Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2018-04

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2018-04-01

Lawina w Tatrach – lawina, która zeszła 28 stycznia 2003 roku, porywając dziewięć osób spośród trzynastoosobowej grupy zmierzającej zimą na szczyt Rysów w Tatrach. Uczestnikami wycieczki byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz osoby związane z działającym w tej szkole Klubem Sportowym „Pion”. Lawina w stronę Czarnego Stawu zeszła ok. godziny 11:00 z Rysów, prawie spod samego szczytu. W momencie gdy zaatakowała grupę, ta była podzielona: z przodu szły trzy osoby, z tyłu dwie mniejsze grupki. Wielkość lawiny ocenia się na 13 hektarów, długość toru ruchu – na ponad 1200 m, masę spadającego śniegu – na 26 000 ton, a czoło lawiny miało kilka metrów wysokości. Uderzenie było tak silne, że strzaskało pokrywę lodową na dużej części powierzchni stawu, nawet w odległości ponad 200 metrów od brzegu. W wyniku lawiny zginęło osiem osób - siedmiu uczniów i opiekun wyprawy. Czytaj więcej…

2018-04-02

Szpak reunioński – gatunek wymarłego ptaka z rodziny szpakowatych. Występował na wyspie Reunion, wymarł w latach 50. XIX wieku. Szpaki reuniońskie miały blisko 30 cm długości. W upierzeniu dominowała biel oraz szarość, jednak grzbiet, skrzydła i ogon wyróżniały się ciemniejszą, szarobrązową barwą. Szpaki te odznaczały się ruchomym czubem, wywiniętym w przód. Ptaki te były odławiane przez osadników na Reunionie, jednak trzymali je również jako ptaki domowe. W muzeach przetrwało 19 okazów. Już na początku XIX wieku miała spadać liczebność szpaków reuniońskich, przed nadejściem lat 60. XIX wieku prawdopodobnie już wymarły. Wymienia się wiele przyczyn, w tym konkurencję i drapieżnictwo ze strony wprowadzonych gatunków, choroby, wycinkę lasów i trzebież, bowiem szpaki służyły jako pokarm i tępiono je jako domniemane szkodniki upraw. Czytaj więcej…

2018-04-03

Guz desmoidalny – miejscowo agresywny nowotwór o pośredniej złośliwości zaliczany do nowotworów tkanki włóknistej z fibroblastów i miofibroblastów. Nowotwór nie posiada zdolności do wytworzenia przerzutów odległych, choć wykazuje tendencję do agresywnego naciekania sąsiednich tkanek. Ze względu na lokalizację, przebieg i epidemiologię wyróżnia się postać pozabrzuszną, brzuszną i wewnątrzbrzuszną. Głównym objawem choroby jest pojawienie się wyczuwalnego palpacyjnie guza w tkankach miękkich oraz dolegliwości bólowe. Podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie badań obrazowych, jednak do postawienia ostatecznego rozpoznania konieczne jest pobranie materiału tkankowego podczas biopsji guza i ocena histopatologiczna. W leczeniu guza desmoidalnego u części chorych wystarczającym postępowaniem jest czujna obserwacja. U chorych wymagających leczenia stosuje się leczenie operacyjne, radioterapię lub leczenie systemowe obejmujące hormonoterapię, niesteroidowe leki przeciwzapalne albo chemioterapię. Czytaj więcej…

2018-04-04

Novum Instrumentum omne – pierwszy opublikowany grecki Nowy Testament, przygotowany przez Erazma z Rotterdamu, a wydrukowany przez Jana Frobena z Bazylei. Erazm wykorzystał kilka rękopisów, jakie znalazł w Bazylei, ale niektóre partie przetłumaczył z Wulgaty. Ukazało się pięć wydań, najważniejszym z nich jest trzecie, wykorzystane przez Stefanusa. Stało się ono podstawą dla późniejszych wydań i jest często utożsamiane z textus receptus. W roku 1535, rok przed śmiercią Erazma, ukazało się piąte i ostatnie wydanie erazmiańskiego Novum Testamentum. Usunął zeń tekst Wulgaty. Zapotrzebowanie na grecki tekst Nowego Testamentu sprawiło, że ukazało się wiele autoryzowanych i nieautoryzowanych wydań w XVI wieku. Niemal każde z nich bazowało na tekście erazmiańskim, włączając jego warianty tekstowe, jakkolwiek cechą charakterystyczną wspólną dla wszystkich owych wydań było wprowadzanie niewielkich zmian do ich tekstu. Czytaj więcej…

2018-04-05

Gregory Peck (ur. 5 kwietnia 1916 w San Diego, zm. 12 czerwca 2003 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i teatralny, działacz społeczny oraz humanitarysta. Jedna z legend „Złotej Ery Hollywood”. American Film Institute umieścił jego nazwisko na 12. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów”. Peck zaczynał swoją karierę sceniczną na początku lat 40., występując m.in. na deskach Broadwayu. W 1944 roku zadebiutował na dużym ekranie w wojennym filmie Dni chwały. Za swoją rolę w dramacie Klucze królestwa uzyskał nominację do Oscara, do której w przekroju kariery łącznie nominowany był pięciokrotnie. Raz zdobył tę nagrodę za kreację Atticusa Fincha w dramacie obyczajowym Zabić drozda z 1962 roku. Odgrywał zazwyczaj role pozytywnych bohaterów, odznaczających się przywiązaniem do wartości moralnych, wytrwałością oraz inteligencją. Łącznie pojawił się w ponad 60 produkcjach na ekranie i 30 audycjach radiowych. Czytaj więcej…

2018-04-06

Wybory parlamentarne na Nauru w 2010 roku – wybory, które odbyły się 24 kwietnia 2010 roku na Nauru. Zostały rozpisane o rok wcześniej w stosunku do terminu konstytucyjnego. W czasie wyborów stosowany był system głosowania preferencyjnego, w którym elektorat głosuje na kandydatów w ich okręgach wyborczych w kolejności preferencji. Obywatele głosowali w siedmiu dwumandatowych okręgach wyborczych oraz jednym okręgu czteromandatowym. Wybory zakończyły się reelekcją wszystkich dotychczasowych deputowanych. Równy podział mandatów między dwa przeciwstawne bloki doprowadził do kilkutygodniowego kryzysu politycznego, w czasie którego powołany parlament nie był w stanie dokonać elekcji nowego szefa państwa. Z tego powodu Marcus Stephen 11 czerwca 2010 roku rozwiązał parlament i zarządził powtórne wybory parlamentarne, które odbyły się 19 czerwca 2010 roku. Czytaj więcej…

2018-04-07

Gramatyka języka angielskiego – opis zjawisk gramatycznych w ujęciu synchronicznym w języku angielskim. Gramatyka angielska, należąca do gramatyk języków germańskich, jest podobna do systemów gramatycznych innych języków germańskich zarówno pod względem morfologicznym, jak i syntaktycznym. W języku angielskim istnieją trzy rodzaje gramatyczne, niemające większego wpływu na morfologię. Zanikł system przypadków, zredukowany do mianownika oraz dopełniacza. Pozostałe przypadki można oddać, używając odpowiednich przyimków. Brak rozbudowanego systemu przypadków zrekompensował ścisły szyk angielskiego zdania. Język należy do grupy SVO, a orzeczenie znajduje się w zdaniu na drugim miejscu. W języku starannym pominięcie w zdaniu podmiotu jest dopuszczalne tylko w trybie rozkazującym. Najbardziej nośną kategorią gramatyczną jest czasownik: może wystąpić w trzech trybach, trzech stronach i czterech czasach. W odróżnieniu np. od języków słowiańskich i np. języka fińskiego rzeczownik występuje z przedimkiem, który określa policzalność desygnatu i stopień jego znajomości dla użytkowników języka. Czytaj więcej…

2018-04-08

Lawina w Tatrach – lawina, która zeszła 28 stycznia 2003 roku, porywając dziewięć osób spośród trzynastoosobowej grupy zmierzającej zimą na szczyt Rysów w Tatrach. Uczestnikami wycieczki byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz osoby związane z działającym w tej szkole Klubem Sportowym „Pion”. Lawina w stronę Czarnego Stawu zeszła ok. godziny 11:00 z Rysów, prawie spod samego szczytu. W momencie gdy zaatakowała grupę, ta była podzielona: z przodu szły trzy osoby, z tyłu dwie mniejsze grupki. Wielkość lawiny ocenia się na 13 hektarów, długość toru ruchu – na ponad 1200 m, masę spadającego śniegu – na 26 000 ton, a czoło lawiny miało kilka metrów wysokości. Uderzenie było tak silne, że strzaskało pokrywę lodową na dużej części powierzchni stawu, nawet w odległości ponad 200 metrów od brzegu. W wyniku lawiny zginęło osiem osób - siedmiu uczniów i opiekun wyprawy. Czytaj więcej…

2018-04-09

Antylopowiec modry – gatunek wymarłego ssaka z rodziny wołowatych, żyjącego w Afryce Południowej do końca XVIII wieku. Należał do tego samego rodzaju, co antylopowiec koński i antylopowiec szablorogi, ale był mniejszy. Czasem uznaje się go za podgatunek antylopowca końskiego, ale badania genetyczne potwierdziły status antylopowca modrego jako odrębnego gatunku. Największy okaz ma wysokość 119 cm w kłębie. Jego rogi mierzone wzdłuż krzywizny mają 56,5 cm długości. Futro ma jednolitą barwę niebieskawoszarą z bladobiaławym brzuchem. Grzywa wykształcona była gorzej niż u antylopowców końskiego i szablorogiego. Krótsze uszy kończyły się bardziej tępo, bez czerni. Miał też ciemniejszy pęczek włosów na ogonie oraz mniejsze zęby. Żywił się niską roślinnością zielną. Być może cielił się podczas opadów deszczu, kiedy dostępność traw osiągała szczyt. Jego zasięg ograniczał się do południowego zachodu Półwyspu Przylądkowego, kiedy pojawili się tam Europejczycy, ale dowody kopalne i rysunki naskalne wskazują na niegdysiejszy większy zasięg. Czytaj więcej…

2018-04-10

Guz desmoidalny – miejscowo agresywny nowotwór o pośredniej złośliwości zaliczany do nowotworów tkanki włóknistej z fibroblastów i miofibroblastów. Nowotwór nie posiada zdolności do wytworzenia przerzutów odległych, choć wykazuje tendencję do agresywnego naciekania sąsiednich tkanek. Ze względu na lokalizację, przebieg i epidemiologię wyróżnia się postać pozabrzuszną, brzuszną i wewnątrzbrzuszną. Głównym objawem choroby jest pojawienie się wyczuwalnego palpacyjnie guza w tkankach miękkich oraz dolegliwości bólowe. Podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie badań obrazowych, jednak do postawienia ostatecznego rozpoznania konieczne jest pobranie materiału tkankowego podczas biopsji guza i ocena histopatologiczna. W leczeniu guza desmoidalnego u części chorych wystarczającym postępowaniem jest czujna obserwacja. U chorych wymagających leczenia stosuje się leczenie operacyjne, radioterapię lub leczenie systemowe obejmujące hormonoterapię, niesteroidowe leki przeciwzapalne albo chemioterapię. Czytaj więcej…

2018-04-11

Novum Instrumentum omne – pierwszy opublikowany grecki Nowy Testament, przygotowany przez Erazma z Rotterdamu, a wydrukowany przez Jana Frobena z Bazylei. Erazm wykorzystał kilka rękopisów, jakie znalazł w Bazylei, ale niektóre partie przetłumaczył z Wulgaty. Ukazało się pięć wydań, najważniejszym z nich jest trzecie, wykorzystane przez Stefanusa. Stało się ono podstawą dla późniejszych wydań i jest często utożsamiane z textus receptus. W roku 1535, rok przed śmiercią Erazma, ukazało się piąte i ostatnie wydanie erazmiańskiego Novum Testamentum. Usunął zeń tekst Wulgaty. Zapotrzebowanie na grecki tekst Nowego Testamentu sprawiło, że ukazało się wiele autoryzowanych i nieautoryzowanych wydań w XVI wieku. Niemal każde z nich bazowało na tekście erazmiańskim, włączając jego warianty tekstowe, jakkolwiek cechą charakterystyczną wspólną dla wszystkich owych wydań było wprowadzanie niewielkich zmian do ich tekstu. Czytaj więcej…

2018-04-12

Gregory Peck (ur. 5 kwietnia 1916 w San Diego, zm. 12 czerwca 2003 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i teatralny, działacz społeczny oraz humanitarysta. Jedna z legend „Złotej Ery Hollywood”. American Film Institute umieścił jego nazwisko na 12. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów”. Peck zaczynał swoją karierę sceniczną na początku lat 40., występując m.in. na deskach Broadwayu. W 1944 roku zadebiutował na dużym ekranie w wojennym filmie Dni chwały. Za swoją rolę w dramacie Klucze królestwa uzyskał nominację do Oscara, do której w przekroju kariery łącznie nominowany był pięciokrotnie. Raz zdobył tę nagrodę za kreację Atticusa Fincha w dramacie obyczajowym Zabić drozda z 1962 roku. Odgrywał zazwyczaj role pozytywnych bohaterów, odznaczających się przywiązaniem do wartości moralnych, wytrwałością oraz inteligencją. Łącznie pojawił się w ponad 60 produkcjach na ekranie i 30 audycjach radiowych. Czytaj więcej…

2018-04-13

Wybory parlamentarne na Nauru w 2010 roku – wybory, które odbyły się 24 kwietnia 2010 roku na Nauru. Zostały rozpisane o rok wcześniej w stosunku do terminu konstytucyjnego. W czasie wyborów stosowany był system głosowania preferencyjnego, w którym elektorat głosuje na kandydatów w ich okręgach wyborczych w kolejności preferencji. Obywatele głosowali w siedmiu dwumandatowych okręgach wyborczych oraz jednym okręgu czteromandatowym. Wybory zakończyły się reelekcją wszystkich dotychczasowych deputowanych. Równy podział mandatów między dwa przeciwstawne bloki doprowadził do kilkutygodniowego kryzysu politycznego, w czasie którego powołany parlament nie był w stanie dokonać elekcji nowego szefa państwa. Z tego powodu Marcus Stephen 11 czerwca 2010 roku rozwiązał parlament i zarządził powtórne wybory parlamentarne, które odbyły się 19 czerwca 2010 roku. Czytaj więcej…

2018-04-14

Senatorowie VII kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – senatorowie, którzy zostali wybrani w wyborach parlamentarnych z 21 października 2007 roku oraz w wyniku wyborów uzupełniających. 100 senatorów zostało wyłonionych w głosowaniu większościowym w 40 okręgach wyborczych, w których wybierano od 2 do 4 senatorów na zasadzie większości względnej. 60 nowo wybranych senatorów reprezentowało Platformę Obywatelską, 39 kandydowało z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, 1 mandat uzyskał kandydat niezależny. Wśród nich znalazło się 8 kobiet i 92 mężczyzn. 44 osoby po raz pierwszy uzyskały mandaty w polskim parlamencie, 56 osób posiadało doświadczenie parlamentarne wynikające z zasiadania w Sejmie lub Senacie. Kadencja senatorów rozpoczęła się wraz ze złożeniem ślubowania na pierwszym posiedzeniu Senatu VII kadencji wyznaczonym na 5 listopada 2007 roku, a upłynęła w przeddzień pierwszego posiedzenia następnego Sejmu, tj. 7 listopada 2011 roku.Czytaj więcej…

2018-04-15

Lawina w Tatrach – lawina, która zeszła 28 stycznia 2003 roku, porywając dziewięć osób spośród trzynastoosobowej grupy zmierzającej zimą na szczyt Rysów w Tatrach. Uczestnikami wycieczki byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz osoby związane z działającym w tej szkole Klubem Sportowym „Pion”. Lawina w stronę Czarnego Stawu zeszła ok. godziny 11:00 z Rysów, prawie spod samego szczytu. W momencie gdy zaatakowała grupę, ta była podzielona: z przodu szły trzy osoby, z tyłu dwie mniejsze grupki. Wielkość lawiny ocenia się na 13 hektarów, długość toru ruchu – na ponad 1200 m, masę spadającego śniegu – na 26 000 ton, a czoło lawiny miało kilka metrów wysokości. Uderzenie było tak silne, że strzaskało pokrywę lodową na dużej części powierzchni stawu, nawet w odległości ponad 200 metrów od brzegu. W wyniku lawiny zginęło osiem osób - siedmiu uczniów i opiekun wyprawy. Czytaj więcej…

2018-04-16

Antylopowiec modry – gatunek wymarłego ssaka z rodziny wołowatych, żyjącego w Afryce Południowej do końca XVIII wieku. Należał do tego samego rodzaju, co antylopowiec koński i antylopowiec szablorogi, ale był mniejszy. Czasem uznaje się go za podgatunek antylopowca końskiego, ale badania genetyczne potwierdziły status antylopowca modrego jako odrębnego gatunku. Największy okaz ma wysokość 119 cm w kłębie. Jego rogi mierzone wzdłuż krzywizny mają 56,5 cm długości. Futro ma jednolitą barwę niebieskawoszarą z bladobiaławym brzuchem. Grzywa wykształcona była gorzej niż u antylopowców końskiego i szablorogiego. Krótsze uszy kończyły się bardziej tępo, bez czerni. Miał też ciemniejszy pęczek włosów na ogonie oraz mniejsze zęby. Żywił się niską roślinnością zielną. Być może cielił się podczas opadów deszczu, kiedy dostępność traw osiągała szczyt. Jego zasięg ograniczał się do południowego zachodu Półwyspu Przylądkowego, kiedy pojawili się tam Europejczycy, ale dowody kopalne i rysunki naskalne wskazują na niegdysiejszy większy zasięg. Czytaj więcej…

2018-04-17

Guz desmoidalny – miejscowo agresywny nowotwór o pośredniej złośliwości zaliczany do nowotworów tkanki włóknistej z fibroblastów i miofibroblastów. Nowotwór nie posiada zdolności do wytworzenia przerzutów odległych, choć wykazuje tendencję do agresywnego naciekania sąsiednich tkanek. Ze względu na lokalizację, przebieg i epidemiologię wyróżnia się postać pozabrzuszną, brzuszną i wewnątrzbrzuszną. Głównym objawem choroby jest pojawienie się wyczuwalnego palpacyjnie guza w tkankach miękkich oraz dolegliwości bólowe. Podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie badań obrazowych, jednak do postawienia ostatecznego rozpoznania konieczne jest pobranie materiału tkankowego podczas biopsji guza i ocena histopatologiczna. W leczeniu guza desmoidalnego u części chorych wystarczającym postępowaniem jest czujna obserwacja. U chorych wymagających leczenia stosuje się leczenie operacyjne, radioterapię lub leczenie systemowe obejmujące hormonoterapię, niesteroidowe leki przeciwzapalne albo chemioterapię. Czytaj więcej…

2018-04-18

Novum Instrumentum omne – pierwszy opublikowany grecki Nowy Testament, przygotowany przez Erazma z Rotterdamu, a wydrukowany przez Jana Frobena z Bazylei. Erazm wykorzystał kilka rękopisów, jakie znalazł w Bazylei, ale niektóre partie przetłumaczył z Wulgaty. Ukazało się pięć wydań, najważniejszym z nich jest trzecie, wykorzystane przez Stefanusa. Stało się ono podstawą dla późniejszych wydań i jest często utożsamiane z textus receptus. W roku 1535, rok przed śmiercią Erazma, ukazało się piąte i ostatnie wydanie erazmiańskiego Novum Testamentum. Usunął zeń tekst Wulgaty. Zapotrzebowanie na grecki tekst Nowego Testamentu sprawiło, że ukazało się wiele autoryzowanych i nieautoryzowanych wydań w XVI wieku. Niemal każde z nich bazowało na tekście erazmiańskim, włączając jego warianty tekstowe, jakkolwiek cechą charakterystyczną wspólną dla wszystkich owych wydań było wprowadzanie niewielkich zmian do ich tekstu. Czytaj więcej…

2018-04-19

Gregory Peck (ur. 5 kwietnia 1916 w San Diego, zm. 12 czerwca 2003 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i teatralny, działacz społeczny oraz humanitarysta. Jedna z legend „Złotej Ery Hollywood”. American Film Institute umieścił jego nazwisko na 12. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów”. Peck zaczynał swoją karierę sceniczną na początku lat 40., występując m.in. na deskach Broadwayu. W 1944 roku zadebiutował na dużym ekranie w wojennym filmie Dni chwały. Za swoją rolę w dramacie Klucze królestwa uzyskał nominację do Oscara, do której w przekroju kariery łącznie nominowany był pięciokrotnie. Raz zdobył tę nagrodę za kreację Atticusa Fincha w dramacie obyczajowym Zabić drozda z 1962 roku. Odgrywał zazwyczaj role pozytywnych bohaterów, odznaczających się przywiązaniem do wartości moralnych, wytrwałością oraz inteligencją. Łącznie pojawił się w ponad 60 produkcjach na ekranie i 30 audycjach radiowych. Czytaj więcej…

2018-04-20

Wybory parlamentarne na Nauru w 2010 roku – wybory, które odbyły się 24 kwietnia 2010 roku na Nauru. Zostały rozpisane o rok wcześniej w stosunku do terminu konstytucyjnego. W czasie wyborów stosowany był system głosowania preferencyjnego, w którym elektorat głosuje na kandydatów w ich okręgach wyborczych w kolejności preferencji. Obywatele głosowali w siedmiu dwumandatowych okręgach wyborczych oraz jednym okręgu czteromandatowym. Wybory zakończyły się reelekcją wszystkich dotychczasowych deputowanych. Równy podział mandatów między dwa przeciwstawne bloki doprowadził do kilkutygodniowego kryzysu politycznego, w czasie którego powołany parlament nie był w stanie dokonać elekcji nowego szefa państwa. Z tego powodu Marcus Stephen 11 czerwca 2010 roku rozwiązał parlament i zarządził powtórne wybory parlamentarne, które odbyły się 19 czerwca 2010 roku. Czytaj więcej…

2018-04-21

Senatorowie VII kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – senatorowie, którzy zostali wybrani w wyborach parlamentarnych z 21 października 2007 roku oraz w wyniku wyborów uzupełniających. 100 senatorów zostało wyłonionych w głosowaniu większościowym w 40 okręgach wyborczych, w których wybierano od 2 do 4 senatorów na zasadzie większości względnej. 60 nowo wybranych senatorów reprezentowało Platformę Obywatelską, 39 kandydowało z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, 1 mandat uzyskał kandydat niezależny. Wśród nich znalazło się 8 kobiet i 92 mężczyzn. 44 osoby po raz pierwszy uzyskały mandaty w polskim parlamencie, 56 osób posiadało doświadczenie parlamentarne wynikające z zasiadania w Sejmie lub Senacie. Kadencja senatorów rozpoczęła się wraz ze złożeniem ślubowania na pierwszym posiedzeniu Senatu VII kadencji wyznaczonym na 5 listopada 2007 roku, a upłynęła w przeddzień pierwszego posiedzenia następnego Sejmu, tj. 7 listopada 2011 roku.Czytaj więcej…

2018-04-22

Lawina w Tatrach – lawina, która zeszła 28 stycznia 2003 roku, porywając dziewięć osób spośród trzynastoosobowej grupy zmierzającej zimą na szczyt Rysów w Tatrach. Uczestnikami wycieczki byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz osoby związane z działającym w tej szkole Klubem Sportowym „Pion”. Lawina w stronę Czarnego Stawu zeszła ok. godziny 11:00 z Rysów, prawie spod samego szczytu. W momencie gdy zaatakowała grupę, ta była podzielona: z przodu szły trzy osoby, z tyłu dwie mniejsze grupki. Wielkość lawiny ocenia się na 13 hektarów, długość toru ruchu – na ponad 1200 m, masę spadającego śniegu – na 26 000 ton, a czoło lawiny miało kilka metrów wysokości. Uderzenie było tak silne, że strzaskało pokrywę lodową na dużej części powierzchni stawu, nawet w odległości ponad 200 metrów od brzegu. W wyniku lawiny zginęło osiem osób - siedmiu uczniów i opiekun wyprawy. Czytaj więcej…

2018-04-23

Antylopowiec modry – gatunek wymarłego ssaka z rodziny wołowatych, żyjącego w Afryce Południowej do końca XVIII wieku. Należał do tego samego rodzaju, co antylopowiec koński i antylopowiec szablorogi, ale był mniejszy. Czasem uznaje się go za podgatunek antylopowca końskiego, ale badania genetyczne potwierdziły status antylopowca modrego jako odrębnego gatunku. Największy okaz ma wysokość 119 cm w kłębie. Jego rogi mierzone wzdłuż krzywizny mają 56,5 cm długości. Futro ma jednolitą barwę niebieskawoszarą z bladobiaławym brzuchem. Grzywa wykształcona była gorzej niż u antylopowców końskiego i szablorogiego. Krótsze uszy kończyły się bardziej tępo, bez czerni. Miał też ciemniejszy pęczek włosów na ogonie oraz mniejsze zęby. Żywił się niską roślinnością zielną. Być może cielił się podczas opadów deszczu, kiedy dostępność traw osiągała szczyt. Jego zasięg ograniczał się do południowego zachodu Półwyspu Przylądkowego, kiedy pojawili się tam Europejczycy, ale dowody kopalne i rysunki naskalne wskazują na niegdysiejszy większy zasięg. Czytaj więcej…

2018-04-24

Guz desmoidalny – miejscowo agresywny nowotwór o pośredniej złośliwości zaliczany do nowotworów tkanki włóknistej z fibroblastów i miofibroblastów. Nowotwór nie posiada zdolności do wytworzenia przerzutów odległych, choć wykazuje tendencję do agresywnego naciekania sąsiednich tkanek. Ze względu na lokalizację, przebieg i epidemiologię wyróżnia się postać pozabrzuszną, brzuszną i wewnątrzbrzuszną. Głównym objawem choroby jest pojawienie się wyczuwalnego palpacyjnie guza w tkankach miękkich oraz dolegliwości bólowe. Podejrzenie choroby jest stawiane na podstawie badań obrazowych, jednak do postawienia ostatecznego rozpoznania konieczne jest pobranie materiału tkankowego podczas biopsji guza i ocena histopatologiczna. W leczeniu guza desmoidalnego u części chorych wystarczającym postępowaniem jest czujna obserwacja. U chorych wymagających leczenia stosuje się leczenie operacyjne, radioterapię lub leczenie systemowe obejmujące hormonoterapię, niesteroidowe leki przeciwzapalne albo chemioterapię. Czytaj więcej…

2018-04-25

Novum Instrumentum omne – pierwszy opublikowany grecki Nowy Testament, przygotowany przez Erazma z Rotterdamu, a wydrukowany przez Jana Frobena z Bazylei. Erazm wykorzystał kilka rękopisów, jakie znalazł w Bazylei, ale niektóre partie przetłumaczył z Wulgaty. Ukazało się pięć wydań, najważniejszym z nich jest trzecie, wykorzystane przez Stefanusa. Stało się ono podstawą dla późniejszych wydań i jest często utożsamiane z textus receptus. W roku 1535, rok przed śmiercią Erazma, ukazało się piąte i ostatnie wydanie erazmiańskiego Novum Testamentum. Usunął zeń tekst Wulgaty. Zapotrzebowanie na grecki tekst Nowego Testamentu sprawiło, że ukazało się wiele autoryzowanych i nieautoryzowanych wydań w XVI wieku. Niemal każde z nich bazowało na tekście erazmiańskim, włączając jego warianty tekstowe, jakkolwiek cechą charakterystyczną wspólną dla wszystkich owych wydań było wprowadzanie niewielkich zmian do ich tekstu. Czytaj więcej…

2018-04-26

Gregory Peck (ur. 5 kwietnia 1916 w San Diego, zm. 12 czerwca 2003 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i teatralny, działacz społeczny oraz humanitarysta. Jedna z legend „Złotej Ery Hollywood”. American Film Institute umieścił jego nazwisko na 12. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów”. Peck zaczynał swoją karierę sceniczną na początku lat 40., występując m.in. na deskach Broadwayu. W 1944 roku zadebiutował na dużym ekranie w wojennym filmie Dni chwały. Za swoją rolę w dramacie Klucze królestwa uzyskał nominację do Oscara, do której w przekroju kariery łącznie nominowany był pięciokrotnie. Raz zdobył tę nagrodę za kreację Atticusa Fincha w dramacie obyczajowym Zabić drozda z 1962 roku. Odgrywał zazwyczaj role pozytywnych bohaterów, odznaczających się przywiązaniem do wartości moralnych, wytrwałością oraz inteligencją. Łącznie pojawił się w ponad 60 produkcjach na ekranie i 30 audycjach radiowych. Czytaj więcej…

2018-04-27

Wybory parlamentarne na Nauru w 2010 roku – wybory, które odbyły się 24 kwietnia 2010 roku na Nauru. Zostały rozpisane o rok wcześniej w stosunku do terminu konstytucyjnego. W czasie wyborów stosowany był system głosowania preferencyjnego, w którym elektorat głosuje na kandydatów w ich okręgach wyborczych w kolejności preferencji. Obywatele głosowali w siedmiu dwumandatowych okręgach wyborczych oraz jednym okręgu czteromandatowym. Wybory zakończyły się reelekcją wszystkich dotychczasowych deputowanych. Równy podział mandatów między dwa przeciwstawne bloki doprowadził do kilkutygodniowego kryzysu politycznego, w czasie którego powołany parlament nie był w stanie dokonać elekcji nowego szefa państwa. Z tego powodu Marcus Stephen 11 czerwca 2010 roku rozwiązał parlament i zarządził powtórne wybory parlamentarne, które odbyły się 19 czerwca 2010 roku. Czytaj więcej…

2018-04-28

Senatorowie VII kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – senatorowie, którzy zostali wybrani w wyborach parlamentarnych z 21 października 2007 roku oraz w wyniku wyborów uzupełniających. 100 senatorów zostało wyłonionych w głosowaniu większościowym w 40 okręgach wyborczych, w których wybierano od 2 do 4 senatorów na zasadzie większości względnej. 60 nowo wybranych senatorów reprezentowało Platformę Obywatelską, 39 kandydowało z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, 1 mandat uzyskał kandydat niezależny. Wśród nich znalazło się 8 kobiet i 92 mężczyzn. 44 osoby po raz pierwszy uzyskały mandaty w polskim parlamencie, 56 osób posiadało doświadczenie parlamentarne wynikające z zasiadania w Sejmie lub Senacie. Kadencja senatorów rozpoczęła się wraz ze złożeniem ślubowania na pierwszym posiedzeniu Senatu VII kadencji wyznaczonym na 5 listopada 2007 roku, a upłynęła w przeddzień pierwszego posiedzenia następnego Sejmu, tj. 7 listopada 2011 roku.Czytaj więcej…

2018-04-29

Lawina w Tatrach – lawina, która zeszła 28 stycznia 2003 roku, porywając dziewięć osób spośród trzynastoosobowej grupy zmierzającej zimą na szczyt Rysów w Tatrach. Uczestnikami wycieczki byli uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz osoby związane z działającym w tej szkole Klubem Sportowym „Pion”. Lawina w stronę Czarnego Stawu zeszła ok. godziny 11:00 z Rysów, prawie spod samego szczytu. W momencie gdy zaatakowała grupę, ta była podzielona: z przodu szły trzy osoby, z tyłu dwie mniejsze grupki. Wielkość lawiny ocenia się na 13 hektarów, długość toru ruchu – na ponad 1200 m, masę spadającego śniegu – na 26 000 ton, a czoło lawiny miało kilka metrów wysokości. Uderzenie było tak silne, że strzaskało pokrywę lodową na dużej części powierzchni stawu, nawet w odległości ponad 200 metrów od brzegu. W wyniku lawiny zginęło osiem osób - siedmiu uczniów i opiekun wyprawy. Czytaj więcej…

2018-04-30

Antylopowiec modry – gatunek wymarłego ssaka z rodziny wołowatych, żyjącego w Afryce Południowej do końca XVIII wieku. Należał do tego samego rodzaju, co antylopowiec koński i antylopowiec szablorogi, ale był mniejszy. Czasem uznaje się go za podgatunek antylopowca końskiego, ale badania genetyczne potwierdziły status antylopowca modrego jako odrębnego gatunku. Największy okaz ma wysokość 119 cm w kłębie. Jego rogi mierzone wzdłuż krzywizny mają 56,5 cm długości. Futro ma jednolitą barwę niebieskawoszarą z bladobiaławym brzuchem. Grzywa wykształcona była gorzej niż u antylopowców końskiego i szablorogiego. Krótsze uszy kończyły się bardziej tępo, bez czerni. Miał też ciemniejszy pęczek włosów na ogonie oraz mniejsze zęby. Żywił się niską roślinnością zielną. Być może cielił się podczas opadów deszczu, kiedy dostępność traw osiągała szczyt. Jego zasięg ograniczał się do południowego zachodu Półwyspu Przylądkowego, kiedy pojawili się tam Europejczycy, ale dowody kopalne i rysunki naskalne wskazują na niegdysiejszy większy zasięg. Czytaj więcej…