Wikipedia

1 Szpital Okręgowy

szpital w Warszawie w II RP

1 Szpital Okręgowy im. marszałka Piłsudskiego – jednostka organizacyjna służby zdrowia Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

1 Szpital Okręgowy
Szpital Okręgowy Nr I
Ilustracja
Budynki dawnego Szpitala Mokotowskiego i nowego szpitala J. Piłsudskiego na rogu współczesnych ul. Nowowiejskiej i al. Niepodległości w Warszawie
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Patron

Józef Piłsudski

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Warszawa

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

służba zdrowia

Podległość

Okręg Korpusu Nr I

Szpitale Okręgowe WP w 1939

Historia szpitala

edytuj

Zadaniem 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie było leczenie wojskowych i osób uprawnionych do leczenia wojskowego Okręgu Korpusu nr I[1]. Szpital dysponował ambulatorium dentystycznym, chirurgicznym, okulistycznym, laryngologicznym oraz przychodnią ogólną dla chorych. Komendant szpitala posiadał uprawnienia dowódcy brygady[2].

31 marca 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski nadał szpitalowi nazwę „1 szpital okręgowy im. marszałka Piłsudskiego”[3].

W październiku 1931 roku na bazie dotychczasowego 1 batalionu sanitarnego została utworzona kadra zapasowa 1 Szpitala Okręgowego, w składzie:

  • oficer materiałowy – kpt. Jan I Sienkiewicz,
  • zastępca oficera materiałowego – por. Józef I Nycz,
  • oficer ewidencji personalnej – por. Józef Długosz,
  • dowódca kompanii szkolnej – por. Stanisław Kołc,
  • dowódca plutonu – por. Gustaw Żebrowski,
  • lekarz kadry – kpt. lek. Czesław Jaruszewicz[4].

Struktura organizacyjna

edytuj

Organizacja szpitala w 1923[5]:

  • komendant z kancelarią i komisją gospodarczą; oficer administracji budynków;
  • oddziały chorych i pracowni klinicznych (chorób wewnętrznych, okulistycznych, laryngologicznych, neurologicznych, psychiatrycznych, ginekologicznych, zakaźnych, ponadto oddziały: mechaniczny, terapeutyczny, obserwacyjny);
  • centralne ambulatorium lekarskie,
  • centralne ambulatorium dentystyczne,
  • centralne ambulatorium dentystyczne dla szeregowych,
  • apteka okręgowa,
  • trzy plutony obsługi sanitarnej.

Szpital posiadał 1400 łóżek[5]. Plutony obsługi sanitarnej były pododdziałami wydzielonymi ze składu 1 baonu sanitarnego[6].

Mobilizacja 1939 roku

edytuj
Osobny artykuł: Mobilizacja.

1 Szpital Okręgowy był jednostką mobilizującą. Komendant szpitala był odpowiedzialny za przygotowanie mobilizacji, a komendant kadry zapasowej za jej przeprowadzenie[7].

Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” Kadra Zapasowa 1 Szpitala Okręgowego przed wykonaniem nałożonych na nią zadań mobilizacyjnych sama mobilizowała się w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym, do etatu wojennego kadry mobilizującej nr 1. Kadra mobilizująca była organizacją przejściową. Po wykonaniu zadań mobilizacyjnych ulegała likwidacji[8].

Kadra szpitala

edytuj
Komendanci Szpitala
Stopień Imię i nazwisko Okres pełnienia służby Kolejne stanowisko
płk lek. Franciszek Lewicki do II 1924 szef sanitarny DOK X[9][1]
płk lek. dr Stefan Piotr Rudzk II 1924[10] – XII 1925 komendant Szpitala Oficerskiej Szkoły Sanitarnej[11]
ppłk / płk lek. dr Zygmunt Rażniewski XII 1925[11] – 1934 i dalej
płk dr Bogumił Jan Łada 1937 – 1939
Pomocnicy komendanta szpitala i komendanci kadry zapasowej
mjr / ppłk lek. Lesław Aleksander Porębski X 1931[12] – 1 X 1933 starszy ordynator[13]
mjr lek. dr Dionizy Krechowicz 1 X 1933[14] – XI 1935 kierownik referatu w Dep. Zdrowia MSWojsk.
mjr dr Wilhelm Borkowski 1936 – IX 1939 szef służba zdrowia Dowództwa Obrony Warszawy[15]
Obsada personalna i struktura szpitala w marcu 1939 roku[16][a]:
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko Uwagi
komendant szpitala płk lek. dr Bogumił Jan Łada †22 X 1942[18]
konsultant płk lek. dr Władysław Zienkiewicz †1940 Charków[19]
konsultant ppłk dr Henryk Czesław Cianciara
kierownik naukowy ppłk dr Marian Wowkonowicz
rezerwa personalna szpitala mjr dr Jan Faleński
starszy ordynator I oddziału chirurgicznego kpt. dr Tomasz Ryli
st ordynator III oddziału chirurgicznego kpt. dr Wacław Żebrowski
starszy ordynator oddziału chirurgicznego-stomatolog. kpt. dr Franciszek Borusiewicz
starszy ordynator oddziału wewnętrznego mjr lek. dr Leopold Łojek †1940 Katyń[20]
starszy ordynator oddziału ocznego mjr dr Czesław Jaruszewicz
starszy ordynator oddziału zakaźnego mjr dr Stanisław Englert †1940 Charków[21]
starszy ordynator oddziału skórno-wenerycznego ppłk dr Kazimierz Sowiński
ordynator oddziału mjr dr Jan Kuśnierczyk
starszy ordynator oddziału nerwowego mjr dr Radzisław Tchórznicki
starszy ordynator oddziału psychiatrycznego kpt. dr Cyprian Sadowski
kierownik pracowni rentgenowskiej ppłk dr Aleksander Lachowicz
kierownik przychodni dentystycznej mjr lek. dent. Tadeusz Karnibad
kierownik apteki mjr mgr Aleksander Karol Romuald Krygier
pomocnik kierownika apteki
pomocnik komendanta ds. gospodarczych mjr san. Stanisław Kęsek †20 VI 1940 Palimiry[18]
Centralna Przychodnia Lekarska
kierownik przychodni ppłk dr Bronisław Kosiewicz
starszy ordynator oddziału wewnętrznego mjr dr Kondratowicz Władysław
starszy ordynator oddziału uszno-gardłowego mjr dr Pietraszkiewicz Kajetan Antoni
starszy ordynator oddziału ginekologicznego mjr dr Królikiewicz Jan Wincenty
Kadra zapasowa 1 Szpitala Okręgowego
komendant kadry mjr dr Wilhelm Borkowski
lekarz kadry por. lek. Bolesław Tomasz Narbutt
oficer mobilizacyjny kpt. Józef Kublin
zastępca oficera mobilizacyjnego por. Juliusz Freisler ciężko ranny 24 IX 1939
oficer ewidencji personalnej kpt. Józef Długosz
oficer materiałowy por. mgr Bronisław Czerwiecki
zastępca oficera materiałowego chor. Józef Malicki
dowódca kompanii szkolnej kpt. Stanisław Kole
dowódca 1 plutonu por. san. Feliks Jan Kwapiński †1940 Charków[22]
Oficerowie rezerwy, pospolitego ruszenia i stanu spoczynku posiadający przydział do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego – ofiary zbrodni katyńskiej
Nazwisko i imię Stopień Zawód Miejsce pracy przed mobilizacją Zamordowany
Adamski Ignacy Antoni mjr w st. sp. lekarz praktyka w Warszawie Katyń
Bałłaban Karol kpt. rez. dr nauk medycznych Szpital ss. Elżbietanek w Warszawie Katyń
Brański Zygmunt ppor. rez. lekarz Katyń
Ciepielowski Marceli por. rez. lekarz Katyń
Cwajbaum Lewek ppor. rez. dr nauk medycznych Katyń
Dawidczyk Leon ppor. rez. farmaceuta Katyń
Frym-Frymiński Henryk por. rez. lekarz dentysta praktyka w Warszawie Katyń
Fryszberg Adam kpt. posp. rusz. lekarz ginekolog praktyka w Warszawie Katyń
Glikman Leon ppor. rez. lekarz Katyń
Jarociński Edward płk w st. sp. lekarz, dr Katyń
Kamiński Jerzy (1910) ppor. rez. lekarz asystent Zakładu Anatomii UW Katyń
Klein Juliusz Ludwik ppor. rez. lekarz dentysta praktyka w Warszawie Katyń
Kociubski Paweł mjr rez. lekarz Katyń
Kolago Jan Józef ppor. rez. lekarz Katyń
Kolesiński Paweł ppor. rez. farmaceuta, mgr praktyka w Chorzowie Katyń
Luxenburg Jerzy por. rez. lekarz stomatolog Akademia Stomatologiczna Katyń
Maciański Leon ppor. rez. Katyń
Maciszewski Mieczysław ppor. rez. lekarz Katyń
Majewski Stefan ppor. rez. lekarz stomatolog praktyka w Warszawie Katyń
Miścicki Wincenty por. rez. farmaceuta, mgr Katyń
Morgulis Lewi por. w st. sp. lekarz Katyń
Niemirowicz-Szczyt Kazimierz por. rez. lekarz, dr Katyń
Noszczyk Henryk ppor. rez. lekarz, dr Klinika Chirurgiczna UW Katyń
Nusbaum Maksymilian ppor. rez. lekarz Katyń
Obidziński Aleksander kpt. rez. lekarz Katyń
Ogiński Piotr ppor. rez. farmaceuta apteka, Puławska 81 Warszawa Katyń
Olszewski Wacław por. rez. lekarz, dr Katyń
Orzechowski Antoni por. rez. lekarz ginekolog praktyka w Mogielnicy Katyń
Oziembło Zygmunt por. rez. lekarz Szpital Ubezpieczalni Społecznej w Łodzi Katyń
Potrzebowski Karol mjr rez. lekarz Katyń
Raczkowski Jan Leonard kpt. rez. Katyń
Rafałowski Leopold ppor. rez. lekarz Katyń
Rogoziński Jerzy Stanisław mjr posp. rusz. lekarz Katyń
Rosengart Aleksander ppor. rez. lekarz Katyń
Rozenbaum Ludwik ppor. rez. przedsiębiorca w Warszawie Katyń
Sęczkowski Franciszek ppor. rez. lekarz praktyka w Rawie Ruskiej Katyń
Sikorski Henryk[23] por. rez. profesor dr med. Uniwersytet Warszawski Katyń
Skorko Aleksander kpt. rez. lekarz praktyka w Piasecznie Katyń
Sobecki Feliks Stefan ppor. rez. Zakład Ubezpieczeń w Poznaniu Katyń
Sokołowski Zdzisław por. rez. lekarz Szpital Wolski Katyń
Szepelski Konrad[24] por. rez. profesor medycyny Szpital w Warszawie Katyń
Szmerner Szymon ppor. rez. lekarz Katyń
Śledziewski Henryk ppor. rez. lekarz Katyń
Tabęcki Romuald por. rez. lekarz Katyń
Tejchert Mieczysław ppor. rez. farmaceuta, mgr Apteka F. Więckowskiego w Warszawie Katyń
Verständig Zygmunt por. rez. lekarz ginekolog Katyń
Wajsflajsz Szmul Stanisław ppor. rez. lekarz Katyń
Weidenfeld Abraham kpt. rez. lekarz Katyń
Wieczorek Antoni kpt. rez. lekarz Szpital Dziecięcy w Warszawie Katyń
Wieczorek Marian ppor. rez. farmaceuta Katyń
Wierzejski Stefan por. rez. lekarz Ubezpieczalnia Społeczna w Kole Katyń
Wirszyłło Ludwik mjr w st. sp. lekarz Zarząd m. Warszawy Katyń
Wyszogród Stanisław por. rez. lekarz przychodnia w Warszawie Katyń
Zakrzewski Sławomir ppor. rez. lekarz asystent Uniwersytetu Warszawskiego Katyń
Zawodziński Tadeusz ppor. rez. lekarz, dr hab. Katyń
Żuchowski Zygmunt por. rez. lekarz Szpital Powiatowy w Maciejowicach Katyń
Bartel Alfred mjr w st. sp. doktor medycyny internista w Warszawie Charków
Berencwajg Dawid ppor. rez. lekarz praktyka w Skierniewicach Charków
Berland Juliusz Eliasz por. rez. doktor medycyny dermatolog w Warszawie Charków
Borkowski Aleksander por. rez. gr nauk medycznych praktyka w Warszawie Charków
Bzurowski Dawid kpt. rez. lekarz dermatolog w Łomży Charków
Cichowski Wacław mjr w st. sp. dr nauk medycznych (e) Charków
Czyżewicz Antoni kpt. w st. sp. publicysta „Polska Zbrojna” Charków
Dziubiński Marcin ppor. rez. farmaceuta, mgr Charków
Fluderski Lucjan por. rez. dr nauk medycznych Szpital św. Łazarza w Warszawie Charków
Galinowski Zdzisław por. rez. dr hab. nauk med. praktyka w Wilnie Charków
Goćkowski Jan por. rez. dr nauk medycznych Uniwersytet Warszawski (e) Charków
Grochowski Antoni por. rez. dr nauk medycznych Charków
Grodzki Zygmunt[25] mjr rez. dr nauk medycznych Charków
Hryniewiecki Stanisław ppor. rez. farmaceuta, mgr Charków
Kamiński Wincenty ppor. rez. dr nauk medycznych Ubezpieczalnia Społeczna w Warszawie Charków
Karsz Maks ppor. rez. lekarz Charków
Kasperski Stanisław mjr rez. dr nauk medycznych szpital w Mińsku Mazowieckim Charków
Keilsen Stefan por. rez. lekarz praktyka w Łodzi Charków
Kempner Jerzy Lucjan kpt. rez. lekarz praktyka w Warszawie Charków
Kołodziejski Jan[26] mjr rez. dr nauk medycznych Uniwersytet Warszawski (e) Charków
Konarski Abraham ppor. rez. lekarz praktyka w Częstochowie Charków
Kraków Jerzy kpt. rez. lekarz Charków
Krasuski Aleksander ppor. posp. rusz. dr nauk medycznych Charków
Krengel Maksymilian[27] kpt. lek. posp. rusz. dr dermatolog Charków
Krüger Stefan Karol ppor. rez. lekarz Charków
Kryński Beniamin kpt. rez. dr nauk medycznych Charków
Kulesza Józef ppor. rez. dr nauk medycznych szpital w Kaliszu Charków
Lipski Julian mjr w st. sp. lekarz Charków
Malberg Fryderyk ppor. rez. Charków
Małachowski Mieczysław[28] kpt. rez. dr nauk medycznych (e) Charków
Milewski Mieczysław kpt. rez. lekarz praktyka w Ostrowi Mazowieckiej Charków
Modzelewski Jan ppor. rez. lekarz Charków
Moszkowicz Izydor ppor. posp. rusz. dr nauk medycznych Charków
Mutermilch Jan por. rez. lekarz Charków
Neugebauer Kazimierz por. rez. dr nauk medycznych Uniwersytet Warszawski Charków
Niedźwiecki Stanisław kpt. posp. rusz. lekarz Charków
Nowak Józef ppor. rez. lekarz praktyka w Poznaniu Charków
Osiński Mieczysław ppor. rez. lekarz praktyka w Poznaniu Charków
Perzanowski Zygmunt kpt. rez. dr nauk medycznych praktyka w Radomiu Charków
Rajgrodzki Norbert kpt. rez. dr nauk medycznych Charków
Ratajczak Czesław ppor. rez. urzędnik Starostwo Powiatowe w Bydgoszczy Charków
Rentgen-Güntner Marian por. rez. farmaceuta, mgr Charków
Rozental Ignacy Izaak por. rez. dr nauk medycznych praktyka w Warszawie Charków
Różański Edward ppor. rez. handlowiec Charków
Sokolewicz Wacław[29] płk w st. sp. farmaceuta, mgr Ministerstwo Opieki Społecznej (e) Charków
Sokołowski Teofil kpt. rez. dr nauk medycznych Ubezpieczalnia w Makowie Maz. Charków
Stachiewicz Piotr kpt. rez. Charków
Staniewski Franciszek ppor. rez. nauczyciel Gimnazjum J. Lelewela w Warszawie Charków
Szatkowski Eugeniusz por. rez. lekarz Charków
Szczęsny Kazimierz kpt. rez. dr nauk medycznych praktyka w Warszawie Charków
Szewczykowski Jan kpt. rez. lekarz praktyka w Warszawie (e) Charków
Szparaga Stefan kpt. rez. dr nauk medycznych praktyka w Błoniu Charków
Szumski Symeon ppor. rez. urzędnik Charków
Tanenbaum Jakub ppor. rez. lekarz praktyka w Warszawie Charków
Truszkowski Aleksander ppor. rez. farmaceuta, mgr wł. apteki w Bodzanowie Charków
Wolfram Kazimierz kpt. rez. dr nauk medycznych Charków
Wolski Zdzisław por. rez. dr nauk medycznych Instytut Chirurgii Urazowej w Warszawie Charków
Wyszogród Dawid por. rez. dr nauk medycznych Charków
Zaleski Bolesław kpt. rez. lekarz Charków
Latoszek Stefan porucznik urzędnik ULK

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego[30]

Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, zamordowani w Charkowie, zamordowani w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i zamordowani z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[17].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Almanach oficerski 1923 ↓, s. 110.
  2. ↑ Almanach oficerski 1923 ↓, s. 105.
  3. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 11 z 31 marca 1927 roku, poz. 98.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 340-341, 344.
  5. ↑ a b Almanach oficerski 1923 ↓, s. 104.
  6. ↑ Almanach oficerski 1923 ↓, s. 103.
  7. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 586.
  8. ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 586, 590.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 48.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 49.
  11. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 133 z 18 grudnia 1925 roku, s. 728.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 339.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 6.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 14.
  15. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 20, 289.
  16. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 890.
  17. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  18. ↑ a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-08].
  19. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 636.
  20. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 465.
  21. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 107.
  22. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 283.
  23. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 3326.
  24. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 3635.
  25. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5294.
  26. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5805.
  27. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5966.
  28. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6346.
  29. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 7367.
  30. ↑ Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=1_Szpital_Okręgowy&oldid=74367917”