Europejski Poeta Wolności
polska nagroda literacka
Europejski Poeta Wolności – nagroda literacka ufundowana przez miasto Gdańsk, przyznawana w dziedzinie twórczości poetyckiej, napisanej w języku polskim lub obcym, przetłumaczonej na język polski.
Przyznawanie nagrody
edytujOrganizatorem Nagrody jest Miasto Gdańsk i Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku[1]. Celem Nagrody jest promocja dzieł poetyckich promujących zagadnienie wolności, a także charakteryzujących się wysoką wartością artystyczną. Nagroda przyznawana jest w cyklu dwuletnim za najlepszą książkę poetycką opublikowaną w języku oryginału w ciągu 5 (pięciu) lat poprzedzających daną edycję Nagrody. W każdej edycji bierze udział osiem tomików poezji - książki autorów z ośmiu państw europejskich (obecnie reprezentujących osiem języków europejskich), które wcześniej nie były tłumaczone na język polski. Nominowane dzieła są wydawane w serii "Europejski Poeta Wolności" przez gdańską oficynę Słowo/obraz terytoria. Nagrodę stanowią statuetka, dyplom i nagroda pieniężna w wysokości 100 tysięcy złotych dla poety, zaś tłumacz nagrodzonej książki jest wyróżniany statuetką i nagrodą 20 tysięcy złotych[1]. Do 2024 odbyło się osiem edycji nagrody.
Zwycięzcy
edytuj- 2010 – Uładzimir Arłou, Białoruś, Prom przez kanał La Manche (tłum. Adam Pomorski)
- 2012 – Durs Grünbein, Niemcy, Mizantrop na Capri (tłum. Andrzej Kopacki)
- 2014 – Dorta Jagić, Chorwacja, Kanapa na rynku (tłum. Małgorzata Wierzbicka)
- 2016 – Ana Blandiana, Rumunia, Moja ojczyzna A4 (tłum. Joanna Kornaś-Warwas)
- 2018 – Linda Vilhjalmsdottir, Islandia, Wolność (tłum. Jacek Godek)
- 2020 – Sinéad Morrissey, Irlandia Północna, O równowadze (tłum. Magdalena Heydel)[2]
- 2022 – Marianna Kijanowska, Ukraina, Babi Jar. Na głosy (tłum. Adam Pomorski) i Luljeta Lleshanaku, Albania, Woda i węgiel, (tłum. Dorota Horodyska)[3]
- 2024 – Monika Herceg, Chorwacja, Okres ochronny (tłum. Aleksandra Wojtaszek)[4]
Finaliści
edytuj- 2010 – finaliści[5]
- Prom przez kanał La Manche, Uładzimir Arłou, Białoruś, tłum. Adam Pomorski
- Praca i dom, Primož Čučnik, Słowenia, tłum. Adam Wiedemann
- Warunki oświetlenia. Elegie, Emmanuel Hocquard, Francja, tłum. Marcin Kurek
- Ulicznice, Marija Knežević, Serbia, tłum. Dorota Jovanka Ćirlić
- Zniknąć albo wejść, Birgitta Lillpers, Szwecja, tłum. Anna Topczewska
- Cicha ręka. Dziesięć elegii, Ivan Štrpka, Słowacja, tłum. Zbigniew Machej
- Największe spośród trzech, Andros Zemenidis, Cypr, tłum. Paweł Krupka
- Poemat odjazdu, Andrzej Mandalian, Polska
- 2012 – finaliści[6]
- i Wiatr, Tozan Alkan, Turcja, tłum. Antoni Sarkady
- Der ganze Weg, Kristin Berget, Norwegia, tłum. Justyna Czechowska
- Pieniądze, Pablo Garcia Casado, Hiszpania, tłum. Marcin Kurek
- Mizantrop na Capri, Durs Grünbein, Niemcy, tłum. Andrzej Kopacki
- Tylne światła, Petr Halmay, Czechy, tłum. Dorota Dobrew
- Dzieci natury, Luljeta Lleshanaku, Albania, tłum. Dorota Horodyska
- Etiopia, Serhij Żadan, Ukraina, tłum. Ola Hnatiuk i Adam Pomorski
- kamień, szron, Ryszard Krynicki, Polska
- 2014 – finaliści[7]
- Nóż z Odessy, Verwin Einzinger, Austria, tłum. Sława Lisiecka i Zdzisław Jaskuła
- Kanapa na rynku, Dorta Jagić, Chorwacja, tłum. Małgorzata Wierzbicka
- Gdy dojeżdżający są jeszcze w drodze do domu, Iren Baumann, Szwajcaria, tłum. Ryszard Wojnakowski
- Pożegnanie krawędzi, Guy Goffette, Belgia, tłum. Anna Wasilewska
- Stronice nocy, Toktarali Tanżaryk, Kazachstan, tłum. Henryk Jankowski
- Czasowniki, Pandelis Boukalas, Grecja, tłum. Michał Bzinkowski
- Po drugiej stronie jeziora, Jaan Kaplinski, Estonia, tłum. Aarne Puu
- 2016 – finaliści[8]
- Wymówisz moje imię, Vanni Bianconi, Włochy, tłum. Joanna Wajs
- Moja ojczyzna A4, Ana Blandiana, Rumunia, tłum. Joanna Kornaś-Warwas
- pH neutralna wobec życia i śmierci, Lidija Dimkowska, Macedonia, tłum. Danuta Ćirlić-Straszyńska
- Wiersze, Yahya Hassan, Dania, tłum. Bogusława Sochańska
- Częsty przechodzień, Daniel Jonas, Portugalia, tłum. Michał Lipszyc
- Archeolożka w czółenkach, Anikó Polgár, Węgry, tłum. Anna Górecka
- Graffiti, Siergiej Stratanowski, Rosja, tłum. Adam Pomorski
- 2018 – finaliści[9]
- Dowód (nie)osobisty, Tatev Chakhian, Armenia, tłum. Haik Howannisjan i Paweł Sakowski
- Nie ma kto pisać do pułkownika, Selim Babullaoglu, Azerbejdżan, tłum. Grażyna Zając i Ilaha Karimova
- Sofia Berlin, Płamen Dojnow, Bułgaria, tłum. Hanna Karpińska, Dorota i Dymitr Dobrew, Wojciech Gałązka
- Biała burza przebudzenia, Erkka Filander, Finlandia, tłum. Katarzyna Szal
- Na imię mi Legion, Menno Wigman, Holandia, tłum. Barbara Kalla i Adam Wiedemann
- Wolność, Linda Vilhjalmsdottir, Islandia, tłum. Jacek Godek
- Fałszywy Dymitr, Dumitru Crudu, Mołdawia, tłum. Jakub Kornhauser i Joanna Kornaś-Warwas
- Zapadać w jawę, Alice Oswald, Wielka Brytania, tłum. Magda Heydel
- 2020 – finaliści[10]
- Czarne boisko, Balša Brković, Czarnogóra, tłum. Agnieszka Schreier
- Czterdzieści dni, Antoine Cassar, Malta, tłum. Zuzanna Gawron
- Po trzęsieniu, Jean Portante, Luksemburg, tłum. Wawrzyniec Brzozowski
- Gęsia skóra, Darko Cvijetić, Bośnia i Hercegowina, tłum. Miłosz Waligórski
- Wielkanoc, Inga Gaile, Łotwa, tłum. Agnieszka Smarzewska
- O równowadze, Sinéad Morrissey, Irlandia Północna, tłum. Magda Heydel
- Tobie wolno, Zwiad Ratiani, Gruzja, tłum. Magda Nowakowska
- Właśnie:, Agnė Žagrakalytė, Litwa, tłum. Agnieszka Bebiałkowska
- 2022 – finaliści[11]
- Didaskalia do oddechu, Anja Golob, Słowenia, tłum. Marlena Gruda i Miłosz Biedrzycki
- Nikt nas tu nie zna – i my nikogo, Katerina Kałytko, Ukraina, tłum. Aneta Kamińska
- Babi Jar. Na głosy, Marianna Kijanowska, Ukraina, tłum. Adam Pomorski
- Woda i węgiel, Luljeta Lleshanaku, Albania, tłum. Dorota Horodyska
- Chcieliśmy się uratować, Petr Hruška, Czechy, tłum. Dorota Dobrew
- 2024 – finaliści[12]
- Siedem. Wiersze z biografiami, Mireta Iwanowa, Bułgaria, tłum. Magdalena Pytlak
- Śnieg robił wszystko, żeby nie spaść, Darko Cvijetić , Chorwacja, tłum. Miłosz Waligórski
- Okres ochronny, Monika Herceg, Chorwacja, tłum. Aleksandra Wojtaszek
- Zapiski śpiewaczki, Anja Erämaja, Finlandia, tłum. Katarzyna Szal
- Pchli Cyrk. Poezja 2017–2020, Arvis Viguls, Łotwa, tłum. Piotr Ruciński
- Utrata czasu. Wiersze z lat 1996-2020, Miriam Van hee, Niderlandy, tłum. Jerzy Koch
Skład jury
edytuj- Krzysztof Czyżewski – przewodniczący
- Paweł Huelle
- Andrzej Jagodziński – sekretarz
- Zbigniew Mikołejko
- Stanisław Rosiek
- Anda Rottenberg
- Beata Stasińska
- Olga Tokarczuk
Do 2016 w jury zasiadał i pełnił funkcję przewodniczącego Krzysztof Pomian.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Regulamin nagrody. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ Wolność i równowaga. Nagroda Europejski Poeta Wolności wręczona. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ Werdykt Jury: Marianna Kijanowska i Luljeta Lleshanaku Europejskimi Poetkami Wolności 2022!. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2022-05-19].
- ↑ Ola Halicka, Monika Herceg z tytułem Europejskiej Poetki Wolności 2024! [online], Europejski Poeta Wolności, 19 marca 2024 [dostęp 2024-05-21] (pol.).
- ↑ Europejski Poeta Wolności 2010. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-14].
- ↑ Europejski Poeta Wolności 2012. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ Europejski Poeta Wolności 2014. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ Europejski Poeta Wolności 2016. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ Europejski Poeta Wolności 2018. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ O Festiwalu. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ Europejski Poeta Wolności 2022. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2021-01-11].
- ↑ Znamy finalistów i finalistki Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2022-12-17].