Bolesławiec (stacja kolejowa)
Bolesławiec (niem. Bunzlau[1]) – stacja kolejowa w Bolesławcu, w województwie dolnośląskim w Polsce, na linii kolejowej nr 282 Miłkowice – Żary[2].
 Budynek dworca w Bolesławcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja |
ul. Bolesława Chrobrego |
| Data otwarcia |
1845 |
| Poprzednie nazwy |
Bunzlau, Bolesławice |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bolesławieckiego  | |
Położenie na mapie Bolesławca  | |
 51°15′58,41″N 15°34′16,70″E/51,266225 15,571306
| |
Według stanu na 14 października 2014 r., dworzec Bolesławiec posiadał kategorię B (roczna odprawa podróżnych w przedziale 1–2 mln)[3].
Ruch pasażerski
edytuj| Rok | Wymiana roczna | Wymiana pasażerska na dobę | miejsce w Polsce |
|---|---|---|---|
| 2017[4] | 984 000 | 2 700 | 91 |
| 2018[5] | 803 000 | 2 200 | |
| 2019[4] | 876 000 | 2 400 | |
| 2020[4] | 476 000 | 1 300 | |
| 2021[4] | 621 000 | 1 700 | |
| 2022[6] | 2 400 |
Położenie
edytujStacja położona jest w centrum Bolesławca przy ulicy Bolesława Chrobrego, 470 metrów od bolesławieckiego rynku[7].
Historia
edytujPowstanie stacji w Bolesławcu wynikło z przeprowadzenia przez miasto magistrali kolejowej Wrocław – Berlin, czego dokonało Towarzystwo Kolei Dolnośląsko–Marchijskiej w latach 1844–1847[8].
Uruchomienie odcinka linii kolejowej z Legnicy do Bolesławca nastąpiło 1 października 1845 roku[8]. Niemal rok później, 1 września 1846 r., wydłużono linię do Węglińca (przez potężny wiadukt nad rzeką Bóbr) i dalej do Frankfurtu nad Odrą[8]. Połączenie z Berlinem uzyskano 1 września 1847 r.[8]. Tego samego dnia otwarto linię z Węglińca do Zgorzelca, co umożliwiło również połączenie Wrocławia i Bolesławca z Saksonią, w tym jej stolicą: Dreznem[8].
Bolesławiecki dworzec i pobliski wiadukt kolejowy oglądali, między innymi, Fryderyk Wilhelm IV Pruski (wizyta ta miała miejsce 8 maja 1852 r. podczas krótkiej przerwy w podróży) oraz car Aleksander II Romanow, który gościł w mieście 29 maja 1856 r[9].
Towarzystwo Kolei Dolnośląsko–Marchijskiej zostało upaństwowione przez Prusy w roku 1852 i stało się jedną z pierwszych pruskich kolei państwowych[10]. Po zjednoczeniu Niemiec w 1920 r. państwową infrastrukturę kolejową przejęło Deutsche Reichsbahn[11]. W wyniku zmian geopolitycznych po II wojnie światowej, Bolesławiec w 1945 r. znalazł się w granicach Polski, a zarząd nad tutejszą koleją przejęły Polskie Koleje Państwowe[12].
Dworzec główny w Bolesławcu powstał wraz z budową linii w 1845 roku i był dwukrotnie rozbudowywany[9]. W roku 1857 w osi dworca wzniesiono budynek poczty (zniszczony w roku 1945), a w 1926 dobudowano obszerny hall z poczekalnią[9].
W latach 1906–1976 istniała kolej dojazdowa z Bolesławca do Nowej Wsi Grodziskiej[13]. Siedem lat po otwarciu kolejki w kierunku Nowej Wsi Grodziskiej, w 1913 roku uruchomiona została podobna kolej lokalna do Modły[13]. Obie prywatne spółki zarządzające kolejkami połączyły się w 1921 roku w jedną, pod nazwą „Kolejka Bolesławiecka” (Bunzlauer Kleinbahn AG)[13]. Mimo że linia do Modły brała początek na stacji w Bolesławcu, kolejka, jak wszystkie prywatne koleje w Prusach i późniejszych Niemczech, musiała jednak korzystać z odrębnego, małego dworca[13]. Tutaj był to Bolesławiec Wschód[13]. W latach 2004–2008 nieczynna w ruchu pasażerskim od lat 60. linia do Modły została rozebrana[14]. Pozostawiono jedynie krótki odcinek, który przekształcono w bocznicę szlakową ze stacji Bolesławiec do Zakładów Chemicznych Wizów[14].
Wysoki standard techniczny i dobry stan zachowania dawnej magistrali berlińskiej umożliwiły jej eksploatację bez większych zmian do lat 80. XX w[15]. Po roku 1980 na linii przeprowadzono częściową wymianę podkładów drewnianych na strunobetonowe[15]. 23 grudnia 1985 r. na odcinku Legnica – Węgliniec uruchomiono sieć trakcyjną, co umożliwiło kursowanie przez Bolesławiec elektrowozów i elektrycznych zespołów trakcyjnych[15]. Podczas prac nad elektryfikacją, wymieniono dotychczasową sygnalizację kształtową na semafory świetlne[15]. W 1986 r. na odcinku Chojnów – Bolesławiec – Węgliniec lekkie szyny typu S49 zastąpiono mocniejszymi, typu S60[15].
W ramach modernizacji europejskiego korytarza E30, którego częścią na odcinku Legnica-Węgliniec jest linia kolejowa nr 282[16], w latach 2005–2007 stacja przeszła gruntowną przebudowę[17]. Oprócz wymiany układu torowego, sieci trakcyjnej itp., zbudowano w miejscu dotychczasowych dwa nowe perony i połączono je przejściem podziemnym[18]. W grudniu 2007 roku na peronie 1 uruchomiono Lokalne centrum sterowania, z którego odbywa się zdalne sterowanie ruchem pociągu w Bolesławcu oraz na stacjach: Miłkowice, Chojnów, Okmiany i Zebrzydowa[19]. W maju 2008 r. zakończył się remont dworca, gdzie m.in. wyremontowano hol, wyczyszczono posadzki, wymieniono pokrycie dachu i odnowiono elewację[20].
23 marca 2020 PKP podpisały z firmą Lindner Polska umowę na kompleksowy remont dworca i jego otoczenia[21].
Linie kolejowe
edytujStacja leży na linii kolejowej nr 282 Miłkowice – Żary[2]. Na odcinku Miłkowice – Węgliniec, jest to linia: magistralna, dwutorowa, zelektryfikowana, normalnotorowa, znaczenia państwowego, objęta umowami AGC oraz AGTC[22].
Infrastruktura
edytujBudynek dworca
edytujGmach dworca kolejowego w Bolesławcu wzniesiono w 1845 r., równolegle z uruchomieniem linii kolejowej[9]. Jest to konstrukcja murowana, otynkowana, dwukondygnacyjna z dodatkowym poddaszem w części centralnej i parterową na skrzydłach[9]. Wnętrze poczekalni wyłożono ceramiką (zielonymi kafelkami) i ozdobiono charakterystycznymi kolumnami, natomiast podłogę hallu wyłożono kamiennymi płytkami[9][23].
W budynku dworca znajdują się, oprócz poczekalni, toalety, minibar i kasa biletowa Kolei Dolnośląskich[24][23].
Perony
edytujNa stacji Bolesławiec znajdują się dwa wysokie, jednokrawędziowe perony o wysokości 0,55 m ponad główkę szyny i długości użytkowej 400 m. Perony są zlokalizowane pomiędzy 35,800 a 36,200 km linii kolejowej nr 282. Nawierzchnia peronów jest utwardzona szarą kostką Bauma, natomiast krawędzie wykonane są z czerwonych płyt betonowych. Dojście na peron 1 jest możliwe od strony miasta, bądź z budynku dworcowego. Na peronach są ustawione ławki i wiaty przystankowe. Perony są wyposażone w oświetlenie, zegary oraz urządzenia megafonowe[25].
Lokalne Centrum Sterowania
edytuj
W grudniu 2007 r. na stacji uruchomiono Lokalne Centrum Sterowania[26]. Z obiektu odbywa się na odległość kontrola ruchu kolejowego na odcinku od Legnicy do Węglińca (bez stacji krańcowych), w tym zdalne sterowanie pracą pięciu stacji: Miłkowice, Chojnów, Okmiany, Bolesławiec i Zebrzydowa[26][27]. Budowa centrum pozwoliła na zamknięcie 12 nastawni na całym odcinku[27]. Inwestycja kosztowała 30 mln złotych[27].
Ruch pociągów
edytujPociągi pasażerskie
edytujWszystkie pociągi osobowe na odcinku Wrocław – Bolesławiec – Węgliniec obsługują Koleje Dolnośląskie.
Na stacji zatrzymują się również pociąg PKP intercity IC 6126 Łużyce, który obsługuje trasę Zgorzelec – Warszawa Wschodnia oraz IC 1627 Łużyce Warszawa Wschodnia – Zgorzelec.
Pociągi towarowe
edytujZe stacji Bolesławiec prowadzi bocznica szlakowa do Zakładów Chemicznych Wizów[28].
Komunikacja z dworcem
edytujPrzy dworcu kolejowym w Bolesławcu znajdują się przystanki komunikacji miejskiej[29], postój taksówek[30] oraz parking[31]
| Bolesławiec | ||
| Linia 282 Miłkowice – Jasień (36,048 km) | ||
  odległość: 8,318 km
|
|
odległość: 13,025 km
|
Przypisy
edytuj- ↑ Indeks stacji i przystanków na Śląsku: nazwy polskie i niemieckie węzłów i stacji kolejowych na Śląsku i w jego sąsiedztwie. W: Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 232.
- ↑ a b PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych, str. 68. plk-sa.pl. [dostęp 2014-10-15].
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe SA: Platforma Zakupowa. Postępowania ustawowe: 6060/ICZ3/000008/14/P: Zaprojektowanie, dostawa i montaż urządzeń SDIP CCTV (kontrakt 1,2,3 i 4) w ramach Projektu: Projekt, dostawa i instalacja elementów prezentacji dynamicznej informacji pasażerskiej oraz systemu monitoringu wizyjnego wraz z infrastrukturą techniczną na dworcach, stacjach i przystankach kolejowych POIiŚ 7.1-106. Załącznik nr 2 do Opisu Przedmiotu Zamówienia – Wykaz stacji i przystanków, dostęp: 2014-10-14.
- ↑ a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
- ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:5000. [dostęp 2014-10-15].
- ↑ a b c d e Kolej Dolnośląsko-Marchijska. W: Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 27-30.
- ↑ a b c d e f Ivo Łaborewicz: Budynek dworca kolejowego – Bolesławiec. [w:] Atrakcje przemysłu i techniki Euroregionu Nysa [on-line]. [dostęp 2014-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-20)]. (pol.).
- ↑ Koleje prywatne w Prusach. Kolej Dolnośląsko–Marchijska. W: Adam Dylewski: Historia kolei w Polsce. Warszawa: Carta Blanca, 2012, s. 67–66. ISBN 978-83-7705-176-4.
- ↑ Niemiecka Kolej Rzeszy. W: Adam Dylewski: Historia kolei w Polsce. Warszawa: Carta Blanca, 2012, s. 86–87. ISBN 978-83-7705-176-4.
- ↑ Odbudowa PKP. Odtworzenie PKP po 1945 r.. W: Adam Dylewski: Historia kolei w Polsce. Warszawa: Carta Blanca, 2012, s. 162–165. ISBN 978-83-7705-176-4.
- ↑ a b c d e Rafał Wiernicki: Kolejka Bolesławiecka. [w:] Turysta Dolnośląski 5/2005 [on-line]. kolej.one.pl/~halski. [dostęp 2014-10-15]. (pol.).
- ↑ a b dolny-slask.org.pl Linia kolejowa nr 314 Bolesławiec Wschód – Modła, dostęp: 2014-10-15
- ↑ a b c d e Rozwój techniki kolejowej na linii Berlin – Wrocław. Berlińska magistrala po II wojnie światowej. W: Michał Jerczyński: Wrocławskie dworce kolejowe. Praca zbiorowa pod red. Marii Zwierz. Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2006, s. 57–58.
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe SA: Nr 2001/PL/16/P/PT/013 „Modernizacja linii kolejowej E 30 na odcinku Węgliniec – Legnica”
- ↑ dolny-slask.org.pl: Stacja kolejowa Bolesławiec (fotografie dokumentujące m.in. modernizację), dostęp: 2014-10-15
- ↑ naszemiasto.pl: Dworzec w Bolesławcu jest najpiękniejszy!, dostęp: 2014-10-15
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe SA: Lokalne Centrum Sterowania w Bolesławcu, dostęp: 2014-10-15
- ↑ Magdalena Kozioł: Ministrze, ratuj dworce!. dolnośląskietimes.pl, 2008-10-14. [dostęp 2014-10-15]. (pol.).
- ↑ Jest umowa na przebudowę dworca w Bolesławcu [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-04-12] (pol.).
- ↑ Instrukcja Id-12 (D-29). Wykaz linii. Warszawa: PKP Polskie Linie Kolejowe SA, 2011, s. 72.
- ↑ a b kolejowailowa.eu Fotografia wnętrza dworca z czerwca 2014 r., dostęp: 2014-10-15
- ↑ Kurier Kolejowy: Nowe kasy KD w Legnicy i Bolesławcu, dostęp: 2014-10-15
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4A. Wykaz peronów. plk-sa.pl. [dostęp 2014-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
- ↑ a b PKP Polskie Linie Kolejowe SA: Lokalne Centrum Sterowania w Bolesławcu, dostęp: 2014-10-15
- ↑ a b c Istotne.pl: Powstało nowe centrum sterowania ruchem kolejowym, dostęp: 2014-10-15
- ↑ Adrian Karwat Schemat stacji Bolesławiec, dostęp: 2014-10-15
- ↑ MZK Bolesławiec: Schemat sieci komunikacyjnej, dostęp: 2014-10-15
- ↑ taxibolesławiec.pl: Nasze postoje, dostęp: 2014-10-15
- ↑ istotne.pl: Będzie płatny parking przy dworcu PKP, dostęp: 2014-10-15.
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona internetowa „PKP Bolesławiec”
- Schemat stacji Bolesławiec w serwisie semaforek.kolej.org.pl
- Bolesławiec (stacja kolejowa) w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)