Strażnica WOP Radoszyce

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Radoszyce – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica WOP Radoszyce
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945

Rozformowanie

1963 (przeniesienie)

Tradycje
Rodowód

173 strażnica WOP

Kontynuacja

Placówka WOP Komańcza

Organizacja
Dyslokacja

Radoszyce

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Podległość

38 komenda odcinka
Krośnieńska Komenda WOP
41 sb WOP
1 Brygada WOP
264 batalion WOP

Węgierski znak graniczny na Przełęczy Radoszyckiej z 1896 delimitujący granicę Królestwa Węgier i Galicji (listopad 2005)

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 38 komendy odcinka Komańcza[1] jako 173 strażnica WOP (Radoszyce)[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[3].

W marcu 1947 sformowano Krośnieńską Komendę WOP w Krośnie w skład której została włączona Strażnica WOP Radoszyce[4].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 173 strażnica OP Radoszyce została włączona w struktury 41 samodzielnego batalionu Wojsk Ochrony Pogranicza w Krośnie[4], a w 1950 1 Brygady WOP w Krośnie[5].

W 1952, w związku z rozformowaniem 1 Brygady WOP w Krośnie, odcinek i pododdziały przejęła 26 Brygada WOP w Przemyślu, na bazie rozformowanego 35 batalionu OP sformowano 264 batalion WOP w Baligrodzie, i włączono w jego struktury też strażnicę w Radoszycach, która miała numer 173[6] w skali kraju.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[a], a strażnica WOP Radoszyce II kategorii otrzymała nr 173 w skali kraju, w strukturach 264 batalionu WOP[b].

W 1957, w 3 Brygadzie WOP w Nowym Sączu przeformowano 18 strażnic WOP w placówki WOP[c], w tym strażnicę WOP w Radoszycach.

1 stycznia 1960 była jako 30 placówka WOP Radoszyce kategorii II w strukturach 264 batalionu WOP w Sanoku 3 Brygady WOP w Nowym Sączu[8].

W wyniku zmian organizacyjnych w 3 Karpackiej Brygadzie WOP, w 1963 placówkę WOP nr 30 przeniesiono z Radoszyc do Komańczy[d] i 1 stycznia 1964 była jako 24 placówka WOP Komańcza kategorii II.

Ochrona granicy

edytuj

W październiku 1945 Naczelny Dowódca Wojska Polskiego nakazywał sformować na granicy państwowej 51 przejściowych punktów kontrolnych[e]. W wyniku czego, w 1945 na odcinku strażnicy został utworzony Przejściowy Punkt Kontrolny Radoszyce (PPK Radoszyce) nr 31 – drogowy[9] III kategorii o etacie nr 8/12[f]. Obsada PPK składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownik cywilny[10] z podległym przejściem granicznym:

Zasięg terytorialny

edytuj

W 1960, 30 placówka WOP Radoszyce II kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 14 000 m:

Strażnice/placówki sąsiednie

edytuj
  1. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego 1954[7].
  2. Archiwum SG, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954. k. 19.
  3. Zarządzenie MSW nr 034/57/WW z 21.02.1957 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 134).
  4. Zarządzenie dowódcy WOP 07/WOP z 16.01.1963.
  5. Rozkaz nr 0304/Org. ND WP z 28.10.1945 (Prochwicz 2011 ↓, s. 123).
  6. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Zespół DWOP, sygn. 217/32, k. 56 60. Pismo z 9.11.1945.

Przypisy

edytuj
  1. Jarosiński 2000 ↓, s. 80.
  2. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
  3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
  4. a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 125.
  5. Jackiewicz 1998 ↓, s. 126.
  6. Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962 s. 21. Archiwum Straży Granicznej.
  7. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
  8. Prochwicz 2011 ↓, s. 218.
  9. Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962 s. 321. Archiwum Straży Granicznej.
  10. Dominiczak 1985 ↓, s. 47.

Bibliografia

edytuj
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.