Portal:Astronautyka

Astronautyka w polskojęzycznej Wikipedii

Idea podróży kosmicznych nurtowała ludzkie umysły od stuleci, ale pozostawała marzeniem aż do czasu zbudowania potężnych rakiet zdolnych unieść ładunek użyteczny wysoko w przestrzeń kosmiczną. Takie rakiety zaczęto budować w połowie XX wieku w USA i Związku Radzieckim. W 1957 roku po raz pierwszy obiekt zbudowany przez człowieka znalazł się na orbicie wokółziemskiej, w 1961 roku pierwszy człowiek odbył podróż w kosmos, a w 1969 roku po raz pierwszy stanął na Księżycu. Równocześnie rozpoczęła się bezzałogowa eksploracja kosmosu, badania planet Układu Słonecznego i innych obiektów, a także komercyjne wykorzystanie przestrzeni kosmicznej: sieci satelitów telekomunikacyjnych, nawigacyjnych, meteorologicznych, środowiskowych itd.

więcej o astronautyce...

Wybrany artykuł

28 maja 2016 r. napełniono moduł BEAM powietrzem. Jest to 
pierwszy moduł wykonany w tej technologii przeznaczony do 
przebywania w nim astronautów

Przebieg napełniania modułu powietrzem (28 maja 2016)

Bigelow Expandable Activity Module (BEAM) – nadmuchiwany, testowy moduł mieszkalny stanowiący od 2016 r. element Międzynarodowej Stacji Kosmicznej opracowany przez firmę Bigelow Aerospace w ramach kontraktu z NASA. Służy on jako testowy moduł, który będzie dołączony do stacji w latach 2016-2018 celem sprawdzenia przydatności tego rodzaju konstrukcji w astronautyce załogowej.

Ostatecznie moduł BEAM został wyniesiony w kosmos 8 kwietnia 2016 r. za pomocą rakiety Falcon 9 statkiem Dragon firmy SpaceX w ramach misji zaopatrzeniowej CRS-8. Moduł w stanie złożonym został umieszczony w części niehermetyzowanej statku. 10 kwietnia 2016 r. BEAM został dostarczony w ładowni statku Dragon do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. 16 kwietnia 2016 r. BEAM został wyjęty z ładowni statku manipulatorem Canadarm2, po czym o godz. 9:36 UTC przyłączony do bocznego węzła cumowniczego modułu Tranquility.

Pierwszą próbę napełnienia modułu powietrzem i rozłożenia go przeprowadzono 26 maja 2016 r. Próba okazała się nieudana prawdopodobnie z powodu 10-miesięcznego przetrzymywania modułu w stanie złożonym w oczekiwaniu na opóźniający się start, co mogło spowodować zaprasowanie się materiału, z którego moduł został wykonany. Moduł powiększał się w bardzo małym stopniu mimo pompowania do niego powietrza. Próbę powtórzono dwa dni później, 28 maja 2016 r. Proces napełniania modułu trwał ok. 7,5 godziny i przebiegał o wiele wolniej niż zakładano, ale zakończył się sukcesem.

Więcej...

Wybrane ilustracje

Montaż największego teleskopu wysłanego kiedykolwiek w przestrzeń kosmiczną - James Webb Space Telescope (2021 r.)

Najnowsza rakieta zaprojektowana przez NASA w celu realizacji programu Artemis, czyli powrotu ludzi na Księżyc. (marzec 2022 r.)

Z historii

50 lat temu, w latach 1965-1966 przeprowadzono
dziesięć lotów załogowych programu Gemini

Statek Gemini 7 widziany z pokładu Gemini 6

Program Gemini – amerykański program lotów kosmicznych realizowany w latach 1963–1966, następca programu Mercury.

Gemini miał na celu opracowanie zaawansowanych technik lotu kosmicznego, potrzebnych do realizacji programu Apollo, mającego na celu wysłanie ludzi na Księżyc. Jako pierwszy amerykański program lotów kosmicznych, obejmował wyjścia astronautów w przestrzeń kosmiczną i manewry orbitalne, takie jak spotkania orbitalne i dokowanie.

Program Gemini objął 12 lotów kosmicznych, w tym dwa próbne bezzałogowe. Dwa loty bezzałogowe miały na celu przetestowanie statku kosmicznego oraz rakiety nośnej Titan II. Po nich nastąpiło 10 udanych misji załogowych.

Więcej...

Listy astronautyczne

Kategoria: Listy astronautyczne

Alfabetyczna lista astronautów i kosmonautów Grupy i oddziały astronautów Lista administratorów NASA Lista agencji kosmicznych Lista bezzałogowych lotów kosmicznych do ISS Lista ciężkich rakiet nośnych Lista ekspedycji na Międzynarodową Stację Kosmiczną Lista ekspedycji na stację Mir Lista gości Międzynarodowej Stacji Kosmicznej Lista kosmodromów Lista lotów bezzałogowych na stację Mir Lista lotów księżycowych Lista lotów międzyplanetarnych Lista misji NASA Lista misji wahadłowców Lista najdłuższych łącznych pobytów w kosmosie Lista najdłuższych łącznych pobytów w otwartym kosmosie Lista obiektów wyniesionych w kosmos 1957-1969 Lista obiektów wyniesionych w kosmos 1970-1979 Lista pierwszych astronautów według obywatelstwa

Lista pierwszych startów orbitalnych według krajów Lista prywatnych firm przemysłu astronautycznego Lista rakiet nośnych Lista spacerów kosmicznych na stacji ISS Lista startów statków kosmicznych typu Sojuz Lista sztucznych obiektów na Księżycu Lista sztucznych obiektów na Marsie Lista typów załogowych statków kosmicznych Lista załogowych lotów kosmicznych Lista załogowych lotów kosmicznych do ISS Lista załogowych lotów kosmicznych według programów Planowane załogowe loty kosmiczne Rekordy lotów kosmicznych Załogowe loty kosmiczne 1961-1970 Załogowe loty kosmiczne 1971-1980 Załogowe loty kosmiczne 1981-1990 Załogowe loty kosmiczne 1991-2000 Załogowe loty kosmiczne 2001-2010 Załogowe loty kosmiczne 2011-2020 Załogowe loty kosmiczne 2021-2030

Wkrótce

• 26 stycznia – start rakiety Falcon 9 wynoszącej 56 satelit drugiej generaji o nazwie Starlink 5-2 dla firmy SpaceX z bazy Cape Canaveral Space Force Station na Florydzie.
• styczeń – start rakiety Terran 1 opracowanej przez Relativity Space i przenoszącej ładunek testowy, z bazy Kennedy Space Center na Florydzie.
• 5 lutego – start rakiety Falcon 9 w celu wyniesienia satelit komunikacyjnych Amazonas Nexus dla hiszpańskiej firmy Hispasat z bazy Cape Canaveral Space Force Station na Florydzie.
• luty – test orbitalny Starshipa. Start ze Starbase w Boca Chica w Teksasie.
• luty – test orbitalny rakiety India’s Small Satellite Launch Vehicle (SSLV). Start z Satish Dhawan Space Center, Sriharikota, Indie.
• 9 luty – dostawa ładunku do MSK. Misja Progress 83P. Start z kosmodromu Bajkonur, Kazachstan.
• 20 luty – bezzałogowa misja do MSK. Misja Sojuz MS-23. Start z kosmodromu Bajkonur, Kazachstan.
• luty – wyniesienie 6 satelitów dla firmy Inmarsat w celu wyniesienia pojazdu Crew Dragon wraz z załogą w ramach misji Ekspedycja 68 z bazy Cape Canaveral na Florydzie.
• 26 luty – start rakiety Falcon 9 w celu wyniesienia pojazdu Crew Dragon wraz z załogą w ramach misji Ekspedycja 68 z bazy Kennedy Space Center na Florydzie.
• luty – start rakiety Atlas 5 w celu wyniesienia wahadłowca Starlinera CST-100 z bazy w Cape Canaveral na Florydzie.

Programy eksploracji Układu Słonecznego

• Księżyca: Program Łuna – Chandrayaan-1 – Program Chang'e – Program Pioneer - SELENE – SMART-1 – Surveyor 1

• Marsa: Mars Express Orbiter – Mars Odyssey – Mars Orbiter Mission (MOM) – Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) – Mars Science Laboratory (MSL) – Phoenix – Program Mariner – Program Mars – Program Fobos – Program Viking

• Wenus: Program Mariner – Program Pioneer – Program Wega – Program Wenera – Magellan

• Merkurego: Program Mariner – MESSENGER

• planetoid: Dawn

• planet zewnętrznych: Cassini-Huygens – Galileo – New Horizons – Program Pioneer – Voyager 1 – Voyager 2

• komet: Deep Impact – Deep Space 1 – Program Wega – Rosetta

• Słońca: SOHO – STEREO

• inne: Gaia – Genesis

Załogowe programy kosmiczne

Radzieckie i rosyjskie

• Zakończone: statki: Wostok – Woschod – stacje: Salut / Ałmaz) – Mir
  
• Niezrealizowane: statki: Zond (księżycowy) – TKS – Kliper – wahadłowiec: Buran
  
• Obecne: statki: Sojuz
  
• Przygotowywane: statki: Orzeł
  

Amerykańskie

• Zakończone: statki: Mercury – Gemini – Apollo – stacja: Skylab – wahadłowce: Space Transportation System
  
• Obecne: –
  
• Przygotowywane: statki: Orion
• Przygotowywane komercyjne (program CCP): statki: Blue Origin SV – Boeing CST-100 Starliner – SpaceX Dragon 2 – wahadłowiec: SNC Dream Chaser

Chińskie

• Obecne: statki: Shenzhou – stacje: Tiangong
  
• Przygotowywane: wielomodułowa stacja kosmiczna
  

Międzynarodowe

• Zakończone: programy: Sojuz-Apollo – Shuttle-Mir
  
• Obecne: stacja: Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS)
  

Rakiety nośne

• radzieckie/rosyjskie: Angara – Dniepr (ob. ukraińska) – Energia – Kosmos – N1 – Proton – R-7 – Sojuz

• amerykańskie: Antares – Atlas – Delta – Falcon – Juno – Minotaur 1 – Saturn – Space Launch System – Titan – Vanguard

• europejskie: Ariane 5 – Vega

• chińskie: Chang Zheng

• innych krajów: GSLV (indyjska) – H-II (japońska) – PSLV (indyjska)

Obecnie na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS)

Na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej pracuje w komplecie kapsuły SpaceX Crew-4 wraz z 3 kosmonautami z Roscosmos: Oleg Artiemjew, Denis Matwiejew i Siergiej Korsakov. Na zdjęciu: Kjell Lindgren (NASA), Samantha Cristoforetti (ESA), Jessica Watkins (NASA), Bob Hines (NASA)

Inne portale tematyczne na polskojęzycznej Wikipedii