Krzyż przydrożny

obiekt kultu religijnego wzniesiony w pobliżu drogi lub chodnika

Krzyż przydrożny – niewielka budowla kultu religijnego w formie krucyfiksu lub krzyża różnego typu (krzyż łaciński, krzyż prawosławny, karawaka i inne) stawiana przy drogach, rozstajach dróg czy ich skrzyżowaniach.

Krzyże przydrożne
Krzyż w Zieleńcu
Krzyż w Suponinie
Žacléř, Republika Czeska
Krzyż w Koszynie
Krzyż w Przedwojowie

Krzyże stawiano by uczcić jakieś ważne wydarzenie, czy potwierdzić swoje religijne zaangażowanie[1]. Budowano je w podzięce za uratowanie życia, czy otrzymanie łaski[2]. Były też znakami granicznymi, które wyznaczały koniec i początek wsi czy drogowskazami. Karawaki chroniły przed epidemiami[3]. W Polsce występuje też zwyczaj stawiania przy drogach krzyży upamiętniających tragiczną śmierć w wypadkach drogowych[4].

Krzyże wykonywane są z różnych surowców. Przykładem są krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy. Powstawały głównie w okresie od II poł. XIX do poł. XX w.[5]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Przydrożne krzyże i kapliczki. [dostęp 2012-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-13)].
  2. Przydrożne krzyże
  3. Michał Zalewski: Karawaka. kapliczki.info.pl, 2013. [dostęp 2019-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-29)]. (pol.).
  4. Podatek od krzyża przy drodze w powiecie gdańskim. Cennik za postawienie krzyża – 1 zł za metr dziennie
  5. Michał Zalewski: Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy. kapliczki.info.pl, 2018. [dostęp 2019-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-10)].