Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V
(Przekierowano z Dowództwo Okręgu Korpusu nr V w Krakowie)
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V (DOK V) – terytorialny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych okresu II RP, pełniący funkcje administracyjno-gospodarcze, mobilizacyjne i garnizonowo-porządkowe z siedzibą w garnizonie Kraków.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1921 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
Polska Komenda Wojskowa w Krakowie |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
gen. por. Emil Gołogórski |
| Ostatni |
gen. bryg. Aleksander Narbutt-Łuczyński |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Podległość | |
Historia okręgu
edytuj1 listopada 1918 została utworzona Polska Komenda Wojskowa w Krakowie, która początkowo objęła swoim zasięgiem powiaty Galicji Zachodniej i Śląska Cieszyńskiego, które wcześniej podlegały austriackiemu Militar-Kommando w Krakowie[2].
7 listopada PKL rozszerzyła swoją władzę o resztę Galicji, a w drugiej połowie listopada również o powiaty: będziński, dąbrowski i olkuski. 12 listopada 1918 PKL podjęła decyzję o utworzeniu 7 okręgów wojskowych:
- Podhalański Okręg Wojskowy z siedzibą w Nowym Targu - ppłk Andrzej Galica
- Przemyski Okręg Wojskowy z siedzibą w Przemyślu - ppłk Michał Tokarzewski-Karaszewicz[3]
- Śląski Okręg Wojskowy z siedzibą w Cieszynie - płk Franciszek Latinik
- Tarnowski Okręg Wojskowy z siedzibą w Tarnowie - płk Mieczysław Kuliński
- Wadowicki Okręg Wojskowy z siedzibą w Wadowicach - płk Celestyn Brŭckner
- Rzeszowski Okręg Wojskowy z siedzibą w Rzeszowie - płk Ludwik Zawada
- Będziński Okręg Wojskowy z siedzibą w Będzinie - płk Rudolf Tarnawski
Kraków i Wieliczka oraz powiat krakowski leżały w gestii Komendy Miasta Krakowa. Komendantem miasta mianowany został gen. Antoni Madziara, jego zastępcą, płk Stanisław Haller. Komendy okręgów wojskowych podlegały Polskiej Komendzie Wojskowej w Krakowie.
27 listopada 1918 Polska Komenda Wojskowa przemianowana została na Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie[4].
Dowództwo Okręgu Generalnego „Kraków” - Okręgu Korpusu Nr V
edytuj- Dowódcy okręgu
- gen. por. Emil Gołogórski (27 listopada 1918 – 30 maja 1919[5])
- gen. por. Antoni Symon (od 30 maja 1919[6])
- gen. ppor. Gustaw Zygadłowicz (18 sierpnia – 3 października 1920)
- gen. por. Antoni Symon (1 września 1920 – marca 1921)
- gen. dyw. Aleksander Osiński (od 22 stycznia 1921)
- gen. dyw. Józef Czikel (10 września 1922 – 15 listopada 1923[7])
- gen. dyw. Mieczysław Kuliński (od 15 listopada 1923[8])
- gen. bryg. Stanisław Wróblewski (30 maja 1926 – 20 maja 1930[9])
- gen. bryg. Aleksander Narbutt-Łuczyński (20 maja 1930[10] - 1939)
- Zastępcy dowódcy okręgu
- płk SG Eugeniusz Tinz (p.o. od 20 kwietnia 1921)
- gen. bryg. Henryk Minkiewicz (1 maja 1922 – 30 sierpnia 1923 → zastępca dowódcy OK I)
- gen. bryg. Wacław Dziewanowski (30 sierpnia 1923 – 1925)
- płk dypl. Marian Bolesławicz (5 lutego 1930 – październik 1935)
- gen. bryg. Bolesław Jatelnicki-Jacyna (1937 - wrzesień 1939)
- Pomocnicy dowódcy okręgu
- płk Roman Witorzeniec (listopad 1935 – wrzesień 1939)
- Oficerowie ordynansowi dowódcy okręgu (adiutanci)
- kpt. Michał Remer (lata 20.)[11]
- Szefowie sztabu okręgu
- płk Stanisław Haller (18 listopada 1918 – 7 lutego 1919)
- płk Józef Czikel (1 maja 1919 – 6 marca 1920)
- płk SG Eugeniusz Tinz (4 września 1920 – 25 września 1921)
- płk SG Jan Kubin (? – 15 października 1923)
- płk SG Emil Krukowicz-Przedrzymirski (15 października 1923[12] – 31 lipca 1924[13])
- płk SG Rudolf Kawiński (15 października 1924 – 5 czerwca 1926)
- ppłk SG Mieczysław Wyżeł-Ścieżyński (5 czerwca – 10 listopada 1926)
- płk SG Marian Bolesławicz (grudzień 1926 – grudzień 1928)
- płk dypl. Leopold Endel-Ragis
- ppłk / płk dypl. kaw. Bolesław Świdziński (marzec 1929[14] - 30 września 1930 → stan nieczynny[15])
- ppłk dypl. piech. Zygmunt Berling (X 1930[16] - październik 1932)
- ppłk dypl. Tadeusz Roman Tomaszewski (X 1932 – luty 1936)
- ppłk dypl. Witosław Porczyński (do września 1939)
- Zastępcy szefa sztabu
- ppłk Adam Jordan-Rozwadowski (1923[17])
- ppłk SG Wilhelm Lawicz-Liszka (od stycznia 1924)
- Szefowie artylerii i uzbrojenia
- gen. bryg. Ignacy Ledóchowski (1923 – 1925)
- Szefowie inżynierii i saperów
- płk sap. Józef Olszyna-Wilczyński (1922 – 13 lipca 1923 → szef Wydziału I Departamentu V MSWojsk.)
- płk sap. Jan Skoryna (13 lipca 1923 – 1925)
- Szefowie łączności / szefowie 5 Okręgowego Szefostwa Łączności (1921-1929 i 1939)
- kpt. łącz. Stanisław Władysław Rausch (1923[18])
- ppłk łącz. dr Józef Seruga (VI 1926[19][20] – marzec 1929)
- Szefowie intendentury / szefowie 5 Okręgowego Szefostwa Intendentury
.jpg)
- płk int. Stanisław Feliks Barzykowski (1923[18] – 1 grudnia 1924[21] → p.o. inspektora służby intendentury w Dep. VII MSWojsk.)
- płk int. Tadeusz Stefan Dębski (p.o. od 1 grudnia 1924[21])
- płk int. Szymon Miodoński (do sierpnia 1939 → szef intendentury Armii „Kraków”)
- Szefowie Poborowi / inspektorzy poborowi
- ppłk piech. Tadeusz Wiśniowski (1923[18] – marzec 1925[22])
- płk piech. Maksymilian Marian Antoni Hoborski (od marca 1925[22])
- Szefowie remontu
- Dowódcy Żandarmerii
- gen. ppor. Eugeniusz Dąbrowiecki (XI 1918 – maj 1919)
- płk żan. Emil Tintz (V – grudzień 1919)
- Dowódca Obrony Przeciwlotniczej
- płk piech. Marian Ocetkiewicz (1937 – wrzesień 1939)
- Szefowie sanitarni
- gen. ppor. Tadeusz Zapałowicz (1918–1921)
- płk lek. Ignacy Masny (1923)
- płk lek. Bolesław Korolewicz (8 lutego 1924 – 31 marca 1930)
- płk lek. Jerzy Nadolski (VI 1930 – 30 kwietnia 1934 → szef san. OK I)
- płk lek. Bolesław Błażejewski (V 1934 – 1936 → szef san. OK II)
- płk lek. Tomasz Krzyski (20 kwietnia 1938 – wrzesień 1939)
- Szefowie weterynarii
- ppłk lek. wet. Stanisław Iwaszkiewicz (1923[18])
- Szefowie duszpasterstwa wyznania rzymskokatolickiego
- dziekan generalny ks. Piotr Niezgoda (1921–1930)
- proboszcz / dziekan ks. dr Antoni Zapała (1 czerwca 1931[27] - 1939)
- Szefowie duszpasterstwa ewangelickiego
- proboszcz ks. Karol Grycz-Śmiłowski (1919 – 30 listopada 1930 → stan spoczynku)
Uwagi
edytuj- ↑ Ppłk jazdy Adam Śmiałowski ur. 24 sierpnia 1873 w Witkowicach. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Komisji Remontowej w Krakowie, a jego oddziałem macierzystym był 20 pułk ułanów w Rzeszowie[23]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 14. lokatą w korpusie oficerów jazdy. Oficer nadetatowy 20 puł., pełniący służbę w DOK V w Krakowie na stanowisku szefa remontu[24]. Zmarł 28 grudnia 1923 w Krakowie[25].
Przypisy
edytuj- ↑ Henryk Łukasik, Andrzej Turowicz: Twierdza Kraków – znana i nieznana, cz. III. Kraków-Międzyzdroje: Wyd. "Przedsięwzięcie Galicja", 2002, s. 32-33.
- ↑ Rozkaz PKW ↓, Nr 1 z 1 listopada 1918 roku.
- ↑ Z uwagi na to, że ppłk Michał Tokarzewski-Karaszewicz dowodził obroną Lwowa, 16 listopada 1918 r. dowódcą okręgu mianowano gen. Juliusza Bijaka.
- ↑ Rozkaz PKW ↓, Nr 14 z 27 listopada 1918 roku.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2168.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2169.
- ↑ 6 listopada 1923 w czasie starć robotników z wojskiem dowództwo nad OK Nr V z polecenia Rady Ministrów objął gen. dyw. Lucjan Żeligowski.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk 1923, 16 XII, nr 77
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 198.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 199.
- ↑ Wiadomości policyjne. Szczegóły zamachu samobójczego kapitana Remera. „Czas”. Nr 77, s. 2, 3 kwietnia 1926.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 63 z 27 września 1923 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 76 z 7 sierpnia 1924 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 32.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 10.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 93.
- ↑ a b c d Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 94.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 28 czerwca 1926 roku, s. 199.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 613.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 stycznia 1925 roku, s. 27.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 132.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 263, 876.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 94, 639, 675.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 25 marca 1924, s. 148.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 240.
Bibliografia
edytuj- Rozkazy Polskiej Komendy Wojskowej w Krakowie. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2018-10-20].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.