Posłowie z Galicji do austriackiej Rady Państwa w latach 1907–1918

Wybory posłów z Galicji do austriackiej Rady Państwa w latach 1907 i 1911

Ustawa zasadnicza z 21 grudnia 1867 wraz z poprawkami z 1907 roku przewidywała powołanie wspólnej reprezentacji parlamentarnej zwanej Radą Państwa dla krajów Przedlitawii[1]. W przepisach z 1907 stwierdzała w artykule 6 że na 516 posłów z całej Przedlitawii z Galicji będzie wybieranych 106[2]. Pod naciskiem społeczeństwa, m.in. zorganizowanego przez socjaldemokratów jednodniowego strajku powszechnego w dniu 28 listopada 1905 popierającego ideę równego prawa głosu z dniem 26 stycznia 1907 wprowadzono nową ordynację wyborczą. Ustawa ta zniosła podział wyborców na kurie i z tego punktu widzenia realizowała równość praw wyborczych. Zasady tej jednak nie zastosowano do przy podziale mandatów pomiędzy kraje koronne, nawiązując tu sformułowanej jeszcze w Patencie lutowym z 1861 zasadzie iż decydujące w tej kwestii są „rozległość, ludność i opodatkowanie”. Co ważne zachowano narodowe rozgraniczenie okręgów wyborczych, ale przy uprzywilejowaniu krajów niemieckich[3]. Formą zabezpieczenia przewagi Polaków w Galicji było wprowadzenie w paragrafie 36 okręgów dwumandatowych (wszędzie poza nią wprowadzono okręgi jednomandatowe). W okręgach jednomandatowych za wybranego uchodził kandydat wybrany bezwzględną większością głosów, zaś w dwu-mandatowych obok kandydata który uzyskał bezwzględny większość głosów za wybranego uznawano tego który uzyskał więcej niż 1/4 głosów[4]. Pozwalało to na terenach wschodniej Galicji mieszanych narodowo na wybór obok kandydata ukraińskiego także przedstawiciela miejscowej ludności polskiej. Jednocześnie utrudniono ewentualną zmianę przepisów o podziale na kraje koronne i okręgi dwumandatowe poprzez zapisy w paragrafie 42 wprowadzające wymóg kworum 343 posłów koniecznych do ich zmiany[5]. Załącznik integralny do ustawy stanowił wykaz zawierający podział na okręgi wyborcze. Według tej ordynacji przeprowadzono na terenie Galicji wybory w 1907 (Rada Państwa XI kadencji) i 1911 (Rada Państwa XII kadencji)

Posłowie z Galicji wybrani do Rady Państwa w trakcie wyborów w 1907 i 1911 roku. (według ordynacji z 26 stycznia 1907)
Nr okręgu wyborczego obszar okręgu wyborczego[6] ilość posłów

wybieranych w okręgu

wybory w 1907[7]

XI kadencja Rady Państwa

(17 lutego 1907 – 30 marca 1911)

wybory w 1911[8]

XII kadencja Rady Państwa

(17 lipca 1911 – 28 października 1918)

1 Lwów – Część dzielnicy V. (Śródmieście) i dzielnicy IV. (Łyczakowskie), której granice stanowią: dzielnica III.,

plac Gołuchowskiego, ul. Hetmańska,plac Św. Ducha, ulica Teatralna, plac Kapitulny, Rynek, ulica Ruska,

Podwale, ulica Czarneckiego, ulica Łyczakowska, ulica Paulinów, ulica Piaskowa, ulica Leśna, stąd w prostej

linii do kościoła Św. Wojciecha, ul. św. Wojciecha, ulica Teatyńska do ulicy Kiselki

1 Godzimir Małachowski

zmarł 23 czerwca 1908, na jego miejsce wszedł

Gustaw Roszkowski.

Hipolit Śliwiński
2 Lwów – Część dzielnicy V. (Śródmieście) i dzielnicy II. (Krakowskie), której granice stanowią: 1. okręg

wyborczy, Podwale, ulica Wałowa, ulica Halicka, ulica Sobieskiego, plac Mariacki, ulica Kopernika, ulica

Leona Sapiehy, ulica Gródecka, ulica Kazimierzowska, ulica Kołłątaja, plac Smolki, ulica Jagiellońska

i plac Św. Ducha

1 Ernest Breiter Henryk Reizes
3 Lwów – Część II. i III. dzielnicy (Krakowskie, Żółkiewskie), której granice tworzą w stronie południowej:

1. i 2. okręg wyborczy, ulica Janowska, ulica Kleparowska, ulica Inwalidów, tor c. k. kolei państwowej

(dawniej kolei Karola Ludwika), ulica Kąpielowa, ulica Kiselki i dzielnica IV

1 Herman Diamand Herman Diamand
4 Lwów – Pozostała część dzielnicy V. (Śródmieście), następnie część I. i IV. (Halickie i Łyczakowskie),

której granicami są: 1. i 2. okręg wyborczy, plac Mariacki, ulica Akademicka,ulica Fredry, ulica Batorego,

ulica Kochanowskiego, ulica św. Piotra i ulica Łyczakowska

1 Stanisław Głąbiński Stanisław Głąbiński
5 Lwów – Część dzielnicy 1. (Halickie), której granice tworzą: 2. i 4. okręg wyborczy, ulica Ossolińskich, ulica Kalecza,

ulica Gołębia, ulica Mochnackiego, ulica Supińskiego, ulica Pełczyńska, ulica Stryjska, granica gminy, ulica Sichowska, ulica Zielona, ulica Szewczenki i ulica Kochanowskiego

1 Franciszek Tomaszewski Aleksander Lisiewicz
6 Lwów – Część dzielnicy I. (Halickie), której granicami są: 5. i 2. okręg wyborczy, ulica Leona Sapiehy, ulica Polna, ul. Kulparkowska i granica gminy 1 Józef Buzek Józef Buzek
7 Lwów – Pozostała część dzielnicy I., II., III. i IV., której granicami jest 2., 3., 4., 5. i 6. okręg wyborczy i granica gmin 1 Józef Hudec Józef Hudec
8

Kraków – Dzielnica I, i II. (Śródmieście, Wawel)

1 Walenty Staniszewski Juliusz Leo
9 Kraków – Dzielnica III. i VII. (Nowy Świat i Stradom), z dzielnicy IV.

(Piasek) część granicząca z III. dzielnicą aż do ulicy Karmelickiej

1 Tadeusz Sikorski Zygmunt Marek
10 Kraków – Pozostała część IV. dzielnicy (Piasek) i dzielnica V. (Kleparz) 1 Edmund Zieleniewski Edmund Zieleniewski
11 Kraków – Dzielnica VI. (Wesoła) 1 Ignacy Petelenz Ignacy Daszyński
12 Kraków – Dzielnica VIII. (Kazimierz) 1 Adolf Gross Adolf Gross
13

Przemyśl – miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego tej samej nazwy

1 Herman Lieberman Herman Lieberman
14 Stanisławów – miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego tej samej nazwy 1 Paweł Stwiertnia Edmund Rauch
15 Tarnopol – miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego ej samej nazwy 1 Rudolf Gall Rudolf Gall
16 Tarnów – miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego tej samej nazwy 1 Roger Battaglia Tadeusz Tertil
17 Kołomyja – miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego tej samej nazwy 1 Henryk Kolischer Jan Kleski
18 Biała – Żywiec – Kęty – Andrychów – Wadowice – miasta, miasteczka i

gminy miejscowe z okręgów sądowych tej samej nazwy

1 Stanisław Łazarski Stanisław Łazarski
19 Bochnia – Wieliczka – Podgórze – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy

1 Witold Korytowski Witold Korytowski,

od 21 października 1913

Emil Bobrowski

20 Nowy Sącz – Stary Sącz – Nowy Targ – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy

1 Ludomił German Ludomił German
21 Rzeszów (okręg sądowy Rzeszów), Ropczyce – Sędziszów – miasta, miasteczka

i gminy miejscowe z okręgu sądowego Ropczyce

1 Leon Biliński Leon Biliński

od 14 maja 1912

Roman Krogulski

22 Jarosław – Łańcut – Przeworsk – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy)

1 Adolf Dietzius Ignacy Rychlik
23 Mielec – Kolbuszowa – Leżajsk – Sokołów – Rozwadów – Tarnobrzeg – miasta,

miasteczka i gminy miejscowe z okręgów sądowych tej samej nazwy Nisko – Rudnik

– okręg sądowy Nisko

1 Michał Bobrzyński od 9 lipca 1908 Antoni Górski Ignacy Rosner
24 Jasło – Gorlice – Grybów – Biecz – Strzyżów – Frysztak – Pilzno – Dębica – miasta,

miasteczka i gminy miejscowe z okręgów sądów tej samej nazwy

1 Leon Pastor Władysław Leopold Jaworski
25 Sanok – Dobromil – Stary Sambor – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy Krosno – Korczyna – okręg sądowy Krosno

1 Wincenty Tadeusz Jabłoński Wincenty Tadeusz Jabłoński
26 Sambor – Gródek Jagielloński – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy

1 Wojciech Dzieduszycki

od 20 października 1909

Aleksander Skarbek

Władysław Stesłowicz
27 Drohobycz – Turka – Bolechów – Skole – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy

1 Natan Loewenstein Natan Loewenstein
28 Stryj – Kałusz – miasta, miasteczka i gminy miejscowe

z okręgów sądowych tej samej nazwy

1 Jędrzej Moraczewski Jędrzej Moraczewski
29 Brzeżany – Baranówka – Demnia – Hucisko – Kuropatniki – Podwysokie

– Rohoczyn Miasto – Wulka – miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu

sądowego Brzeżany, Rohatyn – Podkamień (okręg sądowy Rohatyn),

Chodorów – Brzozdowce (okręg sądowy Chodorów)

1 Władysław Dulęba Wacław Zaleski

od 30 czerwca 1914

Bronisław Dembiński

30 Żółkiew – Rawa Ruska (miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgów sądów, tej samej nazwy)

Sokal – Krystynopol – Tartaków – Miasto (okręg sądowy Sokal),

Wielkie Oczy (okręg sądowy Krakowiec),

Waręż Miasto – Bełz (okręg sądowy Bełz)

1 Stanisław Starzyński Ignacy Steinhaus
31 Brody – Stare Brody – Hucisko Brodzkie (miasta, miasteczka i gminy miejscowe okręg sądowy Brody),

Łopatyn – Ruda Brodzka (okręg sądowy Łopatyn),

Radziechów (okręg sądowy Radziechów),

Podkamień (okręg sądowy Założce)

1 Adolf Stand Henryk Kolischer
32 Buczacz – Śniatyn – Zaleszczyki (miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgów sądowych tej samej nazwy),

Borszczów – Cygany (okręg sądowy Borszczów),

Tłumacz – Tarnowica Polna (okręg sądowy Tłumacz),

Bohorodyczyn (okręg sądowy Ottynia)

1 Stefan Moysa-Rosochacki Bernard Stern
33 Złoczów (miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego tej samej nazwy),

Zborów – Jezierna (okręg sądowy Zborów),

Założce – Gontowa – Huta Pieniacka – Majdan Pieniacki – Maleniska – Palikrowy – Pańkowce – Reniów – Trościaniec Wielki (okręg sądowy Założce)

1 Józef Gold Ernest Breiter
34 Rozdół (miasta, miasteczka i gminy miejscowe z okręgu sądowego Mikołajów),

Żydaczów – Ruda (okręg sądowy Żydaczów),

Bobrka – Hucisko – Stare Sioło (okręg sądowy Bobrka),

Hanaczów – Hanaczówka (okręg sądowy Gliniany),

Wołczków – Chorostków – Jeziorko – Kończaki Stare – Mariampol Wieś (okręg sądowy Halicz),

Bursztyn – Ludwikówka – Wiszniów – Żurów (okręg sądowy Bursztyn),

Bołszowce – Słobódka Konkolnicka – Zagórze

Konkolnickie (okręg sądowy Bołszowce)

1 Dawid Abrahamowicz

od 7 lipca 1909

Franciszek Biesiadecki

Alfred Halban
35 Jaworzno – Chrzanów – Krzeszowice – Liszki (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Stanisław Stohandel Ignacy Wróbel
Andrzej Szponder Jan Zarański
36 Biała – Oświęcim – Kęty – Andrychów okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Ludwik Dobija Ludwik Dobija
Stanisław Hanusiak Jan Kubik
37 Wadowice – Zator – Kalwaria – Myślenice – Skawina (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Andrzej Średniawski Andrzej Średniawski
Marek Łuszczkiewicz Antoni Banaś
38 Maków – Jordanów – Sucha – Milówka – Żywiec (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Antoni Pawluszkiewicz od 26 listopada 1908 Edward Krupka Cezary Haller
Maciej Fijak Józef Rusin
39 Limanowa – Mszana Dolna – Nowy Targ – Czarny Dunajec – Krościenko (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Józef Ptaś Józef Ptaś
Kazimierz Rzeszódko Stanisław Śmiłowski
40 Kraków – Podgórze – Wieliczka – Dobczyce (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Franciszek Bujak Zygmunt Klemensiewicz
Franciszek Wójcik Włodzimierz Tetmajer
41 Bochnia – Niepołomice – Brzesko – Wiśnicz (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Stanisław Stojałowski Jan Goetz-Okocimski
Adam Ruebenbauer Adam Ruebenbauer
42 Radłów – Wojnicz – Zakliczyn – Tarnów – Tuchów (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Michał Olszewski Wincenty Witos
Michał Żyguliński Antoni August Matakiewicz
43 Pilzno – Brzostek – Dębica – Ropczyce (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Jan Siwula Jan Siwula
Józef Staniszewski Michał Jedynak
44 Mielec – Radomyśl – Dąbrowa – Żabno (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Jakub Bojko Jakub Bojko
Adam Kopyciński Andrzej Kędzior
45 Nisko – Ulanów – Sokołów – Tarnobrzeg – Rozwadów (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Franciszek Krempa Zygmunt Lasocki
Wojciech Wiącek Jan Bis,

od 30 maja 1917

Błażej Fila

46 Kolbuszowa – Rzeszów – Głogów (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Antoni Paduch Klaudiusz Angerman
Tomasz Szajer Antoni Lewicki
47 Łańcut – Leżajsk – Przeworsk (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Józef Jachowicz Józef Jachowicz
Andrzej Lubomirski Andrzej Lubomirski
48 Nowy Sącz – Stary Sącz – Grybów – Ciężkowice – Muszyna (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Tomasz Ciągło Wincenty Myjak
Stanisław Potoczek Stanisław Potoczek
49 Gorlice – Biecz – Jasło (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Jakub Madej Jakub Madej
Zygmunt Męski Władysław Długosz
50 Krosno – Strzyżów – Frysztak – Żmigród (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Jan Stapiński Jan Stapiński
Jan Harnek Franciszek Łyszczarz
51 Sanok – Rymanów – Bukowsko – Dukla – Lesko – Ustrzyki Dolne (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Bartłomiej Fidler Stanisław Jan Starowieyski
Wołodymyr Kuryłowycz Wołodymyr Kuryłowycz
52 Brzozów – Tyczyn (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Antoni Bomba Antoni Bomba
Stanisław Biały Stanisław Biały
53 Sądowa Wisznia – Rudki – Stara Sól – Sambor bez gmin miejscowych okręgu wyborczego Nr. 54,

Komarno bez gmin miejscowych okręgu wyborczego Nr. 57; następnie gminy miejscowe

Dublany – Kranzberg (okręg sądowy Łąka)

2 Franciszek Mleczko Aleksander Skarbek
Stepan Onyszkewycz Stepan Onyszkewycz
54 Baligród – Lutowiska – Stary Sambor – Borynia – Podbuż – Drohobycz – Łąka bez gmin miejscowych okręgu wyborczego Nr. 53; następnie gminy miejscowe

Torczynowice – Torhanowice – Mrozowice (okręg sądowy Sambor)

2 Jan Zarański Bronisław Osuchowski
Semen Wityk Semen Wityk
55 Wojniłów – Dolina – Rożniatów – Kałusz – Nadworna – Delatyn – Sołotwina (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Julian Romańczuk Julian Romańczuk
Mykoła Łahodynśkyj Mykoła Łahodynśkyj
56 Peczeniżyn – Kołomyja – Żabie – Kuty – Kosów – Jabłonów – Zabłotów – Gwoździec – Ottynia (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Kyryło Trylowśkyj Kyryło Trylowśkyj
Tyt Wojnarowśkyj Pawło Ławruk
57 Medenice – Stryj – Skole – Żydaczów – Chodorów – Mikołajów – Gliniany – Bóbrka (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) następnie gminy miejscowe

Horożanna Mała – Horożanna Wielka – Kołodruby

- Nowosiółki Oparskie – Łowczyce – Podzwierzyniec – Powerchów

- Manasterzec – Ryczychów – Terszaków – Tatarynów (okręg sądowy

Komarno), Werbiż – Kahujów – Honiatycze (okręg sądowy Szczerzec)

2 Jewhen Ołesnycki Jewhen Ołesnycki
Wasyl Dawydiak Łew Łewyćkyj
58 Mielnica – Borszczów – Zaleszczyki – Horodenka – Tłuste – Śniatyn

(okręgi sądowe bez gmin miejscowych); następnie gmina miejscowa

Czarnokońce Małe (okręg sądowy Husiatyn)

2 Teofil Okunewski Teofil Okunewski
Wołodymyr Ochrymowycz Wasyl Stefanyk
59 Obertyn – Tłumacz – Potok Złoty – Stanisławów – Halicz – Tyśmienica

- Bohorodczany (okręgi sądowe bez gmin miejscowych)

2 Łew Baczynski Łew Baczynski
Jewhen Łewyćkyj Jewhen Łewyćkyj
60 Buczacz – Monasterzyska – Wiśniowczyk – Podhajce bez gmin

miejscowych okręgu wyborczego Nr. 66

2 Wiaczesław Budzynowski Wiaczesław Budzynowski
Heinrich Gabel Władysław Serwatowski
61 Przemyśl – Dubiecko – Niżankowice – Dynów – Bircza – Mościska

- Dobromil (okręgi sądowe bez gmin miejscowych)

2 Władysław Czaykowski Władysław Czaykowski

od 19 lutego 1918

Władysław Leon Grzędzielski

Hryhorij Cehłynski Hryhorij Cehłynski

od 1913

Wołodymyr Zahajkewycz

62 Rawa Ruska – Uhnów – Niemirów – Jaworów – Krakowiec – Żółkiew

- Kulików – Bełz – Janów (okręgi sądowe bez gmin miejscowych)

2 Mychajło Korol Kazimierz Wysocki
Stanisław Dnistrianski Stanisław Dnistrianski
63 Złoczów – Busk – Kamionka Strumiłowa – Olesko – Przemyślany

(bez gmin miejscowych okręgu wyborczego nr 65)

2 Kazimierz Obertyński

od 8 listopada 1907

Władysław Dębski

Władysław Dębski
Mykoła Hlibowycki Wołodymyr Syngalewicz
64 Lwów okolica – Winniki – Gródek Jagielloński – Szczerzec

(bez gmin miejscowych okręgu wyborczego nr 57)

2 Antoni Maślanka Dawid Abrahamowicz
Josyp Fołys Josyp Fołys
65 Sokal – Radziechów – Zborów – Załoźce – Brody – Mosty Wielkie

- Łopatyn, (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) dalej gminy

miejscowe Roznoszyńce, Krasnosielce, Łubianki Niższe,

Łubianki Wyższe (okręg sądowy Zbaraż), Konty, Juśkowice

(okręg sądowy Olesko), Hnilice Małe, Hnilice Wielkie, Nowe Sioło,

Terpiłówka, Suchowce, Szelpaki, Koszlaki, Toki, Palczyńce

(okręg sądowy Nowe Sioło)

2 Dmytro Markow Dmytro Markow
Jewhen Petruszewycz Jewhen Petruszewycz
66 Brzeżany, Rohatyn, Bolechów, Bursztyn, Bołszowce, Żurawno (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) następnie gminy miejscowe

Boków, Bożyków, Hnilcze, Sławentyn, Szumlany, Litwinów (okręg sądowy Podhajce),

Podusilna, Baczów, Błotnia, Janczyn, Nowosiółka, Brzuchowice, Kosteniów, Korzelice, Dobrzanica, Wojciechowice (okręg sądowy Przemyślany)

2 Kost Łewycki Kost Łewycki
Tymotej Staruch Tymotej Staruch
67 Jarosław – Radymno – Lubaczów – Cieszanów – Sieniawa – Pruchnik (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Włodzimierz Kozłowski Włodzimierz Kozłowski

od 5 czerwca 1917

Edmund Galik

Danyło Stachura Longyn Cehelski
68 Kozowa, Tarnopol, Zbaraż (okręgi sądowe bez gmin miejscowych)

Nowe Sioło bez gmin miejscowych okręgu wyborczego nr 65,

2 Jan Zamorski Jan Zamorski
Jacko Ostapczuk Sydir Hołubowycz
69 Trembowla, Mikulińce, Budzanów, Czortków (okręgi sądowe bez gmin miejscowych) 2 Ołeksandr Kolessa Ołeksandr Kolessa
Artur Mahler Jerzy Baworowski
70 Skałat, Podwołoczyska, Grzymałów, Kopyczyńce, (okręgi sądowe bez gmin miejscowych)

Husiatyn bez gminy miejscowej okręgu wyborczego nr 58

2 Eustachy Zagórski

od 25 I 1909

Stanisław Bieniowski

Adam Gołuchowski,

od 25 czerwca 1912

Jan Godek

Mychajło Petryckyj Mychajło Petryckyj

Przypisy

edytuj
  1. W jej skład zgodnie z ustawą wchodziły: królestwa Czech, Dalmacji, Galicji, arcyksięstwa Dolnej i Górnej Austrii, księstwa Salzburga, Styrii, Karyntii, Krainy i Bukowiny; margrabstwo Moraw, księstwa górnego i dolnego Śląska; Istrii; hrabstwa Gorycji i Gradyski i miasta Triestu z jego okręgiem.
  2. Ustawa zasadnicza o reprezentacji państwa z 21 grudnia 1867 r. Dz. u. p. Nr. 41, tekst według Nowe ustawy wyborcze o Reprezentacji Państwa, zestawił Józef Wierzejski, Stanisławów 1907, s. 5.
  3. Konstanty Grzybowski, Historia państwa i prawa Polski, t. IV Od uwłaszczenia do odrodzenia Państwa, Warszawa 1982, s. 285
  4. Ustawa z dnia 26 stycznia 1907 Dz. u. p. Nr. 17. dotycząca wyboru członków Izby posłów do Bady państwa, tekst według Nowe ustawy wyborcze o Reprezentacji Państwa, zestawił Józef Wierzejski, Stanisławów 1907, s. 52
  5. Konstanty Grzybowski, Historia państwa i prawa Polski ..., s. 285
  6. Dane według Dodatek do ordynacji wyborczej Rady Państwa. Podział okręgów wyborczych w Galicji, Bukowinie i na Śląsku, w:. Nowe ustawy wyborcze o Reprezentacji Państwa, zestawił Józef Wierzejski, Stanisławów 1907, s. 58 – 65.
  7. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, s. 423-428
  8. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim..., s. 432–437.