Sowina (województwo podkarpackie)

Sowina – wieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Kołaczyce.

Sowina

wieś
Centrum wsi
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Kołaczyce
Wysokość	ok. 350 m n.p.m.
Liczba ludności (2020)	929
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-213
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0354169
Położenie na mapie Polski Sowina
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Sowina
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Sowina
Położenie na mapie gminy Kołaczyce Sowina
49°49′43″N 21°28′32″E
Strona internetowa

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

Nazwa oraz zarys historii

Nazwa powstała we wczesnym średniowieczu i może wywodzić się od jej założyciela, osadnika o imieniu „Sowa”. Toponimia wyodrębnia na przestrzeni dziejów wsi następujące jej nazwy:

• Szowyna (1430)
• Sowyna – w „Liber beneficiorum”, Jan Długosz opisał granice wsi, wielkości płaconych podatków z łanów kmiecych oraz wyróżnił podział na przysiółki: Sowina Dolna i Sowina Górna,
• Syowyna (1474)
• Osowina (1503)
• Sobyna (1537)
• Szowna (XV w.)
• Sowira
• Sawina

Około X wieku Sowina, jako osada była wymieniona w posiadłościach wsi parafialnej Bieździedzy, jako własność benedyktynów z Tyńca. W 1860 roku powstała szkoła trywialna z inicjatywy ówczesnych właścicieli wsi, Ignacego i Jana Oberlanderów. W 1911 roku, Michał Kopeć (wójt gminy), Wojciech Rozpara (kierownik szkoły powszechnej), Stanisław Jachym (późniejszy pierwszy komendant OSP) oraz Jan Kopeć (żołnierz Armii Hallera) – utworzyli i zarejestrowali w Zwierzchności Gminnej w Sowinie, straż ogniową (straż pożarna). W 2005 roku Zespołowi Szkoły Podstawowej i Gimnazjum, nadano imię Bł. Jana Pawła II. W 2006 roku powstała w Sowinie Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Sowinie należąca do dekanatu brzosteckiego, diecezji rzeszowskiej.

Miejscowość zamieszkiwało małżeństwo Stanisława i Anny Kopeć – w trakcie II wojny światowej dające schronienie rodzinie żydowskiej, odznaczone medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Sowina

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0354175	Dział	część wsi
0354181	Folwark	część wsi
0354198	Kozówka	część wsi
0354206	Przymiarki	część wsi
0354212	Rzym	część wsi
0354229	Sowina Dolna	część wsi
0354235	Sowina Górna	część wsi

Położenie

Wieś leży w zlewni Wisłoki (potok Bieździada) na Pogórzu Strzyżowskim (513.63), zajmuje powierzchnię 825 ha (ok. 14% powierzchni gminy). Od północy sąsiaduje z Januszkowicami i Gogołowem (granica przebiega wzdłuż wzniesień o wysokości 355 do 425 m n.p.m.), od zachodu z Kołaczycami i Nawsiem Kołaczyckim (wzniesienia ok. 350 m n.p.m.), od południa z Bieździedzą i Bieździadką (wzniesienia od 380 do 404 m n.p.m.), a od wschodu z Lublicą (wzniesienia ok. 430 m n.p.m.). Ze względu na charakterystyczne elementy, może być uznana za wieś wielodrożnicową – rozproszoną. Przez wieś przebiega droga powiatowa (nr 19168: Bieździadka-Sowina-(granicą powiatu dębickiego)-Januszkowice) oraz dwie drogi gminne. Przez wieś (przysiółki „Rzym” i „Folwark”) przebiega szlak rowerowy (żółty) wiodący od Bieździedzy do Gogołowa.

• 
  Panorama wsi
• 
  Szkoła
• 
  Remiza

Kultura

Około 1920 roku wybudowano we wsi pierwszy Dom Ludowy (po zniszczeniach II wojny światowej w latach 1950-53 wybudowano drewniany budynek Domu Ludowego na działce Cz. Sienickiej), gdzie zaczęło się rozwijać życie kulturalne. Prowadzono odczyty na tematy: sytuacji w kraju, uprawy roli, prowadzenia pasiek pszczelich, hodowli bydła i trzody oraz członkostwa w spółdzielni spożywców „Społem”. Działał w nim chór wiejski (członkowie OSP i Koła Młodzieży Wiejskiej). Organizowano festyny wiejskie i przedstawienia teatralne np.: Jasełka, Mundur swatem, Ułan i młynareczka, Wesele staropolskie a za uzyskane pieniądze zakupiono m.in. książki do biblioteki szkolnej. Kilkunastu mężczyzn należało do Oddziału Kosynierów z Bieździedzy i stanowili tzw. „straż grobową”. W 1945 roku powstał Klub Rolnika. Reaktywowano amatorski zespół teatralny (20 osób), który przygotował kilka sztuk: Damy i huzary, Śluby panieńskie, Grzech, Niemcy, Ich czworo i Moralność Pani Dulskiej. Przy Klubie Rolnika działało Koło Gospodyń Wiejskich, które organizowało kursy kroju i szycia, wypieku ciast i innych praktycznych zajęć. Koło funkcjonuje obecnie pod nazwą Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „SOWINIANKI” i wprowadziło do swojego programu kulturalnego m.in. obrzęd „Święta Chleba”. Na terenie wsi znajduje się wiele krzyży przydrożnych i kapliczek (wiele z nich jest umieszczonych na prywatnych posesjach lub frontonach domów mieszkalnych).

Gwara

Język mieszkańców wsi jest charakterystyczny dla Małopolski, Pogórza i Beskidu Niskiego oraz powiatu jasielskiego. Odznacza się tzw. mazurzeniem, czyli ostrym wymawianiem zgłosek zębowych. Popularnie określa się tego typu mowę jako syczenie. Mówiono c zamiast cz (np. łocy – oczy, tocy – toczy, rocny – roczny, copka -czapka) s zamiast sz (np. mos – masz, kosyk – koszyk, troscyć – troszczyć, toscyć – taszczyć) i rz jak z (np. kuz – kurz). Literę a wymawiano na tym terenie jak o (dla przykładu – pan – pon, mam – mom, raz – ros, kazał – kozoł) lub e (np. daj – dej, graj – grej, oddaj – oddej), om zamiast ą (np. mielom – mielą, noszom – noszą, jedzom – jedzą, robiom – robią), e jako y (np. syr – ser, śtyry – cztery, mymu – memu), ę na końcu słów jako e (np. widze – widzę, ide – idę, szyje – szyję), ej jako y oraz i (np. w naszy wsi – w naszej wsi, u swoi siostry – u swojej siostry). Przed o i u dawano przydech ł (przykłady: łoko – oko, łucho – ucho, łowca – owca, łulubiony – ulubiony), k wymawiali często jak ch (np. chto – kto, chtóry – który, chtoryndy – którędy) lub g (np. Wielganoc – Wielkanoc, wielgi – wielki). Na znacznej części Pogórza opuszczano w wypowiedziach literę ł (przykłady: chaupa – chałupa, zogówek – zagłówek) a t wymawiano jako k (np. kwardy – twardy, krzyźwy – trzeźwy). Mówiąc do starszego człowieka zwracano się do niego w l. mnogiej wy (wiycie, suchejcie, godom wom). Zamiast przyimka przez mówiono bez (bez droge, bez pole, bez miydze).

Zabytki

• Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków Województwa Podkarpackiego Delegatura w Krośnie, wymienia w ramach AZP w obszarze 107-071 na terenie Sowiny:
  • Stanowisko nr 1 ("Sowina Górna") – ślad osadniczy (EK)
  • Stanowisko nr 2 ("Sowina Górna") – punkt osadniczy (EK)
  • Stanowisko nr 3 ("Sowina Górna") – ślad osadniczy (EK)
  • Stanowisko nr 4 ("Sowina Górna") – punkt osadniczy (EB)
  • Stanowisko nr 5 ("Kozówka") – ślad osadniczy (EK)
  • Stanowisko nr 6 ("Folwark") – punkt osadniczy (EK)
  • „dom drew.” nr 150 z lat 1900–1925, którego właścicielem był Stanisław Lechwar
• istnieją we wsi obiekty, które nie posiadają statusu zabytku:
  • kaplica murowana w przysiółku „Rzym” z rzeźbioną w tynku przy zwieńczeniu dachu datą „1872”;
  • drewniany dom w przysiółku „Potok” z rzeźbioną na belce stropowej (tragarz) datą „1879”
  • drewniana kapliczka szafkowa na starej lipie, wykonana przez miejscowego rzeźbiarza Ludwika Grzebieniowskiego (ur. 1900, zm. 1965)

• 
  Kościół parafialny
• 
  Kaplica
• 
  Kapliczka

Kalendarium

Średniowiecze

Do V wieku ok. V wieku – w rejonie środkowej Wisłoki osiedlili się Lechici (Lachowie), którzy tworzyli osady zorganizowane nazywane od imienia osadnika i jak się przypuszcza mógł nim być osadnik o imieniu Sowa. Wiek XI ok. 1070 roku – akcja misyjna benedyktynów powoduje wpisanie terenów w rejonie Wisłoki do własności opactwa benedyktynów w Tyńcu Wiek XIV 1311 – rycerski ród Helwigów herbu Grzymała jest właścicielem wsi Bieździedza (w jej składzie występuje osada Sowina) 1326 – powołano parafię w Bieżdziedzy (jest wymieniony przysiółek Sowina 1340 – przez wieś prowadzi królewski trakt z Kleci przez Sowinę i Bieździadkę do Jasła z odnogą na Zamek Golesz (obecnie wieś Krajowice oraz Rezerwat przyrody Golesz) – przygotowany do wyprawy na Ruś Halicką 1357 – akt lokacyjny Kazimierza Wielkiego dla braci: Krzesława, Erazma i Jana; osada Sowina została przyznana Janowi Wiek XV 1430 – rycerz Imram z Sowiny (Imbram) otrzymał od króla Władysława II Jagiełły na prawach dziedziczenia wójtostwo wiślickie, gdzie był wójtem do 1446 r. 1445 – Helwig Bieździedzki swoje dobra (w ich składzie Sowina) wynajmuje na dwa lata Piotrowi z Rozembarku (zięć) 1454 – sołtys Jan Nałęcz herbu Nałęcz sprzedał Sowinę Jakubowi Czeklińskiemu (vel. Cieklińskiemu, zob. Cieklin) za 110 grzywien 1470 – zięć Helwigów, Stanisław Żarnowiecki herbu Grzymała (zob. Żarnowiec) został właścicielem Sowiny 1474 – król Kazimierz Jagiellończyk nadał przywilej prawa niemieckiego Jakubowi Siekluckiemu herbu Trzaska właścicielowi wsi Sowina i Sieklówka Wiek XVI 1512 – po śmierci Jakuba Siekluckiego właścicielem wsi i innych dóbr został Jakub Filipowski 1518 – koniec panowania rycerskiego rodu Helwigów Bieździedzkich 1519 – rycerski ród Broniewskich herbu Tarnawa włada okolicznymi wsiami, m.in. Bieździedzą 1536 – Sowina (Dolna) należy do rodu Kowalewskich właścicieli wsi Kowalowy koło Jasła. Nazwa Sowina jest wymieniona w zapisach jako Sabyna 1540 – w Bieździedzy wybudowano drewniany budynek szkolny, do którego były posyłane także niektóre dzieci z sowińskich kmiecych rodzin 1581 – Sowinę (Górną) wykupił Andrzej Krassowski herbu Jastrzębiec (wieś posiadała: 12 kmieci na 4 łanach), 6 chałupników, 7 zagrodników, 3 bezrolnych, 2 rzemieślników, 3 ubogich

Czasy nowożytne

Wiek XVII 22 lutego 1600 – zapis w „Księgach Ziemskich w Bieczu” mówi, że ród Romerów herbu Jelita jest właścicielem m.in. Sowiny z wyjątkiem roli Leśniówka należącej do księdza 1600 – po podziale Sowiny na Górną i Dolną nastąpiły dalsze podziały własnościowe i sprzedaże (właściciele zmieniają się przez następne 200 lat) 1657 – wojska księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego niszczą okoliczne miejscowości, w tym zamek Golesz (Krajowice) 1679 – odnotowano skargę Karola Kraszewskiego właściciela wsi na dzierżawcę Hieronima Białobrzeskiego o „pustoszenie wsi, ucisk poddanych, zabieranie bydła oraz wypędzenie 2 kmieci i sprzedaż jednego zagrodnika” Wiek XVIII 1772 – Austria zajęła południową część województwa krakowskiego i sandomierskiego i nadała mu nazwę Królestwo Galicji i Lodomerii ze stolicą we Lwowie styczeń 1774 – wojska króla węgierskiego Macieja Korwina grabią i palą ponad 200 okolicznych miast i wsi Marzec – do wsi zjeżdża komisja sądu z Pilzna, aby ustalić na miejscu polubownie granice roli Leśniówka, (spór pomiędzy księdzem a Michałem Romerem) 1787 – Sowina liczy 75 rodzin (430 osób) 1790 – w Jaśle powstał urząd cyrkularny 1798 – wójtem gminy Sowina został wybrany Jan Głowacki a Michał Liszka – przysięgłym Wiek XIX 1835–1845 – coroczne słoty i powodzie oraz zaraza na ziemniaki i bydło, doprowadzają Sowinę i okoliczne wsie do nędzy 1848 – zniesiono pańszczyznę w wyniku buntu wznieconego przez Jakuba Szelę ze Smarżowej w 1846 roku; dla Sowiny ustalono kwotę za zniesienie pańszczyzny 12 tysięcy 450 złr (złoty reński) 1860 – powołano do życia szkołę trywialną (jednoklasowa) przy współudziale Jana Oberlandera (gmina opłacała nauczyciela, 200 złr. rocznie, a utrzymanie szkoły spoczywało na dworze), budynek drewniany wystawiono przy moście 1861 – kolejny właściciel L. Nowakowski ogłosił ofertę sprzedaży wsi za 22 tys. złr 1863 – po powstaniu styczniowym Sowina należy do powiatu brzosteckiego. Kolejnymi właścicielami wsi są: Jan Oberlander, Leopold Kazimierz Lasocki, Teobald Semilski, Henryk Malinowski pierwszy w dziejach spis wyborców z gminy Sowina uprawnionych do głosowania w Brzostku (z dnia 18 marca 1863 roku), gdzie wyszczególniono: 60 gospodarzy (kmieci), 12 chałupników (zarobników). Wyborcą mógł być rolnik płacący podatek co najmniej 3 złr 1 kr (krajcar) 1866 – szkołę parafialną jednoklasową prowadzi Jan Kamiński (nauczyciel) 1867 – Franciszek Stasiowski został wójtem gminy Sowina (ponadto wybrano dwóch przysięgłych) 1869 – ustawa szkolna wprowadza na miejsce szkoły trywialnej, szkołę ludową 1876–1877 – szkołę jednoklasową prowadzi Jerzy Kamiński 1878 – szkołę jednoklasową prowadzi Antonina Maksymowicz 1879–1880 – szkołę jednoklasową prowadzi Andrzej Stopiński 1881 – szkołę jednoklasową prowadzi Antoni Buczkowski 1882–1886 – szkołę jednoklasową prowadzi Leon Piątkiewicz 1887 – właściciel wsi Julian Zebniewski sprzedał wieś Wincentemu Wojtynkiewiczowi i Franciszkowi Polakowi, którzy wieś rozparcelowali i sprzedali miejscowym chłopom (mieszkańcy stali się właścicielami prawie całego areału gminy Sowina); sytuacja ta trwa aż do I wojny światowej 1887–1893 – szkołę jednoklasową prowadzi Marcin Gąsior 1894–1903 – szkołę jednoklasową prowadzi Karolina Kiełbasa 1896 – gminna Rada Szkolna w Bieździedzy dla szkół w Bieździedzy, Sowinie i Lublicy (przewodniczący ks. Stanisław Boczar)

Czasy współczesne

Wiek XX 1902 – mieszkańcy wykupili budynek dworski (murowany) od Wincentego Wojtynkiewicza i przeznaczyli na szkołę; w Bieździedzy powstała „Spółka Oszczędności i Pożyczek” (przedstawicielem z Sowiny był Jan Stasiowski), w 1924 roku przemianowana na „Kasę Stefczyka” 1904–1905 – szkołę jednoklasową prowadzi Karol Kostka (Kostek) a od 1905 r. wraz z Marią Śmietanówną 1906–1909 – szkołę prowadzi Bolesław Wrona oraz Joanna Wrona (nauczycielka) 1907 – w Bieździedzy wybudowano (do dyspozycji całej parafii)tzw. „ochronkę dla dzieci”, którą prowadziły siostry zakonne 1910 – szkołę jednoklasową prowadzi Andrzej Musiał a także Władysław Młodecki 1911–1936 – Wojciech Rozpara został kierownikiem szkoły powszechnej (jest organizatorem „Kółka rolniczego” i innych inicjatyw wiejskich np. (sadownictwo i pszczelarstwo) wraz z Katarzyną Rozpara 1911 – powołano do życia OSP (wpis do „Zwierzchności Gminnej w Sowinie”) 1913 – prowadzącym „szkołę 2-klasową” jest Wojciech Rozpara wraz z Katarzyną Rozpara grudzień 1914 – I wojna światowa-Rosjanie zastrzelili Wojciecha Kopcia, Piotra Liszkę i Stanisława Nowaka (strażacy); nad porządkiem we wsi czuwała tzw. „Wiejska Policja Porządkowa” 1915 – front rosyjski w Sowinie i w rejonie Turczyna (Bieździedza) Okres międzywojenny – emigracja wielu mieszkańców Sowiny i okolicznych wsi na zachód „za chlebem” 1919 – powołanie do życia Posterunku Policji Państwowej w Sowinie (informacja z 1920 o spektakularnym zatrzymaniu groźnych bandytów m.in. przez komendanta tego posterunku, Władysława Barczuka; epidemia grypy (tzw. hiszpanka) 1924 – powstało Kółko rolnicze, które skupiało 10 członków (rolników) ze wsi 1936–1939 – Irena Styculanka pełni obowiązki kierownika szkoły 15 sierpnia 1937 – we wsi Wróblowa ogłoszono powszechny strajk chłopski (2,5 tys. czł. Stronnictwa Ludowego z okolicznych wsi); zaprzestano dostaw towarów rolnych na targi miejskie (m.in. na targ w Jaśle) 1939–1947 – Józef Słowakiewicz został kierownikiem szkoły 1 września 1939 – nad wsią przelatuje eskadra niemieckich samolotów, kolejny nalot 4 września 1940 – niemiecki sztab stacjonuje w szkole (spalono i zniszczono dokumentację szkolną w tym kronikę szkolną za lata 1909–1939) 1942–1945 – mieszkańcy wsi niebacząc na niebezpieczeństwo niemieckich represji, pomagają ukrywającym się Żydom (m.in. ukrywał się Żyd Jacek Klec, krawiec spod Warszawy) 16–19 września 1944 – wysiedlono mieszkańców wsi za rzekę Wisłokę (do wsi Brzyska i Bukowa) 1940 (zima) – kierownik szkoły Józef Słowakiewicz prowadzi wraz z żoną tajne nauczanie, z zakresu szkoły podstawowej. Z ich inicjatywy jest rozpowszechniana przez uczniów prasa podziemna: „Ku Wolności”, „Biuletyn Informacyjny”, „Z Podziemia”, „Trybuna Podkarpacka”) 1942 – zorganizowano oddział ruchu oporu Armii Krajowej, którego dowódcą był naczelnik-komendant OSP, Adolf Jachym (oddział liczył 15 członków) 6 stycznia 1945 – powtórnie wysiedlono mieszkańców Sowiny, tym razem w okolice Krakowa. Na terenie przyszkolnego ogrodu Niemcy wykorzystując przymusowo mieszkańców wsi, wykonali okopy) 1945 – po zakończeniu wojny „władza ludowa” przeprowadziła parcelację dworu w Bieździedzy i okolicznych folwarkach 1946 – Sowina należy do Gminnej Rady Narodowej (GRN) w Kołaczycach 1947–1959 – Edward Zimny został kierownikiem szkoły 1955–1959 – gromada Sowina (Gromadzka Rada Narodowa w Sowinie) z siedzibą w kilku pomieszczeniach Domu Ludowego (Przewodniczącym GRN był Michał Jachym s. Jana) 1959–1965 – Józef Szot został kierownikiem szkoły (organizuje pierwszy komitet budowy szkoły) 1965 – zakończono elektryfikację wsi, dzięki wydajnej pracy społecznej gospodarzy 1973 – zakończono budowę drogi (w tzw. „czynie społecznym”) – otwarto linię autobusową MKS Jasło 13 marca 1975 – powołanie Komitetu Budowy Szkoły (Wł. Skibinski-przewodniczący, dyrektor szkoły, J. Liszka-sołtys, z-ca przew., J. Skibińska-sekretarz, H. Przywara-Przewodniczący Komitetu Rodzicielskiego oraz ośmiu członków) zakończono budowę kościoła pw. MBNP, którą przez ponad rok prowadzono skrycie przed represjami tzw. „bezpieki” 1965–1991 – Władysław Skibiński jest kierownikiem szkoły (współorganizuje budowę nowej szkoły oraz inne wiejskie przedsięwzięcia) z inicjatywy Józefa Ślisza (prof. z gimnazjum w Kołaczycach) otwarto w Sowinie Uniwersytet powszechny dla dorosłych 1985 – budynek nowej szkoły uroczyście oddano do użytku 2 maja 1986 – Emilia Zapór, działaczka społeczna wsi, otrzymała Order Serca – Matki Wsi, przyznany jako „symbol uznania za matczyny trud włożony w wychowanie młodego pokolenia Polaków... 1991 – Stanisław Rogaczewski jest kierownikiem szkoły (jest współorganizatorem wielu przedsięwzięć z życia kulturalnego w szkole i we wsi) Wiek XXI Nowy kościół w trakcie budowy (listopad 2010) Nowy kościół (październik 2012) 2003 – ambasador Izraela w Polsce Szewach Weiss wręczył Annie Kopeć medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, jako podziękowanie za ocalenie rodziny żydowskiej podczas okupacji 2005 – szkole (Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum) nadano uroczyście imię „Jana Pawła II” oraz ufundowano sztandar 2006 – obchody 95-lecia OSP (ufundowano sztandar dla OSP) Sierpień – powołano do życia parafię pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy (Diecezja Rzeszowska); proboszczem został mianowany ks. Marek Płaziński 2007 – z inicjatywy proboszcza i parafian rozpoczęto prace projektowe i przygotowawcze do budowy nowego kościoła parafialnego 2008 – maj -poświęcono plac pod budowę kościoła oraz krzyż na tym placu wrzesień – podczas wykonywania wykopów pod fundament kościoła budowniczy natrafili na powojenny skład pocisków (270 sztuk, część uzbrojona), które zabrał patrol saperów listopad – zakończono budowę fundamentów pod kościół 2009 – marzec – powołano Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „SOWINIANKI” 16 sierpnia – festyn zorganizowany przez Radę Parafialną oraz KGW „SOWINIANKI” z udziałem zespołu „Eleni„ 2010 – marzec – Rada Miejska Kołaczyc uchwaliła „Plan Odnowy Miejscowości Sowina” 21 kwietnia – posadzono na placu przyszkolnym „Dąb Pamięci” dla uhonorowania zamordowanego przez NKWD strzałem w tył głowy w Charkowie w 1940, podpułkownika Andrzeja Józefa MIKI, ur. 14 września 1898 w Kołaczycach Kwiecień – ciąg dalszy budowy kościoła (budowa ścian oraz innych elementów obiektu) Czerwiec – powiat jasielski nawiedziły gwałtowne ulewy, które spowodowały w Jaśle i szeregu miejscowościach wylewy rzek: Wisłoki, Ropy i Jasiołki Sierpień – festyn zorganizowany przez Radę Parafialną z udziałem zespołu „Czerwone Gitary” Wrzesień – Elżbieta Matyjasz została sołtysem na kolejną kadencję (4 lata); wybrano Radę sołecką 2011 – kwiecień – Na dzwonnicy budowanego kościoła zawieszono trzy dzwony poświęcone: Patronce parafii – MBNP; Bł. Janowi Pawłowi II i ks. Jerzemu Popiełuszce Utworzono Stowarzyszenie „Nasza Szkoła – Wspólne Dobro”, które od 1 września 2011 r. przejęło prowadzenie Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Sowinie Czerwiec – obchody 150-lecia (1860-2010) istnienia szkoły Sierpień – obchody 100-lecia (1911-2011) istnienia OSP sierpień 2012 – zakończono prace tynkarskie przy elewacji budynku kościoła czerwiec 2013 – wydano książkę „Sowina podkarpacka. Zarys dziejów” 16 listopad 2014 – w wyborach samorządowych mieszkańcy wsi wybrali radnych, swoich nowych przedstawicieli w Radzie Gminy Kołaczyce: Stanisław Rogaczewski (dyrektor Zespołu Szkół Społecznych) i Artur Garstka (miejscowy handlowiec) grudzień 2014 – oddano do użytku (po remoncie) budynek Domu Ludowego wraz z remizą OSP 2015 – czerwiec-październik – kontynuacja prac przy budowie kościoła: budowa instalacji elektrycznej oraz montaż wykonanej przez firmę „Partner” z Limanowej stolarki okiennej oraz drzwi głównych 2016 – na komendanta OSP powołany został Marek Stasiowski, s. Jana i Jadwigi zd. Wilisowska 18 września – ordynariusz diecezji rzeszowskiej, bp Jan Wątroba dokonał aktu wmurowania kamienia węgielnego w wybudowanym kościele wrzesień 2017 – Prezydent RP Andrzej Duda odznaczył „Annę Kopeć” Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, który został jej wręczony w lutym 2018 (z uwagi na zdrowie oraz wiek 98 lat, odznaczenie odbierała córka Teresa Frączek) wrzesień 2018 – wydano książkę „Sowinianie. Korzenie nazwisk rodowych” wrzesień 2018 – z okazji 660-lecia wsi, odbyła się promocja książki „Sowinianie. Korzenie nazwisk rodowych”, zorganizowana przez kołaczycki (GOK) z udziałem polityków Podkarpacia, m.in. senator RP Alicji Zając, posła RP Bogdana Rzońcy, władz gminy Kołaczyce w osobie burmistrza Małgorzaty Salacha, radnych oraz mieszkańców wsi 22 października 2018 – w wyborach samorządowych do Rady Gminy w Kołaczycach z Sowiny zostali wybrani: „Stanisław Rogaczewski” (dyrektor Zespołu Szkół Społecznych) na kolejną kadencję oraz „Rafał Reczek„ 2019 – 24 marca – wybory sołtysów i rad sołeckich w gminie Kołaczyce. W Sowinie został wybrany na sołtysa „Józef Frączek" 2024 - 7 kwietnia - Wybory samorządowe w Polsce - do Rady Gminy w Kołaczycach, ze Sowiny zostali wybrani: „Stanisław Rogaczewski” (dyrektor Zespołu Szkół Społecznych) - przewodniczącym Rady oraz radną „Wioleta Garstka„ 2024 - wybory sołtysów i rad sołeckich w gminie Kołaczyce. W Sowinie został ponownie na kolejną kadencję wybrany na sołtysa „Józef Frączek"

Zobacz też

• Sowina Błotna
• Sowiny
• Sowin
• gromada Sowina
• Sowinka
• Bieździada

Bibliografia

• Album Palaeographicum. Ed. Stanislaus Krzyżanowski. Kraków 1960.
• Jan Bigo, Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości i przysiółków w Królestwie Galicji, Wielkim Księstwie Krakowskim i Księstwie Bukowińskim. Wydania:Złoczów 1886, Lwów 1904, 1914, 1918.
• Adam Boniecki, Herbarz Polski. Warszawa 1899–1913.
• Franciszek Bujak, Studia nad osadnictwem Małopolski. Kraków 1905.
• Henryk Fros, Franciszek Sowa, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny. Kraków 1995, (imię: Sowa).
• Katalog inwentarzy dóbr ziemskich XVI–XVIII wieku sporządzony na podstawie ksiąg grodzkich i ziemskich. Warszawa 1959,(Bieździedza, Lublica, Sowina).
• Stanisław Kot, Materiały do dziejów szkolnictwa parafialnego w Małopolsce XVI–XVIII wieku. „Muzeum”, R. 1911, dod. 8,s. 115-389.
• Franciszek Kotula, Opowieści ziemi z dorzecza górnej Wisłoki i Wisłoka. Rzeszów 1975.
• Kasper Niesiecki, Herbarz polski. Lipsk 1839-1846.
• Władysław Sarna, Opis powiatu jasielskiego. Jasło 1908, ISBN 83-7343-071-7.
• Kazimierz Skowroński, Z dziejów osadnictwa nad Wisłoką w XIV wieku. Warszawa 1958.
• Stanisław Żmuda, Sowina podkarpacka. Zarys dziejów. Wyd. S. Żmuda, Sowina-Kołobrzeg, 2013.

Linki zewnętrzne

• Sowina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 99 .