Kazimierz Zarębski
Kazimierz Stanisław Zarębski[1], ps. „Waldemar Orski”[2] (ur. 14 września 1893 w Warszawie, zm. 29 września 1962 w Lizbonie) – major uzbrojenia Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, handlowiec[2].
 major uzbrojenia
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 września 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
29 września 1962 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
do 1932 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
Główna Składnica Uzbrojenia nr 5 |
| Stanowiska |
kierownik składnicy |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujUrodził się 14 września 1893 w Warszawie, w rodzinie Franciszka (1866–1951) i Józefy z Sławińskich (1867–1905)[2][3][4][5]. Był bratem Jana (ur. 1897), Janiny (1897–1942), ofiary KL Auschwitz i Jerzego (1900–1948)[3]. W latach 1904–1912 uczęszczał do gimnazjum w Kielcach[5].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 6 pułku piechoty Legionów Polskich. Był sierżantem w 3. oddziale karabinów maszynowych[6]. 1 stycznia 1917 został mianowany chorążym piechoty[7][8][9]. Od 7 maja 1917 służył w Obozie Ćwiczeń Wojsk Polskich Nr 6 w Zambrowie[10].
1 czerwca 1921 pełnił służbę w Departamencie V Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym był 25 pułk piechoty[11]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 4. lokatą w korpusie oficerów uzbrojenia, a jego oddziałem macierzystym był Okręgowy Zakład Uzbrojenia Nr 1 w Warszawie[12]. Następnie pełnił służbę w Departamencie III Artylerii i Uzbrojenia MSWojsk., pozostając oficerem nadetatowym Okręgowego Zakładu Uzbrojenia Nr 1[13][14]. 31 marca 1924 prezydent RP nadał stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 5. lokatą w korpusie oficerów uzbrojenia[15]. Później został przeniesiony do kadry oficerów artylerii i przydzielony do Zakładu Amunicyjnego Nr 5[16]. W listopadzie 1928 został przydzielony do Głównej Składnicy Uzbrojenia Nr 5 na stanowisko kierownika[17]. Z dniem 31 stycznia 1930 został przeniesiony z Głównej Składnicy Uzbrojenia Nr 3 w stan nieczynny (bez poborów) na przeciąg 12 miesięcy[18][19]. Z dniem 31 stycznia 1931 przedłużono mu okres pozostawania w stanie nieczynnym na dalsze 6 miesięcy[20][21]. Z dniem 31 lipca 1931 przedłużono mu stan nieczynny na dalsze 12 miesięcy[22][23], a później do dnia 31 grudnia 1932[24]. Z dniem 31 grudnia 1932 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem do Kadry 1 Oddziału Służby Uzbrojenia[25][1].
1 września 1930 został zatrudniony w SEPEWE Spółce z o.o. w charakterze prokurenta, a następnie (do września 1939) wicedyrektora[26]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Twardej 25 m. 14[2]. Społecznie pełnił funkcję kierownika Placówki Nr 6 Okręgu Stołecznego Związku Legionistów Polskich[27].
12 września 1939 udał się do Moskwy w celu negocjacji wojskowych zakupów[28]. Wobec tempa rozwoju wydarzeń zakupy te nie mogły zostać sfinalizowane[28]. Do 1945 działał w polskim wywiadzie w Hiszpanii pod przykrywką pracownika Delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża[5]. W latach 1952–1962 był pracownikiem Sekcji Polskiej filii Radia Wolna Europa w Portugalii[5]. Zmarł 29 września 1962 w Lizbonie[5].
Był żonaty z Haliną Pelagią z Goszczyńskich (ur. 1892), z którą miał syna Wojciecha Józefa ps. „Halinka” (1920–1989), podporucznika Armii Krajowej, dowódcę plutonu w kompanii „Topolnicki” Brygady Dywersji „Broda 53”, odznaczonego między innymi Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)[29][3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6341 – 17 maja 1922[30][31][32][33]
- Krzyż Niepodległości – 27 czerwca 1938 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[34][2][35]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie „za udział w b. Legionach Polskich”[36][37]
- Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia – 1938[38]
- Krzyż Pamiątkowy 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich („Krzyż Wytrwałości”)[6]
- Krzyż Oficerski jugosłowiańskiego Orderu Świętego Sawy[39]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 193, 724.
- ↑ a b c d e Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ a b c Kazimierz Stanisław ZARĘBSKI 1893–1972. LECH-LAND. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ Tu urodzony 15 sierpnia 1893. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ a b c d e Judycki 2016 ↓, s. 316.
- ↑ a b Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 233.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 32, jako Włodzimierz Orski.
- ↑ Jako Waldemar Orski. Rangaltersliste der Offiziere Poln. Legionen Stand am 1. Februar 1917. [w:] sygn. I.120.1.386, s. 29, 96 [on-line]. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ Żołnierze Niepodległości : Orski Włodzimierz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 542.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 799.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 344.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 18, 1351, 1364.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 18, 1233, 1245.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 172.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 440, 503, 1103.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 361.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930, s. 10, tu podano „z dniem 31 grudnia 1929”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 315, sprostowano datę przeniesienia w stan nieczynny na „z dniem 31 stycznia 1930”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 32, tu podano „z dniem 31 grudnia 1930”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 284, sprostowano datę na „z dniem 31 stycznia 1931”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 346.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 296.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 441.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 8 lutego 1933, s. 5.
- ↑ Deszczyński 1994 ↓, s. 86, 100.
- ↑ Sprawozdanie 1939 ↓, s. 17.
- ↑ a b Mazur 2013 ↓, s. 163.
- ↑ Wojciech Orski-Zarębski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 31.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1–3.
- ↑ Tu sierżant Zarębski-Orski Kazimierz Stanisław Włodzimierz. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 154.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 690.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 169.
- ↑ Lista osób odznaczonych Odznaką Honorowa L.O.P.P. z okazji XV tygodnia L.O.P.P.. „Lot Polski”. 8–9, s. 51, sierpień–wrzesień 1938. Warszawa.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 440.
Bibliografia
edytuj- Orski-Zarębski Kazimierz Stanisław Włodzimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7405 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-29].
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Sprawozdanie Zarządu Okręgu Stołecznego Związku Legionistów Polskich w Warszawie za czas od dn. 1.IV.1937 r. do dn. 30.IV.1939 r.. Warszawa: Zakł. Druk. „Wspólnota”, 1939.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Piotr Marek Deszczyński. Polski eksport sprzętu wojskowego w okresie międzywojennym : (zarys problematyki). „Przegląd Historyczny”. 85, 1–2, 1994. Warszawa. ISSN 0033-2186.
- Wojciech Mazur. Broń ostatniej szansy. Zagraniczne zakupy sprzętu wojskowego dla armii II Rzeczypospolitej (wiosna–lato 1939 r.). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Historica”. XIV, 2013. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP. ISSN 2081-3341.
- Zbigniew Judycki. Mazowszanie w świecie cz. V. „Niepodległość i Pamięć”. 4 (56), kwiecień 2016. Warszawa. ISSN 1427-1443.