Wikipedia

Śląski Oddział Straży Granicznej

jeden z oddziałów Straży Granicznej

Śląski Oddział Straży Granicznej imienia nadkom. Józefa Bocheńskiego z siedzibą w Raciborzu – jeden z dziewięciu oddziałów Straży Granicznej ochraniający granicę polsko-czeską i polsko-słowacką[a]. Oddział został zlikwidowany 30 czerwca 2013 i reaktywowany 1 września 2016. Przywrócona jednostka obejmuje obszar województwa śląskiego i opolskiego z placówkami SG w: Opolu, Bielsku-Białej, Rudzie Śląskiej, Katowicach-Pyrzowicach[2], Sosnowcu[3] oraz w Częstochowie[4].

Śląski Oddział Straży Granicznej
im. nadkom. Józefa Bocheńskiego
Logo
Ilustracja
Komenda ŚlOSG w Raciborzu (sierpień 2017)
Państwo

 Polska

Data utworzenia

1991; 2016

Data likwidacji

2013;

Siedziba

Racibórz

Komendant Oddziału

gen. bryg. SG
Andrzej Jakubaszek

Zastępcy komendanta

płk SG Adam Kurek[1]
płk SG Grzegorz Drożyński[1]

Adres
47-400 Racibórz
ul. gen. Jarosława Dąbrowskiego 2
Położenie na mapie Raciborza
Mapa konturowa Raciborza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Śląski Oddział Straży Granicznejim. nadkom. Józefa Bocheńskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Śląski Oddział Straży Granicznejim. nadkom. Józefa Bocheńskiego”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Śląski Oddział Straży Granicznejim. nadkom. Józefa Bocheńskiego”
Położenie na mapie powiatu raciborskiego
Mapa konturowa powiatu raciborskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Śląski Oddział Straży Granicznejim. nadkom. Józefa Bocheńskiego”
Ziemia50°05′42″N 18°12′37″E/50,095000 18,210278
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Tablica upamiętniająca patrona oddziału umieszczona przy drzwiach wejściowych do budynku komendy oddziału (luty 2024)

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj
 
Tablice informacyjne (sierpień 2017)

7 maja 1991 Komendant Główny Straży Granicznej płk prof. dr hab. Marek Lisiecki wydał zarządzenie nr 021 na mocy którego 16 maja 1991 rozwiązano Górnośląską Brygadę Wojsk Ochrony Pogranicza w Gliwicach. Jednocześnie na mocy tego zarządzenia został utworzony Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu według etatu nr 44/07 o stanie osobowym 681 funkcjonariuszy i 77 pracowników urzędów państwowych[5].

Decyzją nr 27 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 26 maja 1993 nadano Śląskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Raciborzu imię „Powstańców Śląskich” oraz sztandar[6]. Uroczyste wręczenie sztandaru miało miejsce 10 listopada 1993 na Górze św. Anny.

Zarządzeniem nr 64 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 2 listopada 2010 określono i wprowadzono symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej[7].

Śląski Oddział Straży Granicznej funkcjonował do 30 czerwca 2013, kiedy to zmieniono nazwę na Śląsko-Małopolski Oddział Straży Granicznej z siedzibą w Raciborzu[8].

 
Izba tradycji, sztandar ŚlOSG (luty 2024)

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 27 kwietnia 2016 w sprawie utworzenia Karpackiego Oddziału Straży Granicznej oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej[9] Śląsko-Małopolski Oddział Straży Granicznej z dniem 1 września zmienił nazwę na Śląski Oddział Straży Granicznej im. nadkom. Józefa Bocheńskiego z siedzibą w Raciborzu[2].

Zarządzeniem nr 81 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 28 lipca 2016, załącznik nr 9, określono i wprowadzono nowy symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej[10].

Zasięg terytorialny

edytuj
 
Komenda Oddziału – Pomnik „Pamięci funkcjonariuszy Straży Granicznej, żołnierzy i oficerów Korpusu Ochrony Pogranicza zamordowanych w 1940 przez NKWD Zbrodnia Katyńska“. (sierpień 2017)

Śląski Oddział Straży Granicznej powstał na bazie Górnośląskiej Brygady WOP. Ochraniał granicę państwową od znaku granicznego nr III/348 (włącznie) do znaku granicznego nr IV/170 (wyłącznie). Zabezpieczał odcinek polsko-czechosłowackiej granicy o łącznej długości 242,99 km od Godowa po Gierałcice[11].

1 grudnia 1998 Śląski Oddział przejął pod ochronę dalsze 76 km odcinka granicy ze zlikwidowanego Beskidzkiego OSG. Był w tym czasie odpowiedzialny za ochronę granicy z Czechami na długości 320 km od znaku granicznego nr I/1 (włącznie) do znaku granicznego nr II/170 (wyłącznie). Strefa nadgraniczna objęła swym zasięgiem: 31 gmin, na obszarze województwa śląskiego (powiaty: bielski, cieszyński, pszczyński, Jastrzębie-Zdrój, Żory, Rybnik, wodzisławski, raciborski) 16 gmin na terenie województwa opolskiego (powiaty: głubczycki, prudnicki, nyski (częściowo), krapkowicki, kędzierzyńsko-kozielski)[12].

12 stycznia 2002 przejął pod ochronę dalsze 32 km odcinka granicy od Sudeckiego OSG i ochraniał granicę na odcinku 358,04 km od znaku granicznego nr I/1 (włącznie) do znaku granicznego nr II/200 (wyłącznie), obejmujący województwo śląskie z wyłączeniem powiatu żywieckiego oraz wchodząca w skład powiatu cieszyńskiego część obszaru gminy Istebna na północ od linii biegnącej od znaku granicznego nr I/1 na granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Czeską, do mostu na potoku Czadeczka, prawym brzegiem potoku Czadeczka do zetknięcia się granicy miejscowości Jaworzynka, Koniaków i Istebna, dalej granicą miejscowości Koniaków i Istebna do granicy gmin Istebna i Milówka oraz województwo opolskie[13].

1 stycznia 2005 zasięg terytorialny oddziału obejmował województwo śląskie: (z wyłączeniem powiatu żywieckiego) i z powiatu cieszyńskiego części obszaru gminy Istebna położoną na północ od linii biegnącej od znaku granicznego nr I/1 na granicy państwowej z Republiką Czeską, do mostu na potoku Czadeczka, prawym brzegiem potoku Czadeczka do zetknięcia się granicy miejscowości Jaworzynka, Koniaków i Istebna, do granicy gmin Istebna i Milówka oraz województwo opolskie[14].

1 kwietnia 2011 zasięg terytorialny oddziału obejmował województwa: opolskie i śląskie z wyłączeniem: powiatu żywieckiego oraz z powiatu cieszyńskiego części obszaru gminy Istebna położonego na południe od linii biegnącej od znaku granicznego nr I/1 na granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Czeską, do mostu na potoku Czadeczka, prawym brzegiem potoku Czadeczka do zetknięcia się granicy miejscowości Jaworzynka, Koniaków i Istebna, dalej granicą miejscowości Koniaków i Istebna do granicy gmin Istebna i Milówka[15].

W terytorialnym zasięgu działania oddziału, terenowymi organami Straży Granicznej byli komendant oddziału, komendanci strażnic i granicznych placówek kontrolnych[16], a po reorganizacji w 2004 komendant oddziału i komendanci placówek[17].

Struktura organizacyjna ŚlOSG im. Powstańców Śląskich

edytuj

Struktura organizacyjna Śląskiego Oddziału Straży Granicznej w dniu 16 maja 1991 przedstawiała się następująco:

 
Symbol Śląskiego Oddziału Straży Granicznej im. Powstańców Śląskich
  • Komendant Oddziału – mjr SG Mieczysław Podhorodyński
  • Zastępca Komendanta Oddziału – płk SG Marian Kowalski[18]
  • Starszy Radca Prawny – nn
  • Wydział Ochrony Granicy Państwowej – mjr SG Stanisław Mika (Naczelnik)
  • Wydział Kontroli Ruchu Granicznego – mjr SG Jan Kohut (Naczelnik)
  • Wydział Dochodzeniowo-Śledczy – ppłk SG Henryk Kulej (Naczelnik)
    • Grupa Dochodzeniowo-Śledcza w Prudniku – kpt. SG Sergiusz Hadrych (Kierownik)
  • Wydział Prezydialny – ppłk SG Mirosław Szypowski (Naczelnik)
  • Wydział Łączności i Informatyki – mjr SG Jan Stradomski (Naczelnik))[19]
  • Wydział Kadr i Szkolenia – ppłk SG Marian Strojny (Naczelnik)[20]
  • Wydział Finansów – mjr SG Ryszard Bociek (Naczelnik)
  • Wydział Techniki i Zaopatrzenia – mjr SG Waldemar Jakubek (Naczelnik):
    • Kompania Zabezpieczenia – por. SG Artur Kasperczak (Dowódca)
    • Grupa Zabezpieczenia i Techniki w Prudniku – st. chor. sztab. SG Edward Kowalczyk (Kierownik)
    • Grupa Zabezpieczenia i Techniki w Głubczycach – por. SG Krzysztof Kołodyński (Kierownik)
  • Samodzielna Kompania Odwodowa SG w Prudniku – kpt. SG Mirosław Brożko (Dowódca)
  • Służba Zdrowia – kpt. SG lek. Witold Wieczorek (Kierownik):
    • Izba Chorych w Prudniku.

W 1991 Śląskiemu Oddziałowi Straży Granicznej podlegały[11]:

W 1992 została utworzona:

 
Funkcjonariusze podczas Święta Straży Granicznej (wspólna „grochówka“ na stołówce) (maj 1993)

W październiku 1993 została utworzona:

W 1994:

  • Samodzielna Kompania Odwodowa SG w Prudniku została przeniesiona do Głubczyc
  • Została utworzona Strażnica SG w Pokrzywnej (1.05.1994–2001)

1 maja 1994 została utworzona:

 
Izba tradycji ŚlOSG, motocykl WSK-125 M06B3 i umundurowanie funkcjonariuszy SG z 1. poł. lat 90. XX w. (luty 2024)

1 grudnia 1998 z rozformowanego Beskidzkiego OSG, oddziałowi podporządkowano:[22].

W 1999 Samodzielna Kompania Odwodowa SG w Głubczycach została przeniesiona do Cieszyna i funkcjonowała do 5 listopada 2005, kiedy to została rozwiązana[b].

1 marca 2000 została utworzona:

1 lutego 2001 została utworzona (ponownie odtworzona):

12 stycznia 2002 z Sudeckiego OSG, oddziałowi podporządkowano:

Od 2003 funkcjonowanie Śląskiego Oddziału Straży Granicznej regulowało Zarządzenie nr 30 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 16 września 2003 w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Komendzie Śląskiego Oddziału Straży Granicznej im. Powstańców Śląskich w Raciborzu (Dz. Urz. KGSG Nr 4, poz. 36) z późniejszymi zmianami.

Komendą oddziału kierował Komendant Oddziału przy pomocy zastępców Komendanta Oddziału, głównego księgowego oraz kierowników komórek organizacyjnych komendy oddziału.

W skład komendy oddziału wchodziły komórki organizacyjne, o których mowa poniżej oraz stanowiska radców prawnych, rzecznik prasowy, specjalista do spraw przeciwpożarowych, specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy i kapelan, oraz Zespół Audytu Wewnętrznego, które były bezpośrednio nadzorowane przez Komendanta Oddziału[23].

  • Komórkami organizacyjnymi komendy oddziału były[23]:
    • Wydział Prezydialny
    • Wydział Graniczny
    • Wydział Operacyjno-Śledczy
    • Wydział do Spraw Cudzoziemców
    • Wydział Koordynacji Działań
    • Wydział Łączności i Informatyki
    • Wydział Kadr i Szkolenia
    • Wydział Finansów
    • Wydział Techniki i Zaopatrzenia
    • Wydział Ochrony Informacji Niejawnych
    • Samodzielna Sekcja Nadzoru i Kontroli
    • Samodzielna Sekcja Analizy Ryzyka
    • Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Śląskiego Oddziału Straży Granicznej z siedzibą w Raciborzu
    • Samodzielna Sekcja Szkolenia w Cieszynie (09.2003–06.2009)
    • Kompania Szkolna w Cieszynie.

24 sierpnia 2005 w miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej[24].

24 sierpnia 2005 Śląskiemu Oddziałowi Straży Granicznej podlegały:

15 stycznia 2008 zostały powołane[25]:

Od 18 lutego 2009 w strukturze Śląskiego Oddziału SG znajdowała się Wspólna Placówka w Chotěbuz, realizująca zadania polegające na zwiększeniu poziomu bezpieczeństwa poprzez współpracę służb granicznych, policyjnych i celnych Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Czeskiej[29].

1 stycznia 2010 została powołana[27]:

15 maja 2010 została powołana:

W okresie 16 grudnia 2010–30 czerwca 2013 (do rozformowania) w terytorialnym zasięgu służbowej działalności Śląskiego OSG funkcjonowało 5 placówek SG, spośród których 3 miały przypisane odcinki granicy[30], o łącznej długości 358,04 km w:

Komendanci oddziałów

edytuj

Komendanci ŚlOSG im. Powstańców Śląskich

edytuj
 
Izba tradycji ŚlOSG, komendanci oddziałów SG: Beskidzkiego, Śląskiego i Śląsko-Małopolskiego (luty 2024)
  • mjr SG/płk SG Mieczysław Podhorodyński (11.03.1991–4.04.2001)[31]
  • płk SG Wiesław Świętosławski (p.o. 5.04.2001–11.07.2001, 12.07.2001–25.06.2007)[31]
  • mjr SG Piotr Patla (p.o. 26.06.2007–25.09.2007, 26.09.2007–2.03.2008)[31]
  • płk SG Piotr Pysz (3.03.2008–31.10.2009)[31]
  • ppłk SG/płk SG Wojciech Skowronek (1.11.2009–14.06.2013)[31]
  • ppłk SG Waldemar Hołodniuk (15.05.2013–30.06.2013)[31]  .

Komendanci ŚlOSG im. nadkom. Józefa Bocheńskiego

edytuj
  • płk SG/gen. bryg. SG Adam Jopek (1.09.2016[32]–21.02.2024[33]).
  • gen. bryg. SG Andrzej Jakubaszek (22.02.2024[33]–obecnie).

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Granicę polską-słowacką do 1 września 2016.
  2. ↑ Zakończenie służby w Straży Granicznej funkcjonariuszy służby kandydackiej, przejście SG na system służby zawodowej.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Kierownictwo Oddziału. slaski.strazgraniczna.pl, 2022-03-01. [dostęp 2022-04-24]. (pol.).
  2. ↑ a b Od dziś w strukturach SG funkcjonuje Śląski Oddział Straży Granicznej. strazgraniczna.pl, 2016-09-01. [dostęp 2016-09-01]. (pol.).
  3. ↑ PSG w Sosnowcu. strazgraniczna.pl, 2021-09-01. [dostęp 2021-09-13]. (pol.).
  4. ↑ Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu im. nadkom. Józefa Bocheńskiego, Nowa Placówka Straży Granicznej w Częstochowie [online], Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu im. nadkom. Józefa Bocheńskiego [dostęp 2023-10-02] (pol.).
  5. ↑ Goryński 2012 ↓, s. 199.
  6. ↑ Dz.U. z 2024 r. poz. 694
  7. ↑ Zarządzenie nr 64 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 2.11.2010 sprawie określenia wzorów symboli jednostek organizacyjnych Straży Granicznej (Dz. Urz. KGSG 2010.11, poz. 53).
  8. ↑ Dz.U. z 2013 r. poz. 342
  9. ↑ Dz.U. z 2023 r. poz. 12
  10. ↑ Zarządzenie nr 81 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 28 lipca 2016 w sprawie określenia wzorów symboli jednostek organizacyjnych Straży Granicznej (Dz. Urz. KGSG 2016, poz. 79).
  11. ↑ a b Łach 2013 ↓, s. 293.
  12. ↑ muzeumsg ↓.
  13. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej. (Dz.U. 2001 nr 152, poz. 1733).
  14. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 września 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej. (Dz.U. 2004 nr 219, poz. 2228).
  15. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej. (Dz.U. 2011 nr 69, poz. 370).
  16. ↑ Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej Art. 5.1. Tekst ogłoszony (Dz.U. 1990 nr 78, poz. 462).
  17. ↑ Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 września 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Straży Granicznej Art. 5.1.(Dz. Urz. 2014 poz. 1402).
  18. ↑ Mariusz Kolanko: Ostatnie pożegnanie śp. płk. WOP/SG w st. sp. Mariana Kowalskiego. emeryci-sg.org.pl, 2022-04-23. [dostęp 2022-04-23]. (pol.).
  19. ↑ Mariusz Kolanko: Ostatnie pożegnanie śp. płk. WOP/SG Jana Stradomskiego. emeryci-sg.org.pl, 2021-06-08. [dostęp 2021-06-09]. (pol.).
  20. ↑ Mariusz Kolanko: Ostatnie pożegnanie śp. płk. WOP/SG w st. sp. Mariana Strojnego. emeryci-sg.org.pl, 2021-04-20. [dostęp 2021-04-21]. (pol.).
  21. ↑ a b c d e f g h Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 13 grudnia 2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
  22. ↑ Decyzja nr 277 MSWiA z 5 sierpnia 1998 w sprawie likwidacji Beskidzkiego OSG.
  23. ↑ a b Zarządzenie nr 85 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 16 listopada 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania regulaminów organizacyjnych komendom oddziałów Straży Granicznej (Dz. Urz. 2009.14 poz 87).
  24. ↑ Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757.
  25. ↑ a b c d e f g h Reorganizacja ŚlOSG 15.01.2008.
  26. ↑ Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. sejm.gov.pl, 2006-06-23. [dostęp 2016-12-30]. (pol.).
  27. ↑ a b Reorganizacja ŚlOSG 31.12.2009.
  28. ↑ Zniesienie placówki Straży Granicznej w Nysie.
  29. ↑ Porozumienie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej o utworzeniu i zasadach działania wspólnych placówek w Kudowie Słonem i Chotebuz, zawarte dnia 2 lutego 2009 r. (Dz.U. 2009 nr 96, poz. 796).
  30. ↑ a b Otwarcie nowej placówki Straży Granicznej w Rudzie Śląskiej.
  31. ↑ a b c d e f Kominek 2021 ↓, s. 120.
  32. ↑ Kominek 2021 ↓, s. 123.
  33. ↑ a b Zmiana na stanowisku Komendanta Śląskiego Oddziału Straży Granicznej. nowiny.pl, 2024-02-23. [dostęp 202-02-27]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204. (pol.).
  • Ryszard Kominek: XXX lat SG – Śląski Oddział Straży Granicznej im. nadkom. Józefa Bocheńskiego. W: Mirosław Doroszkiewicz (przewodniczący): 30 lat Straży Granicznej : Straż Graniczna w latach 1991–2021 Biuletyn nr 59. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej im. Żołnierzy Korpusu Pogranicza, 2021, s. 113–130. ISSN 505-1757.
  • Straż Graniczna od 1991 – Śląski Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2024-02-08]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Śląski_Oddział_Straży_Granicznej&oldid=75483149”