R-27 (pocisk powietrze-powietrze)

R-27 Wympieł – radziecki pocisk rakietowy przeznaczony do zwalczania celów powietrznych na średnich i długich dystansach (w zależności od wersji), naprowadzany półaktywnym systemem radiolokacyjnym korygowanym bezwładnościowym systemem nawigacyjnym INS lub termicznie, w zależności od odmiany i zastosowanego systemu naprowadzającego podobnie jak francuski pocisk MBDA MICA. R-27 jest zdolny do zwalczania celów zarówno na tle ziemi, jak i morza i charakteryzuje się dużą odpornością na działanie systemów zakłócających. Pocisk zaprojektowano przede wszystkim do przenoszenia przez myśliwce MiG-29 i Su-27, a później dostosowano do jego użycia także maszyny MiG-23MLD. W nomenklaturze NATO pocisk nosi oznaczenie AA-10 Alamo.

R-27R/T

Państwo	ZSRR
Producent	GosMKB „Wympieł”
Rodzaj	powietrze-powietrze
Przeznaczenie	przeciwlotniczy średniego i dalekiego zasięgu
Data konstrukcji	1972
Lata produkcji	od 1983
Operacyjność	od 1983
Długość	R-27R: 4080 mm R-27T: 3080 mm
Średnica	230 mm
Rozpiętość	770 mm
Masa	R-27R: 254 kg R-27T: 350 kg
Prędkość	2,5-4 Ma (3060–4896 km/h)
Zasięg	R-27R: 2–80 km R-27T: 2–70 km
Naprowadzanie	R-27R: półaktywne radiolokacyjne R-27T: termiczne
Masa głowicy	39 kg
Typ głowicy	odłamkowo burząca, prętowa
Użytkownicy
Algieria, Azerbejdżan, Bangladesz, Białoruś, Bułgaria, Chiny, Erytrea, Etiopia, Węgry, Indie, Indonezja, Iran, Kazachstan, Korea Północna, Kuba, Malezja, Peru, Polska, Rosja, Serbia, Słowacja, Syria, Ukraina, Wenezuela, Wietnam W przeszłości: Czechosłowacja, Czechy, Irak, Jugosławia, Mołdawia, NRD, RFN, Rumunia, Węgry, ZSRR

Wystrzelenie R-27 z pokładu myśliwca MiG-29

Historia

Opracowanie pocisku R-27 rozpoczęto w 1972 roku w zakładach GosMKB „Wympieł” (ГосМКБ «Вымпел»). Początkowo planowano zastosować klasyczny układ aerodynamiczny pocisku z dużymi powierzchniami nośnymi w środkowej części kadłuba i usterzeniem ogonowym, ale ostatecznie zdecydowano się na „odwrócony” układ kaczki z niesymetrycznym usytuowaniem powierzchni nośnych. W części dziobowej umieszczono ponadto powierzchnie destabilizujące zwiększające zwrotność pocisku. W Związku Radzieckim często stosowaną praktyką przy konstruowaniu pocisków rakietowych było budowanie różnych ich wersji różniących się przede wszystkim głowicą systemu naprowadzania. Tak samo było w przypadku R-27, który budowano zarówno w wersjach naprowadzanych termicznie, jak i radiolokacyjnie. Maksymalny zasięg pocisków zależy od pułapu ich odpalenia i systemy nawigacyjne R-27, zwłaszcza w wersji z naprowadzaniem radiolokacyjnym i bezwładnościowym systemem nawigacyjnym, optymalizują trajektorię lotu w taki sposób, że leci on po krzywej balistycznej, a nie bezpośrednio do celu.

Pociski R-27 znajdują się na uzbrojeniu samolotów Jak-141 oraz wszystkich wariantów MiG-29 i Su-27. Największą słabością pocisków R-27, z uwagi na ich półaktywny system naprowadzania, jest konieczność stałego podświetlania celu przez pilota samolotu z którego pocisk wystrzelono przez cały czas lotu pocisku, co naraża go na wykrycie i trafienie przez pocisk powietrze-powietrze przeciwnika, z czym wiązała się duża ilość strat wśród pilotów ukraińskich, podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej

Wersje pocisków R-27

• R-27R – podstawowy pocisk naprowadzany półaktywnym systemem radiolokacyjnym w końcowej fazie lotu i bezwładnościowym systemem nawigacyjnym korygowanym sygnałem radiowym z samolotu-nosiciela. Zasięg od 2 do 50–80 km w zależności od pułapu wystrzelenia. W kodzie NATO oznaczona jako Alamo-A.
• R-27T – podstawowy pocisk naprowadzany termicznie, różniący się od wersji R-27R tylko rodzajem głowicy naprowadzającej. Zasięg tej wersji jest nieznacznie mniejszy ze względu na brak systemu nawigacji INS i przez co mniejsze wykorzystanie programowego lotu po krzywej balistycznej. W kodzie NATO oznaczona jako Alamo-B.
• R-27P – pocisk z pasywną głowicą naprowadzającą Awtomatika 9B-1032 (PRGS-27) kierującą pocisk w stronę źródła promieniowania pokładowego radaru wrogiego samolotu (pocisk przeciwradarowy). Pocisk charakteryzuje się mniejszą masą i zasięgiem od 3 do 72 km. W kodzie NATO oznaczona jako Alamo-D.
• R-27ER – pocisk naprowadzany radiolokacyjnie, półaktywną głowicą naprowadzającą i charakteryzujący się wydłużonym do 130 km zasięgiem. Ta wersja jest dłuższa od poprzedników o 700 mm i posiada nieznacznie powiększoną rozpiętość powierzchni nośnych, wzrosła również jego masa do 350 kg. R-27ER został wprowadzony do uzbrojenia w 1990 roku. W kodzie NATO oznaczona jako Alamo-C.
• R-27ET – pocisk naprowadzany termicznie, charakteryzujący się wydłużonym do 120 km zasięgiem. Tak jak wersja R-27ER został wydłużony i zwiększono mu rozpiętość powierzchni nośnych. W kodzie NATO oznaczona jako Alamo-C.
• R-27EP – pocisk z pasywną głowicą naprowadzającą Awtomatika 9B-1032 (PRGS-27) i wydłużonym do 110 km zasięgu. W kodzie NATO oznaczona jako Alamo-D.

Wszystkie wersje pocisków R-27 posiadają zdolność zwalczania celów znajdujących się poza zasięgiem widoczności (BVR – Beyond Visual Range).