13 Eskadra Liniowa
13 eskadra liniowa – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
 Godło: „Biały kościotrup” z czerwoną szarfą | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1925 |
| Rozformowanie |
1934 |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja |
13 eskadra towarzysząca |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. pil. Czesław Niekraszewicz |
| Ostatni |
kpt. pil. Jan Lasocki |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
W 1918 na lotnisku mokotowskim w Warszawie zorganizowana została „eskadra warszawska”, która później przemianowana została na 3 eskadrę wywiadowczą. W 1925 eskadra została przemianowana na 13 eskadrę lotniczą, a rok później na 13 eskadrę niszczycielską nocną. 1929 przemianowano ją na 13 eskadrę liniową, a w 1934 13 eskadra została rozwiązana. Prawie cały personel latający i naziemny przeszedł do 13 eskadry towarzyszącej.
Godło eskadry[1]:
- biały kościotrup z czerwoną szarfą grający na skrzypcach – na samolotach Ansaldo 300 i Potez XV
- biały równoramienny trójkąt na tle czerwonego kwadratu z białą obwódką – na samolotach Potez XXVII i Breguet
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujW maju 1925 3 eskadra wywiadowcza została przemianowana na 13 eskadrę lotniczą i weszła w skład II dywizjonu 1 pułku lotniczego. Na wyposażeniu posiadała samoloty Ansaldo 300[1]. Na przełomie 1925/1926 roku rozpoczęła się wymiana samolotów na Potezy XV[1]. Rozkazem Departamentu Żeglugi Powietrznej MSWojsk. L.dz. 500/tjn. 0g. 0rg. z 26 maja 1926 przemianowano II dywizjon lotniczy na II dywizjon niszczycielski nocny[1].
W 1927 eskadra sukcesywnie otrzymywała samoloty Potez XXVII, a już w 1929 rozpoczęto ich wymianę na lekkie bombowce Breguet XIX B.2 z oprzyrządowaniem do nocnych lotów[2]. Rozkazem Ministra Spraw Wojsk. Biuro Og.– Org. L.dz. 412/tjn. z 2 sierpnia 1928 przemianowano 14 eskadrę niszczycielską na 211 eskadrę, a 13 eskadra została przesunięta do I dywizjonu lotniczego[3]. W 1932 został wprowadzony nowy system oznakowania samolotów. Polegał na przyporządkowaniu poszczególnym pułkom znaków graficznych. 111 eskadra nie stosowała tego systemu[4].
Rozkazem dziennym nr 25 z 31 stycznia 1934 13 eskadra liniowa została rozwiązana, a prawie cały personel latający i naziemny przeszedł do organizującej się 13 eskadry towarzyszącej. Samoloty Breguet XIX zostały przekazane do 2 pułku lotniczego na wyposażenie formującej się 24 eskadry liniowej[3].
| Nazwy jednostki i daty sformowania, przeformowań i rozformowania | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| XII 1918 | eskadra warszawska | 1919 | 3 eskadra wywiadowcza | V 1925 | 13 eskadra lotnicza | V 1926 | 13 eskadra niszczycielska N | X 1929 | 13 eskadra liniowa | 1934 |
Dowódcy eskadry
edytuj- kpt. pil. Czesław Niekraszewicz (1925 – 14 V 1926)[1] → zginął w wypadku lotniczym
- kpt. pil. Karol Malik (V 1926 – VII 1929)
- kpt. pil. Ignacy Skorobohaty (VII 1929 – XI 1931)[3]
- kpt. obs. Leonard Hudzicki (XI 1931 – VIII 1933)
- kpt. pil. Jan Kazimierz Lasocki (VIII 1933 – I 1934)
Wypadki lotnicze
edytuj- 27 kwietnia 1926, przy zrzucaniu wieńca podczas pogrzebu płk. pil. Aleksandra Serednickiego, samolot z załogą sierż. pil. Wacław Brzezina i st. szer. mech. Wincenty Gromadzki, na skutek zderzenia z drugą maszyną runął na ziemię. Obaj lotnicy ponieśli śmierć[1].
- 14 maja 1926 zginął w locie służbowym kpt. Niekraszewicz[1].
- 2 kwietnia 1931 samolot Breguet XIX, z załogą ppor. obs. Bronisław Likowski i por. pil. Euzebiusz Żebrowski rozbił się z powodu awarii silnika na dziedzińcu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. Lotnicy ponieśli śmierć[3].
- 4 maja 1933, podczas przelotu do Krakowa, zginęli ppor. obs. Stanisław Malczyk i st. szer. pil. Feliks Żbikowski[5].
Samoloty eskadry
edytuj-
Breguet 19
(1926–1935)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Pawlak 1989 ↓, s. 132.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 133.
- ↑ a b c d Pawlak 1989 ↓, s. 134.
- ↑ Kowalski 1981 ↓, s. 121.
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 135.
Bibliografia
edytuj- Tomasz Kowalski: Godło i barwa w lotnictwie polskim 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1981. ISBN 83-206-0149-5. OCLC 830211140.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku Czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.