Lista światowego dziedzictwa UNESCO we Włoszech

Lista światowego dziedzictwa UNESCO we Włoszech – lista miejsc we Włoszech wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972 roku i ratyfikowanej przez Włochy 23 czerwca 1973 roku.

Liczba obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO w regionach Włoch, 2023

W kwietniu 2024 roku lista obejmowała 59 obiektów: 53 dziedzictwa kulturowego i 6 o charakterze przyrodniczo-kulturowym. Charakter transgraniczny ma 7 wpisów. Włochy, obok Chin, mają najwięcej na świecie obiektów wpisanych na listę.

Na włoskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Włochy zamierzają rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa, znajdują się 32 obiekty (stan na kwiecień 2024 roku).

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Rysunki naskalne w Val Camonica

Santa Maria delle Grazie

Rzym

Florencja

Piza

Wenecja

San Gimignano

Matera

Vicenza

Neapol

Crespi d’Adda

Siena

Pienza

Rawenna

Alberobello

Castel del Monte

Wybrzeże Amalfitańskie

Caserta

Su Nuraxi

Ogród botaniczny w Padwie

Katedra w Modenie

Villa Romana del Casale

Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej

Cinque Terre

Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata

Agrigento

Akwileja

Urbino

Willa Hadriana

Urbino

Asyż

Werona

Wyspy Liparyjskie

Villa d’Este

Val di Noto

Sacri Monti

Monte San Giorgio

Val d’Orcia

Etruskie nekropolie

Syrakuzy

Genua

Mantua i Sabbioneta

Rhätische Bahn

Dolomity

Longobardowie we Włoszech

Prehistoryczne osady na palach

Etna

Wille Medyceuszy

Winnice w Piemoncie

Palermo

Ivrea

Wzgórza prosecco w Conegliano i Valdobbiadene

Podcienia w Bolonii

Wielkie uzdrowiska Europy

Zespoły XIV-wiecznych fresków w Padwie

Obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO

 

Poniższa tabela przedstawia włoskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście wraz z jej angielskim oryginałem;

Położenie – miasto, prowincja, region; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpis transgraniczny

 

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
94	Sztuka naskalna w Val Camonica Rock Drawings in Valcamonica		ItProwincja Brescia Lombardia 45°57′25,4″N 10°17′50,4″E	KIt (iii)(vi)	1979	Jedno z największych na świecie skupisk petroglifów – ponad 140 tys. figur, symboli i motywów związanych z rolnictwem, wojną i kultem religijnym wyrytych na skałach w alpejskiej dolinie Val Camonica.
93	Kościół i klasztor dominikański Santa Maria delle Grazie z Ostatnią Wieczerzą Leonarda da Vinci w Mediolanie Church and Dominican Convent of Santa Maria delle Grazie with “The Last Supper” by Leonardo da Vinci		ItMediolan Prowincja Mediolan Lombardia 45°27′57,2″N 9°10′13,8″E	KIt (i)(ii)	1980	XV-wieczny klasztor Santa Maria delle Grazie wzniesiony przez Donato Bramantego (1444–1514) z refektarzem, na którego północnej ścianie znajduje się fresk Leonardo da Vinci – Ostatnia Wieczerza namalowany w latach 1495–1497.
91	Zespół zabytkowy Rzymu, dobra Stolicy Apostolskiej leżące na terenie Rzymu, korzystające z prawa eksterytorialności i kościół Św. Pawła za Murami Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura		ItRzym Miasto Stołeczne Rzym Lacjum 41°53′24,8″N 12°29′32,3″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	1980 1990	Historyczne centrum Rzymu, gdzie znajdują się zabytki starożytności m.in. Forum Romanum, mauzoleum Augusta, kolumna Trajana, kolumna Marka Aureliusza, Panteon, liczne budowle sakralne i administracji papieskiej, m.in. Pałac Kancelaryjny, Lateran, bazylika św. Pawła za Murami. Wpis transgraniczny z Watykanem.
174	Zespół zabytkowy we Florencji Historic Centre of Florence		ItFlorencja Prowincja Florencja Toskania 43°46′23,0″N 11°15′22,0″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	1982 2005	Historyczne centrum Florencji – symbolu renesansu – z licznymi zabytkami architektury sakralnej i świeckiej, m.in. katedrą Santa Maria del Fiore, kościołem Santa Croce, galerią Uffizi i Palazzo Pitti.
395	Piazza del Duomo w Pizie Piazza del Duomo, Pisa		ItPiza Piza Toskania 43°43′23″N 10°23′47″E	KIt (i)(ii)(iv)(vi)	1987	Zespół zabytkowy architektury średniowiecznej (XI–XIV w.) na pokrytym murawą placu z katedrą, baptysterium i kampanilą zwaną „Krzywą Wieżą” oraz cmentarz Camposanto Monumentale.
394	Wenecja z laguną Venice and its Lagoon		ItWenecja Prowincja Wenecja Wenecja Euganejska 45°26′03,5″N 12°20′20,2″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)(v)(vi)	1987	Miasto wyspiarskie położone na 118 wysepkach, założone w X w., arcydzieło architektoniczne z budowlami zdobionymi dziełami najwybitniejszych włoskich malarzy renesansowych m.in. Giorgione, Tycjana, Tintoretto i Veronese.
550	Zespół zabytkowy San Giminiano Historic Centre of San Gimignano		ItSan Gimignano Prowincja Siena Toskania 43°28′05,0″N 11°02′30,0″E	KIt (i)(iii)(iv)	1990	Średniowieczne miasto na trasie pielgrzymkowej Via Francigena do Rzymu, z charakterystycznymi wysokimi wieżami mieszkalnymi wznoszonymi przez rodziny szlacheckie jako symbole bogactwa i władzy; z 72 wież zachowało się 14.
670	I Sassi di Matera The Sassi and the Park of the Rupestrian Churches of Matera		ItMatera Prowincja Matera Basilicata 40°39′59″N 16°36′37″E	KIt (iii)(iv)(v)	1993	Sassi – wykute w skale domostwa, najpełniejszy przykład osadnictwa jaskiniowego w basenie Morza Śródziemnego.
712	Vicenza i wille palladiańskie w regionie Wenecji Euganejskiej City of Vicenza and the Palladian Villas of the Veneto		ItVicenza Prowincja Vicenza Wenecja Euganejska 45°32′57″N 11°32′58″E	KIt (i)(ii)	1994 1996	Historyczne miasto z zabudową projektu Andrei Palladio (1508–1580) oraz liczne wille palladiańskie w regionie Wenecji Euganejskiej – architektura Palladio dała początek stylowi palladiańskiemu.
717	Historyczne centrum Sieny Historic Centre of Siena		ItSiena Prowincja Siena Toskania 43°19′07″N 11°19′54″E	KIt (i)(ii)(iv)	1995	Średniowieczne miasto z gotycką zabudową z XII–XV w. wokół Piazza del Campo z dekoracjami m.in. Duccio di Buoninsegny (1260–1318), Simone Martiniego (1284–1344) czy Ambrogio Lorenzettiego (1290–1348).
726	Historyczne centrum Neapolu Historic Centre of Naples		ItNeapol Prowincja Neapol Kampania 40°51′05″N 14°15′46″E	KIt (ii)(iv)	1995	Historyczne centrum Neapolu z licznymi zabytkami architektury, m.in. kościołem Santa Chiara i zamkiem Castel Nuovo.
730	Crespi d’Adda Crespi d’Adda		ItCapriate San Gervasio Prowincja Bergamo Lombardia 45°35′36,0″N 9°32′18,0″E	KIt (iv)(v)	1995	Osiedle z lat 20. XX w. wzniesione dla robotników fabryki tekstyliów.
733	Ferrara, miasto renesansowe i delta Padu Ferrara, City of the Renaissance, and its Po Delta		ItFerrara Prowincja Ferrara Emilia-Romania 44°50′16″N 11°37′10″E	KIt (ii)(iii)(iv)(v)(vi)	1995 1999	Miasto zbudowane przy przeprawie na rzece Pad, ośrodek intelektualny i artystyczny włoskiego renesansu, m.in. z dzielnicami wzniesionymi według koncepcji miasta idealnego Biagio Rossettiego (1447–1516).
398	Castel del Monte Castel del Monte		ItProwincja Barletta-Andria-Trani Apulia 41°05′05,3″N 16°16′15,4″E	KIt (i)(ii)(iii)	1996	Zamek cesarza Fryderyka II Hohenstaufa, wzniesiony w XIII w., łącząc elementy klasycznego antyku, architektury islamu i północnoeuropejskiego gotyku cysterskiego – unikalny przykład średniowiecznej architektury wojskowej, charakteryzujący się matematyczną i astronomiczną precyzją układu i idealnie regularnym kształtem.
787	Trulli w Alberobello The Trulli of Alberobello		ItAlberobello Prowincja Bari Apulia 40°46′57,0″N 17°14′13,0″E	KIt (iii)(iv)(v)	1996	Trulli – charakterystyczne domy wznoszone z wapienia na planie kwadratu lub koła, kryte stożkowatymi dachami z płaskich kamieni wapiennych, budowane bez użycia zaprawy.
788	Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie Early Christian Monuments of Ravenna		ItRawenna Rawenna Emilia-Romania 44°25′13,5″N 12°11′46,5″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)	1996	Rawenna – stolica Cesarstwa Rzymskiego w V w. a do VIII w. siedziba bizantyjskiego egzarchatu – unikalne skupisko zabytków wczesnochrześcijańskich. Znajdują się tu m.in. mauzoleum Galli Placydii, baptysterium Ortodoksów, bazylika Sant’Apollinare Nuovo, baptysterium Arian, kaplica pałacu arcybiskupiego, mauzoleum Teodoryka.
789	Zespół zabytkowy w Pienzy Historic Centre of the City of Pienza		ItPienza Prowincja Siena Toskania 43°04′37″N 11°40′43″E	KIt (i)(ii)(iv)	1996	Miasto przebudowane według renesansowych koncepcji urbanistycznych pod kierownictwem Bernardo Rossellino (1409–1464), który zastosował zasady Leona Battisty Albertiego (1404–1472) – powstał plac Piazza Pio II, wokół którego wznoszą się m.in. katedra, Palazzo Piccolomini i Palazzo Borgia.
549	Pałac królewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio 18th-Century Royal Palace at Caserta with the Park, the Aqueduct of Vanvitelli, and the San Leucio Complex		ItProwincja Caserta Benewent Kampania 41°04′24,0″N 14°19′35,0″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)	1997	Zespół pałacowo–parkowy wzniesiony przez Burbonów w połowie XVIII w.
823	Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej Residences of the Royal House of Savoy		ItTuryn Prowincja Turyn Piemont 45°04′21,1″N 7°41′08,6″E	KIt (i)(ii)(iv)(v)	1997 2010	Zespół kilkunastu budowli w Turynie i okolicach, powstałych po 1562 roku, kiedy książę Sabaudii, Emanuel Filibert, przeniósł stolicę z Chambéry do Turynu i rozpoczął szeroko zakrojony program budowlany dla podkreślenia świetności sabaudzkiego domu królewskiego.
824	Ogród botaniczny w Padwie Botanical Garden (Orto Botanico), Padua		ItPadwa Padwa Wenecja Euganejska 45°23′56,8″N 11°52′50,4″E	KIt (ii)(iii)	1997	Pierwszy ogród botaniczny na świecie, założony w 1545 roku na planie kolistym, otoczony wodą – nadal służy jako ośrodek badań naukowych.
826	Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto) Portovenere, Cinque Terre, and the Islands (Palmaria, Tino and Tinetto)		ItProwincja La Spezia Liguria 44°06′25,0″N 9°43′45,0″E	KIt (ii)(iv)(v)	1997	Odcinek wybrzeża liguryjskiego między Cinque Terre a Portovenere – krajobraz kulturowy o znaczących walorach krajobrazowych i kulturalnych.
827	Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie Cathedral, Torre Civica and Piazza Grande, Modena		ItModena Prowincja Modena Emilia-Romania 44°38′46,5″N 10°55′32,4″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)	1997	XII-wieczna katedra w Modenie – najświetniejszy przykład początków sztuki romańskiej.
829	Strefy archeologiczne – Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata Archaeological Areas of Pompei, Herculaneum and Torre Annunziata		ItProwincja Neapol Kampania 40°45′00″N 14°28′00″E	KIt (iii)(iv)(v)	1997	Pozostałości trzech antycznych miast Pompei, Herkulanum i Oplontis, pogrzebanych podczas wybuchu Wezuwiusza 24 sierpnia 70 roku n.e. i stopniowo odkopywanych od poł. XVIII w.
830	Wybrzeże Amalfitańskie Costiera Amalfitana		ItProwincja Salerno Kampania 40°38′00″N 14°36′10″E	KIt (ii)(iv)(v)	1997	Malowniczy pas wybrzeża z historycznymi miastami Amalfi i Ravello i terenami rolniczymi upraw winorośli, sadów i rozległych pastwisk.
831	Strefa archeologiczna w Agrigento Archaeological Area of Agrigento		ItAgrigento Sycylia 37°17′23″N 13°35′36″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)	1997	Pozostałości Agrigento – jednego z głównych miast basenu Morza Śródziemnego w czasach antyku, z dobrze zachowanymi świątyniami doryckimi.
832	Villa Romana del Casale Villa Romana del Casale		ItProwincja Enna Sycylia 37°21′58,0″N 14°20′03,0″E	KIt (i)(ii)(iii)	1997	Pozostałości willi rzymskiej z IV w. n.e. zdobionej licznymi mozaikami.
833	Su Nuraxi w Barumini Su Nuraxi di Barumini		ItProwincja Sud Sardegna Sardynia 39°42′21″N 8°59′29″E	KIt (i)(iii)(iv)	1997	Pozostałości jednej z unikalnych budowli obronnych wznoszonych na Sardynii w epoce brązu, tzw. nuraxi, obejmujące okrągłe wieże obronne w kształcie ściętych stożków z komorami ze sklepieniem pozornym.
825	Strefa archeologiczna i Bazylika Patriarchów w Akwilei Archaeological Area and the Patriarchal Basilica of Aquileia		ItProwincja Udine Friuli-Wenecja Julijska 45°46′06″N 13°22′03″E	KIt (iii)(iv)(vi)	1998 2017 2018	Pozostałości antycznej Akwilei zniszczonej w połowie V w. przez Attylę oraz Bazylika Matki Bożej Wniebowziętej.
828	Zespół zabytkowy w Urbino Historic Centre of Urbino		ItUrbino Prowincja Pesaro i Urbino Marche 43°43′30,0″N 12°38′00,0″E	KIt (ii)(iv)	1998	Ośrodek kulturowy renesansu w XV w.
842	Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula Cilento and Vallo di Diano National Park with the Archeological Sites of Paestum and Velia, and the Certosa di Padula		ItProwincja Salerno Kampania 40°16′00″N 15°16′00″E	KIt (iii)(iv)	1998	Obszar Cilento obejmuje malownicze zespoły sanktuariów i osad, usytuowanych wzdłuż trzech łańcuchów górskich na osi wschód-zachód; dawna granica między koloniami Wielkiej Grecji a terenami zamieszkanymi przez ludność etruską i lukańską – z okresu klasycznego zachowały się ruiny Paestum i Velii.
907	Villa Hadriana w Tivoli Villa Adriana (Tivoli)		ItProwincja Rzym Lacjum 41°56′39,0″N 12°46′19,1″E	KIt (i)(ii)(iii)	1999	Zespół budowli klasycznych, wzniesiony w II w. n.e. przez cesarza rzymskiego Hadriana – kompleks „miasta idealnego” łączącego najistotniejsze elementy spuścizny architektonicznej Egiptu, Grecji i Rzymu.
990	Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie Assisi, the Basilica of San Francesco and Other Franciscan Sites		ItProwincja Perugia Umbria 43°03′58,2″N 12°37′20,8″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	2000	Średniowieczne miasto – miejsce narodzin świętego Franciszka i ośrodek działalnośsci zakonu franciszkanów; w bazylice Św. Franciszka malowidła pędzla Cimabue, Pietra Lorenzetti, Simone Martiniego i Giotta.
797	Miasto Werona Verona		ItWerona Werona Wenecja Euganejska 45°26′19″N 10°59′38″E	KIt (ii)(iv)	2000	Historyczne miasto z licznymi zabytkami starożytnymi, średniowiecznymi i renesansowymi.
908	Wyspy Liparyjskie Isole Eolie (Aeolian Islands)		ItMetropolitalne miasto Mesyna Sycylia 38°29′16,3″N 14°56′44,1″E	PIt (viii)	2000	Wyspy Liparyjskie – rzadko spotykany przykład formacji i niszczenia wysp przez procesy wulkaniczne, od XVIII w. miejsce kształcenia wulkanologów, m.in. poprzez badania nad wulkanami Vulcano i Stromboli.
1025	Villa d’Este w Tivoli Villa d’Este, Tivoli		ItProwincja Rzym Lacjum 41°57′50,1″N 12°47′46,5″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	2001	Villa d’Este z XVI-wiecznym ogrodem włoskim to jedno z najwspanialszych świadectw kultury renesansu.
1024	Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia) Late Baroque Towns of the Val di Noto (South-Eastern Sicily)		ItMetropolitalne miasto Katania Prowincja Ragusa Prowincja Syrakuzy Sycylia 36°53′35,5″N 15°04′08,1″E	KIt (i)(ii)(iv)(v)	2002	Osiem miast południowo-wschodniej Sycylii: Caltagirone, Militello in Val di Catania, Katania, Modica, Noto, Palazzolo Acreide, Ragusa i Scicli, odbudowane w stylu późnego baroku po trzęsieniu ziemi w 1693 roku.
1068	Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii Sacri Monti of Piedmont and Lombardy		ItPiemont Lombardia 45°58′28,4″N 9°10′10,4″E	KIt (ii)(iv)	2003	Dziewięć Sacri Monti – zespołów kaplic z przełomu XVI i XVII w., poświęconych różnym aspektom wiary chrześcijańskiej.
1090	Monte San Giorgio Monte San Giorgio		It45°53′20″N 8°54′50″E	PIt (viii)	2003 2010	Góra w kształcie piramidy (1096 m n.p.m.) na południu Lago di Lugano – jedno z najbardziej znaczących stanowisk skamieniałości flory i fauny z triasu środkowego. Wpis transgraniczny ze Szwajcarią.
1026	Val d’Orcia Val d’Orcia		ItProwincja Siena Toskania 43°04′00″N 11°33′00″E	KIt (iv)(vi)	2004	Val d’Orcia – w XIV i XV w. teren ten włączony został do miasta-państwa Sieny, po czym zaprojektowany i ukształtowany jako idealny wzorzec gospodarowania przestrzenią oraz przykład doskonałego piękna krajobrazu.
1158	Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii Etruscan Necropolises of Cerveteri and Tarquinia		ItProwincja Rzym Prowincja Viterbo Lacjum 42°00′24,6″N 12°06′06,8″E	KIt (i)(iii)(iv)	2004	Dwie etruskie nekropole z monumentalnymi grobowcami, wydrążonymi w skale i zwieńczonymi kurhanami i 200 grobowcami ozdobionymi malowidłami – świadectwo kultury Etrusków i ich praktyk pogrzebowych stosowanych od IX do I w. p.n.e.
1200	Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica Syracuse and the Rocky Necropolis of Pantalica		ItSyrakuzy Prowincja Syrakuzy Sycylia 37°03′34,0″N 15°17′35,0″E	KIt (ii)(iii)(iv)(vi)	2005	Nekropolia w Pantalica z ponad 5 tys. grobów wykutych w skałach z okresu XIII–VII w. p.n.e. oraz Syrakuzy z licznymi pozostałościami antycznej świetności miasta – świadectwo rozwoju cywilizacji śródziemnomorskiej na przestrzeni trzech tysięcy lat.
1211	Genua: Le Strade Nuove i system pałaców Rolli Genoa: Le Strade Nuove and the system of the Palazzi dei Rolli		ItMetropolitalne miasto Genua Liguria 44°24′44″N 8°55′52″E	KIt (ii)(iv)	2006	Strade Nuove i system renesansowych i barokowych pałaców Rolli w historycznym centrum Genui z przełomu XVI i XVII w. – pierwszy w Europie przykład programu urbanistycznego o jednolitej strukturze, w ramach którego projekty rozdzielane były przez władze publiczne.
1287	Mantua i Sabbioneta Mantua and Sabbioneta		ItMantua Lombardia 45°09′34″N 10°47′40″E	KIt (ii)(iii)	2008	Mantua i Sabbioneta – przykłady miast urbanistyki renesansowych.
1276	Linia kolejowa w Alpach Retyckich wraz z krajobrazem kulturowym Albula/Bernina Rhaetian Railway in the Albula / Bernina Landscapes		It46°29′54″N 9°50′47″E	KIt (ii)(iv)	2008	Dwie zabytkowe linie kolejowe w Alpach Retyckich: otwarta w 1904 roku linia (67 km) prowadząca przez Albulapass m.in. z 42 tunelami i 144 wiaduktami i mostami oraz linia (61 km) biegnąca przez Berninapass z 13 tunelami i 52 wiaduktami i mostami. Wpis transgraniczny ze Szwajcarią.
1237	Dolomity The Dolomites		It46°36′47″N 12°09′47″E	PIt (vii)(viii)	2009	Pasmo górskie w północno-wschodniej części Włoch z 18 szczytami o wysokości ponad 3000 metrów, unikalnymi wertykalnymi formami górskimi, wąskimi, długimi i głębokimi dolinami oraz unikalnymi formami polodowcowymi i krasowymi.
1318	Longobardowie we Włoszech. Ośrodki władzy, 568–774 n.e. Longobards in Italy. Places of the Power (568–774 A.D.)		It46°05′39″N 13°25′59″E	KIt (ii)(iii)(vi)	2011	7 miejscowości, w których znajdują się zabytki architektury longobardzkiej z pozostałościami malarskimi i rzeźbiarskimi wykonanymi w okresie od VI do VIII wieku we Włoszech: Cividale del Friuli, Brescia, Castelseprio, Spoleto, Campello sul Clitunno, Benewent i Monte Sant’Angelo.
1363	Prehistoryczne osady na palach Prehistoric Pile Dwellings around the Alps		It47°16′42″N 8°12′27″E	KIt (iv)(v)	2011	Wpis transgraniczny z Austrią, Francją, Niemcami, Słowenią i Szwajcarią, obejmujący 111 obszarów w Alpach i w okolicy Alp, na terenie których znajdują się pozostałości prehistorycznych osad na palach z ok. 5000–500 p.n.e. na brzegach jezior i rzek oraz na terenach podmokłych.
1427	Etna Mount Etna		It37°45′22″N 14°59′48″E	PIt (viii)	2013	Wulkan na wschodnim wybrzeżu Sycylii – najbardziej aktywny stratowulkan na świecie o dużym znaczeniu dla wulkanologii, geofizyki i innych nauk o Ziemi.
175	Medycejskie wille i ogrody w Toskanii Medici Villas and Gardens in Tuscany		ItToskania 43°51′28″N 11°18′15″E	KIt (ii)(iv)(vi)	2013	12 willi i 2 ogrody w Toskanii – świadectwo wpływów rodu Medyceuszy w okresie od XV do XVII w.
1390	Krajobraz winnic Piemontu: Langhe-Roero i Monferrato Vineyard Landscape of Piedmont: Langhe-Roero and Monferrato		ItPiemont 44°36′31″N 7°57′49″E	KIt (iii)(v)	2014	5 winnic o wyjątkowo cennym krajobrazie oraz zamek rodu Cavour, który przyczynił się do rozwoju uprawy winorośli; winnice są świadectwem szeregu procesów technicznych i gospodarczych związanych z uprawą winorośli i produkcją wina.
1487	Arabo-normańskie zabytki Palermo z katedrami w Cefalú i Monreale Arab-Norman Palermo and the Cathedral Churches of Cefalú and Monreale		ItProwincja Palermo Sycylia 38°06′39″N 13°21′11″E	KIt (ii)(iv)	2015	9 zespołów z zabytkami świeckimi i sakralnymi pochodzącymi z okresu Normańskiego Królestwa Sycylii (1130–1194), obejmujące m.in. normańskie katedry w Cefalú i Monreale.
1133	Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy Ancient and Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe		ItAbruzja Basilicata Kalabria Apulia Lacjum Emilia-Romania	PIt (ix)	2007 2011 2017 2021	Wpis transgraniczny z Albanią, Austrią, Belgią, Bułgarią, Chorwacją, Hiszpanią, Niemcami, Rumunią, Słowacją, Słowenią Szwajcarią i Ukrainą obejmujący zespoły lasów pierwotnych.
1533	Fortyfikacje weneckie z XVI–XVII w.: Stato da Terra i zachodnia część Stato da Mar Venetian Works of Defence between the 16th and 17th Centuries: Stato da Terra – Western Stato da Mar		ItFriuli-Wenecja Julijska 44°36′31″N 7°57′49″E	KIt (iii)(v)	2014	Wpis transgraniczny z Chorwacją i Czarnogórą obejmujący 15 obiektów obronnych fortyfikacji Stato da Terra i fortyfikacji Stato da Mar.
1538	Ivrea, XX-wieczne miasto przemysłowe Ivrea, industrial city of the 20th century		ItProwincja Turyn Piemont 45°27′27″N 7°52′09″E	KIt (iv)	2018	Kompleks siedziby koncernu Olivetti, producenta maszyn do pisania, mechanicznych kalkulatorów i komputerów biurowych, z fabryką oraz budynkami administracyjnymi, socjalnymi i mieszkalnymi z lat 1930–1960.
1571	Wzgórza prosecco w Conegliano i Valdobbiadene Le Colline del Prosecco di Conegliano e Valdobbiadene		ItProwincja Treviso Wenecja Euganejska 45°57′10,9″N 12°13′34,0″E	KIt (v)	2019	Część regionu upraw winorośli w północno-wschodniej części Włoch, w którym produkowane są wina prosecco, charakteryzująca się wzgórzami o stromych zboczach oraz poletkami winnic na wąskich tarasach zwanych ciglioni tworzącymi szachownice winnic.
1650	Portyki Bolonii The Porticoes of Bologna		It Bolonia Prowincja Bolonia Emilia-Romania 44°29′38″N 11°20′34″E	KIt (iv)	2021	12 zespołów podcieni wraz z sąsiednią zabudową w historycznym centrum Bolonii wzniesionych na przestrzeni od XII do dziś, o łącznej długości 62 km.
1613	Wielkie uzdrowiska Europy The Great Spa Towns of Europe		It Montecatini Terme Prowincja Pistoia Toskania 43°53′00″N 10°46′00″E	K (ii)(iii)	2021	Wpis transgraniczny wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Niemcami i Wielką Brytanią obejmuje 11 miast, na terenie Włoch – Montecatini Terme.
1623	Zespoły XIV-wiecznych fresków w Padwie Padua’s fourteenth-century fresco cycles		It Padwa Wenecja Euganejska	KIt (ii)	2021	8 miejsc z pracami malarskimi artystów takich jak Giotto (1266–1337) – Kaplica Scrovegnich, Guariento di Arpo, Giusto de Menabuoi, Altichiero da Zevio, Jacopo Avanzi i Jacopo da Verona.
1692	Ewaporatowe formacje krasowe i jaskinie w Apeninach Północnych Evaporitic Karst and Caves of Northern Apennines		It	PIt (viii)	2023	Obejmuje miejsca na obszarze, na którym zachodziła epigeneza krasu gipsowego. Charakteryzuje się wyjątkowo dużymi skupiskami jaskiń na stosunkowo niewielkim obszarze, rozciągającymi się na przestrzeni ponad 100 km.

Obiekty na włoskiej Liście Informacyjnej UNESCO

Lago Maggiore

Pawia

Bergamo

Ogrody botaniczne Hanbury

Lukka

Orvieto

Parma

Salento

Cattolica di Stilo

Laguny zatoki Oristano i wyspa Mal di Ventre

Palmanova

Taormina

Arcipelago della Maddalena

Motja

Pola Flegrejskie

Cascata delle Marmore

Rezerwat Morza Liguryjskiego

Asinara

Sulcis

Carrara

Volterra

Villa Gregoriana

Altamura

Jaskinie krasowe prehistorycznej Apulii

Cytadela w Alessandrii

Isernia la Pineta i Notarchirico

Masyw Mont Blanc

Park Narodowy Sila

Montecatini Terme

Alpy Nadmorskie

Civita di Bagnoregio

Papiernia w Pescia

Obiekty wpisane na włoską Listę Informacyjną UNESCO

  Poniższa tabela przedstawia obiekty na włoskiej Liście Informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;

Obiekt – polska nazwa obiektu wraz z jej oryginałem na włoskiej Liście Informacyjnej;

Położenie – miasto, prowincja, region; współrzędne geograficzne;

Typ – klasyfikacja według zgłoszenia:

• kulturowe (K),
• przyrodnicze (P),
• kulturowo–przyrodnicze (K,P);

Rok wpisu – roku wpisu na Listę Informacyjną;

Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpis transgraniczny

Nr ref.	Obiekt	Zdjęcie	Położenie	Typ	Rok	Opis
325	Obszar jezior Lago Maggiore i Orta Lake Maggiore and Lake D’Orta lakelands		It Prowincja Cusio Ossola Prowincja Novara Piemont 45°57′00″N 8°38′00″E	KIt (ii)(vi)	2006	Krajobraz kulturowy wokół jezior Lago Maggiore i Orta.
336	Ogrody botaniczne Hanbury Hanbury botanical gardens		It Prowincja Imperia Liguria 43°46′57,7″N 7°33′20,1″E	KIt (ii)(iv)	2006	XIX-wieczne ogrody botaniczne założone przez Thomasa Hanbury’ego (1832–1907).
344	Orvieto Orvieto		It Prowincja Terni Umbria 42°43′00″N 12°06′00″E	KIt (i)(iv)(v)	2006	Historyczne miasto z licznymi zabytkami architektury średniowiecznej.
349	Via Appia Via Appia "Regina Viarum"		It Miasto Stołeczne Rzym Prowincja Latina Lacjum Prowincja Caserta Benewent Kampania Prowincja Potenza Prowincja Matera Basilicata Prowincja Brindisi Tarent Apulia	KIt (i)(iii)(iv)(v)(vi)	2006	Najstarsza droga rzymska, przebiegająca przez Italię w południowej części Półwyspu Apenińskiego.
351	Wille dworu papieskiego Villas of the Papal Nobility		It Miasto Stołeczne Rzym Prowincja Viterbo Lacjum	KIt (i)(ii)(iii)(iv)	2006	14 willi i rezydencji wyższego duchowieństwa i arystokracji związanej z dworem papieskim: Palazzo Farnese, Villa Lante, Park Potworów, Palazzo Giustiniani, Willa Mondragone, Villa Parisi, Villa Falconieri, Villa Aldobrandini, Villa Tuscolana, Villa Lancellotti, Villa Sora, Villa Torlonia, Villa Grazioli, Villa Muti i Palazzo Chigi.
1149	Salento i barok lecceński Salento and the "Barocco Leccese		It Prowincja Lecce Apulia 40°21′00″N 18°10′12″E	KIt (i)(iii)(iv)	2006	Półwysep Salentyński z licznymi zabytkami baroku lecceńskiego.
1150	Cattolica di Stilo i zespoły bazyliańsko-bizantyjskie Cattolica Monastery in Stilo and Basilian-Byzantine complexes		It Prowincja Reggio Calabria Kalabria 38°28′48,7″N 16°28′05,7″E	KIt (ii)(iii)(iv)	2006	Cattolica di Stilo i zespoły bazyliańsko-bizantyjskie, obejmujące m.in. takie kompleksy jak Basilica di Santa Maria della Roccella, San Giovanni Theristis, Oratorio di San Marco.
2028	Arcipelago della Maddalena i wyspy Cieśniny Świętego Bonifacego Archipelago of La Maddalena and Islands of Bocche di Bonifacio		It Sardynia 41°13′13″N 9°23′21″E	PIt (vii)(ix)(x)	2006	Park Narodowy Arcipelago della Maddalena z wyspami: Razzoli, Spargi, Maddalena, Caprera, Piana, Mortorio i Nibani.
2029	Motja i Lilibeum: fenicko-punicka cywilizacja we Włoszech Mothia Island and Lilibeo: The Phoenician-Punic Civilization in Italy		It Marsala Prowincja Trapani Sycylia 37°52′06″N 12°28′07″E	KIt (iii)(iv)(vi)	2006	Pozostałości starożytnych fenickich miast Motja (ok. 800–397 roku p.n.e.) na wysepce u zachodniego wybrzeża Sycylii i Lilibeum.
2030	Bradyseizm Pól Flegrejskich Bradyseism in the Flegrea Area		It Pozzuoli Prowincja Neapol Kampania 40°49′40″N 14°08′21″E	NIt (vii)(viii)(x)	2006	Obszar działalności wulkanicznej – wskutek bradyseizmu – powolnego ruchu obniżania lub podnoszenia się ziemi – pozostałości starożytnych miast Baia i Gaiola znajdują się pod wodami Zatoki Neapolitańskiej.
2031	Cascata delle Marmore i Valnerina: klasztory i starożytne rekultywacyjne prace hydrogeologiczne Cascata delle Marmore and Valnerina: Monastic sites and ancient hydrogeological reclamation works		It Prowincja Macerata Marche Prowincja Perugia Prowincja Terni Umbria Prowincja Rieti Lacjum 42°32′39″N 12°43′16″E	KIt (i)(iv)(v)(vi)	2006	Dolina Valnerina zamieszkana w średniowieczu przez mnichów i zakonników bendektyńskich oraz sztuczny wodospad z czasów antycznych – Cascata delle Marmore.
2032	Pelagos: rezerwat Morza Liguryjskiego Pelagos: The Cetacean Sanctuary		It Liguria Marche Sardynia Toskania 43°20′18″N 8°39′33″E	PIt (vii)(ix)(x)	2006	Rezerwat morski na Morzu Liguryjskim, utworzony w celu ochrony fauny morskiej, przede wszystkim waleni.
5002	Asinara Island of Asinara		It Sardynia 41°04′04,7″N 8°16′58,8″E	PIt (vii)(ix)(x)	2006	Park Narodowy Asinara.
5003	Sulcis i Iglesiente Sulcis Iglesiente		It Sardynia 39°06′00,0″N 8°44′00,1″E	PIt (vii)(ix)(x)	2006	Regiony wydobywcze Sulcis i Iglesiente.
5004	Basen marmuru wokół Carrary The Marble Basin of Carrara		It Prowincja Massa-Carrara Toskania 44°05′00″N 10°06′00″E	K,PIt (ii)(vi)(vii)(viii)(ix)(x)	2006	Region wokół Carrary w Alpach Apuańskich słynący z wydobycia szlachetnego białego marmuru – marmuru karraryjskiego.
5005	Transhumancja – królewski szlak pasterski The Transhumance: The Royal Shepherd’s Track		It Abruzja Molise Kampania Apulia	K,PIt (ii)(iii)(x)	2006	Sieć szlaków pasterskich wykorzystywanych w pasterstwie transhumancyjnym.
5006	Volterra: miasto historyczne i krajobraz kulturowy Volterra: Historical City and Cultural Landscape		It Piza Toskania 43°24′00″N 10°52′00″E	KIt (iv)(v)	2006	Historyczne miasto z licznymi zabytkami starożytnymi i średniowiecznymi; w krajobrazie wokół miasta dominują charakterystyczne formy: biancane – małe, krągłe kopuły, calanchi – liczne małe, strome doliny i balzi – wielkie przepaście.
5008	Dolina rzeki Aniene i Villa Gregoriana w Tivoli The Aniene valley and Villa Gregoriana in Tivoli		It Miasto Stołeczne Rzym Lacjum 41°57′56″N 12°48′05″E	KIt (i)(ii)(iii)(iv)	2006	Dolina rzeki Aniene wraz z zespołem parkowym Villa Gregoriana założonym przez papieża Grzegorza XVI .
5009	Murge w Altamurze The Murge of Altamura		It Prowincja Bari Apulia 40°49′00″N 16°33′00″E	KIt (iii)(vii)(viii)	2006	Płaskowyż wapienny z licznymi formami krasowymi, ubogi w wodę i roślinność, gdzie zachowały się ślady dinozaurów sprzed ok. 70 milionów lat (kamieniołom De Lucia) i szczątki człowieka z plejstocenu (jaskinia Lamalunga).
5011	Jaskinie krasowe prehistorycznej Apulii Karstic caves in prehistoric Apulia		It Prowincja Lecce Apulia 40°04′57,7″N 18°29′04,2″E	KIt (i)(ii)(iii)	2006	Trzy jaskienie krasowe na Półwyspie Salentyńskim: Grotta Romanelli, Grotta delle Veneri i Grotta dei Cervi, gdzie znaleziono ślady człowieka z okresu od paleolitu górnego
5013	Cytadela w Alessandrii Citadel of Alessandria		It Prowincja Alessandria Piemont 44°55′14,6″N 8°36′25,3″E	KIt (ii)(iii)(iv)	2006	Twierdza na północny zachód od Alessandrii, służąca jako forteca od późnego średniowiecza, szczególnie w XVIII–XX wieku.
5265	Masyw Mont Blanc Massif du Mont-Blanc (inscription comme patrimoine naturel transfrontalier, avec France et Suisse)		It Dolina Aosty 45°50′00″N 6°51′00″E	PIt (iii)(iv)(v)	2008	Masyw alpejski z najwyższym szczytem w Europie – Mont Blanc (4810 m n.p.m.) o wyjątkowym środowisku naturalnym. Wpis transgraniczny z Francją i Szwajcarią.
6107	Krajobraz kulturowy osad benedyktyńskich w średniowiecznych Włoszech The cultural landscape of the Benedictine settlements in medieval Italy		It	KIt (ii)(v)(vi)	2016	Klasztory benedyktyńskie: klasztor benedyktynów w Subiaco, klasztor na Monte Cassino, Sacra di San Michele, klasztor Farfa, San Vincenzo al Volturno i San Vittore alle Chiuse.
6181	Alpy Morza Śródziemnego Les Alpes de la Méditerranée (Italy)		It Prowincja Cuneo Prowincja Imperia Liguria 44°07′00″N 7°25′00″E	PIt (viii)	2017	Wpis transgraniczny z Francją i Monako – na terenie Włoch wpis obejmuje m.in. Alpy Nadmorskie, Park Regionalny Alp Liguryjskich.
6182	Krajobraz kulturowy Civita di Bagnoregio The Cultural Landscape of Civita di Bagnoregio		It Prowincja Viterbo Lacjum 42°37′39″N 12°06′50″E	KIt (iii)(v)	2017	Historyczne miasto Civita di Bagnoregio z charakterystczną średniowieczną zabudową ulokowne na krańcach wulkanu Monti Volsini.
6382	Via Francigena Via Francigena in Italy		It Dolina Aosty Emilia-Romania Piemont Lombardia Liguria Toskania Lacjum	KIt (ii)(iv)(vi)	2019	Historyczny, transalpejski szlak komunikacyjny w Europie – jeden z najdłuższych europejskich szlaków pielgrzymkowych, wiodący do grobu św. Piotra.
6523	Sztuka i architektura w prehistorii Sardynii. Domus de Janas Art and Architecture in the Prehistory of Sardinia. The domus de janas.		It Sardynia	KIt (ii)(iii)(vi)	2021	35 miejsc prehistorycznych na terenie Sardynii z okresu od neolitu, poprzez epokę miedzi aż do wczesnej epoki brązu, ostatniej fazy przednuragijskiej, antycypującej rozwój cywilizacji nuragijskiej (od V do końca III w. p.n.e.).
6539	Eoceńska różnorodność biologiczna morza w dolinie Alpone Eocene Marine Biodiversity of the Alpone Valley		It Prowincja Werona Prowincja Vicenza	PIt (vii)	2021	39 Fossillagerstätte w północno-wschodnich Włoszech – osady z nagromadzeniem wielkiej liczby doskonale zachowanych skamieniałości.
6556	Historyczne teatry w regionie Marche Historical theatres of the Marche Region		It Marche	KIt (iii)(iv)(vi)	2021	61 historycznych teatrów w regionie Marche z okresu od XVI do XIX wieku, często zlokalizowanych w mniejszych miejscowościach.
6557	Pomniki cywilizacji nuragijskiej na Sardynii Nuragic monuments of Sardinia		It Sardynia	KIt (iii)(iv)(v)	2021	31 obiektów cywilizacji nuragijskiej.
6554	System Ville-fattoria w Chianti Classico The system of the Ville-fattoria in Chianti Classico		It Prowincja Florencja Prowincja Siena	KIt (iii)(iv)(v)	2023	Krajobraz kulturowy pomiędzy prowincjami Florencja i Siena ukształtowany w XVI wieku, gdzie organizacja gruntów opierała się na systemie Villa-Fattoria.
6697	Dowody kultury włosko-greckiej z okresu między wczesnym a późnym średniowieczem Evidence of Italo-Greek Culture between the Early and Late Middle Ages		It Kalabria	KIt (ii)(iii)(vi)	2023	5 obiektów dokumentujących kulturę włosko-grecką z okresu między wczesnym a późnym średniowieczem.
6766	Europejskie papiernie (z okresu ręcznej produkcji papieru) European Paper Mills (from the era of hand-made paper) (Italy)		It Toskania 43°55′46″N 10°41′30″E	KIt (ii)(iii)(iv)	2024	Propozycja wpisu transgranicznego razem z Czechami, Niemcami, Hiszpanią i Polską – papiernia w miejscowości Pescia.