Ulica Stradomska w Krakowie
Ulica Stradomska (potocznie i tradycyjnie: Stradom) – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto wyznaczająca główną oś dawnego przedmieścia Stradom. Stanowi przedłużenie ulicy Grodzkiej. Istniała już w XIV wieku. Prowadziła od Bramy Grodzkiej do prowadzącego na Kazimierz Mostu Królewskiego na Wiśle[1]. Ulica w obecnym kształcie powstała po zasypaniu koryta Starej Wisły. Początkowo nazywana była Kazimierską. Obecna nazwa funkcjonuje od początku XX wieku.
Stare Miasto | |||||||||||||||||||
Widok od północy, od Plant | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||||||||||||||||
50,053936°N 19,939377°E/50,053936 19,939377 |
Zabudowa
edytujW XVII wieku przy ulicy pod numerem 4 wzniesiono kościół Nawrócenia św. Pawła. Pod tym samym numerem znajduje się Muzeum Historyczno-Misyjne Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Na tyłach kościoła, w kwartale między ulicami Stradomską, św. Gertrudy, św. Sebastiana i J. Dietla znajduje się Ogród Księży Misjonarzy.
Pod numerem 11 znajduje się kamienica Jakubowskich, dawny hotel "Pod Złotym Wołem", a później "Londyński". Tutaj w 1849 roku otwarto jeden z pierwszych krakowskich ogródków piwnych.
Na tyłach kamienicy pod numerami 12–14 znajdują się pozostałości po zdesakralizowanym kościele św. Jadwigi.
Pod numerem 13 znajduje się kamienica Bekierskich, w której w XIX wieku mieścił się hotel "Pod Białą Różą". W hotelu tym trzykrotnie, podczas przejazdu przez Kraków, zatrzymał się Honoriusz Balzak (w latach 1847, 1848 i 1850)[2].
Pod numerem 17, na rogu z ulicą Koletek 1, znajduje się kamienica Maurycego Barucha, w której mieścił się Urząd Celny.
Przy zbiegu ulic Stradomskiej (pod numerem 27) i J. Dietla (pod numerem 42) znajduje się kamienica Ohrensteina, projektu prof. Jana Zawiejskiego. Jest to wybudowany w latach 1911–1913 pięciokondygnacyjny budynek, którego kopuła do II wojny światowej zwieńczona była iglicą. Jego właścicielami byli Mojżesz Löbel Ohrenstein, handlarz win, oraz jego żona Róża (oryg. Reizel), z domu Wald.
-
Widok z ulicy Grodzkiej (z północy)
-
Widok od ulicy Dietla (z południa)
-
Widok na ulicę od podnóża Wawelu w kierunku południowym. W centrum zdjęcia widoczny Kościół Nawrócenia św. Pawła, w głębi po prawej Kamienica Ohrensteina. (2016)
-
ul. Stradomska 2
Kamienica (XIX wiek) -
ul. Stradomska 3
Zabytkowa kamienica (proj. Bogumił Trenner, 1849) -
ul. Stradomska 4
Kamienica, budynek furty w składzie zespołu klasztoru Misjonarzy (proj. Kacper Bażanka) -
ul. Stradomska 5
Zabytkowa kamienica (proj. T. K. Niemczykiewicz, 1842) -
ul. Stradomska 6
Kamienica, zachodnie skrzydło klasztoru Misjonarzy (proj. Kacper Bażanka) -
ul. Stradomska 6
Kościół Nawrócenia św. Pawła -
ul. Stradomska 7
Kamienica (XVIII wiek) -
ul. Stradomska 9
Kamienica (1860) -
ul. Stradomska 10
Kamienica (XVIII wiek) -
ul. Stradomska 11
Dom Jakubowskich proj. Ignacy Hercok (1829) -
ul. Stradomska 12-14
Kamienica -
ul. Stradomska 13
Dawny „Hotel Pod Białą Różą” w którym zatrzymywał się Balzak -
ul. Stradomska 15
Kamienica Schermantów proj. Jacek Matusiński (1871) -
ul. Stradomska 15
Budynek dawnego kina „Warszawa” -
ul. Stradomska 18
Kamienica (proj. Samuel Singer – przebudowa)
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Stradomska, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 929. ISBN 83-01-13325-2.