Niszczyciele typu Faulknor
- Uzasadnienie: artykuły o tym samym
Niszczyciele typu Faulknor – brytyjskie niszczyciele z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręty zostały zamówione w Wielkiej Brytanii przez rząd Chile jako jednostki typu Almirante Lynch, jednak po wybuchu wojny zostały zarekwirowane i zakupione przez Brytyjczyków. W latach 1912–1915 w stoczni J. Samuel White w Cowes zbudowano cztery okręty tego typu, wcielone do Royal Navy w latach 1914-1915. Trzy z nich po zakończeniu działań wojennych (bez utraconego w bitwie jutlandzkiej HMS „Tipperary”) trafiły do pierwotnego zamawiającego – Armada de Chile. Okręty skreślono z listy floty w 1933 roku.
 HMS „Botha” | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia | |
| Wejście do służby |
1914-1915 |
| Wycofanie |
1916-1920 |
| Zbudowane okręty |
4 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna: 1610 ton |
| Długość |
100,8 metra całkowita |
| Szerokość |
9,91 m |
| Zanurzenie |
3,53 m |
| Napęd |
3 zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM |
| Prędkość |
31 węzłów |
| Załoga |
197 |
| Uzbrojenie |
6 dział kal. 102 mm (6 x I) |
Projekt i budowa
edytujNiszczyciele typu Almirante Lynch zostały zamówione przez rząd Chile w Wielkiej Brytanii na początku 1911 roku[1]. W momencie budowy okręty te należały do największych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie[1][2]. Z zamówionych sześciu niszczycieli tylko dwa zostały ukończone do wybuchu I wojny światowej i odebrane przez Armada de Chile („Almirante Lynch” i „Almirante Condell”); pozostałe cztery zostały zarekwirowane przez rząd brytyjski i wcielone do Royal Navy jako HMS „Faulknor”, HMS „Broke”, HMS „Botha” i HMS „Tipperary”[1][3][a].
Przejęte przez Brytyjczyków niszczyciele (nazwane przewodnikami flotylli typu Faulknor) zostały lekko zmodyfikowane w stosunku do pierwowzoru: zamontowano na nich wyrzutnie torpedowe o kalibrze 533 mm i pojedyncze działko przeciwlotnicze kal. 40 mm (zamiast dwóch karabinów maszynowych kal. 7,7 mm), a większa masa zainstalowanego uzbrojenia spowodowała wzrost wyporności okrętów[4].
Wszystkie jednostki typu Faulknor zostały zbudowane w brytyjskiej stoczni J. Samuel White w Cowes[3][4]. Stępki okrętów położono w 1912 roku, a zwodowane zostały w latach 1914-1915[4].
| Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Wejście do służby |
|---|---|---|---|---|
| HMS „Faulknor” (ex-„Almirante Simpson”) | White | luty 1912 | 26 lutego 1914 | sierpień 1914 |
| HMS „Broke” (ex-„Almirante Goñi”) | październik 1912 | 25 maja 1914 | październik 1914 | |
| HMS „Botha” (ex-„Almirante Williams Rebolledo”) | czerwiec 1912 | 2 grudnia 1914 | marzec 1915 | |
| HMS „Tipperary” (ex-„Almirante Riveros”) | 1912 | 5 marca 1915 | maj 1915 |
Dane taktyczno-techniczne
edytujOkręty były dużymi niszczycielami o długości całkowitej 100,8 metra, szerokości 9,91 metra i zanurzeniu 3,53 metra[4][5]. Wyporność normalna wynosiła 1610 ton, zaś pełna 2000 ton[4][5]. Siłownie okrętów stanowiły trzy zestawy turbin parowych systemu Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM, do których parę dostarczało sześć kotłów White-Forster[4][6]. Prędkość maksymalna napędzanych trzema śrubami okrętów wynosiła 31 węzłów[4][5]. Okręty zabierały zapas 433 ton węgla i 83 tony paliwa płynnego[4][5].
Na uzbrojenie artyleryjskie okrętów składało się sześć pojedynczych dział kalibru 102 mm (4 cale) L/40 Armstrong, pojedyncze działko przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark II i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,7 mm L/94[4][5]. Broń torpedową stanowiły cztery wyrzutnie kal. 533 mm (21 cali)[4][5].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 197 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][5][b].
Służba
edytujCztery chilijskie niszczyciele typu Almirante Lynch, będące w trakcie prac wyposażeniowych, zostały na początku wojny zakupione przez rząd brytyjski i weszły do służby w Royal Navy w latach 1914-1915, jako „Faulknor” (ex-„Almirante Simpson”), „Broke” (ex-„Almirante Goñi”), „Botha” (ex-„Almirante Williams Rebolledo”) i „Tipperary” (ex-„Almirante Riveros”)[3][4]. „Faulknor”, „Broke” i „Tipperary” wzięły udział w bitwie jutlandzkiej, podczas której „Broke” doznał ciężkich uszkodzeń, a „Tipperary” został zatopiony[7][8]. W latach 1918–1919 okręty poddano modernizacji: zdemontowano cztery pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian dwie armaty kal. 120 mm L/45 BL Mk I[4].
W 1920 roku trzy ocalałe niszczyciele zostały odsprzedane Chile i w maju tego roku weszły do służby w Armada de Chile pod nazwami „Almirante Riveros” (ex-„Faulknor”), „Almirante Uribe” (ex-„Broke”) i „Almirante Williams” (ex-„Botha”), określane od tego momentu w marynarce tego kraju typem Almirante Williams[9]. Jednostki zostały skreślone z listy floty z powodu znacznego zużycia w 1933 roku[9][10].
Uwagi
edytuj- ↑ W 1920 roku Brytyjczycy zwrócili Chile zarekwirowane niszczyciele, z wyjątkiem utraconego w bitwa jutlandzkiej HMS „Tipperary”[1].
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 67 podaje, że załoga liczyła 205 osób.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Gogin 2015A ↓.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 409.
- ↑ a b c Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 78.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Gogin 2015F ↓.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 77.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 67.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 297.
- ↑ Klimczyk 2007 ↓, s. 93-95.
- ↑ a b Gogin 2015AW ↓.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 422.
Bibliografia
edytuj- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: ALMIRANTE LYNCH destroyers (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).
- Ivan Gogin: ALMIRANTE WILLIAMS destroyers (1914-1915/1920). Navypedia. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).
- Ivan Gogin: FAULKNOR flotilla leaders (1914-1915). Navypedia. [dostęp 2018-12-11]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Tadeusz Klimczyk: Największe starcie pancerników. Bitwa jutlandzka. Warszawa: Wydawnictwo Magnum-X, 2007, seria: Biblioteka Magazynu „Morza, Statki i Okręty” nr 15. ISBN 978-83-88920-43-4. OCLC 750110342.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).