Pomnik Powstania Warszawskiego
Pomnik Powstania Warszawskiego – monumentalny pomnik ku czci bohaterów powstania warszawskiego zlokalizowany na wschodniej stronie placu Krasińskich, w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.
 Monument od strony zachodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
10 m |
| Data odsłonięcia | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′58″N 21°00′21″E/52,249444 21,005833
| |
Opis
edytujAkt erekcyjny pomnika wmurowano 31 lipca 1984, w przeddzień 40. rocznicy wybuchu powstania[1]. Monument wzniesiono w oparciu o jeden z trzech projektów nadesłanych na konkurs ogłoszony w grudniu 1984 przez Zarząd Tymczasowy Komitetu Budowy Pomnika Bohaterów Powstania Warszawskiego 1944[2].
Budowę pomnika poprzedziła zbiórka pieniędzy i surowców potrzebnych do jego wykonania.[3] Pomnik tworzą postacie powstańców. Część z powstańców wchodzi do kanału (nawiązanie do ewakuacji Starówki), a część wybiega spod konstrukcji przypominającej walące się ściany i cegły spadające w wyniku wielkiego wybuchu.
Monument został odsłonięty 1 sierpnia 1989 przez prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego i poświęcony przez prymasa Józefa Glempa[4].
Pomnik był miejscem historycznych wydarzeń. Podczas uroczystości 50. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego w 1994 prezydent Niemiec Roman Herzog jako pierwszy Niemiec w historii przeprosił Polaków za zbrodnie dokonane przez Niemców w czasie II wojny światowej. Herzog powiedział również, że:
[...] To wywołuje w nas Niemcach wstyd, że nazwa naszego kraju i narodu jest już na zawsze związana z bólem i cierpieniem, które zostało zadane milionom Polaków[5] [...].
Tłem pomnika jest wybudowany w 1999 Gmach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej[6].
Według zamysłu projektanta, profesora Wincentego Kućmy, pomnik stanowi jeden z elementów tryptyku, w skład którego wchodzą także: pomnik Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (1979) oraz pomnik Poległym w Obronie Ojczyzny w Częstochowie (1985)[7].
Pomnik jest krytykowany przez niektórych architektów za rzekomy brak walorów artystycznych oraz nawiązanie do konwencji socrealistycznych[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986 [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 56. ISBN 83-03-01684-9.
- ↑ a b Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965–1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 42. ISBN 83-908950-7-2.
- ↑ Jacek Zygmunt Sawicki, Pomnik jako pole bitwy, „Roczniki Nauk Społecznych”, 43 (3), 2017, s. 85–112, DOI: 10.18290/rns.2015.7(43).3-7, ISSN 2544-5812 [dostęp 2019-12-20] (pol.).
- ↑ Hanna Wardaszko. Kalendarz warszawski 1 IV–30 IX 1989. „Kronika Warszawy”. 81–84, s. 276, 1990.
- ↑ Roman Herzog, bundespraesident.de [online].
- ↑ Paweł Giergoń: Warszawa – Pomnik Bohaterów Powstania Warszawskiego, Sztuka.net.
- ↑ Marek Mamoń: Ten częstochowski pomnik ma 185 elementów i waży ponad 15 ton. Jak powstał?, Gazeta.pl.
Linki zewnętrzne
edytuj- Pomnik Powstania Warszawskiego. warsawtour.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-27)].