Eugeniusz Wierzbicki
Eugeniusz Wierzbicki (ur. 31 marca[1] 1909 w Chanżenkowie, zm. 1 kwietnia 1991 w Warszawie) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu, członek autorskiego zespołu architektów „Tygrysy”; podporucznik artylerii rezerwy Wojska Polskiego II RP.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 marca 1909 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 kwietnia 1991 |
| Alma Mater | |
| Praca | |
| Styl | |
| Biuro |
„Tygrysy” |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujAbsolwent Politechniki Warszawskiej z 1936 r. W latach 1936–1939 prowadził prywatną pracownię architektoniczną. Był członkiem autorskiego zespołu architektów „Tygrysy” (z Wacławem Kłyszewskim i Jerzym Mokrzyńskim). Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 143. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii[2].
Zmobilizowany w 1939 r. walczył w wojnie obronnej 1939. Po kampanii wrześniowej zakończonej w Krzywdzie pod Kockiem, dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w Oflagu II B Arnswalde i II D Gross Born. W Oflagu II B był jednym z organizatorów Teatru Symbolów, projektował m.in. dekoracje dla teatru obozowego. Scenograf. Ponadto w Choszcznie był członkiem redakcji pisma obozowego Za drutami. W niewoli zajmował się także pracą dydaktyczną, wykładał na obozowym wydziale architektury. Współzałożyciel pisma Alkaidy. Nie ewakuował się z większością obozu. Uwolniony został przez oddziały ludowego Wojska Polskiego. Pierwsze dni wolności spędził w Jastrowiu razem z Leonem Kruczkowskim.
Po wojnie stał się znanym architektem polskim. Pracował kolejno: w Biurze Odbudowy Stolicy i Biurze Urbanistycznym Warszawy (1945–1948), Zjednoczonych Pracowniach Architektury. Warszawa (1948–1950) oraz w innych warszawskich biurach projektowych (1948–1974). W 1974 roku przeszedł na emeryturę. 20 sierpnia 1980 roku podpisał apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[3].
Członek SARP od 1936. W latach 1952–1953 prezesował Oddziałowi Warszawskiemu Stowarzyszenia Architektów Polskich. W 1953 roku został prezesem Zarządu Głównego. Funkcje te pełnił do 1957. Największe osiągnięcia zrealizował w autorskim zespole architektów „Tygrysy”. W ramach tego zespołu współautor projektów: Domu Partii w Warszawie (1947–1952)[4], domu mieszkalnego przy ulicy Kredytowej uznanego za „Mister Warszawy” (1959), muzeum i hotelu w Białowieży (1965–1967), Muzeum Sztuki Współczesnej w Skopje (1966), osiedla mieszkaniowego w Aninie (1967), dworca kolejowego w Katowicach (1967–1972) – Nagroda Śląska 1972 r., hotelu w Łowiczu (1970), domu marynarza w Szczecinie („Mister Szczecina” w 1972 r.), Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem (1974–1980).
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 110-2-17)[5].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Sztandaru Pracy II klasy (1969)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaka „Milionera” (1974)
- Złota Odznaka SARP (1955)
Źródło:[6].
Nagrody
edytuj- Nagroda Państwowa III stopnia (zespołowa) za projekt gmachu KC PZPR (1951)[7]
- Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za całość działalności architektonicznej w minionym 10-leciu (1955)[8]
- „Mister Warszawy” (1959)
- Honorowa Nagroda SARP (wspólnie z Jerzym Mokrzyńskim i Eugeniuszem Wierzbickim) (1968)
- „Mister Szczecina” (1972)
- Nagroda Śląska (1972)
- Nagroda Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych I stopnia (zespołowa) (1973)
- Nagroda Państwowa I stopnia (1974)
Przypisy
edytuj- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 170, tu podano, że urodził się 18 marca.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 170.
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 122.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: LEON WIERZBICKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-21].
- ↑ a b In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Eugeniusz Wierzbicki [online], www.archimemory.pl [dostęp 2024-07-16].
- ↑ Nagrody państwowe za 1951 r. za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego i sztuki. „Głos Koszaliński”. Rok III, Nr 201 (822), s. 6, 26 lipca 1951. Koszalin: KW PZPR. [dostęp 2024-07-16].
- ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 7, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-16].
- ↑ Kto jest kim w Polsce, Interpress 1984.
Bibliografia
edytuj- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 2. Wydawnictwo Interpress, s.1432.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.