Europejska Nagroda Filmowa dla najlepszego filmu
Europejska Nagroda Filmowa dla najlepszego filmu (ang. European Film Award for Best Film) − główna nagroda przyznawana dla najlepszego filmu europejskiego w ramach Europejskich Nagród Filmowych. Przyznawana jest przez członków Europejskiej Akademii Filmowej już od pierwszej edycji rozdania nagród w 1988 roku[1].
Trzykrotnie wyróżniano tą nagrodą filmy wyreżyserowane przez Gianniego Amelio, Larsa von Triera i Michaela Hanekego. Dwie nagrody w tej kategorii przypadły w udziale filmom w reżyserii Kena Loacha, Pedra Almodóvara, Paola Sorrentino, Pawła Pawlikowskiego i Rubena Östlunda. Zaledwie trzy spośród nagrodzonych tytułów wyreżyserowały kobiety (Maren Ade, Jasmila Žbanić i Justine Triet). Twórcą z największą ilością nominowanych filmów, w liczbie siedmiu, jest Hiszpan Pedro Almodóvar.
Włoskie filmy siedmiokrotnie zdobywały laur, co jest dotychczasowym rekordem. Na drugim miejscu znajdują się kinematografie brytyjska i niemiecka, których pięć tytułów zwyciężyło w tej kategorii. Natomiast najwięcej nominowanych tytułów na przestrzeni lat posiada Francja - jest ich 37. O zaledwie jeden mniej ma ich Wielka Brytania (36 nominacji według stanu na sierpień 2024).
Polskie filmy jak dotychczas trzy razy zdobyły tytuł najlepszego filmu na kontynencie europejskim. Do zdobywców tej nagrody należą: Krótki film o zabijaniu (1988) Krzysztofa Kieślowskiego oraz Ida (2014) i Zimna wojna (2018) Pawła Pawlikowskiego[2]. Ponadto nagrodę otrzymał też Polak Roman Polański za brytyjski thriller Autor widmo (2010)[3]. Spośród polskich filmów nominację uzyskały następujące obrazy: Przesłuchanie (1990) Ryszarda Bugajskiego, Pianista (2002) Romana Polańskiego, Boże Ciało (2020) Jana Komasy[4] oraz Zielona granica (2023) Agnieszki Holland[5]. Ponadto nominowano także obcojęzyczne filmy realizowane za granicą przez Kieślowskiego (trylogia Trzy kolory, 1994), Pawlikowskiego (Lato miłości, 2005) i Polańskiego (Oficer i szpieg, 2019).
Nagrodzone i nominowane filmy
edytuj1988−1989
edytuj| Rok | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1988 (1.) | |||
 Krótki film o zabijaniu |
Krótki film o zabijaniu | Krzysztof Kieślowski | |
 Do zobaczenia, chłopcy |
Au revoir les enfants | Louis Malle | |
 Ożywiony las |
El bosque animado | José Luis Cuerda | |
 Dalekie głosy, spokojne życie |
Distant Voices, Still Lives | Terence Davies | |
 Niebo nad Berlinem |
Der Himmel über Berlin | Wim Wenders | |
 Jakub |
Iacob | Mircea Daneliuc | |
 Pelle zwycięzca |
Pelle erobreren | Bille August | |
| 1989 (2.) | |||
 Pejzaż we mgle |
Τοπίο στην ομίχλη Topio stin omichli |
Teo Angelopoulos | |
 Eldorado |
Eldorádó | Géza Bereményi | |
| Wysokie aspiracje |
High Hopes | Mike Leigh | |
 Magnus |
Magnus | Þráinn Bertelsson | |
 Mała Wiera |
Маленькая Вера Malieńkaja Wiera |
Wasilij Piczuł | |
 Wspomnienia z Żółtego Domu |
Recordações da Casa Amarela | João César Monteiro |
1990-1999
edytuj2000-2009
edytuj2010-2019
edytuj2020-2029
edytuj| Rok | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 2020 (33.) | |||
| Na rauszu |
Druk | Thomas Vinterberg | |
| Berlin Alexanderplatz |
Berlin Alexanderplatz | Burhan Qurbani | |
| Boże Ciało |
Boże Ciało | Jan Komasa | |
 Martin Eden |
Martin Eden | Pietro Marcello | |
 Malowany ptak |
Nabarvené ptáče | Václav Marhoul | |
| Undine |
Undine | Christian Petzold | |
| 2021 (34.) | |||
 Aida |
Quo vadis, Aida? | Jasmila Žbanić | |
| To była ręka Boga |
È stata la mano di Dio | Paolo Sorrentino | |
| Ojciec |
The Father | Florian Zeller | |
 Przedział nr 6 |
Hytti nro 6 | Juho Kuosmanen | |
| Titane |
Titane | Julia Ducournau | |
| 2022 (35.) | |||
 W trójkącie |
Τriangle of Sadness | Ruben Östlund | |
| Alcarràs |
Alcarràs | Carla Simón | |
 Blisko |
Close | Lukas Dhont | |
 W gorsecie |
Corsage | Marie Kreutzer | |
| Holy Spider |
Holy Spider | Ali Abbasi | |
| 2023 (36.) | |||
| Anatomia upadku |
Anatomie d'une chute | Justine Triet | |
| Ja, kapitan |
Io capitano | Matteo Garrone | |
| Opadające liście |
Kuolleet lehdet | Aki Kaurismäki | |
| Zielona granica |
Zielona granica | Agnieszka Holland | |
| Strefa interesów |
The Zone of Interest | Jonathan Glazer |
Statystyki
edytujZestawienie nagrodzonych i nominowanych filmów w tej kategorii według głównego kraju produkcji - w kolejności malejącej pod względem ilości nagród, a następnie nominacji - przedstawia się następująco (stan na sierpień 2024):
| Państwo | Ilość nagród | Ilość nominacji |
|---|---|---|
| Włochy
|
7 | 19 |
| Wielka Brytania
|
5 | 36 |
| Niemcy
|
5 | 20 |
| Dania
|
4 | 14 |
| Francja
|
3 | 37 |
| Polska
|
3 | 7 |
| Hiszpania
|
2 | 16 |
| Szwecja
|
2 | 10 |
 Rosja
|
1 | 5 |
| Austria
|
1 | 4 |
| Bośnia i Hercegowina
|
1 | 3 |
| Grecja
|
1 | 2 |
| Rumunia
|
1 | 2 |
| Belgia
|
0 | 8 |
| Finlandia
|
0 | 7 |
 Irlandia
|
0 | 7 |
| Węgry
|
0 | 4 |
 Turcja
|
0 | 3 |
| Czechy
|
0 | 2 |
| Islandia
|
0 | 2 |
 Izrael
|
0 | 2 |
| ZSRR
|
0 | 2 |
 Holandia
|
0 | 1 |
 Litwa
|
0 | 1 |
| Portugalia
|
0 | 1 |
 Słowacja
|
0 | 1 |
Przypisy
edytuj- ↑ EFA Night 1988. European Film Awards. [dostęp 2023-01-01]. (ang.).
- ↑ Elsa Keslassy: Pawel Pawlikowski’s ‘Cold War’ Wins for Best Film, Director at European Film Awards. "Variety", 15.12.2018. [dostęp 2023-01-01]. (ang.).
- ↑ Xan Brooks: Roman Polanski film The Ghost Writer dominates European awards. "The Guardian", 05.12.2010. [dostęp 2023-01-01]. (ang.).
- ↑ Anna Bernat: Filmy z nominacjami do Europejskich Nagród Filmowych. Dziennik Teatralny, 11.11.2020. [dostęp 2023-01-01]. (pol.).
- ↑ Melanie Goodfellow: ‘Fallen Leaves’ & ‘The Zone Of Interest’ Top European Film Award Nominations In Main Categories. Deadline, 07.11.2023. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).