Miłkowice (stacja kolejowa)

stacja kolejowa w Miłkowicach

Miłkowice – węzłowa stacja kolejowa w Miłkowicach, w województwie dolnośląskim, w Polsce. Położona na linii nr 275 z Wrocławia do Gubina, stanowiąca jednocześnie początek linii nr 282 do Jasienia przez Węgliniec. Obie linie na odcinkach Wrocław - Miłkowice i Miłkowice - Węgliniec funkcjonują jako część europejskiej magistrali kolejowej E 30.

Miłkowice
Zabytek: nr rej. A/3121/809/L z 28 grudnia 1987
Ilustracja
Perony 3 i 4 oraz budynek dworca
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Miłkowice

Data otwarcia

1845

Poprzednie nazwy

Arnsdorf (b. Liegnitz), Jaranów

Rodzaj

stacja

Dane techniczne
Liczba peronów

4

Liczba krawędzi
peronowych

4

Kasy

N

Linie kolejowe
Położenie na mapie gminy Miłkowice
Mapa konturowa gminy Miłkowice, po lewej znajduje się punkt z opisem „Miłkowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Miłkowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Miłkowice”
Położenie na mapie powiatu legnickiego
Mapa konturowa powiatu legnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Miłkowice”
51°15′19,8″N 16°03′14,8″E/51,255500 16,054111

Dawniej istotna stacja rozrządowa w ruchu towarowym, nazywana w środowisku kolejarzy „bramą do Legnicy[1].

Ruch pasażerski

edytuj
Rok Wymiana pasażerska na dobę
2017[2] 300-499
2022[3] 300-499

Ruch pociągów

edytuj

Linia 275 między Wrocławiem a Miłkowicami oraz 282 między Miłkowicami a Węglińcem funkcjonują jako część magistrali kolejowej E 30 układu AGTC, przystosowanej do wysokiej przepustowości z prędkościami do 160 kilometrów na godzinę dla pociągów pasażerskich i do 120 km/h dla pociągów towarowych[4].

Od grudnia 2017 ruch pociągów na stacji w Miłkowicach jest sterowany zdalnie z lokalnego centrum sterowania PKP PLK w Bolesławcu[5][6].

Historia

edytuj

Przed II wojną światową

edytuj

Stacja w Miłkowicach powstała w ramach budowy w latach 1844–1847 magistrali kolejowej WrocławBerlin, należącej do Kolei Dolnośląsko–Marchijskiej[7]. Uruchomienie odcinka linii kolejowej z Legnicy do Bolesławca nastąpiło 1 października 1845 roku[7].

Po przejęciu przez państwo pruskie Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej wybudowano nowy odcinek magistrali przez Bory Dolnośląskie, skracający odległość i czas przejazdu między Wrocławiem a Berlinem. Linię uruchomiono 15 maja 1875 roku. Z Miłkowic uczyniono stację węzłową[8]. Z tego okresu pochodzi budynek dworca kolejowego[9].

W ramach programu modernizacji na przełomie lat 20. i 30. XX w. stacji kolejowych Deutsche Reichsbahn stacja w Miłkowicach została zmodernizowana i rozbudowana[10]. W październiku 1925 roku do stacji włączono nowo wybudowaną kolejową towarową obwodnicę Legnicy[11]. Przed II wojną światową władze hitlerowskie rozbudowały węzeł kolejowy w celach militarnych[12]. Powstało osiedle pracowników kolei[12]. W Miłkowicach powstała druga co do wielkości w prowincji śląskiej towarowa stacja rozrządowa, a na kolei znalazło pracę wielu mieszkańców miejscowości[13]. W drugiej połowie lat 30. XX wieku wzniesiono lokomotywownię przeznaczoną na elektrowozownię, ale planowana elektryfikacja magistrali berlińskiej nie doszła wówczas do skutku[1].

Po II wojnie światowej

edytuj
 
Budynek dworca

Po II wojnie światowej Miłkowice włączono jako część tzw. Ziem Odzyskanych w granice Polski. Stację Miłkowice przejęły Polskie Koleje Państwowe.

W czasach PRL na stacji funkcjonowała lokomotywownia obsługująca w szczytowym okresie 72 parowozy[14]. Działały również: wagonownia, warsztaty i biura administracji kolejowej[15]. Koleje zatrudniały ok. 2000 osób, tj. 80% mieszkańców gminy Miłkowice, determinując charakter miejscowości jako osiedla zakładowego[15]. Na stację przyjeżdżało do 240 pociągów na dobę. Do rozrządzania wagonów wykorzystywano 25 spośród 40 istniejących torów[15][14].

Elektryfikacji ciągu Wrocław - Węgliniec dokonano w latach osiemdziesiątych XX wieku. 28 grudnia 1984 do stacji dotarł oficjalnie pierwszy pociąg elektryczny z Wrocławia, obsługiwany jednostką EN57[16]. Sieć trakcyjną na odcinku Miłkowice - Węgliniec uruchomiono 23 grudnia 1985 roku. Podczas prac nad elektryfikacją na okolicznych szlakach wymieniono dotychczasową sygnalizację kształtową na semafory świetlne[10].

W 1988 roku miłkowicka stacja zajęła I miejsce we współzawodnictwie stacji rozrządowych na terenie Dolnośląskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych[15].

Po roku 2000

edytuj
 
Peron 2

Podczas restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP w 2000 roku, władze przedsiębiorstwa zdecydowały o ograniczeniu zatrudnienia. Załogę w miłkowickich jednostkach kolei zredukowano o 90% do poziomu 200 osób, wywołując niespotykany wcześniej wzrost bezrobocia w gminie[17].

Dworzec kolejowy poza spełnianiem funkcji związanych z kolejową mieścił przejściowo: bar, posterunek policji, aptekę. Na I piętrze znajdowały się mieszkania pracownicze[9]. Budynek zamknięto w 2003 roku[1]. Właściciel (PKP SA) bezskutecznie usiłował sprzedać gmach w 2013 roku[18].

Zaliczenie fragmentów linii biegnących przez Miłkowice do magistrali E 30 objętej Umową AGTC zobowiązała Polskę do modernizacji korytarza[19]. Prace w ramach modernizacji linii między Legnicą a Węglińcem rozpoczęto w listopadzie 2004 roku[4]. Układ torowy stacji został przebudowany i zredukowany (m.in. rozebrano torowiska stacji rozrządowej), nieużywane obiekty, w tym lokomotywownia - rozebrane. Wyremontowano perony nr 1 i 2, obsługujące pociągi pasażerskie od strony Węglińca i Wrocławia. Sterowanie zmodernizowaną stacją odbywa się w całości na odległość, z Bolesławca. Roboty ukończono w styczniu 2006 roku[19].

Od ok. 2010 roku dawną wagonownię dzierżawiły Koleje Dolnośląskie, lokując w niej bazę serwisową. W 2018 roku z przyczyn ekonomicznych baza KD została przeniesiona do nowo zbudowanego obiektu w Legnicy[20].

Społeczność

edytuj

Staraniem miejscowego stowarzyszenia „Kolejarz”, skupiającego m.in. emerytów dawnego przedsiębiorstwa PKP, Miłkowice oficjalnie stanowią od stycznia 2017 roku wioskę tematyczną pn. „Miłkowice – Wioska Kolejarzy”[21].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Miłkowice. [w:] Ogólnopolska Baza Kolejowa [on-line]. 2016-09-06. [dostęp 2019-09-18].
  2. Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  3. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  4. a b PRZEM: Tory do remontu. [w:] Słowo Polskie Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2004-11-12. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  5. PKP Polskie Linie Kolejowe SA: Lokalne Centrum Sterowania w Bolesławcu, dostęp: 2014-10-15
  6. Istotne.pl: Powstało nowe centrum sterowania ruchem kolejowym, dostęp: 2014-10-15
  7. a b Kolej Dolnośląsko-Marchijska. W: Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 27-30.
  8. Jarosław Garbacz: Ekspres z Breslau do Berlina. [w:] gazetawroclawska.pl [on-line]. dolnośląskiepresse, 2010-10-22. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  9. a b Filip Marczyński, Andrzej Andrzejewski, Bartosz Szarafin, Piotr Słowiński, Piotr Kaszuwara: TOP5 dolnośląskich dworców - wygrywają Miłkowice. [w:] radiowroclaw.pl [on-line]. Polskie Radio Wrocław, 2017-08-25. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  10. a b Rozwój techniki kolejowej na linii Berlin-Wrocław. W: Michał Jerczyński: Wrocławskie dworce kolejowe. Praca zbiorowa pod red. Marii Zwierz. Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2006, s. 53-54.
  11. Linia kolejowa nr 296 Wielkie Piekary - Miłkowice (obwodnica towarowa Legnicy). [w:] dolnośląskie-org.pl [on-line]. [dostęp 2019-09-18].
  12. a b Tomasz Woźniak: Miłkowice: Fortuny tracone na hazard. [w:] Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2009-10-22. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  13. Dariusz Knitter: Arnsdorf - Miłkowice w książce Sigismunda Zedlitz. [w:] niederschlesien.org.pl [on-line]. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  14. a b Andrzej Andrzejewski: Mają przyciągnąć turystów. Mieszkańcy Miłkowic stawiają na drezyny.. Polskie Radio Wrocław, 2017-07-30. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  15. a b c d Zygmunt Sobolewski: Kolej na bieg w Miłkowicach. [w:] Wolna Droga. Pismo Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” [on-line]. SOLKOL sp. z o.o., 2015-07-10. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  16. kz. Elektrycznym z Wrocławia do Legnicy. „Gazeta Robotnicza”, s. 6, 1984-12-29. 
  17. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miłkowice. Miłkowice: Agencja Rozwoju Regionalnego „Arleg” Legnica, październik 2004, s. 18.
  18. Zygmunt Sobolewski: Dworzec na własność. [w:] Wolna Droga. Pismo Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” [on-line]. SOLKOL sp. z o.o., 2013-06-21. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  19. a b Zygmunt Sobolewski: Modernizacja korytarza E 30. [w:] Wolna Droga. Pismo Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” [on-line]. SOLKOL sp. z o.o., 2006-09-01. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  20. AB: Dzięki nowemu zapleczu KD zaoszczędzą 22 mln zł. [w:] Kurier Kolejowy [on-line]. KOW, 2017-12-11. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).
  21. Zygmunt Sobolewski: Miłkowice wciąż są „kolejarską wioską” - powiedział „Wolnej Drodze” Zygmunt Zynek - Prezes Stowarzyszenia „Kolejarz”. [w:] Wolna Droga. Pismo Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” [on-line]. SOLKOL sp. z o.o., 2017-08-11. [dostęp 2019-09-18]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Miłkowice
Linia 275 Wrocław MuchobórGubinek (74,572 km)
   
Jezierzany
odległość: 4,361 km
 
   Goliszów
odległość: 7,199 km
Linia 282 Miłkowice – Jasień (0,000 km)
 
   Chojnów
odległość: 8,991 km
Linia 296 Wielkie Piekary – Miłkowice (12,684 km)
   
Legnica Wschód
odległość: 10,519 km