Jasmila Žbanić

Jasmila Žbanić
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1974 ; Sarajewo
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent filmowy
Współmałżonek	Damir Ismahilović
Lata aktywności	od 1998

Jasmila Žbanić (ur. 19 grudnia 1974 w Sarajewie) – bośniacka reżyserka, scenarzystka i producentka filmowa. W swojej twórczości ukazuje bolesne karty najnowszej historii swojego kraju, odwołując się zwłaszcza do pokłosia wojny w Bośni z lat 90. XX w.

Życiorys

Ukończyła studia na wydziale reżyserii w Akademii Sztuk Pięknych w Sarajewie. Zasłynęła już swoim fabularnym debiutem Grbavica (2006), nagrodzonym Złotym Niedźwiedziem na 56. MFF w Berlinie. Film odwoływał się do wojennych traum masowo gwałconych w Bośni kobiet. Kolejny obraz Žbanić, Jej droga (2010), miał swoją premierę w konkursie głównym na 60. Berlinale.

Poświęcona masakrze w Srebrenicy Aida (2020) startowała w konkursie głównym na 77. MFF w Wenecji i zdobyła nominację do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

Žbanić przewodniczyła jury sekcji „Horyzonty” na 78. MFF w Wenecji (2021).

W 2017 roku była zaangażowana w podpisanie deklaracji o wspólnym języku Serbii, Czarnogóry, Chorwacji i Bośni i Hercegowiny, dokumentu, w powstanie którego zaangażowanych było około dwustu językoznawców i pisarzy z czterech państw byłej Jugosławii. Deklaracja przedstawiona została w Sarajewie 30 marca 2017 i w ciągu 20 godzin podpisało ją ponad 2000 osób. Celem deklaracji było między innymi zwrócenie uwagi na sztuczne, wynikające z nacjonalizmów podziały i uwydatniane na siłę różnice, nadmierny i nieautentyczny puryzm. Podkreślano, że istnienie jednego, wspólnego języka nie zmienia faktu, że państwa i narody są cztery i nie ma nic wspólnego z przynależnością etniczną i poczuciem tożsamości narodowej^[1]^[2].

Filmografia

1995: Autobiografija
1997: Poslije, poslije
1998: Noć je, mi svijetlimo
1998: Ljubav je...
2000: Crvene gumene čizme
2003: Sjećaš li se Sarajeva
2004: Rođendan
2006: Grbavica
2010: Jej droga (Na putu)
2013: Za one koji ne mogu da govorje / For Those Who Can Tell No Tales
2013: Otok ljubavi
2020: Aida (Quo vadis, Aida?)

Przypisy

↑ Deklaracja o wspólnym języku. Stowarzyszenie Bałkanistyka. [dostęp 2024-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-20)].
↑ Sygnatariusze deklaracji o wspólnym języku. [dostęp 2024-11-12]. (serb.-chorw.).

Linki zewnętrzne

Jasmila Zbanic w bazie IMDb (ang.)
Jasmila Žbanić w bazie Filmweb

[1] Deklaracja o wspólnym języku. Stowarzyszenie Bałkanistyka. [dostęp 2024-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-20)].

[2] Sygnatariusze deklaracji o wspólnym języku. [dostęp 2024-11-12]. (serb.-chorw.).

[1]

[2]


Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1974 Sarajewo
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent filmowy
Współmałżonek	Damir Ismahilović
Lata aktywności	od 1998