Projektów Budownictwa Przemysłowego | 1952 | Marek Leykam | ul. św. Barbary 1 | istnieje | tak | ||||
biurowiec Prezydium Rządu | 1952 | Marek Leykam | ul. Wspólna 62 | istnieje | tak | ||||
zespół „Nowy Świat Zachód” | 1952 | Pracownia Trasa Zamek-Belweder: Zygmunt Stępiński z zespołem: Grzegorz Chruścielewski, Zbigniew Kłopotowski, Stanisław Kubicki, Andrzej Milewski | ul. Kubusia Puchatka, Tuwima | istnieje | tak | ||||
Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa (MDM) | 1953 | Stanisław Jankowski, Jan Knothe, Józef Sigalin, Zygmunt Stępiński | pl. Konstytucji | istnieje | tak | ||||
6 budynków biurowych dla urzędów centralnych „Wspólna” | 1953 | Stanisław Bieńkuński, Stanisław Rychłowski | ul. Nowogrodzka, pl. Trzech Krzyży, ul. Hoża, ul. Krucza | istnieje | tak | ||||
bar „Praha” | 1954 | Jan Bogusławski, Bohdan Gniewiewski | Al. Jerozolimskie 11/15 | zlikwidowany (1990) | tak | ||||
Zespół osiedli robotniczych Al. Jerozolimskie | 1954 | Jan Bogusławski, Bohdan Gniewiewski | Al. Jerozolimskie 42/44 | istnieje | tak | ||||
budynek Wyższej Szkoły Nauk Społecznych | 1954 | Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki | ul. Belwederska 26/31 | istnieje | tak | ||||
budynek Centrali Handlowej Materiałów Budowlanych (Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług) | 1954 | Stanisław Odyniec Dobrowolski | pl. Powstańców Warszawy 1 | istnieje | tak | ||||
Pałac Kultury i Nauki | 1955 | Lew Rudniew | pl. Defilad 1 | istnieje | tak | ||||
zespół MDM Latawiec | 1955 | Eleonora Sekrecka | al. Wyzwolenia, ul. Mokotowska, Koszykowa, al. Armii Ludowej | istnieje | tak | ||||
budynki Ministerstwa Rolnictwa w zespole „Krucza” | 1955 | Jan Grabowski, Stanisław Jankowski | ul. Wspólna 30 | istnieje | tak | ||||
hotel „Miejski” (d. Prudential) | 1955 | Marcin Winfeld, konstrukcja Stefan Bryła | pl. Powstańców Warszawy 9 | istnieje (przebudowany 2018)[23] | tak | ||||
PH „Motozbyt” | 1956 | Zbigniew Karpiński | ul. Świętokrzyska 16 | istnieje | tak | ||||
gmach Ministerstwa Skarbu (obecnie Ministerstwa Finansów) | 1956 | Stanisław Bieńkuński, Stanisław Rychłowski | ul. Świętokrzyska 12 | istnieje | tak | ||||
kino „Muranów” | 1956 | Bohdan Lachert z zespołem Pracowni Architektonicznej ZOR | ul. Andersa 1 | istnieje | tak | ||||
osiedle Muranów Południowy | 1956 | Bohdan Lachert z zespołem Pracowni Architektonicznej ZOR | Trasa W-Z, Nowolipie, Żelazna, Wolność, Dzielna, Zamenhofa, Nowolipki, Andersa | istnieje | tak | ||||
osiedle Muranów Północny | 1956 | Bohdan Lachert z zespołem Pracowni Architektonicznej ZOR | Andersa, Zamenhofa, Nalewki, Stawki, Muranowska, Bonifraterska, Wałowa, Świętojerska | istnieje | tak | tak | |||
rynek muranowski | 1956 | Bohdan Lachert z zespołem Pracowni Architektonicznej ZOR | ul. Nowolipie | istnieje | tak | ||||
budynek CHZ Metalexport | 1956 | Zbigniew Karpiński, Tadeusz Zieliński syn | ul. Mokotowska 49 | istnieje, przebudowany (2011)[24] | tak | ||||
budynek Ministerstwa Energetyki | 1956? | Bohdan Pniewski | ul. Mysia 2 | istnieje | tak | ||||
Dom przy ul. Kredytowej 8 | 1959 | Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki | ul. Kredytowa 8 | istnieje | tak | tak | |||
most Gdański | 1959 | Roman Pawliński, Henryk Szymański (przyczółek praski), Stanisław Ratyński (most), Stefan Piwoński, Witold Witkowski (wiadukt, schody, tunel) | most Gdański | istnieje | tak | tak | |||
„Grand Hotel” w zespole „Wspólna” | 1959 | Stanisław Bieńkuński | ul. Krucza 28 | istnieje | tak | ||||
osiedle „Mirów” | 1960 | Tadeusz Kossak z zespołem | ul. Leszno, Orla, Zimna, Ptasia, al. Jana Pawła II | istnieje | tak | ||||
zespół „Nowy Świat Wschód” – 6 budynków oraz kino „Skarpa” | 1960 | Pracownia Trasa Zamek-Belweder: Zygmunt Stępiński z zespołem: Grzegorz Chruścielewski, Zbigniew Kłopotowski, Stanisław Kubicki, Andrzej Milewski | ul. Gałczyńskiego 2, 4, 6, 8, ul. Kopernika 5/7/9 | istnieje, kino zburzone w 2008[25] | tak | ||||
Zespół osiedli robotniczych Marszałkowska | 1961 | Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki | ul. Marszałkowska 136–140 | istnieje | tak | ||||
wieżowiec Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej | 1961 | Jerzy Kumelowski, Aleksander Markiewicz | ul. Wiejska 9 | istnieje | tak | ||||
pawilon „Chemia” | 1961 | Jan Bogusławski, Bohdan Gniewiewski | ul. Bracka 9 | wyburzony (2008)[26] | tak | tak | |||
hotel „Dom Chłopa” | 1961 | Bohdan Pniewski, Małgorzata Handzelewicz-Wacławek | pl. Powstańców Warszawy 2 | istnieje | tak | tak | |||
Supersam | 1962 | Ewa Krasińska, Maciej Krasiński, Jerzy Hryniewecki | ul. Puławska 2 | wyburzony (2006) | tak | tak | |||
przystanek PKP „Śródmieście” | 1963 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | Al. Jerozolimskie 52 | istnieje | tak | ||||
przystanek WKD „Śródmieście” | 1963 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | Al. Jerozolimskie | istnieje | tak | ||||
przystanek PKP „Powiśle” | 1963 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | al. 3 Maja | istnieje | tak | ||||
osiedle Nowiniarska | 1963 | Barbara Andrzejewska z zespołem | ul. Bonifraterska, Sapieżyńska, Zakroczymska, Koźla, Świętojerska, Nowiniarska | istnieje | tak | tak | |||
Centralny Park Kultury i Wypoczynku „Powiśle“ | 1964 | Alina Scholtz, Longin Majdecki | ul. Kruczkowskiego, Rozbrat | istnieje | tak | ||||
zespół Akademii Muzycznej | 1966 | Witold Benedek, Stanisław Niewiadomski, Władysław Strumiłło | ul. Okólnik 8 | istnieje | tak | tak | |||
pensjonat „Zgoda” | 1966 | Zygmunt Stępiński, Andrzej Ilecki | ul. Zgoda 1 | istnieje | tak | tak | |||
osiedle Bielańska | 1966 | Jerzy Czyż, Jan Furman, Andrzej Skopiński, Lech Robaczyński | pl. Dzierżyńskiego, Długa, Schillera, Daniłowiczowska, Senatorska | istnieje | tak | tak | |||
willa „Ochabówka”[27] | 1966 | Zygmunt Stępiński (1908–1982) | ul. Rajców 10 | istnieje | tak | ||||
hotel Urzędu Rady Ministrów | 1967 | Alina Scholtz, Tadeusz Zieliński | ul. Flory/Klonowa 1 | istnieje | tak | tak | |||
dom Nauczycielskiej Spółdzielni Mieszkaniowej | 1967 | Romuald Gutt, Tadeusz Zieliński syn | ul. Matejki 4 | istnieje | tak | tak | |||
budynek Teatru Żydowskiego | 1967 | Bohdan Pniewski, Władysław Jotkiewicz | pl. Grzybowski 12/16 | wyburzony (2017)[28] | tak | tak | |||
pawilon wystawowy w siedzibie SARP | 1968 | Marek Bieniewski, Jerzy Józefowicz, Krzysztof Moldzyński, Jerzy Przeradowski i inii | ul. Foksal 2 | istnieje | tak | tak | |||
Ściana Wschodnia z Domami Towarowymi „Centrum” | 1968 | Zbigniew Karpiński, Jerzy Jakubowicz, Piotr Zajlich | ul. Marszałkowska 100/122 | istnieje częściowo, częściowo przebudowany | tak | tak | |||
Dom Plastyków ZPAP | 1968 | Jerzy Kumelowski, Andrzej Zaborowski | ul. Mazowiecka 11a | istnieje | tak | tak | |||
budynek mieszkalno-usługowy SM Starówka | 1969 | Jan Bogusławski, Bohdan Gniewski | ul. Jana Kilińskiego 1/3 | istnieje | tak | ||||
dom meblowy „Emilia” | 1969 | Hanna Lewicka, Marian Kuźniar | ul. Emilii Plater 51 | wyburzony (2017)[29] | tak | ||||
bar „Pod Zamkiem” | 1970[30] | Jan Bogusławski, Bohdan Gniewski[30] | Plac Zamkowy 10 | istnieje | tak | ||||
Węgierska Ekspozytura Handlowa | 1972 | Jerzy Zdanowicz | ul. Szwoleżerów 2 | istnieje | tak | tak | |||
kawiarnia „Rozdroże” | 1974 | Jerzy Cander z zespołem | Al. Ujazdowskie 6 | istnieje | tak | tak | |||
osiedle Szwoleżerów | 1974 | Halina Skibniewska, Witold E. Katner | ul. Szwoleżerów | istnieje | tak | tak | |||
NBP – rozbudowa | 1955, 1975 | Bohdan Pniewski z zespołem, Jerzy Łoziński, Mirosław Duchowski | pl. Powstańców Warszawy 4 | istnieje | tak | tak | |||
Ośrodek obliczeniowy ZETO[31] | 1975 | Halina Skibniewska | Al. Niepodległości 190 | istnieje | tak | ||||
Ambasada Finlandii | 1975 | Erik Adlercreutz | ul. Chopina 4/8 | istnieje | tak | ||||
Dworzec Centralny | 1976 | Arseniusz Romanowicz, Piotr Szymaniak | Al. Jerozolimskie 56 | istnieje, przebudowa (2010, 2015) | tak | ||||
Dom wielorodzinny | 1976 | Jerzy Kuźmienko, Piotr Sembrat | ul. Kozia 9 | istnieje | tak | ||||
Intraco 2 | 1978 | Jerzy Skrzypczak, Halina Świergocka-Kaim, Wojciech Grzybowski, Jan Zdanowicz, Jerzy Janczak | ul. Chałubińskiego 8 | istnieje | tak | ||||
Dom przy ul. Karowej | 1978 | Jerzy Kuźmienko, Henryk Dąbrowski, Janusz Nowak, Piotr Sembrat, Adam Snopek | ul. Karowa 18a | istnieje | tak | ||||
Pawilon Badawczy Technologii Chemicznej PW | 1979 | Zbigniew Piniński, Kazimierz Miszczak, Roman Piotrowski | ul. Koszykowa 75 | istnieje | tak | ||||
Kościół Matki Bożej Jerozolimskiej | 1983 | Tomasz Turczynowicz, Anna Bielecka, Piotr Walkowiak | ul. Łazienkowska 14 | istnieje | tak | tak | |||
Pomnik Powstania Warszawskiego wraz z otoczeniem w granicach terenu gmachu Sądu Najwyższego | 1989 | Wincenty Kućma, Jacek Budyn | ul. Długa 22 | istnieje | tak | ||||
Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej | 1993 | Stanisław Marzyński, Piotr Marzyński | ul. Zagórna 5 | istnieje | tak | ||||
Zespół budynków Ambasady Królestwa Hiszpanii wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 1994 | Javier Carvajal Ferrera | ul. Myśliwiecka 4 | istnieje | tak | ||||
Pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie | 1995 | Maksymilian Biskupski | ul. Muranowska, u zbiegu ulic gen. W. Andersa i Konwiktorskiej | istnieje | tak | ||||
hotel Sheraton Grand Warsaw | 1996 | Tadeusz Spychała | ul. B. Prusa 2 | istnieje | tak | ||||
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 1998 | Marek Budzyński | ul. Dobra 56/66; ul. Lipowa 4 | istnieje | tak | ||||
Centrum biurowo-bankowe Kaskada | 1998 | Jerzy Skrzypczak | al. Jana Pawła II 12 | istnieje | tak | ||||
Budynek biurowy Norway House | 1998 | Tom Granlund, Krzysztof Stapf, Zdzisław Jońca, Michał Sondij, Ryszard Trzaska | ul. Lwowska 19 | istnieje | tak | ||||
Rozbudowa pałacu Sobańskich w al. Ujazdowskich | 1999 | Andrzej Wejchert, Danuta Wejchert, David Lanigan | Al. Ujazdowskie 13 | istnieje | tak | ||||
Kompleks Urbanistyczny Wymiaru Sprawiedliwości | 1999 | Marek Budzyński, Zbigniew Badowsk | pl. Krasińskich 2/4/6 | istnieje | tak | ||||
Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej | 1999 | Jerzy Staniszkis | skrzyżowanie ul. Wiejskiej i ul. J. Matejki | istnieje | tak | ||||
Centrum Giełdowe wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2000 | Stanisław Fiszer, Andrzej M. Chołdzyński | ul. Książęca 4 | istnieje | tak | ||||
Most Świętokrzyski | 2000 | Andrzej Czapski, Pekki Pulkkinen, Tadeusz Korszyński | Most Świętokrzyski | istnieje | tak | ||||
Zespół budynków Ambasady Kanady wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2001 | Voytek Gorczynski | ul. J. Matejki 1/5, Piękna 2/8 | istnieje | tak | ||||
Budynek biurowy Metropolitan wraz z dziedzińcem | 2003 | Norman Foster | pl. marsz. J. Piłsudskiego 2 | istnieje | tak | ||||
Zespół budynków Ambasady Królestwa Niderlandów wraz z ogrodzeniem oraz terenem i elementami zagospodarowania | 2004 | Erik van Egeraat | ul. Kawalerii 10 | istnieje | tak | ||||
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2013 | Rainer Mahlamäki | ul. M. Anielewicza 6 | istnieje | tak | ||||
Budynek Akademii Sztuk Pięknych wraz z dziedzińcem | 2014 | JEMS Architekci | ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39 | istnieje | tak | ||||
Memoriał Wolnego Słowa | 2014 | Katarzyna Brońska, Mikołaj Iwańczuk, Michał Kempiński | skwer Wolnego Słowa | istnieje | tak | ||||
Targówek | dom jednorodzinny z pracownią artystów | 2010[32] | Piotr Brzoza, Maciej Kwietowicz[32] | ul. Horodelska 18 | istnieje | tak | |||
Ursynów | Szkoła Państwowych Ośrodków Maszynowych i Spółdzielni Produkcyjnych (obecnie SGGW) | 1956 | Stefan Tworkowski z zespołem | ul. Nowoursynowska 166 | istnieje | tak | |||
Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego 1944–1956 | 1993 | Maciej Szańkowski, Sławomir Korzeniowski | ul. Fosa | istnieje | tak | ||||
Układ urbanistyczny i zespół budowlany Pasażu Ursynowskiego - budynki mieszkalno-usługowe, garaż oraz pasaż handlowy | 1996 | Marek Budzyński, Zbigniew Badowski, Andrzej Sałbut, Piotr Kowalczyk | ul. S. Herbsta 2, 2A, Pasaż Ursynowski 5, 7, 9, 11 | istnieje | tak | ||||
Budynek biurowy Rodan Systems wraz terenem i elementami zagospodarowania | 1998[33] | Magdalena Staniszkis, Piotr Mrugalski, Magdalena Jarczewska, Przemysław Sacewicz | ul. Puławska 465 | istnieje | tak | ||||
Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2003 | Marek Budzyński, Zbigniew Badowski | al. Komisji Edukacji Narodowej 101 | istnieje | tak | ||||
Przychodnia Leczenia Niepłodności Novum wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 2003[34] | Andrzej Kiciński, Robert Jaworski, M. Bednarczyk[34] | ul. Bociana 13 | istnieje | tak | ||||
Szkoła Podstawowa nr 343 im. Matki Teresy z Kalkuty wraz z terenem i elementami zagospodarowania | NN | NN | ul. S. Kopcińskiego 7 | istnieje | tak | ||||
Wawer | Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Aninie | 1992 | Zygmunt Stępiński | ul. Rzeźbiarska 46 | istnieje | tak | |||
Wilanów | Muzeum Plakatu | 1968 | Halina Kossuth, Jacek Cydzik | ul. Wiertnicza 1 | istnieje | tak | tak | ||
Włochy | Siedziba Polskich Linii Lotniczych LOT | 2002[35] | Stefan Kuryłowicz[35] | ul. Komitetu Obrony Robotników 43 | istnieje | tak | |||
Wola | Dom Słowa Polskiego | 1950 | Kazimierz Marczewski, Stefan Putowski, Zygmunt Skibniewski | ul. Miedziana 11 | wyburzony (2022)[36] | tak | |||
kino W-Z | 1950 | Mieczysław Piprek | ul. Leszno 17 | wyburzony (2010)[37] | tak | ||||
osiedle „Koło WSM” (ZOR) | 1951 | Helena Syrkusowa, Szymon Syrkus | ul. Obozowa, Czorsztyńska, Deotymy, Ożarowska, Stróżeckiej | istnieje | tak | ||||
PDT „Wola” | 1956 | Michał Przerwa-Tetmajer | ul. Młynarska 8/12 | istnieje | tak | ||||
Dom Prasy Wojskowej | 1958 | Zygmunt Skibniewski | ul. Grzybowska 77 | istnieje | tak | ||||
Bar „Wenecja” | 1961 | Jerzy Sołtan, Zbigniew Ihnatowicz | al. „Solidarności” 128 | istnieje, przebudowany (2010) | tak | tak | |||
kościół pw. Miłosierdzia Bożego | 1978 | Jacek Cybis, Marek Eibel, Janusz Kudła, Andrzej Piłatowski i in. | ul. Żytnia 3/9 | istnieje | tak | ||||
Pomnik Wspólnego Męczeństwa Żydów i Polaków wraz z otoczeniem | 1989 | Tadeusz Szumielewicz, Marka Martensa | ul. Gibalskiego 21 | istnieje | tak | ||||
Budynek biurowy Kolmex | 1992 | Tadeusz Spychała | ul. Grzybowska 80/82 | istnieje | tak | ||||
Budynek mieszkalny SM Starówka wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 1993 | Andrzej Kiciński, Paweł Tiepłow | ul. Twarda 44 | istnieje | tak | ||||
Układ urbanistyczny Atrium Business Centre | 1997 | Tomasz Kazimierski, Andrzej Ryba, Derek Fraser | al. Jana Pawła II 23, 25, 27, 29 | istnieje | tak | ||||
Budynek Akademii Sztuk Pięknych wraz z dziedzińcem | 2016[38] | Vostok Design[38] | ul. Spokojna 15 | istnieje | tak | ||||
Zespół budynków Sekretariatu Episkopatu Polski z Domem Generalnym Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia wraz terenem | NN | NN | skwer kard. S. Wyszyńskiego 6, ul. Żytnia 3/9 | istnieje | tak | ||||
Żoliborz | dom | NN | NN | ul. Szaniawskiego 3 | istnieje | tak | |||
zespół zabudowy WSM Żoliborz Kolonia IX | 1945 | Barbara Brukalska, Stanisław Brukalski | ul. Próchnika 8 i Sierpecka 5 | istnieje | tak | ||||
zespół zabudowy WSM Żoliborz Kolonia XI, XII, XIII | 1948 | Barbara Brukalska, Stanisław Brukalski | ul. Popiełuszki 14 | istnieje | tak | ||||
Społeczny Dom Kultury WSM | 1954 | Barbara Brukalska, Stanisław Brukalski | ul. Próchnika 8a | istnieje | tak | ||||
osiedla Sady Żoliborskie (WSM): Sady I, Sady II | 1958, 1973 | Halina Skibniewska | ul. Broniewskiego, Braci Załuskich, Tołwińskiego, Popiełuszki, Krasińskiego | istnieje | tak | tak | |||
Spółdzielczy Dom Towarowy „Merkury” | 1964 | Jacek Nowicki | ul. Słowackiego 16/18 | istnieje | tak | tak | |||
osiedle Zatrasie | 1964 | Jacek Nowicki | ul. Broniewskiego, Krasińskiego, Przasnyska, Elbląska | istnieje | tak | tak | |||
dom wielorodzinny[39] | 1966 | Tadeusz Fićko | ul. Przasnyska 14 | istnieje | tak | ||||
osiedle „Serek Żoliborski” | 1972 | Bohdan Lachert, Stanisław Piotrowski | ul. Broniewskiego, Krasińskiego, Popiełuszki | istnieje | tak | tak | |||
Zespół budynków mieszkalnych wraz z terenem i elementami zagospodarowania | 1997 | JEMS Architekci | ul. S. Hozjusza 1, 1A, 3, 3A, 3B, 5, 5A, 5B, 5C | istnieje | tak | ||||
pl. Henkla | NN | Jacek Nowicki | pl. Henkla | istnieje | tak | ||||
Dom zakonny księży Marianów i plebania kościoła Matki Bożej Królowej Polski wraz z terenem i elementami zagospodarowania | NN | NN | ul. H. Dembińskiego 2, Gdańska 6A | istnieje | tak |
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Maria Sołtys , Marek Kuciński , Archimapa. Dziedzictwo Architektury Warszawy lat 1939–1945, Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, Instytut Stefana Starzyńskiego, 2014, ISBN 978-83-60142-93-6 .
- ↑ a b Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Warszawy [online] .
- ↑ Dz.U. z 2016 r. poz. 778.
- ↑ Seminarium – Dobra kultury współczesnej w Stolicy... [online], 8 czerwca 2005 [dostęp 2023-01-26] .
- ↑ Adam Jastrzębski , Dobra kultury współczesnej [online] [dostęp 2023-01-26] .
- ↑ a b Lista obiektów architektury XX w. z lat 1945–1989 – Stowarzyszenie SARP. [dostęp 2007-11-22]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2007-11-22)].
- ↑ Lista dóbr kultury współczesnej | Oddział Warszawski SARP [online] [dostęp 2022-11-03] (pol.).
- ↑ Ochronić współczesność [online], www.architekturaibiznes.pl [dostęp 2022-11-03] (pol.).
- ↑ BIP Warszawa – oficjalny portal stolicy Polski [online], bip.warszawa.pl [dostęp 2023-03-02] (pol.).
- ↑ Dokument projektu Studium [online], Urząd m.st. Warszawy, 2 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ O ratuszu [online], Urząd Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ a b c Łukasz Gorczyca, Marek Czapelski (red.), Mister Warszawy, Karolina Andrzejewska, Warszawa: Galeria Raster, 2012, s. 118, ISBN 978-83-932884-6-5 .
- ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2023-06-05] .
- ↑ Willa państwa Bruszewskich, beta.architektura.warszawa.sarp.org.pl [dostęp 2023-06-05] [zarchiwizowane 2022-09-25] .
- ↑ a b Obiekt – ARCHIwum Warszawy lat 90. [online] [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ a b Służew Dominikanie - Bryła - polska architektura [online], www.bryla.pl [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ Warszawa. NMP Matki Kościoła [online], archwwa.pl, 1 lutego 2021 [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ a b Obiekt – ARCHIwum Warszawy lat 90. [online] [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ a b Siedziba Agory Warszawa Czerska 8/10 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ Ulica Grochowska 244A – Praga Południe | Warszawa [online], www.twoja-praga.pl [dostęp 2023-05-11] (pol.).
- ↑ Kino Praha – sztuka.net [online], www.sztuka.net [dostęp 2022-12-07] .
- ↑ Obiekt – ARCHIwum Warszawy lat 90. [online] [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ Michał Wojtczuk. Prudential ożył po remoncie. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 8 listopada 2018.
- ↑ Baza obiektów architektonicznych SARP - [online], www.obiekty.architektsarp.pl [dostęp 2023-05-11] .
- ↑ Jerzy S. Majewski: Mozaiki ze zburzonego kina Skarpa w hospicjum. [dostęp 2009-04-01].
- ↑ Jerzy S. Majewski: Zniknął pawilon Chemii. [dostęp 2008-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Willa Ochabówka, ul. Rajców 10, elewacja wschodnia [online], kolekcje.muzeumwarszawy.pl [dostęp 2023-05-12] (pol.).
- ↑ Michał Wojtczuk: Aktorzy pożegnali burzony budynek Teatru Żydowskiego śpiewając „Anatewkę”. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. warszawa.wyborcza.pl, 8 kwietnia 2017. [dostęp 2023-03-10].
- ↑ Emilia wciąż czeka na odbudowę, a zachowane elementy dachu niszczeją na Woli [online], TVN Warszawa [dostęp 2023-05-11] (pol.).
- ↑ a b In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Bohdan Gniewiewski [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-05-12] .
- ↑ Halina Skibniewska | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-05-12] (pol.).
- ↑ a b Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2023-06-05] .
- ↑ Obiekt – ARCHIwum Warszawy lat 90. [online] [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Andrzej Wojciech Kiciński [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-06-07] .
- ↑ a b Biurowiec PLL LOT Warszawa 17-ego Stycznia 39 [online], www.urbanity.pl [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2022-12-06] .
- ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2022-12-06] .
- ↑ a b Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych - Warszawa [online], Sztuka Architektury, 2 listopada 2016 [dostęp 2023-06-05] (pol.).
- ↑ In memoriam – Pamięci Architektów Polskich – Tadeusz Fiećko [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-05-12] .