Simon Baron-Cohen

psycholog brytyjski

Simon Baron-Cohen[a] (ur. 15 sierpnia 1958) – brytyjski specjalista w dziedzinie psychopatologii i psychologii rozwojowej, profesor Uniwersytetu w Cambridge (wydziały psychologii eksperymentalnej i psychiatrii) zajmujący się neuropsychologią autyzmu (głównie zjawiskiem ślepoty umysłu), psychologią różnic płciowych u ludzi i rolą testosteronu płodowego w rozwoju neuropoznawczym, dyrektor Centrum Badań Autyzmu w Cambridge, Fellow of Trinity College[8][9], Fellow of British Academy (FBA)[10][11].

Simon Baron-Cohen
Ilustracja
Simon Baron-Cohen w 2011
(Times Cheltenham Science Festival[1])
Data urodzenia

15 sierpnia 1958

Zawód, zajęcie

psychopatolog, profesor Uniwersytetu w Cambridge

Narodowość

brytyjska

Tytuł naukowy

BA Hons nauk humanistycznych,
PhD psychologii,
M.Phil psychologii klinicznej

Alma Mater

New College w Oksfordzie, University College London, Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience

Odznaczenia
Fellows of British Academy
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Dzieciństwo i młodość

edytuj

Urodził się 15 sierpnia 1958 roku[12]. Miał starszego o rok brata (Dan) i troje młodszego rodzeństwa (Suzie, Ash[4] i Liz)[13]. W dzieciństwie odebrał wstrząsające opowiadania ojca o Holokauście i eksperymentach medycznych i pseudomedycznych w Auschwitz i innych obozach (świadomość istnienia ludzi okrutnych wywarła duży wpływ na kierunek badań naukowych, podjętych w przyszłości, dotyczących „erozji empatii”)[3]. Suzie urodziła się jako trzecie dziecko w czerwcu 1961 roku. Po narodzinach rozpoznano u niej zespół Sturge’a-Webera z napadami padaczkowymi. Gdy skończyła dwa lata, pediatra zalecił umieszczenie jej w domu opieki; twierdził, że będzie to korzystne dla jej braci. Została umieszczona w ośrodku w Bognor Regis (West Sussex). Dan i Simon, którzy byli już bardzo emocjonalnie związani z siostrą, bardzo przeżyli rozłąkę. Ich młodszy brat i siostra dorastali, znając Suzie tylko z opowiadań[13].

 
Od 2002 roku 40-letnia Suzie mieszkała w Ely, w Pałacu Biskupim obok zabytkowej Katedry, gdzie była odwiedzana przez rodziców oraz Simona z żoną Bridget i dziećmi. Rodzinne spacery po pięknym ogrodzie (z Suzie na wózku inwalidzkim) były wypełnione muzyką i śmiechem.

Gdy Suzie miała 10 lat, zdecydowano o przeniesieniu jej do Harperbury Hospital (współcześnie Kingsley Green, uczestniczący w programach NHS[14]) w pobliżu Londynu, obok London Colney. Był to wówczas duży i nowoczesny szpital specjalistyczny (zdrowie psychiczne i niepełnosprawność intelektualna). W szpitalu obowiązywał zakaz odwiedzania chorych przez dzieci do 18. roku życia – uważano, że mogą być zbyt przerażone „odmiennością” chorych. Powszechne było też przekonanie, że taka izolacja sprzyja również pacjentom – realizowano program tworzenia dla nich bezpiecznych, spokojnych przystani, w których nie odczują dyskryminacji. Simon Baron Cohen wcześnie stwierdził, że jest to zasada błędna[13].

Spotkał się z siostrą dopiero jako 22-letni absolwent New College w Oksfordzie. Zaczynając pracę w małym ośrodku dla autystycznych kilkunastolatków (w pobliżu miejsca pobytu Suzie), postanowił przede wszystkim przełamać własne psychiczne bariery, które pojawiły się w dzieciństwie – negatywne stereotypy osób niepełnosprawnych intelektualnie[13].

Odwiedzając chorą po 10 latach od ich rozstania bał się, że go nie rozpozna, że nie uda się ponownie nawiązać kontaktu. Stało się inaczej, mimo jej niemoty[b]. Pisał później, że szybko przestał dostrzegać jej niepełnosprawność, a Suzie stała się ponownie ważnym członkiem rodziny. Podjął starania o to, żeby dzieci mogły odwiedzać „odmiennych” członków swoich rodzin, znajdujących się w ośrodkach opieki i szpitalach. Jego własne dzieci (Sam[7], Kate i Robin) pokochały „ciocię Suzie”, przebywającą wówczas w Ely. Cieszyła się z ich odwiedzin – dużo się śmiała w swoim wózku inwalidzkim, gdy bawiły się przy niej w czasie spacerów w parku obok Pałacu Biskupiego[13].

Studia

edytuj
 
Symbol spektrum autystycznego
 
Uta Frith
WikiProject Royal Society/Women in Science Wikipedia Edit-a-thon (marzec 2013)

Od 20. roku życia Simon Baron-Cohen konsekwentnie zdobywał wiedzę, umożliwiającą udzielanie pomocy osobom z zaburzeniami rozwojowymi. Stopnie naukowe uzyskał w latach[15]:

  • 1978–1981 – BA Hons w dziedzinie nauk humanistycznych; New College w Oksfordzie
  • 1982–1985 – PhD w dziedzinie psychologii; University College London i Medical Research Council (MRC) i Cognitive Development Unit, Londyn
  • 1985–1987 – M.Phil w dziedzinie psychologii klinicznej; Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience[16], Londyn
Praca doktorska

Pracę doktorską napisał na temat Social Cognition and Pretend Play in Autism (publ. 1985)[17][18]. Jego opiekunem naukowym była Uta Frith[c].

Praca zawodowa

edytuj

Zajmowane stanowiska[15]:

  • 1987–1988 – wykładowca w University College London (Department of Psychology)
  • 1988–1991 – wykładowca, a następnie starszy wykładowca psychologii rozwojowej w Instytucie Psychiatrii (Departments of Psychology and Child Psychiatry)
  • lecturer (1994), a następnie reader (1999) i profesor (2001) psychopatologii rozwojowej w Uniwersytecie w Cambridge (Departments of Psychiatry and Psychology)
  • teaching fellow psychologii doświadczalnej (1995), a następnie professorial fellow (2007) w Trinity College (Cambridge)
  • od 1999 – dyrektor Autism Research Centre (ARC) w University of Cambridge
  • od 2010 – graduate tutor w University of Cambridge (Department of Psychiatry)

W latach 1993–2017 był promotorem 34 prac doktorskich[15].

Tematyka badań naukowych

edytuj

W Autism Research Centre (ARC) są realizowane liczne projekty badawcze[27], których głównymi obszarami są[28]:

Temat bieżących długofalowych badań – Structural and Functional MRI of Autism and Broader Phenotype (The Cambridge Family Study of Autism) obejmuje interpretację wyników neuroobrazowania struktury i obrazów funkcjonalnego MRI mózgów nastolatków z Cambridge (zob. traktografia, konektom), u których zdiagnozowano zespół Aspergera lub wysokofunkcjonujący autyzm (rodzeństwo badanych – bez odchyleń od normy)[40][41].

1. Na wczesne rozpoznanie autyzmu dziecięcego i szybkie podjęcie interwencji pozwala obserwacja uwagi, z jaką noworodki i niemowlęta wpatrują się w oczy matki i śledzą zmiany kierunku jej spojrzenia (zob. teoria umysłu – system czytania umysłu, mechanizm współdzielenia uwagi, również rola reprezentacji enaktywnej). Brak takiego zachowania może być objawem ślepoty umysłu. W przypadkach starszych dzieci i dorosłych podstawowe badania diagnostyczne polegają na stosowaniu takich testów, jak Autism Spectrum Quotient (AQ), Empathy Quotient, Systemizing Quotient (SQ)[30][42]
2. Przyczyny wzrostu liczby diagnozowanych przypadków autyzmu (wykres dotyczy okresu 1993–2003) nie zostały dotychczas ostatecznie wyjaśnione[43]. Przypuszcza się, że istotną rolę odgrywa rozwój metod diagnostycznych i ich popularność. Nie potwierdzono związku rozwoju autyzmu z podawaniem MMR[44][45][46][47] (zob. Tiomersal i związek między autyzmem a szczepionką MMR). Obszerne badania epidemiologiczne wskazują konieczność uwzględniania potrzeb osób z ASD np. w prawodawstwie dot. warunków pracy i finansowania pomocy (ochrona zdrowia, edukacja)[48].
3. Poza diagnostyką zaburzeń rozwoju z użyciem testów IQ, AQ, EQ i SQ[30][42] wykonywane są badania z użyciem funkcjonalnego obrazowania MRI, które pozwalają określać związek zdiagnozowanych zaburzeń z wyglądem traktogramów[40][49] (fig. 1[50]).

Simon Baron-Cohen jest przeciwnikiem uznawania autyzmu za „zaburzenie psychiczne”, „ułomność”, „upośledzenie”, „niepełnosprawność[51][52] (zgodnie z DSM i ICD). Sugeruje istnienie ciągłości widma autystycznego i istnienie środowisk życia, w których osoba z określonym rodzajem ASD jest bardziej sprawna od osoby „w normie” (zob. np. psychologia osobowości i społeczna według Yerkesa i Dodsona, facylitacja społeczna).

Baron-Cohen proponuje zastąpienie tych pejoratywnych określeń pojęciami dotyczącymi „odmiennego stylu poznawczego”, który może okazać się korzystny lub niekorzystny, zależnie od środowiska życia[d], np. pracy zawodowej wymagającej szybkiego spostrzegania szczegółów, bez względu na okoliczności, lub dużej umiejętności rozpoznawania intencji innych ludzi. Podobne propozycje były wcześniej omawiane przez Utę Frith, a następnie przywoływane w czasie dyskusji nt. teorii centralnej koherencji („centralnej spójności”)[52][53]. Uniknięciu nieprzewidywalnych zagrożeń, związanych z szybkimi zmianami warunków życia na Ziemi (np. z rozwojem społeczeństwa informacyjnego), może sprzyjać istnienie różnorodności stylów poznawczych[51]. Dotyczy to w pierwszej kolejności osób z autyzmem wysokofunkcjonującym i zespołem Aspergera[52][54].

1. Spektrum autystyczne obejmuje osoby wykazujące różne rodzaje zaburzeń, występujących również jako zespoły wielu zaburzeń o niedokładnie poznanej etiologii. Potrzebują one zróżnicowanej pomocy. Osoby z AS/HFA cechuje słaba centralna koherencja, lecz mają IQ przeciętny lub wyższy (w przypadku AS opóźniony jest rozwój językowy). Istnieją dane dowodzące, że AS/HFA jest silnie dziedziczny (istnieje związek między występowaniem autyzmu a Chromosomem 7)[52].
2. Baron-Cohen i wsp. opracowali procedury określania ilorazów autyzmu (AQ), empatii (EQ) i systematyzacji (SQ) – zestawy testów dla dzieci i dorosłych, publikowanych m.in. na stronie internetowej[55]. Na podstawie wyników badań dużych grup osób dorosłych z rozpoznanymi zaburzeniami autystycznymi (AS/HFA) i osób „typowych” (kobiet i mężczyzn) zaproponował wyodrębnienie pięciu typów umysłu: E, B, S oraz „extremely E” i „extremely S” (B – od balance, równowaga)[42][56][57]. Wykazał, że mózgi kobiece są lepsze w zakresie empatii i komunikacji, mózgi mężczyzn – silniejsze w zrozumieniu i budowaniu systemów (komputery i maszyny, systemy polityczne, muzyka i in.), a autyzm jest przykładem skrajnego mózgu męskiego (ang. extreme male brain)[58]. Sformułował „teorię E-S” (Empathizing–systemizing theory(inne języki), w tym Extreme male brain theory)[59].

Wyniki badań eksperymentalnych dotyczących różnych zaburzeń osobowości (poza AS/HFA np. psychopatia, osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderlinetyp impulsywny), Simon Baron-Cohen analizuje w świetle wiedzy nt. biologii ewolucyjnej i ewolucjonizmu w naukach społecznych, antropologii i filozofii itp. Poszukuje odpowiedzi np. na pytania: Can Studies of Autism Teach us About Consciousness of the Physical and the Mental?[60], Evolution of a theory of mind?[61] lub jaka jest geneza zła?[e][62][63][64] (zob. empatia – badania Barona-Cohena i okrucieństwo)[f].

Publikacje

edytuj

Dorobek Barona-Cohena obejmuje liczne prace naukowe i popularnonaukowe (w tym wystąpienia na konferencjach naukowych i innych spotkaniach[67]) W bazie PubMed znajduje się ponad 400 publikacji, których autorem lub współautorem jest Simon Baron-Cohen[68] (w books.google.pl – ok. 48 wyników[69]). Na stronie internetowej ARC zamieszczono listy siedmiu książek (wybranych spośród 16.) i dziesięciu artykułów naukowych (wybranych spośród 490.)[70]:

Książki[70]
  • Understanding other minds, Oxford University Press. 1993, 2000, 2013; współautorzy: Tager-Flusberg, H.,D. Cohen(inne języki), red.
  • Mindblindness, MIT Press/Bradford Books 1995
  • Synaesthesia, Blackwells 1997, współautor: J. Harrison, red.
  • The essential difference, Penguin/Basic Books 2003
  • Prenatal testosterone in mind, MIT Press 2005, współautorzy: S. Lutchmaya, R. Knickmeyer
  • Autism and Asperger Syndrome, The Facts OUP 2008
  • Zero Degrees of Empathy (The Science of Evil, Basic Books), Penguin 2011[3][71]
Artykuły w czasopismach naukowych[70]
  • S. Baron–Cohen i wsp. (1985), Does the autistic child have a “theory of mind?” Cognition, 21, 37–46
  • S. Baron–Cohen i wsp. (2001), The ‘Reading the Mind in the Eyes’ Test Revised Version: Journal of Child Psychiatry and Psychiatry, 42, 241–252,
  • S. Baron-Cohen i wsp. (1999), Social intelligence in the normal and autistic brain: an fMRI study. European Journal of Neuroscience, 11, 1891–1898
  • S. Baron-Cohen i wsp. (2011), Why are Autism Spectrum Conditions more prevalent in males? PLOS Biology, 9, 1–10
  • M.V. Lombardo, E. Ashwin E, B. Auyeung, B. Chakrabarti, K. Taylor, G. Hackett, E.T. Bullmore, S. Baron-Cohen S (2012)
  • S. Baron-Cohen i wsp. (2015), Elevated fetal steroidogenic activity in autism, Molecular Psychiatry, 1–8
  • S. Baron-Cohen i wsp. (2005), Sex differences in the brain: implications for explaining autism, Science, 310, 819–823
  • J. van Honk, D. Schuttera, P. Bosa, A. Kruijtc, E. Lentjes, S. Baron-Cohen (2011), Testosterone administration impairs cognitive empathy in women depending on second-to-fourth digit ratio, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, 108, 3448–3452
  • M-C. Lai, M. Lombardo, S. Baron-Cohen, S, (2013), Autism, The Lancet, 383(9920), 896–910
  • J.A. Nunn, L.J. Gregory, M. Brammer, S.C. Williams, D.M. Parslow, M.J. Morgan, R.G. Morris, E.T. Bullmore, S. Baron-Cohen, J.A. Gray (2002), Functional magnetic resonance imaging of synaesthesia, Nature Neuroscience, 5, 371–375

Wyróżnienia

edytuj

Simon Baron-Cohen jest członkiem British Psychological Society(inne języki) (BPS)[72] i innych stowarzyszeń naukowych oraz redakcji specjalistycznych czasopism. Otrzymał m.in.[8][9][12]:

  1. „Baron” nie oznacza tytułu szlacheckiego. Pochodzi od hebrajskiego imienia Baruch (anglicyzm). Jest współcześnie częścią dwuczłonowego nazwiska członków amerykańsko-brytyjskiej rodziny pochodzenia żydowskiego[2][3], zapisywanego jako „Baron Cohen” lub „Baron-Cohen”. W publikacjach na temat młodszego brata Simona – Asha(inne języki)[4] bywają używane obie wymienione formy (częściej bez łącznika). Podobnie bywa drukowane nazwisko ich kuzynów (Sacha[5] i Erran Baron Cohen(inne języki)[6]). Syn Simona Baron-Cohena jest znany jako Sam Baron[7].
    Prawdopodobnie łącznik między oboma członami nazwiska pojawił się wskutek błędu, popełnionego w czasie druku pierwszego profesjonalnego artykułu Simona Barona Cohena. Autor pracy błędu nie sprostował[2].
  2. Simon Baron Cohen pisał o tym wzruszającym spotkaniu[13]:

    She was beautiful. She had the most amazing warm eyes, she had my mother’s big smile, she had long golden hair, and she sat in her wheel chair, beaming. She had no audible words, only some small phrases.

  3. Uta Frith[19][20] – badaczka poznawczych i neurobiologicznych podstaw autyzmu, dysleksji i innych zaburzeń rozwojowych. Studiowała w Niemczech, na jednym z niewielu uniwersytetów, w których prowadzono kierunek psychologia eksperymentalna. Swoje zainteresowania psychologią eksperymentalną rozwijała pod naukową opieką neuropsychologów brytyjskich, Beate Hermelin(inne języki) i Neila O'Connora, współautorów książki pt. Psychological Experiments with Autistic Children (1970)[21]. Z zespołem współpracowników podjęła prace częściowo inspirowane wynikami badań szympansów (D. Premack, G. Woodruff, 1978[22]), związane z rozwijającą się wówczas teorią umysłu (zob. też neurony lustrzane, ślepota umysłu). Opublikowała m.in.:
    • 1985 – Does the autistic child have a “theory of mind”? (z: S. Baron-Cohen, Alan M. Leslie(inne języki)), Cognition 21 (1):37-46 (1985)[23]
    • 1989 – Autism: Explaining the Enigma (wersja polska: „Autyzm: wyjaśnienie tajemnicy”, 2016)[24][25]
    • 1992 – Autismus: Ein kognitionspsychologisches Puzzle[26]
  4. Baron-Cohen dowodzi np. że, brak silnej koherencji centralnej utrudnia tworzenie i utrzymywanie tradycyjnych więzi społecznych, jednak[52]:

    …osoby z AS/HFA niekoniecznie będą uważane za upośledzone w środowisku, gdzie ścisły umysł, zainteresowany wychwytywaniem drobnych szczegółów, jest zaletą. W świecie społecznym nie ma żadnych wielkich zysków płynących z posiadania takiego dobrego oka do postrzegania detali, jednak w świecie matematyki, wyliczania, przetwarzania danych, katalogowania, muzyki, językoznawstwa, rzemiosła, inżynierii czy nauki w ogóle, taka percepcja detali prowadzi raczej do sukcesu niż stwierdzenia o niepełnosprawności. W świecie biznesu, przykładowo, matematyczne uzdolnienia do szacowania ryzyka i zysku, w połączeniu z względnie niewielkim zainteresowaniem stanami emocjonalnymi podwładnych czy rywali, może oznaczać nieograniczone perspektywy.

  5. Michael Gazzaniga nt. książki „The Science of Evil: On Empathy and the Origins of Cruelty”[62]:

    "Horrific crimes usually freeze the mind, leaving only a desire for retribution. Simon Baron-Cohen has taken us beyond those mental inadequacies. In this book, proposing a new way to think about evil people and empathy, he has laid the scientific groundwork for a future and brighter science of understanding the dark side of the human condition."

  6. Zainteresowanie problemami empatii i okrucieństwa jest wyraźnie widoczne w twórczości brata i kuzyna Simona Barona-Cohena, związanych ze sztuką filmową. Sacha Baron Cohen wystąpił jako Adolfo Pirelli[65] w filmie Sweeney Todd: Demoniczny golibroda z Fleet Street. Ashley (Ash) Baron Cohen zrealizował film Pups (1999), historię napadu na bank, dokonanego impulsywnie (zob. osobowość chwiejna emocjonalnie typ impulsywny) przez dwoje nastolatków, połączonego z wzięciem grupy zakładników o różnych złożonych osobowościach[66].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Cheltenham Science Festival 2011 – Exploring The Autistic Mind. [w:] Arts Catalyst [on-line]. Arts Catalyst. [dostęp 2018-02-13]. (ang.).
  2. a b Sarah Glazer. The Provocative Baron Cohen Clan. „Moment Magazine (Washington, DC)”, October 7, 2011. Nadine Epstein. ISSN 0099-0280. (ang.). 
  3. a b c Simon Baron-Cohen: 'The Science of Evil' – Explaining “Evil” and Human Cruelty. [w:] Reprinted by arrangement with Basic Books, from “The Science of Evil” by Simon Baron-Cohen [on-line]. The New York Times Company, June 6, 2011. [dostęp 2018-02-27]. (ang.).
  4. a b Ash Baron-Cohen Biography. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2018-02-13]. (ang.).
  5. Sacha Baron Cohen Biography. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2018-02-13]. (ang.).
  6. Erran Baron Cohen Biography. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2018-02-13]. (ang.).
  7. a b Sam Baron Biography. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2018-02-13].
  8. a b Profesor Simon Baron-Cohen. [w:] Strona internetowa Uniwersytet w Cambridge (Department of Developmental Psychiatry) [on-line]. Autism Research Centre ARC. [dostęp 2018-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-30)]. (ang.).
  9. a b Simon Baron-Cohen Director of Autism Research Centre, Cambridge University. [w:] Spectrum [on-line]. Simons Foundation Autism Research Initiative (SFARI). [dostęp 2018-02-08]. (ang.).
  10. a b Seven Cambridge academics elected as Fellows of The British Academy. [w:] Strona internetowa University of Cambridge > News [on-line]. University of Cambridge, 16 Jul 2009. [dostęp 2018-02-09]. (ang.).
  11. a b Professor Simon Baron-Cohen. [w:] Strona internetowa British Academy [on-line]. British Academy. [dostęp 2018-02-14]. (ang.).
  12. a b Simon Baron-Cohen. [w:] Famous Psychologists [on-line]. FamousPsychologists.org. [dostęp 2018-02-09]. (ang.).
  13. a b c d e f Simon Baron-Cohen: My special sister Suzie. [w:] The Jewish Chronicle [on-line]. JC, April 17, 2014. [dostęp 2018-02-11]. (ang.).
  14. Marlowes Health and Wellbeing Centre Opening in 2018. [w:] Strona internetowa Hertfordshire Partnership University NHS Foundation Trust [on-line]. S. [dostęp 2018-02-12]. (ang.).
  15. a b c Curriculum Vitae: Simon Baron-Cohen. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre, Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge [on-line]. ARC University of Cambridge, august 6, 2017. [dostęp 2018-02-13]. (ang.).
  16. Institute of Psychiatry, Psychology & Neuroscience. [w:] Strona internetowa instytutu [on-line]. King's College London. [dostęp 2018-02-19].
  17. Simon Baron-Cohen: Social Cognition and Pretend Play in Autism Thesis submitted for the Degree of PhD in PsychologY, University of. London: Department of Psychology, University College, October, 1985, s. 1–358, seria: Thesis submitted for the Degree of PhD in Psychology.
  18. Baron-Cohen, S.: Social cognition and pretend play in autism. [w:] Doctoral thesis (abstract i pdf) [on-line]. University of London, 1985. [dostęp 2018-02-20].
  19. Professor Uta Frith DBE FBA FMedSci FRS; Biography. [w:] Strona internetowa RS [on-line]. Royal Society. [dostęp 2018-02-19]. (ang.).
  20. Uta Frith: Who am I? Research .... [w:] Biografia, publikacje, wspomnienia [on-line]. sites.google.com. [dostęp 2018-02-20]. (ang.).
  21. Beate Hermelin, Neil O'Connor: Autistic Children. Pergamon Press, 1970, s. ss 142.
  22. David Premack, G. Woodruff. Does the chimpanzee have a theory of mind?. „Behavioral and Brain Sciences”. 4 (4), s. 515-629, 1978. Cambridge University Press. ISSN 0140-525X. (ang.). 
  23. S. Baron-Cohen, A. Leslie, U. Frith. Does the autistic child have a “theory of mind”?. „Cognition”. 21, s. 37–46, 1985. Elsevier Sequoia. (ang.). 
  24. Uta Frith: Autism: Explaining the Enigma. Basil Blackwell 1989, Wiley 1991, Wiley 2003, s. ss 204.
  25. Uta Frith (przetłumaczona przez: Mikołaj Hernik, Grzegorz Krajewski): Autyzm: wyjaśnienie tajemnicy. GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2016, s. ss 288. ISBN 83-60083-00-2.
  26. Uta Frith: Autismus: Ein kognitionspsychologisches Puzzle (inf. bibl.). Spektrum Akademischer Verlag, 9 lis 1992, s. ss 220. ISBN 3-86025-058-2.
  27. Current ARC Projects. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  28. Research Programmes (major research programmes). [w:] Strona internetowa ARC [on-line]. epartment of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  29. Research Projects – Perception and Cognition. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  30. a b c Research Projects – Screening and Diagnosis. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  31. Research Projects – Intervention. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  32. Oxytocin Inhalation Project. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre > Research Programmes [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  33. Daniel B. LeGoff, Gina Gómez de la Cuesta, GW Krauss, Simon Baron-Cohen: LEGO®-Based Therapy. Jessica Kingsley Publishers. ISBN 978-1-84905-537-6.
  34. Research Projects – Hormones. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-28)]. (ang.).
  35. Research Projects – Genetics and Proteomics. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  36. Research Projects – Neuroscience. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  37. Functional MRI in Asperger Syndrome and their relatives. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  38. Structural MRI and Diffusion Tensor Imaging (DTI) in Asperger Sydrome. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-28)]. (ang.).
  39. Research Projects – Synaesthesia. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  40. a b Tiago Simas, Shayanti Chattopadhyay, Cindy Hagan, Prantik Kundu, Ameera Patel, Rosemary Holt, Dorothea Floris, Julia Graham, Cinly Ooi, Roger Tait, Michael Spencer, Simon Baron-Cohen, Barbara Sahakian, Ed Bullmore, Ian Goodyer, John Suckling. Semi-Metric Topology of the Connectome. „PLOS ONE”, s. 1-20, August 26, 2015. DOI: 10.1371/journal.pone.0136388. (ang.). ; Conclusion: These encouraging results, in what we believe is the first application of semi-metric analysis to neuroimaging data, raise confidence in the methodology as potentially capable of detection and characterisation of a range of neurodevelopmental and psychiatric disorders.
  41. Structural and Functional MRI of Autism and Broader Phenotype. [w:] Strona internetowa ARC > Current [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  42. a b c S. Wheelwright, S. Baron-Cohen, N. Goldenfeld, J. Delaney, D. Fine , R. Smitha , L. Weil, A. Wakabayashi. Predicting Autism Spectrum Quotient (AQ) from the Systemizing Quotient-Revised (SQ-R) and Empathy Quotient (EQ). „Brain Research”. 34 (1079), s. 47–56, 2006. Elsevier B.V.. DOI: 10.1016/j.brainres.2006.01.012. ISSN 0006-8993. (ang.). 
  43. Mollie Bloudoff-Indelicato. "Increase" in Childhood Autism No Cause for Alarm: Experts. New CDC report finds differences in disease detection among states. „National Geographic Oneline”, 30 mar 2014. National Geographic Society. ISSN 0027-9358. (ang.). 
  44. A. Doja, W. Roberts. Immunizations and autism: a review of the literature. „Can J Neurol Sci”. 33 (4), s. 341–346, 2006. 
  45. B. Taylor. Vaccines and the changing epidemiology of autism. „Child Care Health Dev”. 32 (5), s. 511–519, 2006. 
  46. Stephen D. Sugarman, J.D.. Perspective Cases in Vaccine Court — Legal Battles over Vaccines and Autism. „The New England Journal of Medicine”, s. 1275–1277, 2007. ISSN 0028-4793. (ang.). 
  47. Susan Brink. „National Geographic”, July 17, 2013. National Geographic Society. ISSN 0027-9358. (ang.). 
  48. Traolach S. Brugha, Sally McManus, John Bankart i wsp.. Epidemiology of Autism Spectrum Disorders in Adults in the Community in England. „JAMA Psychiatry (wcześniej: Archives of General Psychiatry)”. 68 (5), s. 459-465, May 2, 2011. American Medical Association (United States). DOI: 10.1001/archgenpsychiatry.2011.38. ISSN 0003-990x. (ang.). 
  49. Ulrika Roine i współautorzy. Constrained spherical deconvolution-based tractography and tract-based spatial statistics show abnormal microstructural organization in Asperger syndrome. „Molecular Autism (ed. Simon Baron-Cohen, Joseph Buxbaum)”. 6 (4), s. 2015, 2015 Jan 16. BioMed Central. DOI: 10.1186/2040-2392-6-4. 
  50. Ulrika Roine i współautorzy. Constrained spherical deconvolution-based tractography and tract-based spatial statistics show abnormal microstructural organization in Asperger syndrome, Figure 1. „Molecular Autism (ed. Simon Baron-Cohen, Joseph Buxbaum)”. 6 (4), s. 2015, 2015 Jan 16. BioMed Central. DOI: 10.1186/2040-2392-6-4. 
  51. a b Jules Morgan. Simon Baron-Cohen: cultivating diversity. „The Lancet Psychiatry; IF 2016 44.002”. 2 (11), s. 967, November 2015. DOI: 10.1016/S2215-0366(15)00461-7. (ang.). 
  52. a b c d e Simon Baron-Cohen (Zakład Eksperymentalnej Psychologii i Psychiatrii, Uniwersytet w Cambridge): Czy zespół Aspergera i autyzm wysokofunkcjonujący (HFA) są na pewno zaburzeniami? (tekst zgłoszony do Special Millennium Issue of Developmental and Psychopathology Draft: 5 stycznia 2000). [w:] Strona internetowa Nie-Grzeczne Dzieci [on-line]. Strona internetowa Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami im. Hansa Aspergera, 2000. [dostęp 2018-02-08].
  53. Redakcja Polski Autyzm: Centralna koherencja – składanie rzeczywistości z puzzli. [w:] Strona internetowa Polski Autyzm [on-line]. Polski Autyzm, 2 sierpnia 2015. [dostęp 2018-02-21].
  54. Simon Baron-Cohen. Is Asperger syndrome/high-functioning autism necessarily a disability?. „Development and Psychopathology”, s. 489–500, 2000. Cambridge University Press. ISSN 0954-5794. (ang.). 
  55. Downloadable Tests. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre [on-line]. Department of Developmental Psychiatry, University of Cambridge. [dostęp 2018-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)]. (ang.).
  56. Simon Baron-Cohen, Sally Wheelwright. The Empathy Quotient: An Investigation of Adults with Asperger Syndrome or High Functioning Autism, and Normal Sex Differences. „Journal of Autism and Developmental Disorders”. 3 (2), s. 163-175, April 2004. Springer Science+Business Media. ISSN 0162-3257. (ang.). 
  57. Nigel Goldenfeld, Simon Baron-Cohen, Sally Wheelwright,. Empathizing and systemizing in males, females, and autism. „Clinical Neuropsychiatry: Journal of Treatment Evaluation”, s. 338-345, Dec 2005. ISSN 1724-4935. (ang.).  pdf
  58. Simon Baron-Cohen (Cambridge University): The Essential Difference: the male and female brain. Phi Kappa Phi Forum 2005 (Special issue on the Human Brain), Dec 01, 2014.
  59. Simon Baron-Cohen. Autism: The Empathizing–Systemizing (E-S) Theory. „The Year in Cognitive Neuroscience : Ann. N.Y. Acad. Sci.”, s. 68–80, 2009. Academy of Sciences. DOI: 10.1111/j.1749-6632.2009.04467.x. (ang.). 
  60. Simon Baron-Cohen. Can Studies of Autism Teach us About Consciousness of the Physical and the Mental?. „Philosophical Explorations”, s. 175-188, September 1999. Taylor and Francis (UK). ISSN 1386-9795. (ang.). 
  61. The evolution of a theory of mind. W: Simon Baron-Cohen: The Descent of Mind. Psychological Perspectives on Hominid Evolution. Oxford University Press, 2000-03-30. DOI: 10.1093/acprof:oso/9780192632593.003.0013. ISBN 978-0-19-263259-3. (ang.).
  62. a b Redakcja. The Science of 1920-2911by Simon Baron-Cohen. „The Montréal Review”, October 2011. T.S. Tsonchev Publishing & Design, Canada. ISSN 1920-2911. (ang.). 
  63. Simon Baron-Cohen: Teoria zła, o empatii i genezie zła. Sopot: smak słowa, 2014, s. 19-53. ISBN 978-83-62122-67-7.
  64. Mechanizm empatii wg Barona-Cohena. [w:] fragment książki „Teoria zła o empatii i genezie okrucieństwa”, Smak Słowa, Sopot 2014 [on-line]. Simon Baron-Cohen: „Teoria zła o empatii i genezie okrucieństwa”, Smak Słowa, Sopot 2014. [dostęp 2018-02-21].
  65. Adolfo Pirelli. [w:] Sweeney Todd Wiki > '.. True villains [on-line]. [dostęp 2018-02-23]. (ang.).
  66. Director: Ash Baron-Cohen, Writer: Ash Baron-Cohen: Pups (1999). [w:] IMDb [on-line]. 1999. [dostęp 2018-02-23]. (ang.).; (plakaty i zdjęcia)
  67. Simon Baron-Cohen – nagrania wystąpień. [w:] Serwis internetowy YouTube [on-line]. youtube.com. [dostęp 2018-02-27].
  68. Baron-Cohen S[Author Search results]. [w:] PubMed [on-line]. National Library of Medicine. [dostęp 2018-02-26]. (ang.).
  69. inauthor:"Simon Baron-Cohen". [w:] Wyszukiwarka books.google.pl [on-line]. [dostęp 2018-02-26].
  70. a b c Curriculum Vitae: Simon Baron-Cohen. [w:] Strona internetowa Autism Research Centre, Department of Developmental Psychiatry [on-line]. University of Cambridge. [dostęp 2018-02-11]. (ang.).
  71. Katherine Bouton. From Hitler to Mother Teresa: 6 Degrees of Empathy (recenzja książki 'The Science of Evil'). „The New York Times > Science”, June 13, 2011. ISSN 0362-4331. (ang.). 
  72. British Psychological Society (Brytyjskie Towarzystwo Psychologiczne). [w:] Strona internetowa Polish Psychologists’ Association [on-line]. PPA. [dostęp 2018-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-27)].

Linki zewnętrzne

edytuj