Andrzej Jagodziński (tłumacz)
polski dziennikarz, eseista, tłumacz
Andrzej Sławomir Jagodziński (ur. 16 stycznia 1954 we Włocławku) – filolog czeski i słowacki, tłumacz literacki, dyplomata, publicysta, redaktor, dziennikarz.
 A. Jagodziński (2022) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze | |
| Okres |
od 1996 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dyrektor Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego | |
| Okres |
od 2003 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujAbsolwent filologii czeskiej i słowackiej na Uniwersytecie Warszawskim (1978)[1][2]. W drugim obiegu publikował pod nazwiskiem i pseudonimami Beata Rój-Porubska, Tomasz Robiński, Andrzej Iwan i in.[3]. Współpracował z czechosłowacką sekcją Radia Wolna Europa, czasopismem „Svědectví”, „Rozmluvy” i „Obrys”. Pośredniczył między polskimi opozycjonistami a środowiskiem Karty 77. W latach 1984–1989 redaktor czasopisma „Wezwanie”[4]. Po 1989 korespondent „Gazety Wyborczej” w Pradze i Bratysławie, członek zespołu redakcyjnego miesięcznika „Gazeta Środkowoeuropejska”, dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze i radca kulturalny ambasady RP w Pradze (1996–2001), dyrektor Festiwalu Wyszehradzkiego, w latach 2003–2006 dyrektor Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego[5], ekspert ds. promocji Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, ekspert ds. ekspansji mBanku na rynek czeski i słowacki, redaktor Literatury na Świecie (2007–2009), od 2010 do 2015 I radca ambasady RP w Bratysławie[6] i dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie[7].
Jest członkiem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Polskiego PEN Clubu, należał także do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[8] do sierpnia 2020 roku[9].
Odznaczenia
edytuj- Zasłużony Działacz Kultury[4]
- Medal Jana Masaryka[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2007)[10]
- Literacką Nagrodą Europy Środkowej Angelus (za tłumaczenie z czeskiego książki Josefa Škvoreckiego „Przypadki inżyniera ludzkich dusz”) (2009)[11]
- Nagroda im. Jiřího Theinera (za wybitne zasługi w propagowaniu literatury czeskiej za granicą) (2011)[12]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013)[13]
- Gratias Agit (2013)[14]
- Nagroda im. Václava Buriana (2018)[15]
- Nagroda „Literatury na Świecie” (2018)[16]
Ważniejsze publikacje książkowe
edytuj- Andrzej Sławomir Jagodziński: Banici. Rozmowy z czeskimi pisarzami emigracyjnymi.. Kraków: Oficyna Literacka, 1988.
- The Visegrad Group – a Central European Constellation. Andrzej Jagodziński (red.). Bratysława: IVF i IAM, 2006. ISBN 80-969464-7-1. (ang.).
Ważniejsze tłumaczenia książkowe
edytuj- Havel Václav, „Spiskowcy i inne utwory dramatyczne”, NOWA, Warszawa 1982
- Havel Václav, „Largo desolato/Kuszenie”, NOWA, Warszawa 1987
- Havel Václav, „Teatr”, Pomorze, Bydgoszcz 1991
- Havel Václav, „Tylko krótko, proszę”, Znak, Kraków 2007
- Havel Václav, „Siła bezsilnych i inne eseje”, Agora, Warszawa 2011 (wybór oraz przekład znacznej części tekstów)
- Havel Václav, „Opera żebracza”, Agora, Warszawa 2011
- Havel Václav, „Zmieniać świat. Eseje polityczne”, Agora, Warszawa 2012 (wybór oraz przekład znacznej części tekstów)
- Havel Václav, „Letnie rozmyślania”, Krytyka Polityczna, Warszawa 2012
- Havel Václav, „Obywatel kultury”, Agora, Warszawa 2016 (wybór oraz przekład znacznej części tekstów)
- Havel Václav, „Utwory sceniczne”, Krytyka Polityczna, Warszawa 2016 (wybór oraz przekład większości tekstów)
- Mlynář Zdenĕk, „Perspektywy i konsekwencje „normalizacji” w Polsce”, Biblioteka Tygodnika Wojennego, Warszawa 1982
- Kohout Pavel, „Degrengolada”, Przedświt, Warszawa 1988
- Kundera Milan, „Księga śmiechu i zapomnienia”, Przedświt, Warszawa 1984; PIW, Warszawa 1993, 1998, 2004; WAB 2013 (I część – tłum. P. Godlewski, II–VII część – tłum. ASJ)
- Hrabal Bohumil, „Kim jestem”, CIS/Marabut, Warszawa/Gdańsk 1994
- „Bez nienawiści” – antologia czeskiej literatury niezależnej (wybór oraz przekład znacznej części tekstów), Krąg, Warszawa 1982,
- Štěpan Ludvík, „Znak brzozy”, KAW, Warszawa 1987
- Seifert Jaroslav, „Trzy krótkie opowiadania o książkach”, Tow. Przyjaciół Książki, Wałbrzych 1988
- Tomek Lubomír, „Różne kształty miłości”, Czytelnik, Warszawa 1988,
- Kopecky Jan, „Czeski teatr wiejski – przyczynek do historii teatru ludowego XVIII–XIX wieku, PWN, Warszawa 1989,
- „Czas i śmierć” – antologia czeskich opowiadań grozy z XIX i początku XX wieku (wybór oraz przekład znacznej części tekstów), MAW, Warszawa 1989
- Škvorecký Josef, „Wyjątki z autosztambucha”, PoMost, Warszawa 1988 (Wspólnie z Janem Stachowskim)
- Škvorecký Josef, „Batalion czołgów”, Pogranicze, Sejny 2004; Agora, Warszawa 2011
- Škvorecký Josef, „Przypadki inżyniera ludzkich dusz”, Pogranicze, Sejny 2008; Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Warszawa 2017
- Škvorecký Josef, „Scherzo capriccioso”, Książkowe Klimaty, Wrocław 2016
- Škvorecký Josef, „Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny (Osobista historia czeskiego kina”, Pogranicze, Sejny 2018
- Škvorecký Josef, „Cud”, Pogranicze, Sejny 2018
- Škvorecký Josef, „Gorzki świat”, Czarne, Wołowiec 2020 (wspólnie z Janem Stachowskim)
- Mitana Dušan, „Nocne wiadomości” (wybór opowiadań, wspólnie z Józefem Waczkowem), Świat Literacki, Warszawa 1994
- Dagan Avigdor (Viktor Fischl), „Opowieści jerozolimskie”, Świat Literacki, Warszawa 2000
- Chalupecký Jindřích, „Jakub Deml” (w: Jakub Deml, „Zapomniane światło”), Czarne, Wołowiec 2000,
- Kosatík Pavel, „Olga Havlova – Opowieść o niezwykłym życiu”, Rosner&Wspólnicy, Warszawa 2003,
- Liehm Antonín J. – „Filmy pod specjalnym nadzorem”, Numer specjalny pisma „Film na Świecie” 404/2003, Warszawa 2003,
- „W roli głównej Ferdynand Waniek” – antologia sztuk czeskich dysydentów, Atut, Wrocław 2008 („Audiencja”, „Wernisaż” i „Protest” V. Havla oraz „Atest” i „Degrengolada” P. Kohouta – tłum. ASJ)
- Nr. 3–4/2007 (Josef Škvorecký) oraz 11–12/2008 (Ota Filip, Jiří Gruša i Libuše Moníková) pisma „Literatura na Świecie” – opracowanie koncepcji numerów oraz przekład dużej części tekstów,
- „Opowiadacze – nie tylko Hrabal” – antologia czeskich opowiadań (wspólnie z Janem Stachowskim), Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012.[17]
- Hostovský Egon, „Zaginiony”, Książkowe Klimaty, Wrocław 2016
- Jiří Gruša, „Czechy. Instrukcja obsługi”, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2018
- Jiří Gruša, „Życie w prawdzie, czyli kłamstwa z miłości”, Pogranicze, Sejny 2020
- Martin M. Šimečka, „Słowacja. Dzieje obojętności”, Universitas, Kraków 2019
- Josef Formánek, „Mówić prawdę”, Krytyka Polityczna, Warszawa 2019
Przypisy
edytuj- ↑ Tina Čorná, Nemôžeme všetko čakať od štátu [online], www.sme.sk, 5 stycznia 2005 [dostęp 2019-05-07] (słow.).
- ↑ Gdańsk ustanowił nową nagrodę literacką – tym razem dla tłumaczy [online], booklips.pl, 20 grudnia 2013 [dostęp 2018-09-03] (pol.).
- ↑ Dorota Dudek. Czeska literatura w polskim drugim obiegu lat osiemdziesiątych. „Bohemistyka”. R. 2001 (nr 3), s. 221–233, 2001. PAN oddział w Poznaniu, IFS UAM, Wydawnictwo Pro. ISSN 1642-9893.
- ↑ a b c Andrzej Jagodziński. Publicista, bohemista a překladatel české literatury [online], mzv.cz, 4 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-04] (cz.).
- ↑ Gloria Artis dla Andrzeja Jagodzińskiego. mkidn.gov.pl, 14 lutego 2013. [dostęp 2014-06-25]. (pol.).
- ↑ [1] [dostęp 2013-02-01]
- ↑ Kontakty - Poľský inštitút Bratislava [online], polinst.sk, 17 marca 2015 [dostęp 2019-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-17] (słow.).
- ↑ Andrzej Sławomir JAGODZIŃSKI [online], Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, 5 marca 2016 [dostęp 2020-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ Janusz Anderman i inni: Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich. „Zeszyty Literackie”, 2020-08-14. [dostęp 2020-08-21].
- ↑ Prezydent RP odznaczył bohaterów stanu wojennego oraz działaczy ruchu „Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej”. prezydent.pl, 10 grudnia 2007. [dostęp 2014-06-24]. (pol.).
- ↑ Angelus dla tłumacza. angelus.com.pl, 6 grudnia 2009. [dostęp 2013-07-08]. (pol.).
- ↑ Nagroda dla tłumacza Andrzeja Jagodzińskiego. PAP, www.europejskipoetawolnosci.pl, 13 maja 2011. [dostęp 2013-07-08]. (pol.).
- ↑ Gloria Artis dla Andrzeja Jagodzińskiego. mkidn.gov.pl, 14 lutego 2013. [dostęp 2013-03-03]. (pol.).
- ↑ Nagroda Gratias Agit dla Andrzeja Jagodzińskiego. wyborcza.pl, 7 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-09]. (pol.).
- ↑ Sabina Vojtěchová, V Olomouci již potřetí udělí básnické Ceny Václava Buriana [online], Deník Referendum, 25 września 2018 [dostęp 2022-01-03] (cz.).
- ↑ Nagrody „Literatury na Świecie” za rok 2018 [online], wirtualnywydawca.pl, 19 września 2019 [dostęp 2023-10-01] (pol.).
- ↑ [2] [dostęp 2014-12-10]. sppwarszawa.pl. [zarchiwizowane z [3] tego adresu] (2016-03-05)].