Cecylia Vetulani
Cecylia Vetulani[a] (ur. 11 kwietnia 1908 w Krakowie[1], zm. 2 stycznia 1980[2] w Olsztynie) – polska historyczka sztuki, konserwatorka zabytków, malarka, antykwariuszka, badaczka sztuki ludowej Warmii i Mazur.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
11 kwietnia 1908 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 stycznia 1980 |
| Zawód, zajęcie |
historyczka sztuki |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujByła córką inżyniera Franciszka Vetulaniego (1856−1921) i Katarzyny z domu Ipohorskiej-Lenkiewicz (1868–1915). Miała troje rodzeństwa: brata Stanisława, oraz siostry Zofię i Marię.
W 1926 roku rozpoczęła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, której dyplom otrzymała w 1932. W 1935 uzyskała uprawnienia nauczyciela szkół średnich. Po zakończeniu II wojny światowej mieszkała w Olsztynie. Od 1945 pracowała w Wydziale Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, gdzie była referentem do spraw muzealnych. Następnie podjęła pracę w Muzeum Mazurskim. Zajmowała się tam ratowaniem, porządkowaniem i zabezpieczaniem zbiorów. W roku 1950 została kustoszem Muzeum Mazurskiego, a w latach 1953–1955 pełniła funkcję referenta konserwacji zabytków w Wydziale Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie. Od 1956 pracowała w antykwariacie olsztyńskim. W 1959 przeszła na rentę inwalidzką[1].
Publikowała artykuły dotyczące sztuki ludowej oraz zabytków Warmii i Mazur, m.in. w czasopismach „Słowo na Warmii”, „Warmia i Mazury”, „Przegląd Zachodni” i „Polska Sztuka Ludowa”[1]. W 1972 nakładem Wydawnictwa Pojezierze ukazały się jej wspomnienia zatytułowane Pionierzy i zabytki[3]. Vetulani opisała w nich swoje doświadczenia z lat powojennych, rozpoczynając od roku 1945 streściła losy przeprowadzki do Olsztyna i działalności na zamku olsztyńskim, gdzie organizowała Muzeum, a także z pracy terenowej jako wojewódzkiego konserwatora zabytków. Była także malarką[4].
Zmarła w 1980[1]. Została pochowana w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[5], w kwaterze 218, rząd 3, numer 27[b].
Publikacje
edytuj- Pasłęckie formy piernikarskie w: „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty” z. 1, 1953.
- Pionierzy i zabytki. Wydawnictwo Pojezierze, 1972. Wspomnienia.
Odznaczenia
edytujZa zasługi położone dla ochrony dóbr kultury otrzymała Złotą Odznakę „Za opiekę nad zabytkami”.
Rodzina
edytuj| Michał Vetulani | Franciszka Śliwińska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jan Vetulani | Matylda Pisz | Roman Vetulani | Elżbieta Kunachowicz | Franciszek Latinik | Franciszek Vetulani | Katarzyna Ipohorska-Lenkiewicz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eugeniusz Vetulani | Kazimierz Vetulani | Zygmunt Vetulani | Tadeusz Vetulani | Maria Godlewska | Adam Vetulani | Irena Latinik | Zofia Vetulani | Bohdan de Nisau | Maria Vetulani de Nisau | Cecylia Vetulani | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Armand Vetulani | Wanda Vetulani | Zygmunt Vetulani | Grażyna Małgorzata Świerczyńska | Krystyna Vetulani-Belfoure | Jerzy Vetulani | Maria Pająk | Witold de Nisau | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Agnieszka Vetulani-Cęgiel | Maria Vetulani | Charles Belfoure | Marek Vetulani | Tomasz Vetulani | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|- |}
Uwagi
edytuj- ↑ Właśc. Cecylia Karolina Vetulani.
- ↑ Jej pogrzeb wspominał Jerzy Vetulani: „Zabawnym epizodem cmentarnym z historii naszej rodziny był pogrzeb mojej ciotki, Cecylii Vetulani, na Cmentarzu Powązkowskim. Ciocia zmarła w Olsztynie, gdzie pracowała jako kustosz tamtejszego muzeum, a grób miała wykupiony w Warszawie. Sama msza żałobna była małym skandalem, gdyż żaden z uczestników nie znał zasad liturgii i nie wiedział, kiedy klękać, kiedy wstawać, i jak odpowiadać księdzu, który za to nas potem skarcił. Następny kłopot wynikł przy samym pochówku, bo nikt nie wiedział, że groby na Powązkach były węższe niż normalnie. Gdy okazało się, że trumna jest za szeroka, zapanowała konsternacja. Po chwili uzgodnień z grabarzami odbito wieko i ciocię pochowano „luzem”, patrzącą w styczniowe, zachmurzone niebo zamkniętymi oczyma. Następnie wieko spuszczono na skos, po czym dwaj grabarze skoczyli na nie i na siłę udało się trumnę domknąć. Obserwowanie reakcji uczestników pogrzebu było bardzo interesującym przeżyciem”[6].
- ↑ Wykaz niekompletny.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Cecylia Vetulani. Leksykon kultury Warmii i Mazur, 2010-06-26. [dostęp 2012-10-27]. (pol.).
- ↑ Vetulani Cecylia. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2015-07-18]. (pol.).
- ↑ Pionierzy i zabytki. Wspomnienia. Moja Biblioteka Mazurska. [dostęp 2012-10-27]. (pol.).
- ↑ Zygmunt Vetulani: Z ziemi włoskiej do Sanoka. Esej o rodzinie Vetulanich. W: Sanok – nasza tożsamość. Historia, kultura, środowisko. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka, 2014, s. 93.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: FRANCISZEK VETULANI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2017-01-24].
- ↑ Julia Kalęba: Prezes sekcji geniuszy. Mando, 2017, s. 122–123.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Oracki: Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945–1970. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975, s. 99–101.
- Kamila Wróblewska. Cecylia Vetulani (1908–1980). „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”. 1, s. 119–120, 1980.
- Robert Syrwid. „Ambasadorka Watykanu”, czyli Cecylii Vetulani potyczki z władzą ludową. Nieznany list do Komisji Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z 1955 roku. „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”. 2, s. 375–399, 2012.
Linki zewnętrzne
edytuj- Leszek Adamczewski: Gdzie się podziały skarby z katedry?. interia.pl, 2012. [zarchiwizowane z tego adresu].