Mieczysław Michałowicz

polski lekarz pediatra, działacz polityczny

Mieczysław Jan Michałowicz (ur. 29 sierpnia?/10 września 1876 w Petersburgu, zm. 22 grudnia 1965 w Warszawie) – polski działacz polityczny i społeczny, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, wolnomularz, rektor Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1930–1931, założyciel Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, senator IV kadencji w II RP w latach 1935–1938, poseł w latach 1945–1952 (do Krajowej Rady Narodowej, potem na Sejm Ustawodawczy)[1], założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku[2].

Mieczysław Michałowicz
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 września 1876
Petersburg

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 1965
Warszawa

Prezes Stronnictwa Demokratycznego
Okres

od 1939
do 1940

Przynależność polityczna

Stronnictwo Demokratyczne

Następca

Stanisław Więckowski

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)
Grób lekarza Mieczysława Michałowicza na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Życiorys

edytuj

Był synem urzędnika państwowego Tytusa Edwarda Michałowicza i Zofii z Hryckiewiczów[3] (zm. 1934). Od początku bardzo aktywny politycznie – w 1896 przystąpił do PPS, brał udział w rewolucji 1905. W PPS działał do 1906.

Ukończył rosyjską Akademię Wojskowo-Lekarską, a następnie podjął pracę w zawodzie lekarza. Po kilku latach postanowił wyspecjalizować się w dziedzinie pediatrii, studiował w Paryżu pod kierunkiem prof. Antoine Marfana, a następnie w Wiedniu u prof. Theodore Eschericha i Béli Schicka. Kontynuował naukę u prof. Heinricha Finkelsteina w Berlinie, Adalberta Czerny’ego w Strasburgu i prof. Jana Raczyńskiego we Lwowie[4]

W 1922 roku był kapitanem rezerwy, a jego oddziałem macierzystym była Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 1[5]. W 1923 roku był już zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 1 batalionu sanitarnego[6].

W dwudziestoleciu międzywojennym prowadził prace badawcze dotyczące opieki nad dzieckiem. Od 1920 był profesorem nadzwyczajnym Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1927 profesorem zwyczajnym. W roku akademickim 1930/1931 pełnił funkcję rektora, a w kolejnym prorektora[4]. Wykładał również na warszawskiej Akademii Medycznej, był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem tytularnym (od 1952) i członkiem rzeczywistym (od 1957) Polskiej Akademii Nauk[7]. Jako przedstawiciel Warszawsko-Białostockiej Izby Lekarskiej został wybrany do składu Naczelnej Izby Lekarskiej V kadencji 1935–1939[8].

Został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III i był sklasyfikowany z 17. lokatą na liście starszeństwa oficerów pospolitego ruszenia sanitarnych, grupa lekarzy. Posiadał wówczas przydział do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie[9].

W latach 1935–1938 był senatorem wybranym przez sanację, pod koniec II RP uniezależnił się od obozu piłsudczykowskiego i wraz z takimi działaczami jak Mikołaj Kwaśniewski, Regina Fleszarowa czy Wincenty Rzymowski został współzałożycielem Stronnictwa Demokratycznego. W 1939 został pierwszym prezesem Zarządu Głównego SD. Protestował przeciw instytucji getta ławkowego[10].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył jako szef sztabu Poznańskiej Brygady Obrony Narodowej[11]. 3 września został ranny.

W czasie okupacji członek Głównej Rady Politycznej[12]. Podczas wojny więziony przez hitlerowców. Po 1944 zaangażował się w reaktywację Stronnictwa Demokratycznego – tym razem już „koncesjonowanego” (był prezesem Rady Naczelnej SD w latach 1945–1949, posłem do KRN i do Sejmu Ustawodawczego, po 1949 honorowym prezesem SD, był zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce.

Był członkiem loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej[13]. Jako wolnomularz działał w loży Wolność Przywrócona. Był autorem wielu publikacji naukowych z dziedziny pediatrii.

Mieczysław Michałowicz w 1901 poślubił Stanisławę Jaczynowską (zm. 1972) − doktor filozofii, z którą miał syna Jerzego Władysława (1903–1936) − lekarza pediatrę, piłkarza i lekkoatletę, autora prac zakresu wychowania fizycznego[3].

Zmarł 22 grudnia 1965 roku w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 117-4-19,20)[14].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Kalendarz historyczny na stronie www.chronologia.pl
  2. Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
  3. a b Piotr Majewski, Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, tom IV M−P, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa, 2009, s. 149.
  4. a b Maria Roszkowska-Blaim „Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii” w „Dzieje I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie”, Warszawski Uniwersytet Medyczny. nefrologia-litewska.wum.edu.pl. [dostęp 2016-03-31].
  5. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 185.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1128, 1213.
  7. Członkowie PAN: Skorowidz
  8. Z Naczelnej Izby Lekarskiej (kadencja V. 1935–1939). „Lekarz Polski”. Nr 7–8, s. 182, 1935. 
  9. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 301, 737 tu podano, że urodził się 29 sierpnia 1876 roku.
  10. Polish Educator - Senator Balks at "ghetto Benches" in His Class, Jewish Telegraphic Agency, 21 października 1937 [dostęp 2019-02-17] (ang.).
  11. Bauer i Polak 1983 ↓, s. 495.
  12. Józef Garliński, Polskie Państwo Podziemne, [w:] Zeszyty Historyczne, zeszyt 29, Paryż 1974, s. 6.
  13. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 232.
  14. Cmentarz Stare Powązki: MICHAŁOWICZOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-19].
  15. M.P. z 1950 r. nr 5, poz. 53 „za wybitne zasługi w pracy społeczno-politycznej”.
  16. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu naukowym”.
  17. M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 47 „w uznaniu zasług, położonych dla odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej przez pracę konspiracyjną w szeregach Stronnictwa Demokratycznego”.
  18. M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 175 „za zasługi na polu opieki społecznej nad dzieckiem”.
  19. Odznaczenia orderem Polonia Restituta. „Kurier Warszawski”. Nr 134, s. 16, 15 maja 1928. 
  20. Kronika. Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 238 z 16 października 1928.  „za opiekę społeczną nad dzieckiem”.
  21. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  22. M.P. z 1952 r. nr 13, poz. 141 „za zasługi w pracy dydaktycznej i naukowej”.
  23. M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z 13 stycznia 1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.
  24. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 2, 20 lutego 1960, s. 2.

Bibliografia

edytuj