6 Pułk Piechoty (LP)
6 Pułk Piechoty (6 pp) – oddział piechoty Legionów Polskich.
Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Tradycje | |
Nadanie sztandaru | |
Kontynuacja |
6 pułk piechoty Legionów |
Działania zbrojne | |
I wojna światowa | |
Organizacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
Utworzony rozkazem Komendy Legionów Polskich z 27 lipca 1915 w Rozprzy pod Piotrkowem. 10 września odszedł na Wołyń w składzie III Brygady Legionów Polskich. Jesienią przeszedł chrzest bojowy w Maniewiczach. Walczył pod Kostiuchnówką, Kuklami i Kamieniuchą. Podczas ofensywy Brusiłowa prowadził boje pod „Polską Górą". Na początku sierpnia 1916 zakończył szlak bojowy pod Sitowiczami. W wyniku kryzysu przysięgowego, w 1917 roku został rozwiązany.
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujPułk wywodzi się z batalionu uzupełnień dowodzonego przez kpt. Szczęsnego Rucińskiego. Z dniem 8 maja 1915 roku batalion ten został rozwiązany, a z części jego żołnierzy został utworzony II/4 pułku piechoty. Z tegoż batalionu wydzielono 120 żołnierzy i utworzono nowy batalion uzupełnień oraz nadano mu numer 3 z przeznaczeniem na potrzeby formowania III Brygady Legionów Polskich. W kolejnych tygodniach batalion kilkakrotnie reorganizowano[1]. 21 lipca powstał oddział sztabowy przyszłego 6 pp pod dowództwem ppor. Marcelego Szaroty. Za dzień utworzenia 6 pułku piechoty uważa się 27 lipca 1915 roku. W tym dniu Komenda Grupy Legionów Polskich powierzyła dowództwo pułku mjr. Witoldowi Ściborowi-Rylskiemu. Jego adiutantem został chor. Jan Dąbrowski, oficerem prowiantowym – aspirant oficerski Bolesław Malinowski, dowództwo oddziału sztabowego objął chor. Tadeusz Krasicki, a kompanie liniowe batalionu uzupełnień nr 3 weszły w skład 6 pp. Zgodnie z etatem pułk tworzyły trzy bataliony, które początkowo liczyły po dwie kompanie. Do 12 sierpnia zwiększono liczbę kompanii w batalionach do czterech, wydzielając żołnierzy z istniejących oddziałów. Początkowo nie miały one pełnych stanów osobowych, a uzupełniono je później. W połowie września 1915 w Łochyńsku, sformowano batalion uzupełnień 6 pp, który oficjalnie funkcjonował jako I/7 pułku piechoty[2]. Pułk tworzył się głównie w okolicach Rozprzy. Większość rekrutów pochodziła z Galicji. Wywodzili się na ogół z warstwy mieszczańsko-rzemieślniczej, wielu było uczniami. Kadrę dowódczą stanowili przeważnie oficerowie rezerwy. Część z nich odbyła służbę w armii austro-węgierskiej lub rosyjskiej[3]. Pełną gotowość pułk osiągnął w pierwszej połowie września 1915 roku[4].
Walki pułku
edytujJesienią 1915 roku pułk walczył na Wołyniu[5]. 14 września o 16:00 z Piotrkowa wyruszyła na front Komenda III Brygady z płk. Wiktorem Grzesickim oraz połowa I batalionu 6 pułku piechoty. Dowództwo pułku, oddział karabinów maszynowych i pozostała część I batalionu wyjechała z Rozprzy kolejnym transportem o 19:00. Kolejne transporty odchodziły następnego dnia.Transporty kierowane były do Kowla[6]. 26 września skoncentrowany pod Kowlem 6 pułk piechoty został przydzielony do grupy ppłk. Edwarda Rydza-Śmigłego. Grupa ta weszła w skład austriackiego Korpusu Kawalerii gen. Leopolda Hauera[7]. 6 pułk maszerował wzdłuż linii kolejowej Kowel-Sarny. Tu przeszedł chrzest bojowy, zdobywając leżącą pośród lasów stację Maniewicze[6]. 27 września pułk doszedł do Styru i zajął pozycje w Wielkim Miedwieżu. 30 września rosyjska artyleria ostrzelała pozycji 6 pp z przeciwległego brzegu Styru. O świcie następnego dnia „szóstacy” ruszyli na północny zachód do Kostiuchnówki i tam nawiązali kontakt taktyczny z resztą grupy ppłk. Rydza-Smigłego. Wieczorem 1 października III batalion zaatakował Kołodię. Wieś została zdobyta, a legioniści okopali się na wschód od niej w pobliżu Styru. Następnego dnia, zagrożony okrążeniem batalion wycofał się. 2 października Rosjanie uderzyli na nowe pozycje III batalionu. Batalion po raz kolejny wycofywał się. W straży tylnej z powodzeniem działała 10 kompania. W trakcie odwrotu dowódca pułku mjr Ścibor-Rylski doznał ataku serca i został zniesiony z pola bitwy. Zastąpił go por. Tadeusz Jakubowski[8].
3 października wojska rosyjskie zaatakowały linię obronną „szóstaków” i sąsiednich jednostek austriackich. W rezultacie korpus gen. Hauera rozpoczął odwrót na zachód do linii kolejowej Maniewicze—Karasin. W dniach od 4 do 10 października pułk stał w odwodzie w Maniewiczach[6]. 8 października dowództwo pułku objął mjr Norwid-Neugebauer, a pułk odszedł na odpoczynek do Hulewicz[9].
20 października pułk ponownie wyruszył w pole[10]. W tym czasie pod względem operacyjnym Legiony Polskie wchodziły w skład austro-niemieckiej grupy gen. Alexandra Linsingena, Miały one osłaniać od wschodu Kowel. 6 pułk, współdziałając z austriacką 10 Dywizją Kawalerii, uderzył na Rosjan od południa. 21 października przed świtem III batalion zaatakował Jabłonkę. Przedwczesny i nieskoordynowany z działaniami reszty oddziałów atak załamał się. Dopiero natarcie I batalionu 1 pułku piechoty od północy umożliwiło wzięcie Rosjan w kleszcze. W walce wzięto do niewoli 200 jeńców, zdobyto cekaemy i zmuszono nieprzyjaciela do odwrotu. Podjęto pościg z zadaniem zdobycia z marszu wsi Kukle. 22 października o 17:00 po zaciętej walce grupa ppłk. Rydza -Śmigłego zajęła miejscowość, likwidując lukę w linii frontu. Rosjanie przez kilka dni silnie ostrzeliwali pozycje legionistów pod Kuklami[9]. Polacy odpowiadali wypadami. Nieprzyjaciel zajął umocnioną pozycję w leżącej nieco dalej na północny wschód wsi Kamieniucha. Rani 25 października 6 pp, współdziałając 1 pp i niemieckim 1 pułkiem grenadierów uderzył na wroga. Został zatrzymany silnym ostrzałem rosyjskich dział i haubic. 27 października III batalion, korzystając z osłony nocy, przybliżył się do linii nieprzyjacielskich i razem z niemieckimi grenadierami podjął atak. Przerwano linie wroga i po zaciętej walce wręcz zdobyto wieś i wzięto ponad 400 jeńców. Kontratak rosyjski na południowej flance, przy wiosce Rudka, został powstrzymany odwodem 6 pułku. Starcie to było jednym z najbardziej krwawych na szlaku bojowym 6 pułku piechoty. Straty sięgnęły 10% stanu osobowego[11]. Po walce pułk przeszedł do odwodu[11]. Po odpoczynku obsadził odcinek obrony w pobliżu Kostiuchnówki. W nocy z 3 na 4 listopada Rosjanie przypuścili gwałtowny atak na Kostiuchnówkę. Odwrót austro- węgierskiej XXI Brygady spowodował odsłonięcie skrzydła 6 pułku piechoty. Pułk i inne oddziały II Brygady przeprowadziły desperacki kontratak. Walki trwały od godzin wieczornych 4 listopada oraz przez cały kolejny dzień. Wzgórze zostało zdobyte dopiero 10 listopada po przygotowaniu artyleryjskim i ściągnięciu znaczniejszych posiłków austro-węgierskich. Polacy okupili zwycięstwo znacznymi stratami. Rosyjska próba przerwania frontu się nie powiodła. Ustabilizował się on wzdłuż linii na zachód od Styru. Działania przybrały charakter wojny pozycyjnej[12].
Po zakończeniu tych walk 12 listopada 6 pp rozpoczął okopywanie się na dotychczasowej linii. Zbudowano schrony i ziemianki, rozciągnięto też druty kolczaste[12]. Walki w tym okresie ograniczały się do patrolowania, ostrzału artyleryjskiego i działań demonstracyjnych. Sąsiadem był 4 pułk piechoty. Na pozycjach w rejonie Kostiuchnówki III Brygada w tym 6 pp pozostawał do 8 grudnia. Po zluzowaniu przez oddziały niemieckie ześrodkował się w rejonie Optowej. Na froncie nastąpił okres zastoju. 6 pułk wraz z komendą III Brygady w tym czasie stacjonował w Nowych Kuklach. Prowadzono zajęcia kulturalne i sportowe, dodatkowe szkolenia, organizowano uroczystości[13].
Późną wiosną 1916 roku ruszyła ofensywa gen. Aleksieja Brusiłowa. Od początku czerwca trwały zacięte walki w rejonie Łucka. Już 7 czerwca doszło do pierwszych walk na odcinku III Brygady. Uderzenie na pozycje Legionów w rejonie Kostiuchnówki miało być jednym z najważniejszych elementów operacji.
Pozycje legionowe atakowała rosyjska 100 Dywizja Piechoty z XLVI Korpusu. 4 lipca pozycje III Brygady, zajmującej lewe skrzydło zgrupowania legionowego ostrzelane zostały silnym ogniem artyleryjskim, a na pozycje III/6 pp oraz 4 pp uderzyła piechota. Atak został odparty przy minimalnych stratach własnych. Jednak sąsiednie jednostki I Brygady zaczęły się cofać. Na pomoc ruszył odwód legionowy – dwa bataliony 6 pp. I batalion mjr. Galicy pomaszerował w rejon strumienia Garbach, aby wesprzeć 7 pp, II batalion kpt. Nowakowskiego wysłano na pomoc 5 pp. W nocy z 4 na 5 lipca II batalion 6 pp wziął udział w nieudanym kontrataku grupy uderzeniowej kpt. Wyrwy-Furgalskiego. 5 lipca odcinek III/6 pp nie był atakowany. Jednak wobec coraz gorszej sytuacji na innych odcinkach, batalion rozpoczął odwrót[14].
Jednocześnie planowano atak z zadaniem odzyskania pozycji na Polskiej Górze. Do działania przygotowano też I/6 pp. II/6 pp wspierał nadal 5 pułk piechoty. Rano grupa ppłk. Minkiewicza wyprowadziła uderzenie z rejonu Wołczecka i o 10:00 opanowała Polską Górę. Poprawiło to znacznie położenie 5 pp. Z rejonu Polskiej Góry wyprowadzono kolejny atak z zamiarem odzyskania pierwszej linii obronnej Legionów z poprzedniego dnia. Wzmocniona jednostkami niemieckimi i austriackimi oraz 1 i 5 kompanią z 4 pp grupa Minkiewicza zamierzała rozpocząć uderzenie od strony tzw. bagna Hira. Tymczasem dowodzący akcją dowódca II Brygady płk Ferdynand Küttner nakazał przejść do obrony. Wieczorem zaatakowali Rosjanie. Niektóre austro-węgierskie kompanie poddały się bez walki, 3 pp i I batalion 6 pp musiały się cofnąć. W wyniku zaciętych walk rozpoczął wycofanie też osłaniany przez II/6 pp 5 pułk piechoty. Pozostające pod dowództwem ppłk. Minkiewicza dwa bataliony 6 pp rozpoczęły odwrót. 6 lipca o 9:00 Rosjanie ponowili atak. I/6 pp, który zaciekle odpierał ataki i przechodził do kontrataku. Jego odwrót nastąpił dopiero około 17:00[15].
6 pułk piechoty wycofywał się z pola bitwy pod Kostiuchnówką podzielony. II batalion maszerował przez Nowy Jastków w kierunku na Konskoje, gdzie połączył się z III batalionem. I batalion cofnął się przez Maniewicze, Trojanówkę i po przejściu Stochodu dołączył do reszty pułku. Po walkach pułk przeszedł do odwodu w rejonie Czeremoszna[16].
16 lipca Legiony Polskie otrzymały zadanie obsadzenie odcinka obrony od Sitowicz do Jeziorna. III Brygada objęła południowy odcinek zgrupowania legionowego. 25 lipca Rosjanie przeprowadzili ostrzał artyleryjski pozycji I/6 pp i częściowo III/6 pp. Odwrót austro-węgierskiego II Korpusu spowodował również wycofanie jednostek legionowych. 3 sierpnia Rosjanie przerwali front zagrażając III Brygadzie. 6 pp współdziałający w obronie z 2 pp trwał na pozycjach silnie ostrzeliwane przez Rosjan. Wieczorem grupa operacyjna pod dowództwem płk. Hallera przeprowadziła kontratak na nieprzyjaciela i odbiła utracone pozycje. Bitwa pod Rudką Miryńską była ostatnią bitwą Legionów Polskich. Tu też zakończył swój szlak bojowy 6 pułk piechoty Legionów Polskich[16].
Odejście z frontu i rozwiązanie pułku
edytujLegiony Polskie planowano odesłać do Królestwa Polskiego i tam miały stać się zalążkiem przyszłej armii polskiej. W październiku 1916 roku 6 pułk piechoty stacjonował w Baranowiczach. W tym czasie gwałtownie wzrosło napięcie polityczne w Legionach. Żołnierze 6 pułku piechoty popierali linię polityczną komendanta I Brygady Józefa Piłsudskiego. Kolejne reorganizacje wywołały oburzenie wśród legionistów. W listopadzie pułk przetransportowano najpierw do Lublina, potem do Nałęczowa, a ostatecznie do Dęblina. W styczniu 1917 roku pułk przeszedł na etat i zaopatrzenie niemieckie. Zmieniająca się sytuacja polityczna spowodowała ponowne zaostrzenie konfliktu pomiędzy niemieckim okupantem[17]. W wyniku kolejnej reorganizacji Legionów, w czerwcu 1917 pułk został przeniesiony do II Brygady. Apogeum konfliktu w Legionach był tzw. kryzys przysięgowy. Rota przysięgi była nie do zaakceptowania dla Piłsudskiego i jego zwolenników. W 6 pułku piechoty sytuacja była niezwykle napięta. Podpułkownik Norwid-Neugebauer zarządził dla oficerów specjalną odprawę, podczas której wszyscy, zgodnie z zaleceniem przekazanym od Piłsudskiego, mieli się opowiedzieć za lub przeciw przysiędze. Zdecydowana większość była przeciw. Ppłk. Norwida-Neugebauera aresztowano i pozbawiono prawa do noszenia broni. Ostatecznie w 6 pp przysięgi nie złożyło 15 oficerów, 410 podoficerów i szeregowców, czyli wszyscy obecni Królewiacy. Żołnierze ci zostali internowani w obozach w Beniaminowie i Szczypiornie[18].
W obronie internowanych zaczęli organizować protesty pozostający w dęblińskich koszarach Galicjanie. Sytuację miał uspokoić były dowódca ppłk Ścibor-Rylski. Oficerów najbardziej zaangażowanych w agitację przeciw przysiędze zaczął on wysyłać na urlopy i w podróże służbowe. Kilku podoficerów aresztowano. Żołnierze samorzutnie powołali Radę Żołnierską. Ta 20 lipca wezwała żołnierzy do stawienia się na placu z bronią. Żądano zwolnienia aresztowanych, odsunięcia oficerów współpracujących z ppłk. Ściborem-Rylskim i wezwano oficerów do składania podań o dymisje. Domagano się też usunięcia ppłk. Ścibora-Rylskiego poza garnizon. Uchwalono wypowiedzenie posłuszeństwa Komendzie Legionów i dowództwu pułku. Komendę powierzono kpt. Bolesławowi Popowiczowi[18]. Do Dęblina wkroczyły oddziały niemieckie. Pod eskortą wojskową „szóstacy” zostali przewiezieni do Przemyśla i razem z żołnierzami 4 pp osadzeni w Pikulicach. Wobec bezcelowości dalszego oporu i po interwencji mjr. Włodzimierza Zagórskiego z Komendy Legionów, poszukiwani oficerowie oddali się w ręce Austriaków. Wiele osób aresztowano, jednych przeniesiono do Polskiego Korpusu Posiłkowego, innych do armii austro-węgierskiej. W połowie września 1917 roku 6 pułk piechoty Legionów Polskich został rozformowany[19].
Struktura organizacyjna pułku
edytujOrganizacja i obsada personalna w 1915[4]:
- dowództwo i sztab
- I batalion – kpt. Tadeusz Wyrwa-Furgalski
- oddział karabinów maszynowych – ppor. Jan Henryk Chodorowski
- II batalion – kpt. Jan Kozicki
- oddział karabinów maszynowych – chor. Jan Służewski
- III batalion — por. Henryk Pomazański
- oddział karabinów maszynowych – chor. Władysław Kozak
- oddział sanitarny – kpt. dr Stefan Buchowiecki
Żołnierze pułku
edytuj- Dowódcy
- mjr Witold Ścibor-Rylski (27 VII 1915 – )
- Mieczysław Norwid-Neugebauer
- Józef Zając
- Żołnierze
- Ernest Angelo
- Andrzej Bieniek
- Kazimierz Bogaczewicz
- Władysław Buszek
- Stanisław Chorążek
- Emil Cimura
- Adam Dobrodzicki
- Tadeusz Florczak
- Andrzej Galica
- Roman Górecki
- Augustyn Gruszka
- Antoni Jakubski
- Mieczysław Janowski
- Stanisław Kara
- Michał Tokarzewski-Karaszewicz
- Stanisław Kochanowski
- Adam Kosiba
- Kazimierz Kubicz
- Wincenty Kwiatkowski
- Jakub Loewin
- Stefan Łomnicki
- Franciszek Matuszczak
- Tadeusz Mięsowicz
- Izydor Modelski
- Aleksander Narbutt-Łuczyński
- Wilhelm Orlik-Rückemann
- Tadeusz Osostowicz
- Zbigniew Osostowicz
- Tadeusz Pełczyński
- Henryk Pomazański
- Bolesław Popowicz
- Stanisław Józef Rybicki
- Adam Solski
- Stanisław Szablewski
- Marian Szretter
- Franciszek Mieczysław Targowski
- Edward Terlecki
- Edwin Norbert Wagner
- Roman Wart
- Władysław Welz
- Władysław Piotr Wiatr
Odznaczeni Orderem Viituti Militari
edytujSzóstacy odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za czyny męstwa podczas I wojny światowej[20][21]
- mjr lek. dr Jerzy Babecki nr 6332
- kpr. Mieczysław Baczkowski nr 6426
- plut. Witold Barbacki nr 6403
- sierż. szt. Feliks Bąk nr 5972
- por. Adolf Bergel ps. Aldon, Rudolf, Opala nr 6402
- st. szer. Henryk Bernstein
- ppor. Ireneusz Blachaczek-Branowski
- kpt. dr Stefan Buchowiecki
- śp. plut. Józef Burczyk nr 6398
- kpr. Jan Byrski
- ppor. Jan Henrico-Chodorowski
- plut. Konstanty Ciołek nr 6399
- sierż. Władysław Czapla nr 6388
- sierż. Rudolf Czernecki nr 6383
- chor. Mieczysław Dobrzański
- szer. Hilary Dominikow
- chor. Wacław Drojowski
- sierż. Kazimierz Dziurzyński
- plut. Adam Fałęcki
- plut. Stefan Fichna
- kpr. Lucjan Frankowski
- szer. Piotr Gęgołek
- por. Józef Gigiel-Melechowicz
- plut. Michał Gilewicz
- pchor. Władysław Godlewski
- kpr. Bronisław Gontaszewski
- pchor. Marian Goszczyński[a]
- chor. Czesław Sław-Góralik
- plut. Tadeusz Górecki
- chor. Henryk Gruber
- pchor. Henryk Józef Gumol
- chor. Kazimierz Hieronim Gwiazdomorski
- szer. Jan Haas
- st. szer. Roman Hauer
- kpr. Karol Herbert
- chor. Aleksander Hild
- chor. Antoni Hłasko
- chor. Wilhelm Hörl
- szer. Witold Jabłoński
- sierż. Józef Jakubiec
- kpt. Tadeusz Jakubowski
- chor. Kazimierz Jankowski
- szer. Ludwik Jaszczyński
- plut. Julian Jaszkowski
- ppor. Leon Jarząbkiewicz
- ppor. Maksymilian Milan-Kamski
- sierż. Józef Kardys
- szer. Edward Kasprzycki
- ppłk. Jan Kasztelowicz
- kpr. Henryk Kawęzowski
- sierż. Piotr Kieblesz
- kpr. Jan Plecha
- st. szer. Witold Klimunt
- kpr. Jan Kolanowski
- por. Wincenty Kominek-Lachowicz
- kpr. Jan Kralik
- sierż. Jan Kraus
- kpr. Stanisław Krysiński
- st. szer. Dionizy Krzyczkowski
- ppor. Kazimierz Krzyczkowski
- plut. Feliks Książkiewicz
- plut. Adam Kulejowski
- chor. Wiktor Kwarciński
- kpr. Józef Lema nr 6433
- chor. Tadeusz Nowicki
- b. p. plut. Natan Lewinson
- por. Adam Lisiewicz
- chor. Stefan Luranc nr 6374
- plut. Wawrzyniec Łodygowski nr 6410
- por. Roman Łubiński
- chor. Mieczysław Machajski
- sierż. Bolesław Maciejewski
- chor. Ludwik Majcher
- ppor. Marszałek-Milan
- sierż. Jan Mazurkiewicz
- sierż. Karol Michalski-Złoch
- plut. Mieczysław Mikołajewski nr 6411
- chor. Stanisław Mitera
- szer. Marcin Möck
- kpr. Zygmunt Myszkowski nr 6434
- chor. Jan Naspiński
- kpr. Stanisław Nehrebecki nr 6423
- sierż. Gustaw Nowosielski
- chor. Jan Ogrodnik[b] nr 6329
- kpr. Wiesław Olszewski nr 6435
- sierż. Kazimierz Zarębski ps. „Waldemar Orski” nr 6341
- chor. Zbigniew Osostowicz
- plut. Edward Ostrowski
- plut. Józef Pietrzak nr 5599
- plut. Fryderyk Piskurski
- szer. Jan Pogan nr 6451
- ppor. Stefan Pomirski
- st. szer. Wilhelm Porth
- szer. Adam Przybylski nr 5970
- szer. Stanisław Raróg
- plut. Juliusz Rosa
- pchor. Kazimierz Rettinger nr 6382
- sierż. Stanisław Zarski-Rozmarynowski
- chor. Józef Rożniecki
- sierż. Marian Ruciński
- chor. Józef Skrzyński
- ppor. Jan Służewski
- szer. Wilhelm Smutny
- plut. Hipolit Snamira
- śp. ppor. Zygmunt Srzednicki nr 6365
- pchor. Władysław Stenhaus
- ppor. Tomasz Strózik
- chor. Kazimierz Strzegocki
- kpr. Jan Strzelecki
- kpt. Stanisław Styrczula
- sierż. Władysław Szarwarki
- plut. Kazimierz Szlamp nr 6417
- chor. Tadeusz Szmoniewski
- chor. Marian Szromba
- plut. Emil Szuster
- plut. Franciszek Sleczka
- sierż. Antoni Świnarski
- chor. Władysław Tarada
- chor. Stanisław Targowski
- plut. Jan Terka
- kpr. Aleksander Tierling
- szer. Henryk Trzpis
- chor. Aleksander Tumidajski
- st. szer. Kazimierz Tumidajski
- kpr. Bronisław Tusch
- chor. Stanisław Urbański
- chor. Tadeusz Vorbrodt nr 6349
- kpr. Bronisław Wandycz nr 6438
- chor. Bronisław Warzybok nr 5967
- sierż. LP Stanisław Węgiel nr 5971
- plut. LP Franciszek Włodek nr 6420
- chor. Edward Wojciechowski
- kpr. Józef Wojciechowski
- szer. Henryk Wojtuszkiewicz
- st. szer. Józef Wyszyński
- plut. Piotr Zabłocki
- kpr. Antoni Zaleski
- kpr. Jan Załuski
- plut. Stanisław Zapotoczny
- por. dr Marcin Zieliński
- sierż. LP Władysław Zygmunt nr 6397
- szer. Konstanty Zbijewski
- ś.p. kpr. LP Wincenty Żarski nr 6425
- plut. LP Leon Żurkiewicz nr 6422
Za udział w I wojnie światowej w szeregach 6 pp Legionów Polskich w latach 1915–1916 Krzyż Walecznych otrzymało:
- 108 Szóstaków po raz 1, 2, 3 i 4,
- 100 Szóstaków po reaz 1, 2 i 3,
- 229 Szóstaków po raz 1 i 2,
- 254 Szóstaków po raz 1[24].
Wśród odznaczonych Krzyżem Walecznych po raz 1 i 2 byli Leon Chaskiel Gronawetter[25][26][27] i Jan Horczyczak.
Sztandar pułku
edytuj12 września 1915 roku w Rozprzy 6 pułk piechoty Legionów Polskich otrzymał sztandar. Sztandar uszyty był z jedwabiu o wymiarach 100 na 132 cm. Drzewce z orłem o długość 322 cm. Na prawej stronie płatu barwy amarantowej biały orzeł w koronie i napis „Legjon Polski”. Pod orłem wyhaftowano napis „6. Pułk" i rok „1915”. Po rozwiązaniu pułku w 1917 sztandar został ukryty w Krakowie. Po odtworzeniu 6 pułku piechoty Legionów, sztandar przekazano do batalionu zapasowego pułku w Jabłonnie. W grudniu 1920 roku marsz. Józef Piłsudski odznaczył sztandar orderem Virtuti Militari V klasy[28]. Strzęp starego sztandaru znajduje się w Instytucie Sikorskiego w Londynie[29].
Uwagi
edytuj- ↑ Marian Goszczyński poległ 24 sierpnia 1919 roku w miejscowości Podzisna, jako podporucznik 6 pp Leg. 15 listopada 1919 roku został pośmiertnie mianowany kapitanem[22][23]
- ↑ Kpt. Jan Ogrodnik został także ujęty na liście kawalerów VM 24 Pułku Piechoty.
Przypisy
edytuj- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 7.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 8.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 11.
- ↑ a b Kosiński 2016 ↓, s. 9.
- ↑ Wodzyński 2016 ↓, s. 64.
- ↑ a b c Skarbek 1929 ↓, s. 5.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 13.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 14.
- ↑ a b Kosiński 2016 ↓, s. 15.
- ↑ Skarbek 1929 ↓, s. 6.
- ↑ a b Kosiński 2016 ↓, s. 16.
- ↑ a b Kosiński 2016 ↓, s. 17.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 18.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 21.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 22.
- ↑ a b Kosiński 2016 ↓, s. 23.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 24.
- ↑ a b Kosiński 2016 ↓, s. 25.
- ↑ Kosiński 2016 ↓, s. 26.
- ↑ Skarbek 1929 ↓, s. 39-40.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923 roku, s. 29-31.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. ↓, nr 97 z 1919 roku, poz. 4014.
- ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 229.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 168.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 684, jako „Gronewetter”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 131, sprostowano nazwisko z „Gronewetter”.
- ↑ 22 lutego 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie Leonowi Chaskielowi Gronawetterowi tego odznaczenia „z powodu ujemnej opinii”. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-11-11]..
- ↑ Wodzyński 2016 ↓, s. 74.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 37.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Wojskowa Biblioteka Cyfrowa „Zbrojownia”. [dostęp 2018-05-15].
- Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Księga chwały piechoty, komitet redakcyjny pod przewodnictwem płk. dypl. Bolesława Prugara Ketlinga, Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939, Reprint, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1992.
- Damian Kosiński. 6 pułk piechoty Legionów Polskich. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 1 (255), 2016. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk dypl. Mariana Porwita. ISSN 0043-7182.
- Józef Margules, Drugie dywizje w bojach o Polskę 1776-2000, Bellona, Warszawa 2003.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Edward Skarbek: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920. T. 6 pułk piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929.
- Artur Wodzyński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. Tom 1. T. 1 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska, 2016. ISBN 978-83-7945-593-5.