R-7 (rodzina rakiet)
Rakiety R-7 (ros. Р-7) – seria rosyjskich (dawniej radzieckich) rakiet nośnych bazujących na pocisku balistycznym R-7, pierwszym na świecie pocisku typu ICBM.
Kilka rakiet typu R-7 zostało użytych do załogowych lotów kosmicznych. Obecnie na świecie istnieją 3 kosmodromy obsługujące rakiety typu R-7:
Wersje rakiet R-7
edytujNazwa | Numer indeksu GRAU | Funkcja | Liczba stopni* | Pierwszy lot | Ostatni lot | Starty | Uwagi | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wszystkie | Udane | Nieudane | |||||||
R-7 | 8K71 | ICBM | 1 | 15 maja 1957 | 27 lutego 1961 | 27 | 18 | 9 | Pierwszy pocisk ICBM na świecie |
Sputnik PS | 8K71PS | Rakieta nośna | 1 | 4 października 1957 | 3 listopada 1957 | 2 | 2 | 0 | Pierwsza w historii rakieta nośna Wyniosła satelity Sputnik 1 i Sputnik 2 |
Sputnik | 8A91 | Rakieta nośna | 1 | 27 kwietnia 1958 | 15 maja 1958 | 2 | 1 | 1 | Wystrzeliła satelitę Sputnik 3 |
Łuna | 8K72 | Rakieta nośna | 2 | 23 grudnia 1958 | 16 kwietnia 1960 | 9 | 2 | 7 | Wyniosła pierwsze sondy księżycowe |
R-7A | 8K74 | ICBM | 1 | 23 grudnia 1959 | 25 lipca 1967 | 21 | 18 | 3 | |
Wostok Ł | 8K72Ł | Rakieta nośna | 2 | 15 maja 1960 | 1 grudnia 1960 | 4 | 3 | 1 | |
Mołnia | 8K78 | Rakieta nośna | 3 | 20 stycznia 1960 | 3 grudnia 1965 | 26 | 12 | 14 | |
Wostok K | 8K72K | Rakieta nośna | 2 | 22 grudnia 1960 | 10 lipca 1964 | 13 | 11 | 2 | Użyta w załogowych misjach programu Wostok Pierwsza rakieta, która wyniosła człowieka w kosmos |
Mołnia Ł | 8K78L | Rakieta nośna | 4 | Niezbudowana | |||||
Wostok 2 | 8A92 | Rakieta nośna | 2 | 1 czerwca 1962 | 12 maja 1967 | 45 | 40 | 5 | |
Poliot | 11A59 | Rakieta nośna | 1 | 1 listopada 1963 | 12 kwietnia 1964 | 2 | 2 | 0 | Testy broni antysatelitarnej |
Woschod | 11A57 | Rakieta nośna | 2 | 16 listopada 1963 | 29 czerwca 1976 | 300 | 277 | 23 | Wyniosła załogi lotów Woschod 1 i Woschod 2 |
Mołnia M | 8K78M | Rakieta nośna | 3 | 19 lutego 1964 | 30 września 2010[1] | 297 | 276 | 21 | |
Wostok 2M | 8A92M | Rakieta nośna | 2 | 28 sierpnia 1964 | 29 sierpnia 1991 | 94 | 92 | 2 | |
Sojuz-Wostok | 11A510 | Rakieta nośna | 3 | 27 grudnia 1965 | 20 lipca 1966 | 2 | 2 | 0 | |
Sojuz | 11A511 | Rakieta nośna | 2 | 28 listopada 1966 | 24 maja 1975 | 30 | 28 | 2 | Wyniosła pierwsze pojazdy załogowe programu Sojuz |
Sojuz B | 11K55 | Rakieta nośna | 2 | Niezbudowana | |||||
Sojuz W | 11K56 | Rakieta nośna | 2 | Niezbudowana | |||||
Sojuz R | 11A514 | Rakieta nośna | 2 | Niezbudowana | |||||
Sojuz Ł | 11A511Ł | Rakieta nośna | 2 | 24 listopada 1970 | 12 sierpnia 1971 | 3 | 3 | 0 | |
Sojuz M | 11A511M | Rakieta nośna | 2 | 27 grudnia 1971 | 31 marca 1976 | 8 | 8 | 0 | |
Sojuz U | 11A511U | Rakieta nośna | 2 | 18 maja 1973 | 22 lutego 2017 | 786 +1[2] | 765[2] | 22[2] | Jedna z najczęściej używanych rakiet nośnych Użyta do załogowych lotów programu Sojuz |
Sojuz U2 | 11A511U2 | Rakieta nośna | 2 | 23 grudnia 1982 | 3 września 1995 | 72[3] | 72[3] | 0[3] | Używana w programie Sojuz Paliwem była mieszanka nafty syntetycznej (Syntin) i ciekłego tlenu |
Sojuz FG | 11A511U-FG | Rakieta nośna | 2 | 20 maja 2001 | 25 września 2019 | 70 | 69 | 1 | Używana głównie do lotów załogowych i towarowych na ISS |
Sojuz 2.1A | 14A14A | Rakieta nośna | 2 | 8 listopada 2004 | Aktywna | 8 | 7 | 1 | |
Sojuz 2.1B | 14A14B | Rakieta nośna | 2 | 27 grudnia 2006 | Aktywna | 7 | 6 | 1 | |
* Bez dopalaczy |
Przypisy
edytuj- ↑ Xuequan Mu: Russia sends military satellite into space. Xinhua, 1 października 2010. [dostęp 2010-09-30].
- ↑ a b c Chris Gebhardt: Longest-serving rocket in history bids farewell with Progress MS-05 launch. [w:] NASASpaceFlight [on-line]. 2017-02-21. [dostęp 2017-06-09]. (ang.).
- ↑ a b c Mark Wade: Soyuz-U2. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2017-06-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Mark Wade: R-7. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. (ang.).
Encyklopedie internetowe (rodzina rakiet):