Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Bitwy i operacje morskie
Chronologiczna lista bitew morskich:
- bitwa morska w delcie Nilu (1178 p.n.e.)
- bitwa morska pod Alalią (535 p.n.e.)
- bitwa pod Salaminą (480 p.n.e.)
- bitwa morska pod Kyme (474 p.n.e.)
- bitwa morska pod Tragią (440 p.n.e.)
- wojna Koryntu z Korkyrą
- bitwa w zatoce Ambrakia (435 p.n.e.) (bitwa pod Aktion)
- bitwa morska koło wysp Sibote (433 p.n.e.)
- bitwa morska pod Kyzikos (410 p.n.e.)
- bitwa pod Arginuzami 406 p.n.e.
- bitwa u ujścia Ajgospotamoj 405 p.n.e.
- bitwa morska pod Knidos (394 p.n.e.)
- bitwa pod Salaminą Cypryjską (306 p.n.e.)
- wojny punickie
- bitwa morska pod Efezos (245 p.n.e.)
- bitwa koło wysp Paksoj (229 p.n.e.)
- bitwa morska pod Chios (201 p.n.e.)
- bitwa morska pod Korikos (190 p.n.e.)
- bitwa pod Akcjum (31 p.n.e.)
- bitwa morska przy przylądku Bon (468)
- bitwa morska pod Ostią (849)
- bitwa pod Svolder (1000)
- bitwa o Konungahelę (1136)
- bitwa morska pod Euboją (1158)
- bitwa morska pod Akką (1258)
- bitwa pod Sluys (1340)
- bitwa morska w Zatoce Smyrneńskiej (1344)
- bitwa morska pod Aydin (1344)
- bitwa morska koło Dardaneli (1416)
- bitwa morska pod Kopenhagą (1427) (Duńczycy przeciwko Niemcom)
- bitwa morska pod Dunbar (1489) (Szkoci przeciwko Anglikom)
XVI wiek
edytuj- portugalskie wojny kolonialne w Indiach
- bitwa pod Kalikutem (1502)
- bitwa morska pod Dżaul (1508)
- bitwa morska pod Diu (1509)
- bitwa pod Lepanto (1571)
- bitwa w zatoce Zuider Zee (1573)
- pokonanie hiszpańskiej Wielkiej Armady (1588)
XVII wiek
edytuj- bitwa pod Oliwą (1627) (bitwa na redzie gdańskiej)
- wojna angielsko-holenderska:
- bitwa pod Portlandem (1653)
- bitwa pod Scheveningen (1653)
- bitwa pod Texel (1673)
- bitwa morska pod La Houge (1692)
- Bitwa w Zatoce Hudsona (1697)
XVIII wiek
edytuj- bitwa morska pod Malagą (24 sierpnia 1704)
- bitwa morska pod Hanko (27 lipca 1714)
- bitwa pod Tulonem (22 lutego 1744)
- I bitwa morska pod Finisterre (14 maja 1747)
- II bitwa morska pod Finisterre (25 października 1747)
- bitwa na Jeziorze Nowowarpieńskim (1759)
- bitwa w zatoce Quiberon (1759)
- Bitwa pod Czesmą (5-7 lipca 1770)
- bitwa pod Chesapeake (1781)
- Bitwa pod Moho (1782)|bitwa pod Moho]] (1782)
- Bitwa przy wyspach Les Saintes (1782)
- bitwa pod Oczakowem (1788)
- bitwa koło przylądka St. Vincent (14 lutego 1797)
- bitwa pod Ushant (1794) (Quessant; „słynny 1 czerwca”)
- bitwa pod Genuą (1795)
- Bitwa koło Przylądka Świętego Wincentego (1797) (1797)
- bitwa pod Abukirem (1798)
- bitwa pod Kopenhagą (1801)
- bitwa pod Algeciras (1801)
- III bitwa u przylądka Finisterre (22 lipca 1805)
- bitwa pod Trafalgarem (21 października 1805)
- bitwa pod Grand Port (27 sierpnia 1810)
- bitwa koło Lissy(1811)
XIX wiek
edytuj- bitwa o Jezioro Erie (1813)
- bitwa pod Plattsburghiem (1814) (II bitwa na jeziorze Champlain)
- bitwa pod Navarino (1827)
- bitwa pod Synopą (1853)
- wojna secesyjna:
- bitwa w zatoce Hampton Roads (1862)
- kampania na Missisipi (1862-1863)
- bitwa w zatoce Mobile (1864)
- bitwa pod Helgolandem (1864)
- bitwa pod Lissą (1866)
- bitwa pod Fuzhou (1885)
- bitwa pod Shipu (1885)
- bitwa pod Pungdo (1894)
- bitwa u ujścia Yalu (1894)
- wojna amerykańsko-hiszpańska
- Bitwa w Zatoce Manilskiej (1898)
- bitwa pod Santiago de Cuba (1898)
XX wiek
edytujData | Bitwa | I strona | II strona | Opis |
---|---|---|---|---|
8 lutego 1904 – 2 stycznia 1905 | obrona Port Artur | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Japonii | Eskadra rosyjska bazująca w Port Arturze brała udział w głównych zmaganiach morskich pierwszej fazy wojny. Baza została zdobyta przez Japończyków w wyniku krwawych walk lądowych, a flota w niej bazująca została zniszczona w szeregu operacji morskich i ostrzeliwania przez artylerię lądową. |
9 lutego 1904 | bitwa pod Czemulpo | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Japonii | W chwili wybuchu wojny w porcie Czelumpo zostały zablokowane przez Japończyków krążownik „Wariag” oraz kanonierka „Koriejec”. Po próbie stoczenia walki przez okręty rosyjskie, w wyniku zdecydowanej przewagi japońskiej i odniesionych uszkodzeń, zostały one samozatopione. |
10 sierpnia 1904 | bitwa na Morzu Żółtym | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Japonii | Eskadra rosyjska próbowała przedrzeć się przez blokadę japońską z Portu Artura do Władywostoku. W trakcie bitwy zginał dowódca rosyjskiej eskadry kadm. Witgeft . Rosyjska została osłabiona, a pozostałe okręty, w większości uszkodzone, powróciły do oblężonego Portu Artura. |
14 sierpnia 1904 | bitwa pod Ulsan | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Japonii | Władywostocki zespół krążowników został wysłany w kierunku Cieśniny Koreańskiej w celu wsparcia próby przedarcia się głównych sił rosyjskich z Portu Artura do Władywostoku. W wyniku bitwy stoczonej z krążownikami japońskimi zatopiony został krążownik „Riurik”, a pozostałym dwóm krążownikom rosyjskim udało się pomimo ciężkich uszkodzeń powrócić do Władywostoku. |
27 maja-28 1905 | bitwa pod Cuszimą | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Japonii | W celu wsparcia zablokowanej w Port Arturze floty Rosjanie wysłali z Europy prawie wszystkie sprawne okręty. Zespół rosyjski płynący dookoła Afryki oraz częściowo przez Kanał Sueski nie zdążył jednak dotrzeć do Port Artura przed jego upadkiem. Rosjanie postanowili przedrzeć się do Władywostoku przez Cieśninę Koreańską, gdzie doszło do bitwy z flotą japońską, w wyniku której flota rosyjska została całkowicie zniszczona. |
Data | Bitwa | I strona | II strona | Opis |
---|---|---|---|---|
1914-1918 | I bitwa o Atlantyk | Imperium Brytyjskie Dominium Nowej Fundlandii Kanada Stany Zjednoczone Francja |
Cesarstwo Niemieckie | I bitwa o Atlantyk była morską kampanią rozgrywaną głównie na morzach wokół Wysp Brytyjskich i na Oceanie Atlantyckim. Wielka Brytania była bardzo uzależniona od importu morskiego, który zapewniał wyżywienie populacji i surowce dla przemysłu. Marynarka niemiecka próbowała przerwać brytyjskie dostawy i doprowadzić w ten sposób do załamania się brytyjskiej gospodarki, a docelowo do wycofania się Wielkiej Brytanii z wojny. |
4-10 sierpnia 1914 | pościg za Goeben i Breslau | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Próba przechwycenia przez brytyjską flotę śródziemnomorską krążownika liniowego "Goeben” i krążownika lekkiego „Breslau”, należących do niemieckiej eskadry śródziemnomorskiej. Okręty niemieckie skutecznie wymknęły się ścigającym je okrętom i przedarły się przez Dardanele do Konstantynopola, gdzie weszły w skład floty tureckiej. |
16 sierpnia 1914 | bitwa pod Barem | Francja | Austro-Węgry | Francuskie pancerniki w trakcie patrolu przeciw okrętom austriackim blokującym wybrzeże Czarnogóry zatopiły krążownik pancernopokładowy „Zenta”. |
26 sierpnia 1914 | bitwa pod Odensholmem | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Niemiecki krążownik "Magdeburg” w trakcie stawiania min wszedł na mieliznę u wejścia do zatoki Zatoki Fińskiej. Eskortujący go niszczyciel „V 26” próbował go bezskutecznie holować. „Magdeburg” został zniszczony przez rosyjskie krążowniki, a Rosjanie odzyskali z jego wraku 3 zestawy niemieckich książek kodowych, co wkrótce doprowadziło do złamania niemieckich kodów morskich. |
28 sierpnia 1914 | bitwa pod Helgolandem | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Brytyjczycy zaatakowali niemieckie patrole u podejścia do głównych niemieckich baz morskich. |
22 września 1914 | zatopienie brytyjskich krążowników przez U-9 | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Niemiecki okręt podwodny U-9 pod dowództwem por. Weddigena zatopił trzy brytyjskie krążowniki pancerne – HMS „Aboukir”, HMS „Hogue” i HMS „Cressy”. |
28 października 1914 | bitwa pod Penang | Imperium Rosyjskie Francja |
Cesarstwo Niemieckie | Niemiecki krążownik SMS „Emden”, ucharakteryzowany na brytyjski krążownik przez dodanie fałszywego czwartego komina, wszedł do portu Penang w Malezji i otworzył ogień do stojących tam alianckich okrętów, zatapiając francuski torpedowiec „Mosquet” i rosyjski krążownik pancernopokładowy „Żemczug”. |
1 listopada 1914 | bitwa pod Coronelem | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Niemieckie krążowniki pod dowództwem adm. von Spee pokonały krążowniki brytyjskie u wybrzeży Chile. |
9 listopada 1914 | bitwa koło Wysp Kokosowych | Australia | Cesarstwo Niemieckie | Potyczka australijskiego krążownika HMAS „Sydney” z krążownikiem niemieckim SMS „Emden”. Podczas walki okręt australijski dzięki większej prędkości utrzymywał się poza zasięgiem dział niemieckich, odnosząc tylko lekkie uszkodzenia i w przeciągu półtorej godziny zamienił okręt niemiecki w zdruzgotany wrak, osadzony ostatecznie przez załogę na mieliźnie. |
18 listopada 1914 | bitwa koło przylądka Sarycz | Imperium Rosyjskie | Imperium Osmańskie | |
8 grudnia 1914 | bitwa koło Falklandów | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Zespół brytyjskich krążowników liniowych unicestwił Wschodnioazjatycką Eskadrę Krążowników dowodzoną przez adm. von Spee. |
16 grudnia 1914 | bombardowanie Scarborough, Hartlepool i Whitby | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Atak marynarki niemieckiej na angielskie portowe miasta Scarborough, Hartlepool, West Hartlepool i Whitby. |
24 stycznia 1915 | bitwa na Ławicy Dogger | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Brytyjczycy przechwycili niemieckie krążowniki, które zamierzały zaatakować brytyjską flotę rybacką na Ławicy Dogger. W wyniku walki krążownik „Blücher” został zatopiony przez brytyjskie krążowniki liniowe. |
19 lutego 1915 – 9 stycznia 1916 | operacje morskie w Cieśninie Dardanelskiej | Imperium Brytyjskie Francja Imperium Rosyjskie Australia |
Imperium Osmańskie | kampania Dardanelska rozpoczęła się jako operacja wyłącznie morska, ale z biegiem czasu rola okrętów stała się pomocnicza, a inwazja na Gallipoli stała się największą operacja amfibijną I wojny światowej. Ostatecznie alianci po poniesieniu poważnych strat musieli zrezygnować z przełamywania blokady cieśniny. |
2 lipca 1915 | bitwa koło Gotlandii | Imperium Rosyjskie Imperium Brytyjskie |
Cesarstwo Niemieckie | Rosyjska eskadra krążowników przechwyciła niemieckie okręty powracające ze stawiania zapory minowej przy Wyspach Alandzkich. Niemiecki krążownik minowy „Albatross” został wyrzucony na brzeg i internowany przez Szwecję, a krążowniki „Roon” i „Prinz Adalbert” uszkodzone. |
5 sierpnia 1915 | bitwa pod Kefken | Imperium Rosyjskie | Imperium Osmańskie | Rosyjski okręt podwodny i dwa niszczyciele zaatakowały turecki konwój składający się 4 transportowców w eskorcie krążownika i dwóch niszczycieli. Wszystkie transportowce zostały zatopione, a tureckiej eskorcie ledwo udało się uciec. |
8-19 sierpnia 1915 | bitwa w Zatoce Ryskiej | Imperium Rosyjskie | Cesarstwo Niemieckie | |
26 grudnia 1915 | bitwa na Jeziorze Tanganika | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | |
28-29 grudnia 1915 | bitwa pod Durazzo | Imperium Brytyjskie Włochy Francja |
Austro-Węgry | |
24 kwietnia 1916 | bombardowanie Yarmouth i Lowestoft | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Niemieckie krążowniki liniowe ostrzelały portowe miasta brytyjskie w celu wyciągnięcia i zniszczenia części floty brytyjskiej. |
31 maja-1 czerwca 1916 | bitwa jutlandzka (bitwa na Skaggeraku) | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | Największa bitwa morska I wojny światowej. Nierozstrzygnięte spotkanie głównych sił marynarek wojennych Imperium Brytyjskiego i Cesarstwa Niemieckiego. |
21 kwietnia 1917 | bitwa w Cieśninie Kaletańskiej | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | bitwa niszczycieli u wejścia do kanału La Manche. |
15 maja 1917 | bitwa w cieśninie Otranto | Imperium Brytyjskie Włochy Francja |
Austro-Węgry | |
11-19 października 1917 | operacja Albion | Imperium Rosyjskie Imperium Brytyjskie |
Cesarstwo Niemieckie | |
17 października 1917 | bitwa w Moonsundzie | Imperium Rosyjskie Imperium Brytyjskie |
Cesarstwo Niemieckie | |
17 listopada 1917 | II bitwa pod Helgolandem | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | |
23 kwietnia 1918 | rajd na Zeebrugge i Ostendę | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie | |
9 maja 1918 | II rajd na Ostendę | Imperium Brytyjskie | Cesarstwo Niemieckie |
Data | Bitwa | I strona | II strona | Opis |
---|---|---|---|---|
6 marca 1938 | bitwa koło przylądka Palos | Frankiści | Republikanie | Największa bitwa morska podczas wojny domowej w Hiszpanii i zarazem największe zwycięstwo morskie republikanów. W wyniku trafienia 3 torpedami zatonął frankistowski krążownik „Baleares”. Bitwa nie miała jednak wpływu na ogólne działania wojenne. |
- obszar Atlantyku
- bitwa u ujścia La Platy (1939)
- atak na Tarent (11 listopada-12 listopada 1940)
- bitwa koło przylądka Sparivanto (27 listopada 1940)
- bitwa o Atlantyk (1941-1944)
- zatopienie „Bismarcka” (1941)
- bitwa koło przylądka Matapan (28 marca 1941)
- I bitwa pod Syrtą (17 grudnia 1941)
- II bitwa pod Syrtą (22 marca 1942)
- bitwa pod Ushant (Ouessant) (9 czerwca 1944)
- Pacyfik
- bitwa pod Ko Chang (1941)
- atak na Pearl Harbor (1941)
- bitwa na Morzu Jawajskim (27 lutego 1942)
- bitwa w Cieśninie Makasarskiej (4 lutego 1942)
- II bitwa na Morzu Jawajskim (1 marca 1942)
- bitwa na Morzu Koralowym (8 maja 1942)
- bitwa pod Midway (4 czerwca 1942)
- walki o Guadalcanal (1942-1943)
- bitwa koło wyspy Savo (9 sierpnia 1942)
- bitwa koło wschodnich Salomonów (24 sierpnia 1942)
- bitwa koło przylądka Esperance (11 października-12 października 1942)
- bitwa pod Santa Cruz (26 października 1942)
- I bitwa pod Guadalcanalem (12 listopada-13 listopada 1942)
- II bitwa pod Guadalcanalem (14 listopada-15 listopada 1942)
- bitwa pod Tassafaronga (30 listopada 1942)
- bitwa na Morzu Filipińskim (19 czerwca-20 czerwca 1944)
- bitwa o Leyte (23 października-25 października 1944)