Antoni Górski (profesor)

Antoni Górski, herbu Bożawola (ur. 21 lipca 1862 w Uleńcu, zm. 24 lutego 1928 w Warszawie) – polski prawnik i ekonomista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, polityk konserwatywny, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Państwa, członek delegacji polskiej na konferencję paryską w 1919., członek Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej Polskiej.

Antoni Górski

herb Bożawola
Rodzina	Górscy herbu Bożawola
Ojciec	Stanisław Górski (1820-1900)
Matka	Helena z Mężyńskich (1834-1887)
Żona	Jadwiga Leonia Strojnowska (1885-1977)
Rodzeństwo	Piotr Górski (1858-1906), Franciszek Górski (1858-1904), Helena Górska (1875-1887)

Antoni Górski

Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1862 Uleniec
Data i miejsce śmierci	24 lutego 1928 Warszawa
Poseł na Sejm Krajowy (Galicja) kadencja IX, X
Okres	od 15 września 1908 do 14 marca 1914
Poprzednik	Zdzisław Włodek
Poseł do austriackiej Rady Państwa kadencja X, XI
Okres	od 28 listopada 1905 do 30 marca 1911
Poprzednik	Antoni Wodzicki
Następca	Michał Bobrzyński

Życiorys

Ukończył gimnazjum Św. Anny w Krakowie. Odbył studia prawnicze na uniwersytetach krakowskim (1880-1882) i wiedeńskim (1882-1884). Na tym ostatnim otrzymał doktorat (1885). Studia w zakresie prawa rzymskiego uzupełniał w Berlinie. Po powrocie do kraju odbył praktykę sądową w Krakowie. Po uzyskaniu habilitacji z prawa handlowego i wekslowego na UJ (1888) został na tej uczelni docentem wykładającym ekonomię rolniczą. W latach 1891–1919 był profesorem UJ, najpierw prawa handlowego, a od 1905 prawa cywilnego na Studium Rolniczym UJ. Od 1903 profesor zwyczajny. W 1919 przeszedł na emeryturę, od 1921 profesor honorowy UJ. Członek Komisji Prawniczej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Popierania Wydawnictw AU. Uczestnik międzynarodowych kongresów ekonomistów. W 1900 honorowy prezes Międzynarodowego Kongresu Akcyjnego w Paryżu. Od 1911 członek belgijskiej Akademii Nauk. Był także członkiem Académie Stanislas w Nancy.

Był jednym z czołowych polityków konserwatystów krakowskich. Współzałożyciel w 1896 wraz z Władysławem Leopoldem Jaworskim, Adamem Krzyżanowskim i bratem Piotrem Górskim Klubu Konserwatywnego zrzeszającego tzw. neokonserwatystów. W latach 1896–1908 był prezesem Klubu i wydawcą jego organu „Ruch Społeczny”. W tym czasie był także prezesem Krakowskiej Spółki Wydawniczej oraz komitetu redakcyjnego czołowego pisma konserwatywnego „Czasu”. W latach 1894–1904 był członkiem Rady Powiatu w Brzesku. Członek Komitetu i wiceprezes Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego (1896-1912). Od 1904 reprezentant Towarzystwa w Allgemeine Verband der Landwirtschaftlichen Genossenschaften w Wiedniu. Był cenzorem Banku Austro-Węgierskiego (1904), członkiem Izby Rolnej w Wiedniu, kuratorem średniej Szkoły Rolniczej w Czernichowie pod Krakowem. Był także członkiem komisji regulacji rzek w galicyjskim Namiestnictwie.

Profesor Antoni Górski (1918) – portret namalowany przez Jacka Malczewskiego

Był posłem do Sejmu Krajowego IX kadencji (15 września 1908 – 2 kwietnia 1913) i X kadencji (5 grudnia 1913 – 14 marca 1914) wybieranym w kurii IV (gmin wiejskich) w okręgu wyborczym nr 51 (Bochnia). Był także posłem do austriackiej Rady Państwa X kadencji (28 listopada 1905 – 30 stycznia 1907) i XI kadencji (15 lipca 1908 – 30 marca 1911). Po raz pierwszy został wybrany w wyborach uzupełniających po rezygnacji Antoniego Wodzickiego w kurii I (wielkiej własności) w okręgu wyborczym nr 1 (Kraków-Chrzanów). Powtórnie uzyskał wybór w galicyjskim okręgu wyborczym nr 23 (Mielec-Kolbuszowa-Leżajsk-Sokołów-Rozwadów-Tarnobrzeg-Nisko-Rudnik), także w wyborach uzupełniających 9 lipca 1908 po rezygnacji Michała Bobrzyńskiego. Należał do grupy posłów konserwatywnych (stańczyków) Koła Polskiego w Wiedniu, od 25 stycznia do 30 marca był wiceprezesem Koła. Wobec sprzeciwu namiestnika Michała Bobrzyńskiego w październiku 1908 nie został ministrem dla Galicji. Podczas I wojny światowej działał w Wiedniu jako prezes Komitetu Centralnego Komitetu Opieki Moralnej dla wychodźców z Galicji (1915-1918).

Brał udział w pracach delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919. W jej ramach członek komisji opracowującej sprawy własności przemysłowej, długów przedwojennych, ceł. W 1919 był także jednym z dwu delegatów Polski na Kongres Prawa Patentowego w Paryżu. W latach 1920–1922 przebywał we Francji, przez pół roku wykładał historię Polski i polskie prawo publiczne na uniwersytecie w Nancy oraz opiekował się stypendystami polskimi w Lycee Poincare. Wygłosił wówczas szereg odczytów na temat Polski.

Od 1922 mieszkał w Warszawie – gdzie był profesorem na Wolnej Wszechnicy Polskiej. Dziekan Wydziału Nauk Politycznych i Społecznych WWP, a także rektor (1925) i prorektor (1927-1928). Na uczelni wykładał prawo handlowe prawo kościelne, historię prawodawstw zachodnioeuropejskich, traktaty handlowe i systemy celne. Publikował także artykuły w czasopismach, głównie w „Czasopiśmie Prawniczym i Ekonomicznym”, „Przeglądzie Prawa Handlowego” i „Gazecie Sądowej Warszawskiej”. Był członkiem Komisji Kodyfikacyjnej RP, referentem i autorem projektu kodeksu prawa handlowego. Jako delegat Polski uczestniczył w szeregu międzynarodowych konferencji m.in.: konferencji prawa kolejowego w Bernie (1923) i zjeździe Międzynarodowego Komitetu Ekspertów Prawa (1926). W latach 1926–1928 pierwszy wiceprezes. Comité International d’Experts Juridiques Aériens w Paryżu i przewodniczący jej Komisji Prawnej.

Pochowany w Warszawie, na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 73, rząd 6, miejsce 11).

Publikacje

• Zarządzanie i reprezentowanie spółki jawnej, (1888)
• Zarys prawa handlowego (1890, 1912)
• Walka z drożyzną (1893),
• Cena giełdowa a przesilenie rolnicze (1897),
• Potrzeba reformy niemieckiej Komisji Handlu, (1897)
• Die Reformbedürfigkeit des deutschen Commissionsgandels (1898)
• System rynkowy, (1899)
• O nieuczciwej konkurencji, (1903)
• Zarys wykładów prawa cywilnego... (1905-1911)
• Społeczne znaczenie klasy robotniczej, (1906)
• Die soziale Bedeutung des Arbeiterstandes (1906),
• Dwanaście lat istnienia Klubu Konserwatywnego, Kraków 1908
• Włościańskie prawo hipoteczne (1911),
• O wekslu z nakazem przedstawienia do przyjęcia (1911),
• Zapatrywania i stosunki gospodarcze w Polsce w XVII wieku (1913)
• Braki krajowej produkcji w Galicji (1915)
• La Pologne et la guerre,, [w:] Les questions du temps present (1922)
• Zapatrywania i stosunki gospodarcze w Polsce w XVII w. (1923).
• Pierwiastek woli w prawie prywatnym (1924)
• Prawo wekslowe i czekowe (1925)
• Vers une lègislation simplifiée, [w:] „Annales du droit commercial” nr 2 z 1927

Rodzina

Pochodził z rodziny ziemiańskiej, był synem Stanisława i Heleny z Mężeńskich. Jego stryjem był prezes Tow. Kredytowego w Warszawie Ludwik Górski (1818-1908). Jego rodzeństwem byli bracia: prawnicy i ziemianie Piotr (1857-1906), Franciszek (1858-1904) i siostra Anna Helena (1875-1887). Jego stryjeczny brat Ludwik Górski (1865-1931) był poetą. Od 1921 był żonaty Jadwigą Leonią Strojnowską (1885-1977). Dzieci nie mieli.

Bibliografia

• Redakcja, Antoni Górski (1862-1928), Polski Słownik Biograficzny, t. 8, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960, s. 435–437
• Herausgeber, Górski, Anton (1862-1928), Jurist, Volkswirtschafter und Politiker, Österreichisches Biographisches Lexikon 1815-1950, Bd. 2 (Lfg. 6, 1957), S. 33–34.
• Antoni Górski, [w:] Wielka ilustrowana Encyklopedia Powszechna, t 5; Kraków 1929

Linki zewnętrzne

• Publikacje i rękopisy Antoniego Górskiego w bibliotece Polona