Tadeusz Jakubowski (pułkownik)
Tadeusz Kazimierz Alojzy Jakubowski, ps. „Bezmian” (ur. 12 sierpnia 1891 w Kołomyi[1], zm. 1940 w Bukareszcie) – podpułkownik audytor Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, doktor praw.
 Kpt. Tadeusz Jakubowski, dowódca III batalionu 6 pułku piechoty Legionów Polskich wraz z adiutantem. Okres służby w Legionach. | |
 podpułkownik audytor
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Tadeusz Kazimierz Alojzy Jakubowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
12 sierpnia 1891 |
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1934 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
Prokuratura przy Najwyższym Sądzie Wojskowym |
| Stanowiska |
podprokurator |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujUrodził się 12 sierpnia 1891 w Kołomyi, w rodzinie Wiktora, radcy skarbowego i Bronisławy z Lityńskich[1]. Maturę zdał w gimnazjum w Bochni. Podczas nauki kierował od 1906 do 1909 organizacją młodzieży postępowo-niepodległościowej „Promień” (na jej podstawie rozwinęła się w Bochni PPS-Frakcja Rewolucyjna). Ponadto przyczynił się w ramach tworzenia Domu Robotniczego i Czytelni Robotniczej w Bochni. Odbywał studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz na tamtejszej Akademii Handlowej[1]. Nadal działał w Bochni, gdzie w 1910 dokonał przekształcenia „Czytelni Akademickiej” w ekspozyturę Promienistych „Życie”, zaś w jej ramach w 1913 był założycielem pierwszej w mieście biblioteki publicznej. Od 1911 był członkiem Związku Walki Czynnej działając pod pseudonimem „Bezmian”. W sferze wojskowej został absolwentem szkoły podoficerskiej i niższego kursu oficerskiego. W Bochni powołał oddział ZWC i został jego komendantem, zaś od marca był komendantem obwodu Bochnia–Brzesko tej organizacji. W styczniu 1913 powołał w Bochni oddział Związku Strzeleckiego.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich[1]. Służył w III batalionie, potem w II batalionie 2 pułku piechoty w składzie II Brygady. Brał udział w bitwach pod Nadwórną, pod Mołotkowem, pod Zieloną i pod Rafajłową. Awansowany do stopnia porucznika piechoty 18 stycznia 1915. Od 25 kwietnia 1915 był dowódcą 2 kompanii w IV batalionie 2 pułku piechoty. Następnie służył w III batalionie nowo utworzonego 4 pułku piechoty w składzie III Brygady, po czym został dowódcą 10 kompanii, zwyczajową zwanej „bocheńską”. Od 9 września 1915 był dowódcą III batalionu w 6 pułku piechoty. Od 10 do 24 października tego roku pełnił w zastępstwie obowiązki komendanta pułku[2]. Od 2 grudnia 1915 awansowany do stopnia kapitana piechoty. Następnie był zatrudniony na stanowisku kierownika w VII GUZ we Włocławku. Po tym jak rozwiązano Legiony od czerwca 1917 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 6 pułku piechoty. Działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[1].
Po zakończeniu wojny i odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego[1]. Kontynuował przerwane studia i ukończył je z tytułem doktora praw. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 41. lokatą w korpusie oficerów sądowych[3]. Od 1923 pełnił stanowisko sędziego śledczego dla spraw szczególnej wagi w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr V w Krakowie[4]. 31 października 1924 roku Prezydent RP mianował go prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł z dniem 1 listopada 1924 z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr II w Lublinie na stanowisko prokuratora[5][6]. Od 1 lipca 1925 odkomenderowany do Korpusu Kontrolerów. 21 czerwca 1927 Prezydent RP mianował go podprokuratorem przy Najwyższym Sądzie Wojskowym w Warszawie, a minister spraw wojskowych przeniósł z Prokuratury przy WSO Nr II do Prokuratury przy NSW na stanowisko podprokuratora[7][8][9]. 18 lutego 1930 Prezydent RP mianował go sędzią orzekającym w wojskowych sądach okręgowych, a Minister Spraw Wojskowych przeniósł z Prokuratury przy Najwyższym Sądzie Wojskowym do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr X w Przemyślu na stanowisku szefa sądu[10]. 18 czerwca 1930 opublikowano unieważnienie przeniesienia na stanowisko szefa sądu okręgowego[11]. Z dniem 31 października 1930 został mu przedłużony stan nieczynny o dalsze sześć miesięcy[12]. Z dniem 30 kwietnia 1931 został mu przedłużony stan nieczynny o kolejnych dwanaście miesięcy[13][14]. Pozostając w stanie nieczynnym był zatrudniony na stanowisku dyrektora Urzędu Długów Państwa w Ministerstwie Skarbu. Z dniem 30 kwietnia 1932 został przeniesiony do rezerwy[15]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Zajmował 1. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy sądowych[16].
Od 1936 do 1939 pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenie Bochniaków (jego wiceprezesami byli ppłk Leopold Okulicki i ppłk Marian Turkowski)[17]. Został osadnikiem wojskowym w powiecie lidzkim[18].
Po wybuchu II wojny światowej, w 1939 został internowany w Rumunii, zmarł w Bukareszcie w 1940.
W 1916 ożenił się z Józefą z Łuckich[1], z którą miał syna Kazimierza, ps. „Kazik” – rozstrzelanego na Pawiaku w 1944 za udział w konspiracji ZWZ-AK, odznaczonego Krzyżem Orderu Virtuti Militari.
Po 1990 imieniem Tadeusza Jakubowskiego nazwano ulicę na obszarze Osiedla Niepodległości w Bochni[17].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 6318 – 17 maja 1922[19][20]
- Krzyż Niepodległości – 10 grudnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[21][22][23]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1934 „za zasługi na polu administracji skarbowej”[24]
- Krzyż Walecznych po raz pierwszy i drugi „za udział w b. Legionach Polskich”[25][26]
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich[27]
- Pierścień Oficerski 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich[28]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną[29]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 282.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 511.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 302.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1084, 1090.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 645, 648.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 977, 985.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 25 czerwca 1927 roku, s. 180.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 lipca 1927 roku, s. 203.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 692.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 20 lutego 1930 roku, s. 68, 70.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 233.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 32.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 246.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 307.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 360.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 197.
- ↑ a b Historia Stowarzyszenia. bochniacy.pl. [dostęp 2015-03-01].
- ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 66. [dostęp 2015-04-05].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 30.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 153.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-03-22]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-03-22]..
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 682.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 168.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 213.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 348.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 197.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Tadeusz Jakubowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2015-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 marca 2017)].