Wiesław Olszewski (chorąży)
Wiesław Tomasz Olszewski (ur. 4 sierpnia 1895 w Lusławicach, zm. 25 sierpnia 1918 pod Kaltówką) – chorąży Wojska Polskiego we wschodniej Rosji, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
.jpg)
| |
| chorąży | |
| Pełne imię i nazwisko |
Wiesław Tomasz Olszewski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1895 |
| Data i miejsce śmierci |
25 sierpnia 1918 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1918 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca plutonu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się 4 sierpnia 1895 w Lusławicach, w ówczesnym powiecie brzeskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Michała i Barbary z domu Spieszna[1][2]. Absolwent gimnazjum i szkoły agronomicznej[3].
18 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo służył w 1. kompanii 1 pułku piechoty, później w batalionie uzupełniającym, a od września 1915 w 5. kompanii II batalionu 6 pułku piechoty, w szeregach której walczył podczas I wojny światowej[4][2]. Wyróżnił się 5 lipca 1915 w bitwie pod Kostiuchnówką[5]. Podpułkownik Maksymilian Milan-Kamski we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał: „w szturmie na Górę Polaków, na czele swojej sekcji jeden z pierwszych wpadł do nieprzyjacielskich okopów i w bohaterskiej walce wręcz dał przykład męstwa swoim żołnierzom. W dalszym szturmie na stanowisko nieprzyjacielskiego karabinu maszynowego kapral Olszewski objął dowództwo plutonu po śmierci dowódcy i brawurowo prowadził go dalej, aż ugodzony sam kulą padł ranny i dostał się do niewoli”[6][2]. Po zakończeniu leczenia szpitalnego został wysłany do obozu jeńców w Ufie[4].
Od 1 lipca 1918 organizował tam 1 pułku strzelców polskich im. Tadeusza Kościuszki. 20 lipca jako dowódca plutonu 2. kompanii tego pułku wyruszył na front pod wsią Ochlebinino[7]. 15 sierpnia dowodzony przez niego pluton dokonał wypadu na wieś Berezówka i zdobył 12 koni, 8 karabinów oraz aparat telefoniczny[8]. 25 sierpnia 1918 poległ w walce z bolszewikami pod wsią Kaltówka (Kołtówka, Koltówka, Kaftówka) nad rzeką Sim w guberni ufijskiej[2][7].
W 1917 w Ufie ożenił się z Martą z Jankowskich, z którą miał córkę Mirosławę ps. „Barska”, „Jola” (ur. 17 października 1918, zm. 28 sierpnia 1944), uczestniczkę powstania warszawskiego, łączniczkę w pułku Narodowych Sił Zbrojnych im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego[9][10][11]
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6435 – pośmiertnie 17 maja 1922[12][1][13][14][2]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 16 marca 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[15][16][17][10]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie – pośmiertnie[4][18][10] (po raz pierwszy „za czyny orężne w bojach b. 5-ej Dywizji Wojsk Polskich na Syberii”[19][20])
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[4]
- Brązowy Medal Waleczności[4][21]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e Polak (red.) 1993 ↓, s. 153.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6, 11.
- ↑ a b Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 7, 44.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 12.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3.
- ↑ a b c Polak (red.) 1993 ↓, s. 154.
- ↑ Maria Mirosława Olszewska. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-08-03].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 31.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 156.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
- ↑ Kolekcja ↓, s. 15.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 28 marca 1923, s. 211.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 203.
Bibliografia
edytuj- Olszewski Wiesław Tomasz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7404 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-02].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historji wojennej 82-go syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.