Tomasz Vetulani
Tomasz Vetulani[a] (ur. 21 grudnia 1965 w Krakowie[1]) – polski artysta plastyk, malarz, rzeźbiarz i rysownik. W swoich pracach zawiera zarówno odniesienia osobiste, jak i komentarze do bieżących spraw politycznych i społecznych; posługuje się między innymi silikonem, gąbką i taśmą klejącą. Od 1991 mieszkał w Utrechcie. Ma obywatelstwo polskie i holenderskie.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Narodowość | |
| Alma Mater |
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, |
| Dziedzina sztuki | |
| Strona internetowa | |
Życie i twórczość
edytujUrodził się w Krakowie jako drugi syn Jerzego Vetulaniego i Marii Vetulani z domu Pająk, młodszy brat Marka. Został ochrzczony przez biskupa Karola Wojtyłę[2][3], z którym jego rodzice i dziadkowie przez kilkadziesiąt lat utrzymywali znajomość.
Zdał maturę w V Liceum Ogólnokształcym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. W latach 1986–1991 studiował na Wydziale Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie uzyskał dyplom w pracowni Juliusza Joniaka[4][5]. Podczas studiów miał epizod współpracy z Tadeuszem Kantorem[6]. W 1990 przez dwa semestry studiował na Uniwersytecie Hajfy[4]. W latach 1992–1993 dzięki stypendium Wspólnoty Flamandzkiej Belgii i ministra kultury Polski odbył studia na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Gandawie[4][7].
Debiutował w 1992 roku wystawą w Stawski Gallery w Krakowie. W 1994 otrzymał wyróżnienie na XXXI Ogólnopolskiej Wystawie Malarstwa Bielska Jesień[8], a w 2002 nominację do Nagrody im. Daniela Chodowieckiego na polski rysunek i grafikę. W 1991 wyemigrował do Utrechtu[3], gdzie od tego czasu mieszka i tworzy[1][6].
Jego prace były pokazane na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych w różnych krajach Europy, m.in. w CSW Zamku Ujazdowskim w Warszawie, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Galerii Bunkier Sztuki, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Biurze Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu oraz w innych galeriach. Od 2014 wystawiał w Galerii Olympia w Krakowie na dwóch wystawach indywidualnych i kilku wystawach zbiorowych[9][10][11][12][13][14][15][16].
W Utrechcie wykonał kilka projektów publicznych, w tym: balustradę Eendjesbrug (niderl. Most kaczki) na moście nad kanałem pomiędzy ulicami Bleyenburgstraat i Huizingalaan, na osiedlu Zeeheldenbuurt(2014)[6][17][18][19][20]; rzeźbę De Stoel (niderl. Krzesło) w parku Voorveldse Polder (2018)[21][22]; oraz ponownie na osiedlu Zeeheldenbuurt, w sąsiedztwie pierwszej realizacji, balustradę Eendjesbrug (Most kaczki, 2021)[23][24].
Komentujący twórczość Tomasza Vetulaniego oceniali, że „artysta żongluje z łatwością i przekorą rozmaitymi środkami wyrazu oraz mediami”[13], „bawi się wyrwanymi z kontekstu rzeczywistości wizerunkami przedmiotów”[11] tworząc krytyczne prace o „mocnych konotacjach społecznych i politycznych”[13], „prześmiewczym i ironicznym charakterze”[25], w których patrzy na Polskę „z dużą obawą, (...) z perspektywy emigranta, z odmiennie ukształtowanej kulturowo i społecznie Holandii, która stała się jego nową ojczyzną”[25]. Jego obiekty „są kpiarskie, ironiczne[26]. Tomasz Vetulani tworzy też „subtelne obrazy-obiekty”[13], z reguły przedstawiające postać kobiecą[4][27], w których „celowo odrzuca klasyczne piękno postaci na rzecz kruchości, ulotności czy po prostu większej wrażliwości na to, co zastane”[25].
W swoim malarstwie Tomasz Vetulani wykorzystuje między innymi farbę olejną, szkic, akwarelę, silikon i gąbkę[b][28]. Na deskach, płytach cynkowych oraz matrycach komputerowych tworzy cykle malarskie, które cechuje „stonowana, monochromatyczna kolorystyka” podkreślająca „melancholię i ulotność przedstawień”[4]. Tomasz Vetulani tworzy obiekty z przypominającego wosk białego kleju[13], taśmy klejącej oraz z wykorzystaniem odpadów, np. korków[4][29]. Do obrazów i obiektów włącza w formie kolażu archiwalne fotografie. Inspiruje się m.in. architekturą religijną oraz otaczającą przyrodą i krajobrazem holenderskim[30].
Ma troje dzieci[30]. Jest ateistą[3]. Przed wyborami samorządowymi w 2018 poparł kandydaturę Jacka Majchrowskiego na prezydenta Krakowa[31][32]. W 2020 wziął udział w protestach w sprawie aborcji po orzeczeniu TK Julii Przyłębskiej[3].
Wybrane wystawy
edytuj
Indywidualne
- Moira, Utrecht, 1994;
- Sluijmer & Van Leeuwen, Utrecht, 1996;
- Hordaland Kunstsenter, Bergen, 1997;
- Galleri Allmenningen, Bergen, 1999;
- Galerie De Verrasing, Utrecht, 2000;
- Expositieruimte Stichting 1/2, Rotterdam, 2001;
- INTERDRUCK Schipper+Patitz, Lipsk, 2001;
- Galerie Besselaar, Utrecht, 2003;
- EM Galerie, Kollum, 2005;
- Solo tentoonstelling Windesheim, Zwolle, 2009;
- Rysunki z niskich krajów, Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu (Galeria Aneks), 2011[5][33];
- Galerie Niek Waterbolk, Utrecht, 2013;
- Wizja lokalna, Galeria Olympia, Kraków, 2014[10][11];
- (Re)search: schetsen en sculpturen, Museum Warsenhoeck, Nieuwegein, 2017[34];
- Zagrożenia nie ma. Barwa i broń, Galeria Olympia, Kraków, 2017[13][27];
- Pucheroki, Galeria R Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, 2023[35][36].
Zbiorowe
- Stawski Gallery, Pałac Sztuki w Krakowie, 1992;
- Ogólnopolski Konkurs Malarstwa Bielska Jesień, Biuro Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, 1994[37];
- Krąg, Bunkier Sztuki w Krakowie, 1995; Biuro Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, Biuro Wystaw Artystycznych w Zielonej Górze, Olsztyn, Włocławek, 1996[38];
- Krajobraz końca XX wieku, Ogólnopolski Konkurs Malarstwa Bielska Jesień, Biuro Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej, 1997[39];
- W tym szczególnym momencie, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 1998[28];
- Galerie de Verrasing, Utrecht, 1999;
- Konkurs o Nagrodę im. Daniela Chodowieckiego na polski rysunek i grafikę, Biuro Wystaw Artystycznych w Sopocie, 2002;
- Kirche und Design, Deutsches Textilmuseum, Krefeld, 2003;
- ART Poznań, Poznań, 2005;
- Ontmoeting II, Galerie Regio Art Rijnmond, Spijkenisse, 2016[40][41];
- 16 lat, Galeria Olympia, Kraków, 2015[42];
- Ręczna robota, Galeria Olympia, Kraków, 2016[12];
- Juliusz Joniak i jego uczniowie, pracownia 124, Pałac Sztuki w Krakowie, 2018;
- Multi-Kulti, Dom Norymberski w Krakowie, 2018[25];
- Salon odrzuconych, klub Betel w Krakowie, we współpracy z Galerią Olympia, 2018[43][44];
- Z kolan. Polska to marzenie, Galeria Olympia, Kraków, 2018[14][45];
- Salon Olympii. Kolekcja Jesień 2019, Galeria Olympia, Kraków, 2019[15][44];
- Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, 2020[46];
- Nasza wystawa. Mokre obrazy. 21, Galeria Olympia, Kraków, 2021[47];
- Uczta, Zofia Weiss Gallery, 2022[48][49][50];
- Pomiędzy, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, 2022[48][49][51].
Opracowano na podstawie materiału źródłowego[1]
Rodzina
edytuj| Michał Vetulani | Franciszka Śliwińska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jan Vetulani | Matylda Pisz | Roman Vetulani | Elżbieta Kunachowicz | Franciszek Latinik | Franciszek Vetulani | Katarzyna Ipohorska-Lenkiewicz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eugeniusz Vetulani | Kazimierz Vetulani | Zygmunt Vetulani | Tadeusz Vetulani | Maria Godlewska | Adam Vetulani | Irena Latinik | Zofia Vetulani | Bohdan de Nisau | Maria Vetulani de Nisau | Cecylia Vetulani | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Armand Vetulani | Wanda Vetulani | Zygmunt Vetulani | Grażyna Małgorzata Świerczyńska | Krystyna Vetulani-Belfoure | Jerzy Vetulani | Maria Pająk | Witold de Nisau | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Agnieszka Vetulani-Cęgiel | Maria Vetulani | Charles Belfoure | Marek Vetulani | Tomasz Vetulani | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|- |}
Uwagi
edytuj- ↑ Właśc. Tomasz Jerzy Vetulani.
- ↑ Według Tomasza Vetulaniego gąbka to „łatwy, lekki materiał zawsze gotowy do użytku. Jej kolor i faktura spełniają moje wymagania estetyczne, fizycznie jest bardzo obecna w przestrzeni. Farba lub tusz są natychmiast wchłaniane w powierzchnię pianki, co sprawia, że korekty są prawie niemożliwe. Jest to materiał, który nadaje się do szybkiej, dynamicznej aplikacji i jest szczególnie przydatny do spontanicznego szkicowania farbą wyciskaną bezpośrednio z tubki. Fakt, że prace te nie mają wielkiej trwałości (gąbka nie jest bardzo trwałym materiałem) nie zniechęca mnie; przemijalność bardzo dobrze pasuje do charakteru pracy i w pewnym stopniu odzwierciedla moje postrzeganie sztuki”[28].
- ↑ Wykaz niekompletny.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Strona Tomasza Vetulaniego. [dostęp 2011-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Agnieszka Kania. Jak uciekać, to do Niskich Krajów. „Gazeta Wyborcza Opole”, s. 7, 27 maja 2011.
- ↑ a b c d Mira Suchodolska: Znać papieża to jest coś. Tomasz Vetulani o rodzinie, Krakowie, byciu artystą i "polwywaleniu". gazetaprawna.pl, 14 marca 2021. [dostęp 2021-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969. Kraków: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, 2020, s. 248.
- ↑ a b Rysunki z Niskich Krajów Tomasza Vetulaniego w Galerii Aneks. tekturaopolska.pl. [dostęp 2011-06-29]. (pol.).
- ↑ a b c Katarzyna Szymańska-Borginon: Polski artysta w Holandii: Cały czas jest ciężko. Pogodziłem się z losem cichego życia. rmf24.pl, 3 maja 2015. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Tomasz Vetulani. artinfo.pl. [dostęp 2016-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Edycja 1994. Biennale Malarstwa Bielska Jesień. [dostęp 2016-03-25].
- ↑ Tomasz Vetulani. olympiagaleria.eu. [dostęp 2024-05-26].
- ↑ a b Jan Kawiorski: Wizja lokalna. Galeria Olympia, 5 września 2014. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c Łukasz Gazur: Poszukiwanie kształtów. dziennikpolski24.pl, 16 września 2014. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Olimpia Maciejewska: Ręczna robota. Galeria Olympia, 22 marca 2016. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f Agnieszka Gołębiewska: Zagrożenia nie ma. Barwa i broń. Galeria Olympia, 24 października 2017. [dostęp 2018-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Agnieszka Gołębiewska: Z kolan. Polska to marzenie. Galeria Olympia, 10 listopada 2018. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Kolekcja jesień 2019. Galeria Olympia, 16 listopada 2019. [dostęp 2020-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Tomasz Vetulani. olympiagaleria.eu, 2023. [dostęp 2023-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Niet alle eendjes zwemmen in het water…. wijkkrantwittevrouwen.nl, 16 grudnia 2014. [dostęp 2018-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Vervanging brugleuning Ezelsdijk. ezelsdijk.nl, 29 października 2014. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Opening Eendjesbrug 22 november. ezelsdijk.nl, 29 listopada 2014. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Eendjesbrug 2014. ezelsdijk.nl, Listopad 2014. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Gedichtenbank Voorveldsepolder. ezelsdijk.nl, 29 września 2018. [dostęp 2018-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Kunststoel met vaart. wijkkrantwittevrouwen.nl, 4 listopada 2018. [dostęp 2018-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Zeeheldenbuurt is Eendjesbrug rijker. ondernemersfondsutrecht.nl, 16 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Eendjesbrug bij Bondsbureau. predikanten.nl, 22 lipca 2021. [dostęp 2021-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d Fred Gijbels: Multi-Kulti. Dom Norymberski, 25 września 2018. [dostęp 2018-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Tomasz Vetulani. Zagrożenia nie ma. Barwa i broń [online], karnet.krakowculture.pl [dostęp 2023-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2023-02-01].
- ↑ a b Tomasz Vetulani / Zagrożenia nie ma. Galeria Olympia, 23 listopada 2017. [dostęp 2018-12-02].
- ↑ a b c W tym szczególnym momencie. Katalog wystawy. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, 1998. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Trash prince uit de Voorveldsepolder. ezelsdijk.nl, 28 marca 2012. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Tomasz Vetulani o Holandii, niskim kraju. nto.pl, 5 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Piotr Ogórek: Wybory samorządowe 2018. Jacek Majchrowski opublikował listę znanych osób, które go popierają. Długa lista. gazetakrakowska.pl, 19 października 2018. [dostęp 2022-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Wybory 2018. Długa lista znanych, które popierają Jacka Majchrowskiego. krakow.naszemiasto.pl, 19 października 2018. [dostęp 2022-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ "Rysunki z niskich krajów" w galerii Aneks. radio.opole.pl, 13 maja 2011. [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Expositie Vetulani in Museum Warsenhoeck. pen.nl, 2 kwietnia 2017. [dostęp 2018-12-02].
- ↑ Zapraszamy na wystawę Tomasza Vetulaniego. rzezba.asp.krakow.pl, 2023. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Tomasz Vetulani. Pucheroki. krakow.pl, kwiecień 2023. [dostęp 2023-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ XXXI Ogólnopolska Wystawa Malarstwa Bielska Jesień 1994. zacheta.art.pl. [dostęp 2020-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Krąg: "Natura i jej abstrakcje" - malarstwo. bwazg.pl. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ XXXIII Ogólnopolska Wystawa Malarstwa Bielska Jesień 1997. zacheta.art.pl. [dostęp 2020-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Poolse vice-ambassadeur opende tentoonstelling RAR. grootnissewaard.nl, 21 lutego 2016. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Artyści Polscy w Holandii - Spotkanie II / Ontmoeting II - Spijkenisse - otwarcie 13 lutego 2016. niedziela.nl, 11 lutego 2016. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ 16 lat. Galeria Olympia, 4 czerwca 2015. [dostęp 2022-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Betel. olympiagaleria.pl, 12 października 2018. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Galeria Olympia otwiera się na artystów wrzuconych z salonu. krakow.wyborcza.pl, 14 listopada 2019. [dostęp 2022-05-05].
- ↑ Joanna Barańska: Galeria Olympia. Polska dla każdego: rzeczywistość czy marzenie. krakow.wyborcza.pl, 9 listopada 2018. [dostęp 2022-05-05].
- ↑ Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969. MOCAK. [dostęp 2020-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Nasza wystawa. Mokre obrazy. 21. Galeria Olympia, 19 marca 2021. [dostęp 2021-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 kwietnia 2021)].
- ↑ a b 150 lat VLO – Cykl wystaw „Sztuka na 5”. saip.pl, 27 maja 2022. [dostęp 2022-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Wystawa Absolwenci – Architekci. arch.pk.edu.pl, 30 maja 2022. [dostęp 2022-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Jolanta Drużyńska: Duch „piątki” na „Uczcie” w Zofia Weiss Gallery. radiokrakow.pl, 15 czerwca 2022. [dostęp 2022-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Pomiędzy. manggha.pl, 2022. [dostęp 2022-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu].