Gemini 7 – czwarty załogowy lot amerykańskiego programu Gemini, lot zespołowy ze statkiem Gemini 6A. Podczas misji przeprowadzono pierwsze w historii astronautyki spotkanie dwóch statków kosmicznych. Połączone misje nosiły roboczą nazwę Gemini 76[1].

Gemini 7
Emblemat Gemini 7
Dane misji
Indeks COSPAR

1965-100A

Zaangażowani

USA

Pojazd
Statek kosmiczny

Gemini

Masa pojazdu

3663 kg

Rakieta nośna

Titan II

Załoga
Zdjęcie Gemini 7
Jim Lovell i Frank Borman
Dowódca

Frank Borman

Załoga

Frank Borman
James Lovell

Start
Miejsce startu

Cape Canaveral Space Force Station, USA

Początek misji

4 grudnia 1965 (19:30:03 UTC)

Orbita okołoziemska
Apogeum

327 km

Inklinacja orbity

28,89°

Lądowanie
Lądowanie

18 grudnia 1965 (14:05:04 UTC)

Czas trwania misji

13d 18h 35m 01s

Przebyta odległość

9 029 771

Liczba okrążeń Ziemi

206

Program Gemini

Załoga

edytuj

Podstawowa

edytuj

Rezerwowa

edytuj

CapCom

edytuj

Parametry misji

edytuj

Lot miał być przede wszystkim testem wytrzymałości fizycznej i psychicznej astronautów. Misja została zaplanowana na czternaście dni. Lot miał przyczynić się do rozwiązania problemów z planowaniem i organizacją lotu, wynikających z konieczności dostosowania trybu życia załogi na orbicie do cyklu pracy kontrolerów. Drugoplanowe cele obejmowały manewrowanie z drugim stopniem rakiety nośnej, ocenę nowych, lekkich skafandrów oraz dwadzieścia eksperymentów przeprowadzanych na pokładzie statku (w tym eksperymenty dotyczące odżywiania astronautów). Kontynuowana miała być – doskonalona – procedura wejścia w atmosferę. Była to największa liczba eksperymentów podczas jednej misji w programie Gemini[2]. Misja Gemini 7 miała początkowo odbyć się po misji Gemini 6. W trakcie obu lotów planowano połączenie statku z Agena Target Vehicle. Jednak z powodu awarii podczas startu Ageny oryginalne Gemini 6 zostało anulowane. Podjęto wówczas decyzję o locie zespołowym obu statków, w trakcie którego przewidziano spotkanie. Ponieważ dokowanie nie wchodziło w grę obie załogi miały manewrować w taki sposób, by pozostawać w pewnej stałej pozycji wobec siebie[2].

 
Widok ze statku Gemini 7

Gemini 7 wystartował 4 grudnia 1965 roku o godzinie 14:30:04 EST z wyrzutni nr 19 na przylądku Canaveral. Był to pierwszy popołudniowy start amerykańskiej misji załogowej[2]. Start przebiegł zgodnie z planem. Dwie godziny po zwolnieniu platformy startowej przystąpiono do przygotowań, do startu Gemini 6 A z tej samej wyrzutni. W ciągu dwóch godzin na stanowisko przybyły obydwa stopnie następnej rakiety Titan II. Rozpoczął się wyścig z czasem[1].
Po wejściu na orbitę astronauci przez 15 minut manewrowali statkiem towarzysząc drugiemu stopniowi rakiety Titan II. Jednak Borman postanowił zakończyć eksperyment, gdy zauważył, że pojazd zużywa zbyt wiele paliwa. Spowodowane było to tym, że drugi stopień rakiety pozostawał w ruchu wskutek wycieku resztek paliwa. Następnie astronauci przystąpili do zaplanowanych doświadczeń medycznych[2].

Przebieg lotu

edytuj

W drugim dniu misji kontrolerzy (niechętnie) zgodzili się, by Lovell zdjął skafander. Astronauci dla potrzeb tej misji otrzymali nowe lekkie skafandry opracowane specjalnie z myślą o długich misjach. Astronauci stwierdzili, że nowe skafandry nie spełniają swojej roli. Zdecydowano, że zawsze jeden z astronautów musi być w skafandrze. Po pięciu dniach lotu przeprowadzono cztery korekty orbity. Po ich wykonaniu statek znalazł się na orbicie kołowej o wysokości 300 km. W czasie trzech dni po udanym spotkaniu z Gemini 6, a przed wodowaniem astronauci oddali się lekturze. Na pomysł, by zabrali ze sobą książki, wpadł Conrad. W trakcie misji Gemini 5 doszedł do wniosku, że jest to jedyne lekarstwo na kosmiczną nudę. Po dwóch tygodniach pobytu w ciasnym pomieszczeniu byli nieco osłabieni, ale w pełni zdrowi[2].

Spotkanie

edytuj
 
Statek Gemini 7 widziany z pokładu Gemini 6A

15 grudnia 1965 roku o godz. 19:33 UTC nastąpiło spotkanie statków. Miało ono miejsce podczas 163 okrążenia Ziemi przez Gemini 7, a Gemini 6 kończył piątą godzinę misji. Wszystkie manewry, które zakończyły się spotkaniem, wykonywał statek Gemini 6. Miał na ten cel 272 kg paliwa. Natomiast w zbiornikach statku Gemini 7 po jedenastu dniach lotu pozostało w zbiornikach około 6 kg paliwa[3]. Następnie zbliżyły się one do siebie na odległość 1 metra. Wspólny lot trwał 5 godzin i 18 minut. Minimalny dystans pomiędzy pojazdami wyniósł 30 cm. Oba statki poruszały się z prędkością 27 tys. km na godzinę, jednak różnica prędkości pomiędzy statkami wynosiła około 3 km/godz.[3]

Ostatnie dni

edytuj

W ciągu kolejnych dni pojawiły się usterki. Przestały działać niektóre z silników odrzutowych.

Wodowanie

edytuj

Rano 18 grudnia załoga rozpoczęła przygotowania do powrotu na Ziemię. Wejście w atmosferę przebiegło bezproblemowo. Wodowanie nastąpiło tego samego dnia o godzinie 14:05. Okręt odbiorczy USS Wasp ewakuował załogę o 14:37, zaś statek o 15:08.

Podsumowanie misji

edytuj

Najważniejsze osiągnięcie nie należało początkowo do planu. Po odwołaniu lotu Gemini 6 pojawiła się koncepcja, by zamiast Ageny wykorzystać Gemini 7. Konstrukcja statku uniemożliwiała dokowanie, jednak można było doprowadzić do spotkania. Lot Gemini 7 był dziesiątym amerykańskim lotem załogowym i w jego trakcie ustanowiono kolejny rekord czasu trwania misji. Został pobity dopiero pięć lat później, podczas lotu Sojuza 9[2].
Przez cały czas astronauci tkwili stłoczeni w kabinie o rozmiarach przedniego siedzenia garbusa. Przez czternaście dni byli praktycznie unieruchomieni, ograniczeni przez katapultowane fotele i tablice przyrządów. Również żywność podlegała ograniczeniom. Składały się na nią proste i liofilizowane posiłki w wyciskanych torebkach z ustnikiem. Misja ta to saga o wytrzymałości człowieka i potędze ludzkiego ducha[1].

Lokalizacja statku

edytuj
 
Statek na wystawie w Steven F. Udvar-Hazy Center

Aktualnie statek Gemini 7 znajduje się na wystawie w muzeum Steven F. Udvar-Hazy Center.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Gene Kranz: Porażka nie wchodzi w grę. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2010, s. 162–163. ISBN 978-83-7648-467-9.
  2. a b c d e f Steve Whitfield: Gemini. Historia podboju Kosmosu. Warszawa: Prószyński Media Sp.z o.o., 2012, s. 22–25, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-761-8.
  3. a b Włodzimierz Prywałow. Spotkanie w Kosmosie. „Astronautyka”. 1 (30), s. 1–3, 1966. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. (pol.). 

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Mark Wade: Gemini 7. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2015-04-27]. (ang.).