Wikipedia

13 Eskadra Towarzysząca

(Przekierowano z 13 Eskadra Obserwacyjna)

13 eskadra towarzysząca – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

13 Eskadra Obserwacyjna
13 Eskadra Towarzysząca
Ilustracja
Godło malowane na samolotach eskadry
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1 lutego 1934

Rozformowanie

wrzesień 1939

Tradycje
Święto

19 maja[a]

Rodowód

13 eskadra liniowa

Dowódcy
Pierwszy

kpt. obs. Edward Młynarski

Ostatni

kpt. obs. Lucjan Fijuth

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Warszawa-Okęcie
We wrześniu 1939:
Wierzbowo (Czerwony Bór)
Folwark Dobra Wielka
Krynki
Jabłonka
Pobikry
Łysów
Jeleniec
Hołoby
Górka Połonka
Stasin Piadyki

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko[b]

Rodzaj wojsk

Lotnictwo

Podległość

I dywizjon liniowy
VI/1 dywizjon towarzyszący
SGO „Narew”

13 eskadra towarzysząca sformowana została na bazie 13 eskadry liniowej w 1934 na lotnisku Okęcie.
Godłem eskadry był zielono-żółty świerszcz na tle jasnoniebieskiego koła ze srebrną obwódką[1][2]. Numery taktyczne: dowódca eskadry−22, I pluton od 23 do 25, II pluton od 26 do 28, III pluton od 29 do 31, IV pluton od 32 do 34, V pluton od 35 do 37[3].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 eskadra walczyła w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”[4], operując z lotnisk Wierzbowo, Dobra Wielka, Krynki, Jabłonka, Łysów.
1 września eskadra posiadała 7 samolotów RWD-14b Czapla. W toku działań utraciła 5 samolotów, poległo 3 członków personelu latającego, 3 zostało rannych, 5 uznano za zaginionych. Załogi eskadry wykonały 45 zadań bojowych, w tym 10 łącznikowych.

13 eskadra towarzysząca w okresie pokoju

edytuj

Rozkazem Departamentu Aeronautyki MSWojsk. w drugiej połowie 1930 zorganizowany został tzw. pluton towarzyszący[c] podległy dowódcy I dywizjonu liniowego z 1 pułku lotniczego. Na bazie plutonu prowadzono ćwiczenia doświadczalne polegające na współdziałaniu z wojskami lądowymi. Ćwiczenia wykazały dużą przydatność tego typu formacji, szczególnie w zakresie zwiadu lotniczego i łączności. Bazując na wynikach ćwiczeń, rozkazem MSWojsk. B.Og.Org. L. 4349/tj. z 19 stycznia 1934, rozwiązano 13 eskadrę liniową, a na jej bazie utworzono 13 eskadrę towarzyszącą w składzie pięć plutonów po trzy samoloty[5]. Wyposażenie eskadry stanowiły samoloty Potez XXV, PWS-5 i PZL Ł.2. Nowy pododdział wszedł w skład I dywizjonu liniowego 1 pułku lotniczego stacjonującego na lotnisku Okęcie w Warszawie[6]. W końcu maja 1934 wszystkie plutony osiągnęły zdolność bojową. W 1934 plutony otrzymały samoloty towarzyszące Lublin R.XIII. W sierpniu eskadra przebywała na poligonie Trauguttowo w okolicach Brześcia. Po ukończeniu programu ćwiczeń plutony rozpoczęły działalność na rzecz innych rodzajów wojsk: I/13 współdziałał z 10 Grupą Artylerii podczas szkoły ognia na poligonie Krzątka Bojanów, II/13 z Brygady Kawalerii „Białystok”, III/13 uczestniczył w szkole ognia 1 Grupy Artylerii na poligonie Czerwony Bór, IV/13 brał udział w ćwiczeniach Szkoły Podchorążych Piechoty, V/13 wykonywał zadania na korzyść sztabu 2 Dywizji Kawalerii[6]. Latem 1934 trzy plutony eskadry przebywały na koncentracji i ćwiczeniach lotnictwa na węźle lotniskowym Gniezno. Koncentrację zakończono zlotem na lotnisko Okęcie i defiladą powietrzną nad Warszawą.

Zimą 1935 II, III i V pluton działały na korzyść 18 Dywizji Piechoty, a załogi I plutonu współdziałały z 28 Dywizją Piechoty. W dniu 4 lutego 1935, na skutek otwarcia w kabinie spadochronu, zginęła załoga II plutonu: ppor. obs. Zygmunt Piekarski i sierż. pil. Władysław Zieliński[6].

W kolejnych latach eskadra ćwiczyła walki powietrzne i zwalczanie celów naziemnych na różnych poligonach. Poszczególne plutony współdziałały z wojskami lądowymi. W czasie ćwiczeń miały też miejsce kolejne wypadki lotnicze. W październiku 1935 samolot R-XIII zderzył się z samolotem P-7. Sierż. pil. Jan Kozłowski poniósł śmierć, a sierż. Wolf doznał ciężkich obrażeń. W 1936 w locie treningowym zginął kpr.pil. Gerard Kucharski, a st. szer. Tadeusz Szadkowski uległ ciężkim obrażeniom[3].

Rozkazem Departamentu Dowodzenia Ogólnego MSWojsk. L.dz. 4359/tjn. z 19 lipca 1937 dokonano reorganizacji 13 eskadry Towarzyszącej. Na jej bazie utworzono nową 13 eskadrę towarzyszącą oraz 16 i 19 eskadry towarzyszące. Wszystkie nowe eskadry posiadały w swoim składzie dwa plutony i podlegały dowództwu nowo utworzonego VI/1 dywizjonu towarzyszącego[3].

W czerwcu 1938 13 eskadra przebywała na lotnisku Rakowice koło Krakowa. 5 czerwca w trybie alarmowym przesunięto eskadry VI dywizjonu do Pohulanki koło Wilna. Ten nagły przerzut samolotów na Wileńszczyznę miał związek z zaistniałym polsko–litewskim konfliktem granicznym. 10 czerwca samoloty powróciły na Okęcie. Kilka dni potem wznowiono szkolenie, tym razem na poligonie w Czerwonym Borze[7].

W maju 1939 eskadra przezbrojona została w samoloty RWD-14b Czapla[7].

25 sierpnia tego roku, po przeprowadzonej mobilizacji alarmowej, jednostka została przemianowana na 13 Eskadrę Obserwacyjną.

W nocy z 26 na 27 sierpnia rzut kołowy przemieścił się na lotnisko polowe w Czerwonym Borze[d]. 28 sierpnia na tym lotnisku wylądował rzut powietrzny: 7 samolotów obserwacyjnych RWD-14b Czapla i 2 samoloty łącznikowe RWD-8[7]. Następnego dnia II pluton odleciał na lądowisko koło folwarku Dobra Wielka, do dyspozycji dowódcy Oddziału Wydzielonego „Suwałki”[2].

Działania 13 eskadry obserwacyjnej w kampanii wrześniowej

edytuj
 

W czasie kampanii wrześniowej 1939 eskadra początkowo walczyła w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”[4], a 10 września została przydzielona do dyspozycji dowódcy Frontu Północnego, mimo iż jeszcze przez kilka dni wykonywała zadania dla SGO „Narew”[8].

W składzie lotnictwa Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”

edytuj

Rano 1 września, po odprawie u dowódcy Lotnictwa SGO „Narew”, dowódca eskadry kpt. obs. Lucjan Fijuth powiadomił żołnierzy o stanie wojny z Niemcami. Załoga por. obs. Józefa Taraszewskiego z pilotem st. sierż. pil. Romualdem Podwysockim otrzymała zadanie rozpoznania pasa nadgranicznego Myszyniec–Szczucin–Grajewo, a por. obs. Stanisław Świechowski z sierż. pil. Antonim Paszkowskim rejonu Chorzeli. Obie załogi meldowały o przekroczeniu granicy niedużych oddziałów niemieckich. Po południu te same załogi dublowały poranne zadania. W tym czasie, przygotowujący się do lotów, II pluton został zaskoczony nalotem kilku bombowców. Bombardowanie było niecelne i nie uczyniło żadnych strat. Kapitan Seweryn Łaźniewski otrzymał rozkaz przesunięcia samolotów na lądowisko Krynki[9][10].
2 września przed południem na rozpoznanie w rejon Chorzele–Różan polecieli kpt. obs. Feliks Misiewicz z ppor. pil. Julianem Morawskim. Załoga nie powróciła na lotnisko. To samo zadanie powtarzali por. obs. Józef Taraszewski ze st. sierż. pil. Romualdem Podwysockim. Załoga zameldowała wykrycie dużej kolumny pancerno-motorowej na szosie Chorzele–Różan. Załoga II plutonu, w składzie por. obs. Marian Pęski i kpr. pil. Andrzej Piaskowski, rozpoznawała na korzyść Suwalskiej Brygady Kawalerii w rejonie na północny zachód od Suwałk. W czasie lądowania wyłamano podwozie „Czapli”. Załoga obrażeń nie odniosła, ale samolot następnego dnia musiano spalić[11][10].
3 września do Czerwonego Boru przyleciał rzut powietrzny II plutonu. Wykonująca lot rozpoznawczy załoga: kpt. obs. Seweryn Łaźniewski i por. pil. Eugeniusz Chojnacki, została zaatakowana przez Messerschmitty i zestrzelona[12]. W kolejnym wylocie poleciał dowódca eskadry ze st. sierż. pil. Wawrzyńcem Madalińskim. Załoga wykryła kolumnę broni pancernej na szosie Chorzele–Różan. W czasie prowadzenia rozpoznania została zaatakowana przez niemieckie myśliwce. Skutecznie ratowała się ucieczką. Po południu załoga por. Taraszewski i st. sierż. Podwysocki poleciała w rejon Chorzele–Przasnysz–Myszyniec. W locie powrotnym ostrzelała z lotu koszącego jadącą kolumnę zmotoryzowaną, zadając przeciwnikowi duże straty. Z lekką raną ręki por. Taraszewski wylądował na podziurawionej pociskami „Czapli”[13][10].
4 września por. obs. Edward Hubicki i kpr. pil. Edward Sadoczyński śledzili marsz wykrytej wcześniej kolumny pancernej. W rejon Różana polecieli ppor. obs. Franciszek Rudnicki i kpr. pil. Mieczysław Piwko. Po południu 4 klucze Heinkli 111 zbombardowały lotnisko eskadry. Bomby uszkodziły 1 samochód ciężarowy. Dowódca eskadry otrzymał rozkaz odejścia na lądowisko Jabłonka[13].
5 września załogi eskadry wykonały 4 loty rozpoznawcze celem ustalenia kierunków marszu jednostek pancernych wroga. Z jednego lotu nie powróciła załoga por. obs. Hubicki i kpr. pil. Piaskowski[e], a do jednostki dołączył zaginiony kpt. Misiewicz[f]. Po południu załoga por. obs. Taraszewski i sierż. pil. Podwysocki wykonała lot łącznościowy do komendanta Bazy Małaszewicze i z powrotem[15][16].
6 września eskadra nadal rozpoznawała i ustalała kierunki marszu nieprzyjacielskich oddziałów pancernych. Dowódca eskadry tak charakteryzuje te działania[14]:

„[...] Eskadra rozpoznaje w dalszym ciągu broń pancerną nieprzyjaciela. Dowództwo nie jest w stanie nastawić rozpoznania lotniczego ze względu na jej ruchliwość i nie jest w możności określić, w którym rejonie po przebytej nocy znajduje się nieprzyjaciel. Dlatego też otrzymuję rozkazy rozpoznawania olbrzymich rejonów jak: Ostrów Mazowiecka – Wyszków – Węgrów – Ostrołęka. Rozpoznania dają chaotyczne, niepełne wiadomości. Obserwatorzy stwierdzają po kilkanaście czołgów buszujących po prawie wszystkich szosach w różnych kierunkach”[...]”

Podczas wykonywania zadania rozpoznawczego, samolot ppor. obs. Jana Gerstela i kpr. pil. Jana Bahanka został trafiony ogniem obrony przeciwlotniczej. Po wylądowaniu kpr. Bahanka odwieziono do szpitala, a „Czapla” została uszkodzona.Tego dnia ppor. obs. Piotr Kotonowicz poleciał z sierż. Antonim Paszkowskim do Warszawy w celu doręczenia poczty Naczelnemu Wodzowi. Przed wieczorem rzut powietrzny eskadry odleciał na lądowisko Pobikry[14][16].
7 września latano na rozpoznanie w obszarze Ostrów Mazowiecka i Małkinia, a por. Taraszewski wystartował do Warszawy na RWD-8, by doręczyć pocztę dowódcy SGO „Narew”. Dołączyła do eskadry załoga por. Hubicki i kpr. Piaskowski[14].
8 września wykonano 3 loty rozpoznawcze. Załoga por. Taraszewskiego wróciła z Warszawy nie RWD-8, a „Karasiem”. Niestety, maszyny ostrzelanej w czasie przelotu nie udało się naprawić.
9 września prowadzono rozpoznanie na drogach Wyszków – Małkinia. Ubezpieczano też m.p. sztabu SGO „Narew” rozmieszczonego w Wysokim Mazowieckim oraz poszukiwano terenów pod przyszłe lotniska eskadry.
10 września załogi por. Hubickiego i ppor. Kotonowicza wykryły obecność niemieckich oddziałów pancernych w Sokołowie Podlaskim i Węgrowie. Rozpoczęto przegrupowanie eskadry do Łysowa. Rzut kołowy odjechał w nocy, a o świcie odleciały samoloty. W tym dniu utracono też łączność ze sztabem SGO „Narew”[17].

Pod rozkazami Naczelnego Dowódcy Lotnictwa

edytuj

11 września eskadra nadal nie miała łączności ze sztabem SGO „Narew”. Wobec powyższego kpt. Lucjan Fijuth wysłał oficera łącznikowego do Naczelnego Dowódcy Lotnictwa w Brześciu, prosząc o rozkazy. W dniu następnym ppor. Kotonowicz przywiózł rozkaz, zgodnie z którym z dniem 13 września eskadra przeszła do dyspozycji dowódcy Frontu Północnego gen. Dąb-Biernackiego. Eskadra ma przegrupować się do Wojcieszkowa, a dowódca eskadry zameldować się u dowódcy frontu w Siedlcach lub Kałuszynie[16].
12 września w rejonie Huszlewa zorganizowany oddział 12 ludzi zdobył w zasadzce 4 niemieckie czołgi rozpoznawcze (sic!). Wieczorem rzut kołowy wyruszył na nowe lotnisko. Do eskadry dołączył też rzut kołowy II/13 plutonu[17].
13 września rzut powietrzny przesunął się na lądowisko Jeleniec. W trakcie przelotu zaginęła załoga kpt. obs. Misiewicz i kpr. pil. Sadoczyński[g]. W godzinach przedwieczornych ewakuowano lotnisko Jeleniec, a eskadra przeszła na lotnisko Hołuby. Podczas zmiany lotniska zostały ostrzelane załogi por. Pęskiego i por. Taraszewskiego. Ranny por. Taraszewski dostał się do niewoli, a postrzelana „Czapla” por. Pęskiego lądowała przymusowo w okolicach Hrubieszowa, a po usunięciu uszkodzeń odleciała do Hołub[18]. W tym czasie dowódca eskadry kpt. Fijuth odnalazł kwaterę gen. Dąb-Biernackiego w Lubartowie i otrzymał rozkaz przerzucenia eskadry do Świerży. Po przybyciu na lotnisko Jeleniec nie zastał już tam eskadry. W majątku Ciecierzyn spotkał część rzutu kołowego dowodzonego przez ppor. Kotonowicza. Podporucznik Kotonowicz wysłany został do Hołub z rozkazem dla rzutu powietrznego przelotu na lądowisko Świerże. W drodze do Hołub ppor. Kotonowicz dostał się do niewoli niemieckiej i rozkazu nie przekazał[19].
W dniach 15-16 września dwie „Czaple” zostały przeniesione na lądowisko Górka Połonka. Tutaj wykonano kilka lotów rozpoznawczych i łącznościowych na korzyść dowódcy obrony Łucka, po czym samoloty odleciały na lotnisko Stasin. Tam weszły w skład formującego się dywizjonu obserwacyjnego. Kpt. Fijuth, nie doczekawszy się przylotu samolotów do Świerży, wyjechał samochodem do Hołub, a dowodzenie rzutem kołowym objął ppor. Gerstel.
17 września załogi wykonały 2 loty łącznościowe oraz rozpoznanie granicy wschodniej, a dowódca eskadry, nie znajdując jednostki w Hołubach, udał się do Wielicka, skąd samolotem PZL.46 „Sum“ odleciał do Kołomyi, a następnie przekroczył granicę i wylądował w Czerniowcu[19].
18 września dwie załogi eskadry, w składzie innych samolotów dywizjonu, odleciały do Czerniowiec, a rzut kołowy podążał z Łucka do Kołomyi. W drodze por. Gerstel podporządkował się oddziałowi por. pil. Edmunda Piorunkiewicza z eskadry sztabowej.
25 września 1939 por. pil. Edmund Piorunkiewicz uzyskał zgodę gen. bryg. Franciszka Kleeberga na zorganizowanie 13 eskadry szkolnej[19]. Wymieniona jednostka do 6 października 1939 działała w składzie Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”.

Żołnierze eskadry

edytuj
Dowódcy eskadry[20]
Stopień Imię i nazwisko Okres pełnienia służby
kpt. obs. Edward Młynarski 1934 – 1935
por. obs. Tadeusz Nowacki p.o. był w 1935
kpt. pil. Karol Eberhardt 17 X 1935 – XI 1937
kpt. pil. Bolesław Nieznański XI 1937 – 1 V 1939
kpt. obs. Lucjan Fijuth 1 V 1939– IX 1939
Personel eskadry w marcu 1939[21][h]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko Przydział 1 XI 1939
dowódca eskadry kpt. Kazimierz Ciesielski
dowódca I/13 plutonu kpt. Henryk II Wiśniewski
dowódca II/13 plutonu kpt. Seweryn Jan Łaźniewski dowódca II/13 plutonu
pilot ppor. Julian Morawski
obserwator por. Edward Hubicki
obserwator por. Stanisław Józef Świechowski
obserwator por. piech. Józef Taraszewski
obserwator ppor. Franciszek Rudnicki
Personel eskadry we wrześniu 1939[23]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko Dalsze losy
dowódca eskadry kpt. obs. Lucjan Fijuth Polskie Siły Powietrzne
szef eskadry st. sierż. Wacław Kozłowicz
I pluton
dowódca plutonu kpt. obs. Feliks Misiewicz[i] † Starobielsk[25]
obserwator por. obs. Edward Hubicki[j]
por. obs. Józef Różycki-Taraszewski niewola niemiecka
por. obs. Stanisław Świechowski
ppor. obs. Franciszek Rudnicki[k] † 19 IX 1939
pilot ppor. pil. Julian Morawski
st. sierż. pil. Wawrzyniec Madaliński
st. sierż. pil. Antoni Paszkowski
st. sierż. pil. Romuald Podwysocki[l] Armia Krajowa
kpr. pil. Jan Bahanek Polskie Siły Powietrzne
szef mechaników majster wojsk. Choiński
II pluton
dowódca plutonu kpt. obs. Seweryn Łaźniewski † 3 IX 1939
obserwator por. obs. Marian Pęski
ppor. obs. Piotr Kotonowicz
ppor. obs. Jan Gerstel Polskie Siły Powietrzne
pilot por. pil. Eugeniusz Chojnacki † 3 IX 1939
kpr. pil. Andrzej Piaskowski[m]
kpr. pil. Mieczysław Piwko[n]
kpr. pil. Edward Sadoczyński
kpr. pil. Bronisław Wojno Polskie Siły Powietrzne
szef mechaników st. majster wojsk. Józef Trautman

Wypadki lotnicze

edytuj
  • 4 lutego 1935 na skutek otwarcia się spadochronu pilota, który został wyciągnięty z samolotu, a ten spadł na ziemię zginęła załoga w składzie sierż. pil. Władysław Zieliński oraz ppor. obs. Zygmunt Piekarski. Załoga była z plutonu II/13[6].
  • 9 października 1935 podczas podchodzenia do lądowania samolotu Lublin R-XIII z załogą sierż. sierż. pil. Jan Kozłowski i Hugon Wolf, uderzył w niego lądujący samolot PZL P-7. Sierż. Kozłowski poniósł śmierć, natomiast sierż. Wolf doznał ciężkich obrażeń[3].
  • 15 czerwca 1936 podczas lotu treningowego śmierć poniósł kpr. pil. Gerard Kucharski, a ciężkim obrażeniom uległ st. szer. Tadeusz Szadkowski[3].

Samoloty eskadry

edytuj

We wrześniu 1939 na uzbrojeniu eskadry znajdowało się 7 samolotów RWD-14 Czapla[28].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Święto 1 pułku lotniczego.
  2. ↑ Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku obrony (Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220). W skład Sił Zbrojnych II RP wchodziły wojska lądowe nazywane ówcześnie wojskiem i Marynarka Wojenna. Wojsko składało się z jednostek organizacyjnych wojska stałego i jednostek organizacyjnych Obrony Narodowej, a także jednostek organizacyjnych Korpusu Ochrony Pogranicza.
  3. ↑ Pluton towarzyszący wyposażony był w 3 samoloty Potez XXVII (wstępnie był też i Hanriot XIX)[1].
  4. ↑ Adam Kurowski, Lotnictwo polskie w 1939 roku podał, że lotnisko polowe eskadry znajdowało się w folwarku Wierzbowo.
  5. ↑ załoga por. Hubicki i kpr. Piaskowski została zaatakowana przez 3 Me-109. Klucząc między lasami udało się Polakom uniknąć zestrzelenia. Z braku paliwa przymusowo lądowali, a po wyszukaniu benzyny wrócili do jednostki 7 września[14].
  6. ↑ Samolot kpt. Misiewicza został zestrzelony przez niemiecką obronę przeciwlotniczą. Ranny w rękę ppor. Morawski trafił do szpitala[14].
  7. ↑ Samolot kpt. obs. Misiewicza i kpr. pil. Sadoczyńskiego „zgubił się” w gęstej mgle i przymusowo lądował przy szosie Łuków – Żelechów. Na poszukiwanie lądowiska wyruszył kpr. Sadoczyński. Kiedy pilot dotarł do eskadry, wysłano po kpt. Misiewicza motocykl. Niestety, nie odnaleziono go[17].
  8. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[22].
  9. ↑ Feliks Misiewicz, za wojnę obronną Polski 1939, został odznaczony Krzyżem Walecznych[24].
  10. ↑ Edward Hubicki, za wojnę obronną Polski 1939, został odznaczony Krzyżem Walecznych[26].
  11. ↑ Franciszek Rudnicki, za wojnę obronną Polski 1939, został odznaczony 2-krotnie Krzyżem Walecznych[27].
  12. ↑ Romuald Podwysocki, za wojnę obronną Polski 1939, został odznaczony Krzyżem Walecznych[24].
  13. ↑ Andrzej Piaskowski, za wojnę obronną Polski 1939, został odznaczony Krzyżem Walecznych[24].
  14. ↑ Mieczysław Piwko, za wojnę obronną Polski 1939, został odznaczony Krzyżem Walecznych[24].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Pawlak 1989 ↓, s. 136.
  2. ↑ a b Pawlak 1991 ↓, s. 341.
  3. ↑ a b c d e Pawlak 1989 ↓, s. 140.
  4. ↑ a b Koliński 1978 ↓, s. 85.
  5. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 136-137.
  6. ↑ a b c d Pawlak 1989 ↓, s. 139.
  7. ↑ a b c Pawlak 1989 ↓, s. 142.
  8. ↑ Kujawa i rękopis ↓, s. 43.
  9. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 344.
  10. ↑ a b c Dymek 1999 ↓, s. 84.
  11. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 344-345.
  12. ↑ PSP w II wojnie światowej ↓.
  13. ↑ a b Pawlak 1991 ↓, s. 345.
  14. ↑ a b c d e Pawlak 1991 ↓, s. 346.
  15. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 345-346.
  16. ↑ a b c Dymek 1999 ↓, s. 85.
  17. ↑ a b c Pawlak 1991 ↓, s. 347.
  18. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 347-348.
  19. ↑ a b c Pawlak 1991 ↓, s. 348.
  20. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 136-142.
  21. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 773.
  22. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  23. ↑ Pawlak 1982 ↓, s. 192-193.
  24. ↑ a b c d Pawlak 1991 ↓, s. 500.
  25. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 553.
  26. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 497.
  27. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 501.
  28. ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 350.

Bibliografia

edytuj
  • Przemysław Dymek: Samodzielna Grupa Operacyjna „Narew” 1939 w polskiej historiografii wojskowej. Poznań: Wydawnictwo Sorus, 1999. ISBN 978-83-87133-54-2.
  • Izydor Koliński: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych w latach 1939–1946.. T. I: Polegli w kampanii wrześniowej, pomordowani w ZSRR i w innych okolicznościach podczas okupacji. Wydanie II poprawione i uzupełnione. Na prawach rękopisu.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982. ISBN 83-206-0281-5.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • Adam Kurowski, Lotnictwo polskie w 1939 roku, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1962, wyd. I
  • Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. Ostatni lot „Czapli” 13 eskadry obserwacyjnej. [dostęp 2019-08-25].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=13_Eskadra_Towarzysząca&oldid=74228376”