Powiat białogardzki
Powiat białogardzki – powiat w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Białogard.
| powiat | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| TERC |
3201 | ||||||||
| Siedziba | |||||||||
| Starosta |
Paweł Wiśniewski | ||||||||
| Powierzchnia |
845,46 km² | ||||||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
| ||||||||
| • gęstość |
56,3 os./km² | ||||||||
| Urbanizacja |
62,5% | ||||||||
| Tablice rejestracyjne |
ZBI | ||||||||
Adres urzędu: plac Wolności 16-1778-200 Białogard | |||||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Białogard
- gminy miejsko-wiejskie: Karlino, Tychowo
- gminy wiejskie: Białogard
- miasta: Białogard, Karlino, Tychowo
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 47 560 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 47 43? osób[3].
Położenie
edytujWedług danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia powiat białogardzkiego wynosi 845,46 km²[4]. Powiat w całości położony jest w dorzeczu Parsęty, na Równinie Białogardzkiej będącej częścią składową Niziny Szczecińskiej, pomiędzy Pobrzeżem Słowińskim (Koszalińskim), a Pojezierzem Drawskim. Decydujący wpływ na współczesną rzeźbę terenu wywarło najmłodsze zlodowacenie bałtyckie, faza pomorska oraz procesy, które nastąpiły po epoce lodowcowej.
Powiat białogardzki graniczy z czterema powiatami:
Demografia
edytujWedług danych z 30 czerwca 2012 roku powiat białogardzki zamieszkiwało 49 245 osób[5] Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 49 245 | 100 | 25 032 | 50,83 | 24 213 | 49,17 |
| Miasto | 33 335 | 67,69 | 17 279 | 35,09 | 16 056 | 32,60 |
| Wieś | 15 910 | 32,31 | 7753 | 15,74 | 8157 | 16,56 |
Liczba ludności[4]:
| Rodzaj gminy | Nazwa gminy | Ludność | % powiatu | Pow. (km²) | % powiatu | Liczba sołectw | Gęstość zaludnienia |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| miejska | Białogard | 24.395 | 50,5 | 25,73 | 3,0 | —— | 948 |
| miejsko-wiejska | Karlino | 9.133 | 18,9 | 141,03 | 16,7 | 15 | 65 |
| wiejska | Białogard | 7.740 | 16,0 | 328,25 | 38,8 | 33 | 24 |
| wiejska | Tychowo | 7.003 | 14,5 | 350,45 | 41,5 | 19 | 20 |
Miejsce w województwie (na 18 powiatów ziemskich) pod względem:
- ludności: 15.
- powierzchni: 15.
- gęstości zaludnienia: 6.
- urbanizacji: 3.
- Piramida wieku mieszkańców powiatu białogardzkiego w 2014 roku[6].
Środowisko geograficzne
edytujRzeki
edytuj- Parsęta – jest główną rzeką powiatu. Długość rzeki w nurcie wynosi 139,4 km (z tego 80 km na terenie powiatu)
- Radew – największy dopływ Parsęty (o długości 83 km)
- Dębnica
- Mogilica
- Topiel
- Pokrzywnica
- Młynówka
- Liśnica
Jeziora
edytujPowiat białogardzki charakteryzuje się bardzo małą liczbą jezior. Większość jezior to małe, nie przekraczające 5 ha powierzchni. Do największych jezior zaliczyć należy:
Gospodarka
edytujGospodarka powiatu to przemysł drzewny, rolno-spożywczy, a także rolnictwo. Turystyka wodna i wędkarstwo na Parsęcie.
W końcu kwietnia 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie białogardzkim obejmowała ok. 5,0 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 29,1% do aktywnych zawodowo[7].
We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 2 400 osób, a stopa bezrobocia 16,4%[8]
Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 2390,40 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie białogardzkim – 5983 osoby. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 2879,17 zł, a w sektorze prywatnym 2122,36 zł[9].
W 2013 r. wydatki budżetu samorządu powiatu białogardzkiego wynosiły 51,5 mln zł, a dochody budżetu 53,0 mln zł. Zadłużenie (dług publiczny) samorządu według danych na IV kwartał 2013 r. wynosiło 22,1 mln zł, co stanowiło 41,8% dochodów[10].
Komunikacja
edytuj- Drogi:
- wojewódzkie:
- Linie kolejowe:
- czynne: Stargard – Wejherowo (przez Białogard) oraz Kołobrzeg – Poznań Gł. (przez Karlino, Białogard i Tychowo).
- nieczynne, istniejące: wąskotorowe: Białogard Miasto – Świelino oraz Białogard Miasto – Sławoborze.
- nieczynne, nieistniejące: wąskotorowe: Karlino Wąsk. – Gościno oraz Karlino Wąsk. – Włościbórz.
Bezpieczeństwo
edytujW 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie białogardzkim wynosił 69,7%[11][12]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 245 kradzieży z włamaniem, 4 kradzieże samochodów, 24 przestępstwa narkotykowych[13][14][15].
Gmina Karlino położona jest w strefie nadgranicznej i zasięgiem służbowym obejmuje ją placówka Straży Granicznej w Kołobrzegu z Morskiego Oddziału SG[16][17].
Powiat białogardzki jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Białogardzie i Prokuratury Okręgowej w Koszalinie[18].
Na terenie powiatu działają 4 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[19]. Ponadto istnieje jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Białogardzie[20].
Administracja
edytuj| Gminy | Liczba radnych[21] |
Liczba wyborców w 2006[22] |
|---|---|---|
| miasto Białogard | 9 | 19 447 |
| gmina Białogard, gmina Tychowo | 5 | 11 599 |
| gmina Karlino | 3 | 7 194 |
| Razem (Σ) | 17 | 38 240 |
Siedzibą władz powiatu jest miasto Białogard. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu w Białogardzie, w której skład wchodzi 17 radnych[23][24].
Rada Powiatu
| Ugrupowanie | 2002-2006[25] | 2006-2010[26] | 2010-2014[27] | 2014-2018[28] | 2018-2023[29] |
|---|---|---|---|---|---|
| Sojusz Lewicy Demokratycznej | 4 (SLD-UP) | 3 (LiD) | 1 | 1 | 1 (SLD Lewica Razem) |
| Polskie Stronnictwo Ludowe | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
| Samoobrona | 2 | 1 | - | - | - |
| Porozumienie Samorządowe Białogard | 6 | 7 | 6 | 5 | – |
| Wspólnota Samorządowa | 2 | - | - | - | – |
| Lewica dla Wszystkich | 1 | - | - | - | - |
| Nowy Białogard | 1 | - | - | - | - |
| Prawo i Sprawiedliwość | - | 1 | 1 | 1 | 3 |
| Platforma Obywatelska | - | 3 | 6 | 7 | 6 (Koalicja Obywatelska) |
| Nieżależni | - | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Wspólna Gmina XXI | - | - | 1 | - | - |
| Wspólny Samorząd | - | - | - | - | 4 |
Gminy powiatu białogardzkiego są obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Białogardzie i Sądu Okręgowego w Koszalinie[30]. Powiat białogardzki jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie[31].
Mieszkańcy powiatu białogardzkiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 3. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu wyborczego nr 99, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.
Współpraca zagraniczna
edytujPowiat posiada następujące umowy partnerskie:[32]
gmina Gnosjö od 28 marca 2003
powiat Mecklenburg-Strelitz od 14 maja 2004 do 3 września 2011 (z powodu jego zlikwidowania i utworzenia powiatu Mecklenburgische Seenplatte)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
- ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ [[Główny Urząd Statystyczny|GUS, Departament Badań Demograficznych]], Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Warszawa: GUS, 2012, s. 45, ISSN 1734-6118 [dostęp 2013-04-30] (pol. • ang.).
- ↑ Powiat białogardzki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia wg województw, podregionów i powiatów (stan w końcu kwietnia 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).
- ↑ Wynagrodzenia i ich struktura w województwie zachodniopomorskim w 2008 r.. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 42, 55. ISSN 2080-928X.
- ↑ Budżety JST » 2013 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2013r. /Tab. 6 i Tab. 3. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2014-10-02].
- ↑ Przestępstwa ogółem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Województwo zachodniopomorskie. [w:] Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010 (SVS 2010) [on-line]. Urząd Statystyczny w Szczecinie. [dostęp 2011-08-13].
- ↑ Kradzieże samochodów (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Kradzieże z włamaniem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Przestępstwa narkotykowe (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580)
- ↑ Placówka SG w Kołobrzegu. Komenda Morskiego Oddziału Straży Granicznej. [dostęp 2011-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-12)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 49, poz. 297)
- ↑ Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
- ↑ Struktura org.. Komenda PSP w Białogardzie. [dostęp 2011-08-14].
- ↑ Uchwała Nr XXXIV/217/02 Rady Powiatu w Białogardzie z dnia 25 czerwca 2002 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 51, poz. 1071)
- ↑ Rada Powiatu w Białogardzie. [w:] Wybory samorządowe 2006 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2013-05-24]. (pol.).
- ↑ Zarządzenie Nr 69/2014 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 marca 2014 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2014 r., poz. 1084)
- ↑ Zarządzenie Nr 113/2006 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 9 marca 2006 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2006 r. Nr 42, poz. 737)
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Dituel Sp., Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo zachodniopomorskie – Powiat białogardzki [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
- ↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-04-30].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 października 2002 r. (Dz.U. z 2002 r. nr 180, poz. 1508)
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925)
- ↑ Współpraca międzynarodowa. Starostwo Powiatowe w Białogardzie. [dostęp 2009-02-13]. (pol.).