Gubin (Niemcy)

miasto w Niemczech, położone przy granicy polskiej

Gubin[1] (niem. Guben, dolnołuż. Gubin, w latach 1961–1990 Wilhelm-Pieck-Stadt Guben) – miasto w niemieckiej części Łużyc Dolnych, znajdujące się na lewym brzegu Nysy Łużyckiej, w kraju związkowym Brandenburgia. Leży na granicy z Polską. W 1945 r. Gubin został podzielony na zachodnią – niemiecką (Guben), oraz polską część wschodnią – Gubin, obecnie samodzielne miasto. Do 21 grudnia 2007 r. zlokalizowane były tutaj drogowe i kolejowe przejścia graniczne z Polską.

Gubin
Guben
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

Brandenburgia

Prawa miejskie

1235

Burmistrz

Fred Mahro

Powierzchnia

44 km²

Wysokość

45 m n.p.m.

Populacja (31 grudnia 2013)
• liczba ludności
• gęstość


17 655
401 os./km²

Nr kierunkowy

03561

Kod pocztowy

03172

Tablice rejestracyjne

SPN, FOR, GUB, SPB

Plan
Położenie na mapie Brandenburgii
Mapa konturowa Brandenburgii, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gubin”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Gubin”
Ziemia51°57′N 14°43′E/51,950000 14,716667
Strona internetowa

Historia

edytuj
 
Gubin ok. 1920 roku

Po raz pierwszy wzmiankowane w pocz. XIII w. (1211) w dokumencie Henryka Brodatego zwalniającym z opłat celnych sól importowaną z Gubina i podającym, że posiadał prawo składu. W 1235 nadano przywilej lokacyjny i magdeburskie prawa miejskie, a w 1311 prawo do bicia własnej monety. Od 1367 miasto znajdowało się w granicach Korony Czeskiej, od 1469 Węgier, od 1490 ponownie Czech, a w 1635 wraz z Dolnymi Łużycami weszło w skład Elektoratu Saksonii, w latach 1697–1763 połączonego unią personalną z Polską. W rezultacie w 1749 przez Gubin poprowadzony został trakt pocztowy łączący Warszawę i Drezno[2].

Po klęsce Napoleona i wspierającej go Saksonii, na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego w 1815 miasto zostało częścią Prus, z którym w 1871 zostało częścią Rzeszy Niemieckiej. Od 1884 roku należało do rejencji rejencji frankfurckiej w prowincji Brandenburgia.

17 listopada 2006 w Gubinie otwarto tzw. Plastinarium kontrowersyjnego niemieckiego artysty Gunthera von Hagensa.

Demografia

edytuj

Od II poł. XIX wieku miasto notowało dynamiczny rozwój demograficzny – w 1860 miasto liczyło ok. 15 tys. mieszkańców, by w 1939 posiadać ich 45,8 tys. (z czego ok. 28 tys. w części prawobrzeżnej).

Obecnie Gubin liczy 17 655 mieszkańców[3]. Wraz z polskim Gubinem tworzy aglomerację transgraniczną liczącą 34 691 mieszkańców.

Zabytki

edytuj
  • Słup dystansowy poczty polsko-saskiej z herbami Polski i Saksonii z 1736 (rekonstrukcja z 1989)
  • Kościół Dobrego Pasterza, ewangelicki, wybudowany w latach 1902–1903 w stylu secesyjnym
  • Willa fabrykanta Ludwiga Meyera, wybudowana w 1898 roku w stylu neorenesansowym, w której od 1996 mieści się Niemiecko-Słowiańskie Centrum Kultury (niem. Deutsch-Slawische Kulturzentrum)
  • Dworzec kolejowy
  • Kamienice przy ulicach Frankfurckiej (Frankfurter Straße) i Berlińskiej (Berliner Straße)

Nieopodal dworca kolejowego znajduje się charakterystyczny, półokrągły budynek tzw. Zielonej Poczty przy Berliner Straße, otwartej w 1928 roku[4].

Gospodarka

edytuj

Miasto miało „od zawsze” handlowy charakter, ze względu na swoje dogodne położenie – pogranicze słowiańsko-germańskie, ważne szlaki handlowe z północy na południe z Pomorza Zachodniego do Czech (wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej) oraz z zachodu na wschód z Łużyc do Wielkopolski. Handlowano wołami i zbożem z kupcami szkockimi, węgierskimi i polskimi. Ponadto uprawiano tu winorośl i wytwarzano wino, z którego swego czasu miasto słynęło. Zajmowano się również żeglugą na Nysie i Odrze.

W XIX w. założono na lewobrzeżnych, zachodnich przedmieściach Gubina pierwszą na Łużycach mechaniczną przędzalnię wełny. Od tego czasu miasto stało się znanym ośrodkiem włókienniczym.

Komunikacja

edytuj

W mieście znajduje się stacja kolejowa. Od roku 1904 w Gubinie natomiast kursowały tramwaje.

Współpraca międzynarodowa

edytuj

Współpraca krajowa

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 206. ISBN 978-83-254-1988-2.
  2. Szkice z historii poczty [online], www.pocztowokurierski.pl [dostęp 2017-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15] (pol.).
  3. www.statistik-berlin-brandenburg.de. statistik-berlin-brandenburg.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)]..
  4. Samorząd na granicy, czyli niemiecko-polska obrona poczty w Guben.