Siły Zbrojne Mjanmy
Siły Zbrojne Mjanmy (bir. တပ်မတော, Tatmadaw) – siły zbrojne Republiki Związku Mjanmy (Birmy) obejmujące wojska lądowe, marynarkę, lotnictwo, a także policję. Siły zbrojne liczą około pół miliona ludzi i w teorii są armią ochotniczą, co nie wyklucza jednak powołań. Nieregularne oddziały paramilitarne liczą dalsze 72 000 ludzi.
_of_Myanmar.svg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data sformowania |
1948 |
| Dane podstawowe | |
| Liczebność |
492 000 |
| Budżet wojskowy | |
| Kwota |
1,8 bln MMK (2,04 mld USD) |
| % PKB |
4,75% |
Historia
edytuj
Armia Królestwa Birmy istniała przez setki lat, od XVII wieku kontrolę nad Birmą próbowało przejąć portugalskie imperium kolonialne, a następnie Francuska Kompania Wschodnioindyjska, dopiero w XIX wieku, po serii trzech wojen z imperium brytyjskim w latach 1824–1885 instytucja armii przestała istnieć, a Birma znalazła się w granicach Indii Brytyjskich. W momencie powstania w 1948 siły zbrojne wywodziły się z wojska Birmy Brytyjskiej oraz Armii Narodowej. W tym czasie zwalczała zbrojne powstania etniczne, dysydentów politycznych i narkobiznes.
W 1948 roku Birma stała się niepodległym krajem, po puczu w 1962 roku armia przejęła władzę (oficjalnie kraj był rządzony nie przez juntę, a Birmańską Partię Socjalistyczną), utrzymała się przy niej do 1988, kiedy wybuchł społeczny bunt. Zamiast wprowadzenia demokracji w kraju, armia przeprowadziła kolejny zamach stanu, a władzę przejęła Partia Rozwoju i Odbudowy. Od 2011 roku wprowadzono jednak instytucję prezydenta Mjanmy oraz przeprowadzono wybory.
Od 1962 północny stan Kaczin dążył do utworzenia państwa niepodległego od Birmy. W wyniku ofensywy w 1994 siły rządowe doprowadziły do uznania władzy centralnej. W 2011 wojsko wznowiło walki z rebeliantami, pod koniec 2012 rozpoczęto ofensywę z wykorzystaniem lotnictwa[1].
Wojsko lądowe
edytuj
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1945 |
Wojska lądowe stanowią zdecydowaną większość sił zbrojnych, licząc 350 tysięcy ludzi są zgrupowane w 337 batalionów piechoty i 37 pułków artylerii, otrzymują większość budżetu obronnego. Od 1948 armia zwalczała ponad 40 bojówek lub grup powstańczych. Dawne brytyjskie uzbrojenie, jak czołgi Comet zastąpiło w większości sprzęt pancerny pochodzący z ChRL, także używany sprzęt sprowadzany z Ukrainy, bardziej zaawansowane systemy przeciwlotnicze sprowadzono bezpośrednio z ZSRR. Armia dzieli się na 13 regionalnych dowództw odpowiadającym w większości prowincjom kraju, te podlegają pod 6 dowództw geograficznych. Oprócz nich występują dowództwa operacyjne, w tym 10 pancernych: 6 batalionów czołgów i 4 bataliony piechoty zmotoryzowanej, 10 dowództw operacji artyleryjskich: 113 batalionów artylerii, 10 dywizji obrony przeciwlotniczej z 9 batalionami/bateriami SAM lub artylerii.
Czołgi podstawowe:[2]
- VT-1A - 50 sztuk
- T-72S - 14 sztuk (ex-ukraińskie)
- T-55 - 10 sztuk (dar Indii)
- Typ 88B - 200 sztuk
- Typ 69-II - 80 sztuk
- Typ 62 - 105 sztuk
- Typ 59D - 25 sztuk
Transportery:
- Typ 85 - 250
- Typ 90 - 55
- MTLBM - 26 (ex-ukraińskie)
- BTR-3U Guardian - 10
Artyleria:
- NORINCO SH-1 155 mm - 150
- Nora B-52 155 mm - 30
- M2A1 105 mm - 172 (ex-USA i ex-jugosłowiańskie)
- D-30 122 mm - 100 (ex-rosyjskie)
- KH-179 155mm - 100
- M-46 130 mm - 160
- Soltam M-68 155mm - 16
- BM-21 Grad - 320
Systemy przeciwlotnicze:
- Bristol Bloodhound - 60 (z Singapuru)
- 2K12 Kub - 24
- S-125 - 24
- S-75 - 48
- 2K22 Tunguska - 24
- 9K38 Igła - 400
- 9K310 Igła-1 - 100 (z Bułgarii)
- HN-5 (Strzała-2) - 200
Przeciwpancerne:
- Carl Gustaf - 1000
Siły powietrzne
edytuj
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1947 |
| Znak rozpoznawczy |
|
Wyposażenie
edytuj| Samolot | Producent | Typ | Wersja | Liczba sztuk | Uwagi | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Samoloty myśliwskie | |||||||
 MiG-29 |
 Rosja
|
myśliwiec przewagi powietrznej | MiG-29 9.12B MiG-29 9.13SE MiG-29UB 9.51 |
20 6 5 |
Prawdopodobnie używane lub niedostarczone do innego klienta, zakupione w 2001 za 130 mln USD[5], w 2011 zakupiono 10 MiG-29B, 6 MiG-29SE i 4 MiG-29UB za 570 mln USD[6]. Z samolotami zakupiono R-27 i R-73. | ||
 JF-17 Thunder
|
 Chiny Pakistan
|
Lekki myśliwiec wielozadaniowy | Block 2 | 7 | Kontrakt na dostawę 16 sztuk podpisano w 2015 roku[7]. | ||
 Chengdu F-7 Airguard |
Chiny
|
myśliwiec przechwytujący | F-7M | 21 | Od 1990 dostarczono 30 F-7M, uzbrojone w PL-2 i PL-5B. | ||
 Shenyang F-6 Farmer
|
Chiny
|
myśliwiec przechwytujący | FT-6 | 1 | |||
| Samoloty sztumowe | |||||||
 Nanchang A-5 Fantan |
Chiny
|
samolot szturmowy | A-5C FT-6 |
20 1 |
Od 1994 dostarczono 24 A-5. | ||
| Specjalnego przeznaczenia | |||||||
 Britten-Norman BN-2
|
 Wielka Brytania
|
patrol morski | BN-2 | 5 | |||
| Samoloty szkolno-bojowe | |||||||
.jpg) Chengdu F-7 Airguard
|
Chiny
|
szkolenie podstawowe | FT-7 | 6 | |||
 Jak-130
|
Rosja
|
szkolenie zaawansowane | 18 | W kwietniu 2016 zamówiono 16. W lutym 2017 dostarczono trzy[8][9]. 15 grudnia 2021 odebrano 6 kolejnych maszyn.[10] | |||
 K-8 Karakorum
|
Chiny
|
szkolenie zaawansowane/samolot wsparcia | K-8E | 12 | 12 dostarczono w 1999. Dalszych 50 ma być zmontowanych lokalnie na licencji. | ||
_Bangladesh_Air_Force.jpg) Mig-29
|
Rosja
|
szkolenie podstawowe | MIG-29B | 5 | |||
 SOKO G-4 Super Galeb
|
 Serbia
|
szkolenie zaawansowane/samolot wsparcia | 3 | W latach 1991–1992 dostarczono 6 z 20 z powodu zniszczenia fabryki. | |||
 Grob G-120A
|
 Niemcy
|
szkolenie wstępne | G120TP | 20 | |||
 Pilatus PC-9
|
 Szwajcaria
|
szkolenie podstawowe | 10 | ||||
 Pilatus PC-7
|
Szwajcaria
|
szkolenie podstawowe | PC-7 | 16 | W latach 1979–1981 dostarczono 16. | ||
| Samoloty transportowe | |||||||
 ATR 42
|
 Francja
|
transportwiec | ATR42/72 | 6 | |||
 Shaanxi Y-8 |
Chiny
|
transportowiec | Y-8D2 | 5 | Dostarczono 4 sztuki w 1994. | ||
 Fokker F27 |
 Holandia Stany Zjednoczone
|
transportowiec | F-27 Fairchild FH-227 |
2 2 |
Jeden dla VIP, 6 sprowadzone z USA od 1978. | ||
 Beechcraft 1900
|
Stany Zjednoczone
|
transportowiec | 1900D | 7 | |||
.jpg) Pilatus PC-6
|
Szwajcaria
|
użytkowy | PC-6 | 5 | W latach 1976–1978 dostarczono 7. | ||
 Harbin Y-12
|
Chiny
|
użytkowy | Y-12-IV | 2 | 2 w 1992. | ||
| Śmigłowce | |||||||
.jpg) Mi-8
|
Rosja
|
śmigłowiec transportowy | Mi-8MT | 12 | Dostarczono 7 w 1995, 5 w 1997. | ||
 Mi-24
|
Rosja
|
śmigłowiec szturmowy | Mi-35P | 9 | Dostawy 2010-2011, jeden utracono w 2013. | ||
 PZL W-3 Sokół
|
 Polska
|
śmigłowiec wielozadaniowy | W-3 | 12 | Dostarczono 13 w 1991 (lub od 1990), 2 W-3S dla VIP. | ||
 Mi-2
|
Polska
|
śmigłowiec użytkowy | 22 | Dostarczono 22 w latach 1990–1992, w tym uzbrojone. | |||
| Eurocoptera EC120 Colibri | Francja Chiny
|
treningowy | H120 | 3 | |||
 Aérospatiale Alouette III
|
Francja
|
treningowy | SA316
SE3160 |
13 | |||
.jpg) Bell 205
|
Stany Zjednoczone
|
śmigłowiec użytkowy | 2 | Ex-USA, policyjne, pomoc do walki z przestępczością narkotykową, 18 sztuk w 1975. | |||
 Bell 206
|
Stany Zjednoczone
|
śmigłowiec użytkowy | 206A | 4 | Ex-USA, policyjne, pomoc do walki z przestępczością narkotykową, 9 sztuk w 1975. | ||
| Bell 212 | Stany Zjednoczone
|
śmigłowiec użytkowy | 1 | ||||
Wycofane
edytuj- Supermarine Spitfire (20 ex-RAF Mk.15 od 1953, 30 ex-izraelskich Mk.IX zakupiono w 1955)
- De Havilland Vampire T.55 (8 od 1954)
- Hawker Sea Fury (18 bojowych FB.11 i 3 T.20 ex-brytyjskich od 1957 lub 1958)
- Lockheed T-33A Shooting Star (10 ex-USAF od 1968))
- Percival Provost (40 szkolnych, uzbrojone T.53 od 1954)
- Cessna T-37C Tweet (12 od 1971)
- Bell 47D (13 z Japonii od 1956, reparacje wojenne)
- Mi-4A (3 sztuki od 1963)
- Kaman HH-43 Huskie (12 HH-43B od 1966)
- Aermacchi SF.260 (21 od 1975)
Marynarka wojenna
edytuj| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1940 |
| Prefiks |
UMS |
| Bandera |
|
Najmniejsze w siłach zbrojnych, liczące 19 000 ludzi, wykorzystują głównie rodzime, jugosłowiańskie i amerykańskie (przestarzałe) jednostki tj. trałowce, ścigacze i patrolowce. Sformowana po raz pierwszy w 1940 do działania przeciw Japonii, po uzyskaniu niepodległości w 1948 jej największym okrętem była fregata typu River - UBS Mayu oraz cztery małe kanonierki przekazane przez Royal Navy. Aktualna bandera została wprowadzona w 1974 roku (wraz ze zmianą flagi Birmy), wcześniejsza z 1948, wzorowana na brytyjskiej, miała czerwony krzyż na białym tle oraz białe gwiazdy na niebieskim tle w kantonie.
Okręty:
- 2 fregaty typu Kyan Sittha F12 Kyan Sittha i F14 Sin Phyushin (8 pocisków C-802), rodzime okręty z 2014 i 2015 roku
- 1 fregata F11 Aung Zeya (8 pocisków Ch-35 Uran), rodzimy okręt z 2010 roku
- 2 fregaty rakietowe typu 053H1 : F21 Mahar Bandula i F23 Mahar Thiha Thura (4 pociski C-802), ex-chińskie od 2012
- 3 korwety typu Anawratha: 771 UMS Anawratha, 772 UMS Bayinnaung i 773 UMS Tabinshwehti (4 pociski C-802), rodzime z 1996, 2007 i 2016
Przypisy
edytuj- ↑ Katastrofa Mi-35 w Mjanmie.
- ↑ Stockholm International Peace Research Institute: Transfers of major conventional weapons. 1950 to 2016. sipri.org. [dostęp 2016-09-10]. (ang.).
- ↑ Myanmar Air Force (2023) [online], www.wdmma.org [dostęp 2023-09-18] (ang.).
- ↑ In association with Embraer, 2023 World Air Forces directory [online], Flight Global [dostęp 2023-09-18] (ang.).
- ↑ Myanmar order ends MiG-29 sales drought. flightglobal.com, 21 czerwca 2001. [dostęp 2017-02-03]. (ang.).
- ↑ Myanmar to receive new batch of MiG-29s from March. flightglobal.com, 2 marca 2011. [dostęp 2017-02-03]. (ang.).
- ↑ Łukasz Golowanow: Mjanma chce produkować JF-17 na licencji. konflikty.pl, 3 lutego 2017. [dostęp 2017-02-03].
- ↑ Mjanma odebrała pierwsze trzy Jaki-130. altair.com.pl, 18 lutego 2017. [dostęp 2017-02-21].
- ↑ Łukasz Golowanow: Pierwsze Jaki-130 dla Mjanmy. konflikty.pl, 18 lutego 2017. [dostęp 2017-02-21].
- ↑ 6 kolejnych Jak-130 dla Mjanmy
Linki zewnętrzne
edytuj- Mmyanmar order of battle.. asiapacificdefencereporter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)].
- Mmyanmar military - globalsecurity.org
- Burma/Myanmar, 1948-1999, acig.org