Luljeta Lleshanaku
Luljeta Lleshanaku (ur. 2 kwietnia 1968 r. w Elbasanie[1]) – albańska poetka i dziennikarka.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 kwietnia 1968 |
|---|---|
| Narodowość |
albańska |
| Język |
albański |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
poezja, tłumaczenia |
| Ważne dzieła | |
|
Femijët e natyrës | |
.svg){kind=small}
| |
| Nagrody | |
|
Europejski Poeta Wolności (2022) | |
Życiorys
edytujPochodziła z rodziny prześladowanej politycznie w czasach Envera Hodży[2]. W 1971 przeniosła się wraz z rodziną do Krui, gdzie spędziła dzieciństwo[2]. Dopiero po upadku komunizmu zyskała możliwość studiowania. W 1997 ukończyła studia z zakresu języka i literatury albańskiej na Uniwersytecie Tirańskim[1]. Była redaktorką pisma Zëri i rinisë (Głos młodzieży), a następnie pisma literackiego Drita (Światło).
Pierwsze wiersze publikowała w latach 90. W roku 1999 wzięła udział w międzynarodowych warsztatach pisarzy organizowanych przez University of Iowa. Jej utwory znalazły się we włosko-albańskiej antologii Mediterraneo 1. Utwory Lleshanaku z lat 1992-1999 znalazły się także w zbiorze jej wierszy Fresco, wydanym w 2002 r. w języku angielskim. Jest także autorką scenariusza do filmu Maya i tłumaczką literatury amerykańskiej (Don DeLillo).
10 października 2015 wzięła udział w Festiwalu Literatury Europy Środkowo-Wschodniej Endemity, odbywającym się w Poznaniu.
Pełni funkcję dyrektora d.s. badań Instytutu Badań nad Zbrodniami i Konsekwencjami Komunizmu w Albanii[1]. Była współautorką tomu wywiadów z osobami prześladowanymi przez reżim komunistyczny - Zërat e kujtesës (Głosy pamięci).
Twórczość
edytujPoezja
edytuj- Preludë poetike, (Poetyckie preludium) Tirana 1990.
- Këmbanat e së dielës (Niedzielne dzwony), Tirana 1994.
- Sytë e somnabulës, (Oczy lunatyka) Tirana 1994.
- Gjysëmkubizëm, (Pół-kubizm) Tirana 1997.
- Antipastorale, Tirana 1999.
- Palca e verdhë, (Żółty szpik), Prishtina 2000.
- Femijët e natyrës (Dzieci natury), Tirana 2006
- Pothuajse dje, (Prawie wczoraj), Tirana 2012
- Homo Antarcticus, Tirana 2015
- Hapësirë Negative, Tirana 2018
Proza
edytuj- Arti i joshjes (Sztuka uwodzenia), Tirana 2005.
Polskie przekłady
edytuj- Dzieci natury, Wyd. Słowo-obraz-terytoria, Gdańsk 2011, ISBN 978-83-7453-051-4
- Spóźnione wiadomości; Przeznaczenie wypisane na twarzy; Pan telewizora; Mężczyźni; De iure; Więźniowie, Czas Kultury 2011/3, s.88-93.
- Woda i węgiel, Gdańsk 2021, ISBN 978-83-66003-88-0
Nagrody i wyróżnienia
edytujW 1996 roku jej tomik poezji otrzymał tytuł książki roku, przyznawany przez wydawnictwo Eurorilindja. Tomik Palca e verdhë został uhonorowany w 2001 Srebrnym Piórem (alb. Pende e Argjendte) - prestiżową nagrodą albańskiego ministerstwa kultury. We wrześniu 2009 otrzymała prestiżową nagrodę Kristal Vilenice (dla najlepszego poety) na Międzynarodowym Festiwalu Literackim w Lublanie[1]. Tomik Dzieci natury (w tłumaczeniu Doroty Horodyskiej) znalazł się w pierwszej trójce finalistów II edycji nagrody Europejski Poeta Wolności, organizowanej przez władze Gdańska.[3] Tomik poezji Luljety Lleshanaku Woda i węgiel, w przekładzie Doroty Horodyskiej został uhonorowany nagrodą główną 7. edycji nagrody Europejski Poeta Wolności[4]. Poetka została uhonorowana na gali, która odbyła się 10 czerwca 2022 w gdańskim Teatrze Szekspirowskim.
W 2013 na 16. Międzynarodowych Targach Książki w Tiranie została uhonorowana tytułem "Poetki roku 2013" za tomik Pothuajse dje. W 2019 angielski przekład tomiku Hapësirë Negative był nominowany do kanadyjskiej nagrody Griffin Poetry Prize.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Luljeta Lleshanaku [online], europejskipoetawolnosci.pl [dostęp 2021-03-21] (pol.).
- ↑ a b Luljeta Lleshanaku: Words Are Delicate Instruments [online], guernicamag.com [dostęp 2024-11-10] (ang.).
- ↑ Informacja o nominacjach
- ↑ Werdykt Jury: Marianna Kijanowska i Luljeta Lleshanaku Europejskimi Poetkami Wolności 2022!. europejskipoetawolnosci.pl. [dostęp 2022-05-19].
Bibliografia
edytuj- Strona poświęcona literaturze albańskiej. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-22)].
- Wywiad z poetką
- Biogram w języku polskim
- Elsa Demo, Lleshanaku për çmimin Poeti Evropian i lirisë, Shekulli 7 XII 2010.